W czwartym posiedzeniu Trójstronnego Zespołu do spraw Transportu Drogowego, które odbyło się gmachu Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, udział wzięli członkowie Zespołu oraz zaproszone osoby według załączonej listy obecności (załącznik nr 1).

Posiedzeniu przewodniczył Pan Jerzy Szmit Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa (MIB).

Proponowany porządek obrad:

1.      Otwarcie posiedzenia

2.      Przyjęcie porządku obrad posiedzenia

3.      Przyjęcie protokołu ze spotkania w dniu 29 maja 2017 r.

4.      Informacja na temat pierwszego spotkania Zespołu Roboczego ds. Krajowego Transportu Drogowego

5.      Kontynuacja dyskusji na temat nowego modelu wynagradzania kierowców oraz przestawienie stanowisk Członków Zespołu w zakresie:

-        posłużenia się przy ustalaniu wynagrodzenia kierowców konstrukcją zawartą
w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

-        opublikowanego przez Komisję Europejską Pakietu Mobilności, a w szczególności potwierdzenia objęcia przepisami dyrektywy 96/71/WE kierowców wykonujących operacje międzynarodowego transportu drogowego oraz proponowanych zmian rozporządzenia (WE) nr 561/2006:

·         Wniosek dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania prawa oraz ustanawiająca szczegółowe zasady, w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE, dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego COM (2017) 278

·         Wniosek rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 561/2006 w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennego i tygodniowego czasu odpoczynku oraz rozporządzenie (UE) nr 165/2014 w odniesieniu do określania położenia za pomocą tachografów  COM (2017) 277.

6.      Sprawy bieżące

7.      Zakończenie

Pan Jerzy Szmit otworzył spotkanie oraz powitał wszystkich członków Zespołu oraz zaproszonych gości. Protokół z posiedzenia Zespołu, które odbyło się w dniu 29 maja 2017 r. został przyjęty bez uwag.

Następnie Pan Jerzy Szmit przedstawił proponowany porządek obrad posiedzenia. Mając na uwadze wypadek ze skutkiem śmiertelnym polskiego kierowcy na drodze w okolicach Calais Pan Tadeusz Kucharski (NSZZ Solidarność) poprosił do przedstawienie informacji jakie zostały z związku z tym wydarzeniem przedsięwzięte środki i jakie rząd oraz MIB planuje podjąć dalsze działania.

Kolejny przypadek śmierci polskiego kierowcy jest dla rządu RP wstrząsający. Pan Jerzy Szmit przedstawił informacje na temat interwencji polskich służb dyplomatycznych
u francuskich służb dyplomatycznych. Poinformował o skierowaniu zapytania dotyczącego braku interwencji w tym tragicznym przypadku odpowiednich służb francuskich oraz działań jakie rząd Francji zamierza podjąć, aby podobne wydarzenia nie miały miejsca w przyszłości. Oczekujemy na odpowiedź strony francuskiej. Rząd rozważa także objęcie ochroną
i wsparciem rodziny tragicznie zmarłego kierowcy, podobnie jak odpowiednią ochroną
i wsparciem została objęta rodzina kierowcy tragicznie zmarłego w Berlinie.

Pan Maciej Wroński (Konfederacja Lewiatan) zaproponował, aby mając na uwadze codzienne incydenty, jakie spotykają kierowców wykonujących przewozy drogowe, do porządku obrad dodać punkt dotyczący bezpieczeństwa na europejskich drogach kierowców oraz przewożonych przez nich ładunków. Zwrócił się także do Współprzewodniczących Zespołu
z prośbą o rozważenie możliwości zmiany porządku obrad posiedzenia. Mając na uwadze, że żadna ze stron nie przygotowała nowego uzgodnionego stanowiska dotyczącego nowego modelu wynagradzanie kierowców, w tym posłużenia się przy ustalaniu wynagrodzenia kierowców konstrukcją dotyczącą pracowników delegowanych  zawartą w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a dotychczasowe stanowiska Członków Zespołu są dobrze znane, zaproponował, aby włączyć do porządku obrad omówienie projektu nowelizacji ustawy o transporcie drogowym w zakresie dostosowania do  rozporządzenia (UE) 403/2016.

Pan Hubert Jóźwik (OPZZ) podniósł propozycję dodania do prac Zespołu kwestii dalszego funkcjonowania Inspekcji Transportu Drogowego (ITD.). Pan Hubert Jóźwik otrzymał wcześniej odpowiedź MIB na temat działań resortu związanych z włączeniem projektu ustawy o ITD do wykazu prac Rady Ministrów. Decyzja dotycząca podjęcia prac nad projektem ustawy o ITD (prowadzonej przez MIB) lub rozbieżnego projektu prowadzonego przez MSWiA (projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustawy) - a w konsekwencji  dalszego funkcjonowania ITD - powinna zapaść na posiedzeniu Zespołu ds. Programowania Prac Rządu (organu pomocniczego Rady Ministrów), a nie Trójstronnego Zespołu do spraw Transportu Drogowego, działającego przy MIB. Pomimo otrzymania odpowiedzi MIB Pan Hubert Jóźwik wskazał na potrzebę wypracowania stanowiska Zespołu, które mogłoby wesprzeć decyzję Rządu.

Pan Stanisław Taube (Forum ZZ) zaproponował utrzymanie przekazanego wcześniej Członkom Zespołu porządku obrad i kontynuowanie dyskusji na temat nowego modelu wynagradzania kierowców.

Po dyskusji w Prezydium podjęto decyzję, aby zorganizować oddzielne spotkanie poświęcone kwestiom związanym z bezpieczeństwem kierowców oraz przewożonych przez nich ładunków. Na to spotkanie będą mogli być zaproszeni przedstawiciele MSZ, MSWiA oraz Policji. Podobnie dyskusja na temat dalszego funkcjonowania ITD wymaga wcześniejszego przygotowania informacji na temat rozbieżności w obu projektach procedowanych przez  MIB oraz MSWiA. Członkowie Zespołu wyrazili zgodę na zorganizowanie oddzielnych spotkań poświęconych kwestiom związanym z bezpieczeństwem oraz przyszłością ITD.

Pan Maciej Wroński złożył wniosek formalny do Prezydium Zespołu o włączenie pod obrady Trójstronnego Zespołu do spraw Transportu Drogowego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym w zakresie dostosowania do  rozporządzenia (UE) 403/2016 (załącznik nr 2). Pan Bogdan Oleksiak, Dyrektor Departamentu Transportu Drogowego w MIB, odniósł się do powyższego wniosku formalnego oraz przekazał informację na temat toczących się w MIB prac legislacyjnych nad projektem ustawy w tym zakresie oraz prowadzonych uzgodnień z GITD. Na obecnym etapie prac jest zbyt wcześnie na zorganizowanie spotkania ze stroną społeczną. Pan Maciej Wroński podkreślił jak ważne jest omówienie przedmiotowego projektu na posiedzeniu Zespołu, co umożliwi wypracowanie wspólnego stanowiska przez strony reprezentujące zarówno pracodawców jak i kierowców. Wniosek Pana Macieja Wrońskiego został poparty przez Pana Tadeusza Kucharskiego.

Następnie wywiązała się dyskusja na temat prac nad ww. projektem, w której wzięli udział: Pan Maciej Wroński, Pan Tadeusz Kucharski, Pan Leszek Luda, Pan Tadeusz Wilk, Pan Gerard Skroński oraz Pan Stanisław Taube. Podczas dyskusji podniesiono także kwestie związane z dialogiem społecznym, wypracowaniem wspólnego stanowiska stron Zespołu w sprawie implementacji rozporządzenia (UE) 403/2016, wpływu nieprawidłowej egzekucji prawa na wszystkie aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw transportowych, w tym na ich konkurencyjność, a w konsekwencji także na możliwość podnoszenia płacy kierowców i budowania nowego modelu wynagradzania tej grupy zawodowej. Poruszony został także problem związany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 124/15 dotyczącej stosowania wobec tej samej osoby fizycznej, za ten sam czyn odpowiedzialności za przestępstwo oraz sankcji administracyjno-prawnej. Rozstrzygana przez TK sprawa dotyczyła sytuacji, w której osoba ukarana w trybie administracyjnym karą pieniężną, o jakiej mowa w art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, miałaby następnie za ten sam czyn polegający na poświadczeniu nieprawdziwych informacji w „Zaświadczeniu o działalności”, zostać pociągnięta również do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 271 § 1 kodeksu karnego.

Pan Jerzy Szmit podkreślił jak bardzo ważne jest nieprzedłużanie prac nad ww. projektem ustawy, który bezpośrednio związany jest z prawidłowym funkcjonowaniem Krajowego Rejestru Elektronicznego Przedsiębiorców Transportu Drogowego, o którym mowa w art. 82g ustawy o transporcie drogowym. Wniosek formalny Pana Macieja Wrońskiego skierowany do Prezydium Zespołu o włączenie pod obrady Trójstronnego Zespołu do spraw Transportu Drogowego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym w zakresie dostosowania do  rozporządzenia (UE) 403/2016 został przyjęty. Mając na uwadze potrzebę prowadzenia jak najszybszych prac nad projektem ustawy, spotkanie w ramach Zespołu
w sprawie ww. ustawy zostanie zorganizowane po skierowaniu projektu do Sejmu.

W związku z przeprowadzonymi przez MIB konsultacjami wniosków legislacyjnych Komisji Europejskiej wchodzących w skład Pakietu Mobilności w zakresie:

·         projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania prawa oraz ustanawiającej szczegółowe zasady, w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE, dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego COM (2017) 278

·         projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennego i tygodniowego czasu odpoczynku oraz rozporządzenie (UE) nr 165/2014 w odniesieniu do określania położenia za pomocą tachografów  COM (2017) 277

·         projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2006/1/WE  w sprawie użytkowania pojazdów najmowanych bez kierowców w celu przewozu drogowego rzeczy COM(2017) 282

·         projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1071/2009 w rozporządzenie (WE) nr 1072/2009 w celu dostosowania ich do zmian w sektorze COM (2017) 281

Pan Bogdan Oleksiak przedstawił informacje na temat przygotowywanych w MIB stanowisk RP do powyższych wniosków, przekazanych uwag oraz rozbieżności pomiędzy poszczególnymi stanowiskami strony społecznej.

Pan Tadeusz Wilk, Współprzewodniczący Zespołu, przedstawił informację na temat pierwszego spotkania Zespołu Roboczego ds. Krajowego Transportu Drogowego, w tym przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km. Spotkanie inauguracyjne odbyło się w dniu 20 czerwca 2017 r. Pan Tadeusz Wilk przedstawił genezę powołania przedmiotowego zespołu roboczego, podjęte ustalenia oraz decyzje w sprawach organizacyjnych. Podczas spotkania omówione zostały niektóre propozycje zgłoszone wspólnie przez NSZZ „Solidarność”, Forum Związków Zawodowych oraz                                              Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych do projekt ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców. Informację uzupełnił Pan Gerard Skroński. Dyskusja na temat kolejnych propozycji przekazanych przy piśmie z dnia 18 kwietnia 2017 r. przez wszystkie trzy centrale związków zawodowych kontynuowana będzie podczas kolejnego posiedzenia zespołu roboczego.

Następnie, zgodnie z kolejnym porządkiem obrad, Pan Bogdan Oleksiak przedstawił informacje na temat dotychczasowych ustaleń, jakie zostały podjęte w związku z próbą wypracowania przez Zespół nowego modelu wynagradzania kierowców. Żadna ze stron Zespołu nie przygotowała nowego uzgodnionego stanowiska dotyczącego nowego modelu wynagradzanie kierowców, w tym posłużenia się przy ustalaniu wynagrodzenia kierowców konstrukcją dotycząca pracowników delegowanych, zawartą w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Dyskusję w przedmiotowym temacie otworzył Pan Jerzy Szmit.

Pan Tadeusz Wilk przedstawił informacje na temat ustaleń strony pracodawców. Przedstawiciele tej strony spotkali się celem ustalenia wspólnego stanowiska. Jednakże z różnych względów, szczególnie zbyt krótki okres na konsultacje wewnętrzne, takie wspólne stanowisko nie zostało przyjęte. Poszczególne centrale mają niejednolite stanowiska co do konsekwencji ewentualnych rozwiązań. Wydaje się, ze zarówno strona pracodawców  jak i strona pracowników powinna dążyć do przygotowania wspólnych stanowisk, które mogłyby być pozycją wyjściową do dalszych rozmów w ramach Trójstronnego Zespołu.

Zdaniem strony pracodawców rozwiązanie polegające na określeniu sektorowej płacy minimalnej dla kierowców czy też odesłanie w zakresie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne do przepisów dotyczących wymiaru składek dla pracowników delegowanych do pracy za granicą budzi wątpliwości chociażby z uwagi na brak określenia wysokości ewentualnego dodatku kompensacyjnego czy też wysokości ewentualnej płacy minimalnej. Przedstawiona przez związki zawodowe propozycja płacy minimalnej przewiduje ustalenie tej płacy dla kierowców na poziomie większym o 175% od aktualnie obowiązującej. Wymagałoby to zatem dalszych szczegółowych analiz. Ustalane zasady i warunki wynagrodzenia powinny mieć charakter uniwersalny i uwzględniać specyfikę pracy kierowców towarowych i osobowych a także w zależności od miejsca wykonywania pracy kierowców przewozów krajowych i międzynarodowych. 

Pan Tadeusz Kucharski przekazał informacje na temat przekazanego do MRPiPS stanowiska NSZZ Solidarność w zakresie potrzeby przyjęcia sektorowej płacy minimalnej dla kierowców. Rada Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ „Solidarność” podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko przedstawione Ministerstwu Infrastruktury w dniu 20 marca 2017 r. dotyczące potrzeby wprowadzenia sektorowej płacy minimalnej dla kierowców. Podstawowym argumentem za wprowadzeniem sektorowej płacy minimalnej dla kierowców pojazdów ciężarowych jest wysoce mobilny charakter pracy, który w odniesieniu do kierowców transportu międzynarodowego związany jest z wykonywaniem usług poza terytorium Polski. Wysokość świadczeń wypłacanych polskim kierowcom wpływa na rynek pracy kierowców także z innych państw członkowskich. W ocenie NSZZ Solidarność stanowi to kolejny argument przemawiający za potrzebą wprowadzenia płacy sektorowej. Płaca ta pozwoli odeprzeć argument wskazujący na stosowanie dumping socjalnego przez polskie państwo i polskich pracodawców. Konsekwencją wprowadzenia płacy sektorowej dla kierowców pojazdów ciężarowych w transporcie międzynarodowym powinno być, zdaniem  NSZZ Solidarność , wprowadzenie sektorowej płacy dla kierowców pojazdów ciężarowych w transporcie krajowym. Pozwoli to spełnić warunek objęcia regulacją całej branży.
W przypadku sektorowej płacy minimalnej potrzeba jest, w ocenie NSZZ Solidarność, uporządkowania polskiego sytemu wynagradzania kierowców w kontekście zasad obowiązujących w związku ze świadczeniem usług w innym państwie członkowskim (delegowaniem). Przez wiele lat strona związkowa apelowała o zmianę sytemu wynagradzania kierowców, których wynagrodzenie w znaczeniu ekonomicznym składa się w większości (w ponad 75%) z diet i ryczałtów nie podlegających składce na ubezpieczenie społeczne. Przyszłe świadczenia emerytalne kierowców będą nieadekwatnie niskie. NSZZ Solidarność apelowała także  do MRPiPS o bardziej aktywny i konstruktywny dialog z MIB oraz partnerami społecznymi, który pozwoliłby na szybkie wypracowanie nowego modelu wynagradzania kierowców zawodowych. Pan Tadeusz Kucharski podkreślił także kluczowy, dynamiczny aspekt nowych rozwiązań dotyczących płacy kierowców, zgodnie z którym  płaca minimalna rosłaby stopniowo, w wyniku trójstronnych negocjacji, a także konieczność całościowego podejścia do zmian w prawie pracy.

Następnie Pan Wojciech Paprocki przestawił podstawowe kwestie, które musza być rozpatrywane przy okazji wypracowywania nowego modelu wynagradzania kierowców, w tym różnice pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym, więzi pomiędzy zleceniodawca, pracodawca a kierowca, zróżnicowanie regionalne wykonywanych przewozów. Pan Wojciech Paprocki przypomniał, że nowe technologie umożliwiają dokładne kontrole kierowców i pracodawców, brakuje jedynie regulacji. Podkreślił, że trzeba pamiętać o kierowcach jeżdżących poza kraje unijne.

Do powyższych kwestii, w tym przyjęcia sektorowej płacy minimalnej kierowców odniósł się Pan Maciej Wroński. Przedstawił także szczegółowe informacje na temat obecnie obowiązujących rozwiązań prawnych w kodeksie pracy oraz ustawie o czasie pracy kierowców, uelastycznienia czasu pracy, ryczałtowego wynagrodzenia wypłacanego za nadgodziny oraz realnego wynagradzania kierowców. Przekazał także dane pochodzące z raportu GUS odnoszące się do zmniejszenia bezrobocia oraz wzrostu pensji. Pan Maciej Wroński szczegółowo omówił także możliwy wpływ rozwiązań zaproponowanych przez Komisję w ramach opublikowanego Pakietu Mobilności oraz kwestie związane ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji i patologii w transporcie drogowym.

Pan Tadeusz Kucharski przypomniał, że ponad 80% kierowców jest w Polsce opłacanych z uwzględnieniem płacy minimalnej, a reszta wypłacanych świadczeń są to nieopodatkowane i nieskładkowe należności związane z podróżami służbowymi. Te relacje powinny być odwrócone, tak by ¼ wynagrodzenia stanowiły dodatki, a ¾ wynagrodzenia było oskładkowane i opodatkowane. Szczegółową informację na temat stanowiska NSZZ Solidarność oraz  składników wynagrodzenia kierowców przedstawiła Pani Magdalena Rycak. Odniosła się także do propozycji posłużenia się przy ustalaniu wynagrodzenia kierowców konstrukcją dotyczącą pracowników delegowanych,  zawartą w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Stanowisko strony związkowej uzupełnił Pan Stanisław Taube a także Pan Zenon Kopyściński.

Problem związany z niedoborem kierowców oraz realnymi wysokościami wynagrodzenia kierowców omówił Pan Leszek Luda. Podkreślił także, że nowe technologie są również możliwe do obejścia. W sytuacji braku  zwalczanie sytuacji patologicznych istnieje obawa, że na rynku utrzymają się tylko nieuczciwe przedsiębiorstwa, naruszające przepisy, wykorzystujące  i wszelkie nieprawidłowości. Delegowanie i podróże służbowe powinny niknąc z regulacji w zakresie transportu drogowego.

Pan Stanisław Taube uzupełnił dyskusję w zakresie możliwości obchodzenia przepisów i kontroli PIP. Pan Tadeusz Kucharski wskazał także na potrzebę nowelizację całokształtu prawa pracy, wprowadzenia zmian systemowych, także w zakresie księgowości i bezpieczeństwa.

Pan Jerzy Szmit apelował o porozumienie, przypominając, że najważniejsze rozmowy toczą się w Komisji Europejskiej. Poprosił o argumenty dla administracji rządowej, które będzie można przedstawić Komisji. Pan Jerzy Szmit, podkreślił, że jeżeli strona polska pokaże, że doszliśmy do porozumienia, to nie będzie mowy o dumpingu społecznym i polskie stanowisko będzie mocniejsze. Na obecnym etapie prac nie ma czasu na nowelizację całokształtu prawa pracy. Negocjacje w Komisji już się toczą i argumenty Zespołu powinny jak najszybciej wspomóc polskich negocjatorów.

Po dyskusji ustalono, że do dnia 11 lipca br. (wtorek) do MIB zostaną przekazane na piśmie uzgodnione stanowiska strony pracowników i strony pracodawców, w zakresie możliwości posłużenia się, przy ustalaniu wynagrodzenie kierowców, konstrukcją dotyczącą pracowników delegowanych, zawartą w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Stanowiska powinny uwzględniać także przeprowadzone analizy finansowe uzasadniające przyjęte rozwiązanie, pokazujące wzrost kosztów z tym związanych.

Następne spotkanie Zespołu zostanie zorganizowane w dniu 14 lipca br. (piątek).

W sprawach różnych nie zostały zgłoszone żadne tematy.

Pan Jerzy Szmit jeszcze raz podziękował za udział w czwartym spotkaniu Trójstronnego Zespołu ds. Transportu Drogowego oraz zamknął posiedzenie.

Sporządziła:
Anna Kowalczyk
Sekretarz Trójstronnego Zespołu
do spraw Transportu Drogowego