Jakie wymagania stawiane są kierowcom wykonującym przewozy drogowe pojazdami, dla których wymaga się kat. C, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E?

Uprawnienia kierowców i wymagania jakie w tym przypadku stawiają przepisy ustawy o transporcie drogowym budzą wiele kontrowersji. Zarówno kierowcy jak i przewoźnicy nie nadążają za zmianami przepisów związanych z uprawnieniami kierowców zawodowych. Bez względu na przyczyny takiego stanu rzeczy przestrzeganie przepisów związanych ze szczególnymi uprawnieniami kierowców jest niezmiernie istotne w prowadzonej działalności zarówno transportu drogowego jaki i niezarobkowego przewozu drogowego.

Wszelkie niedociągnięcia w zakresie uprawnień kierowców skutkują nie tyle karami ze strony organów kontrolnych ale przede wszystkim możliwością wystąpienia dużych strat finansowych w procesach odszkodowawczych z firmami ubezpieczeniowymi. Jednocześnie należy zaznaczyć że kierowcy bez należytych uprawnień stanowią znaczne zagrożenie zarówno dla innych użytkowników dróg jak i dla samego przewoźnika. Tym samym bardzo ważnym elementem prowadzenia działalności polegającej na przewozie drogowym jest dbałość i przestrzeganie przepisów związanych z uprawnieniami kierowców zawodowych.

 Wymagania stawiane są kierowcom wykonującym przewozy drogowe pojazdami, dla których wymaga się kat. C, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E

Zasadniczo wszystkie wymagania dotyczące kierowców zawodowych podane są w art. 39a do 39m ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym ( Dz. U. Nr 125 z 2007r. poz. 874 ze zm.). Bardzo istotne zapisy wskazane są także w  art. 3, 4 , 5 Ustawy z dnia 17 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. Nr 235 z 2006r. poz. 1701)

Wymagania:

1. Posiadanie odpowiedniej kategorii prawa jazdy- C1, C1+E, C, C+E, D1 ,D1+E, D, D+E,

2. Orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy, zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami, dla których wymagana jest określona kategoria prawa jazdy, orzeczenie psychologiczne potwierdzające brak przeciwwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy

3. Niekaralność-kierowca wykonujący przewozy drogowe nie może być skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwa przeciwko:

- bezpieczeństwu w ruchu lądowym
- mieniu
- dokumentom
- ochronie środowiska

4. Szkolenia okresowe

 Szkolenie okresowe to szkolenie dla kierowców prowadzone w formie kursu okresowego lub w formie cyklu zajęć obejmujących 35 godzin szkolenia teoretycznego realizowanych odpowiednio dla kategorii prawa jazdy.

Każdy kierowca wykonujący przewóz drogowy rzeczy lub osób pojazdami, dla których wymagane jest stosowanie prawa jazdy kategorii C1, C, C+E oraz D1, D, D+E musi poddać się szkoleniu okresowemu co 5 LAT, gdzie pierwsze takie szkolenie jest uzależnione od daty wydania odpowiedniego prawa jazdy.

Kierowca wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany odbyć pierwsze szkolenie okresowe i uzyskać wymagany wpis do prawa jazdy w terminie do dnia:

1) 10 września 2009 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy

kategorii D1 lub D  do dnia 31 grudnia 1980 r.;

2) 10 września 2010 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy:

a) kategorii C1 lub C do dnia 31 grudnia 1980 r.,

b) kategorii D1 lub D w terminie od 1 stycznia 1981 r. do 31 grudnia 1990 r.;

3) 10 września 2011 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy:

a) kategorii C1 lub C w terminie od 1 stycznia 1981 r. do 31 grudnia 1995 r.,

b) kategorii D1 lub D w terminie od 1 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 2000 r.;

4) 10 września 2012 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy:

a) kategorii C1 lub C w terminie od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2000 r.,

b) kategorii D1 lub D w terminie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r.;

5) 10 września 2013 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy:

a) kategorii C1 lub C w terminie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r.,

b) kategorii D1 lub D w terminie od 1 stycznia 2006 r. do 10 września 2008 r.;

6) 10 września 2014 r. – w przypadku uzyskania po raz pierwszy prawa jazdy

kategorii C1 lub C w terminie od 1 stycznia 2006 r. do 10 września 2009 r.,

Powyższe daty są jednocześnie oznaczeniem końca ważności starych zaświadczeń o szkoleniu na przewóz rzeczy i osób. Kierowcy zamierzający po raz pierwszy podjąć pracę a którzy uzyskali kat. C przed 11.09.2009r. oraz kat. D przed dniem 11.09.2008r. muszą także ukończyć szkolenie okresowe.

Należy pamiętać, że podane wyżej daty to ostateczne terminy uzyskania wpisu do prawa jazdy. trzeba zatem dużo wcześniej zaplanować swoje uczestnictwo w szkoleniu okresowym, mając na uwadze czas trwania takiego szkolenia i wszystkich formalności z nim związanych oraz czas w jakim urząd wyda nowe prawo jazdy. Ośrodki prowadzące szkolenia z zakresu szkoleń okresowych znajdziecie w swoim mieście są to ośrodki szkolenia kierowców.

5. Kwalifikacja wstępna i wstępna przyspieszona

Kierowcy, którzy posiadają prawo jazdy kategorii D1, D1+E, D lub D+E, wydane po dniu 10 września 2008 lub kategorii C1, C1+E, C, C+E, wydane po dniu 10 września 2009 r. zobowiązani są ukończyć kwalifikację wstępną lub kwalifikację wstępną przyśpieszoną.

Kwalifikacja wstępna (280 godz. szkolenia):

kierowcy z przedziału wiekowego 18-21 lat z kat. C lub C+E,

kierowcy z przedziału wiekowego 21-23 lata z kat. D1 lub D1+E

kierowcy z przedziału wiekowego 21-23 lata z kat. D lub D+E

Kwalifikacja wstępna przyspieszona (140 godzin szkolenia):

kierowcy z przedziału wiekowego 18-21 lat z kat. C1 lub C1+E

kierowcy z przedziału wiekowego 21-23 lata z kat. C lub C+E

kierowcy z przedziału wiekowego 21-23 lata z kat. D1 lub D1+E jedynie podczas gdy przewóz wykonywany jest na liniach regularnych, których trasa nie przekracza 50 km

kierowcy z przedziału wiekowego powyżej 23 lata z kat. D lub D+E

Kwalifikacja wstępna obejmuje 260 godzin teorii i 20 godzin praktyki (16 godzin zajęć w ruchu drogowym i 4 godziny jazd w warunkach specjalnych).

Kwalifikacja wstępna przyspieszona obejmuje 130 godzin teorii i 10 godzin praktyki (8 godzin zajęć w ruchu drogowym i 2 godziny jazd w warunkach specjalnych).

BADANIA LEKARSKIE I PSYCHOLOGICZNE

Zakończenie szkolenia okresowego jak również kwalifikacji wstępnej wiąże się jednocześnie z koniecznością wykonania badań lekarskich i psychologicznych zgodnie z art. 39k ust. 4 Ustawy z dnia 17 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym( Dz. U. z 2006r. Nr 235 poz. 1701). Bez znaczenia jest fakt, że kierowca ma ważne poprzednie badanie lekarskie czy psychologiczne. Jest bezwzględnie zobowiązany do wykonania tych badań nie wcześniej niż po ukończeniu pierwszego szkolenia okresowego. Należy przy tym pamiętać, że badanie lekarskie musi być wykonane przez lekarza profilaktyka i ma potwierdzać brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy ( art. 39j ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym Dz. U. Nr 125 poz. 874 ze zm). Zakres badań lekarskich także obejmuje ustalenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.  Badanie lekarskie może wykonać tylko lekarz uprawniony do wykonywania badań profilaktycznych, o których mowa w przepisach Kodeksu pracy, posiadający dodatkowo uprawnienia do przeprowadzania badań lekarskich kandydatów na kierowców i kierowców określone w odrębnych przepisach. Po przeprowadzonym badaniu lekarskim lekarz wydaje orzeczenie w formie zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku pracy kierowcy. Lekarz powinien wskazać w zaświadczeniu swoje uprawnienia w postaci pieczęci lekarza profilaktyka a także lekarza posiadającego uprawnienia do badań kierowców.

 Jednocześnie należy dodać, iż z praktyki urzędów w tym inspekcji transportu drogowego wynika że uznawane są także orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, dla którego wymagana jest określona kat. prawa jazdy wraz z zaświadczeniem potwierdzającym brak przeciwwskazań lekarskich do pracy na stanowisku kierowcy.

Badanie psychologiczne również ma potwierdzać brak przeciwwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy ( art. 39k ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym Dz. U. Nr 125 poz. 874 ze zm.). Należy przy tym zaznaczyć iż przy podejmowaniu pracy u nowego pracodawcy na podstawie umowy o pracę podmiot wykonujący przewóz drogowy ma obowiązek skierować kierowcę na badanie lekarskie profilaktyczne. Jest to niezależne od faktu posiadania przez kierowcę ważnych poprzednich badań profilaktycznych. Każdy nowy podmiot, u którego kierowca podejmuje pracę lub na którego rzecz będzie wykonywał przewozy zobowiązany jest do skierowania takiego kierowcy na badanie lekarskie. Koszty badań lekarskich i psychologicznych bezwzględnie zawsze pokrywa podmiot wykonujący przewóz drogowy ( pracodawca, zleceniodawca) zgodnie z art. 39 l Ustawy z dnia 17 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym.

Po otrzymaniu świadectwa kwalifikacji zawodowej ( po ukończonym szkoleniu okresowym, kwalifikacji wstępnej przyspieszonej lub kwalifikacji wstępnej) po wykonaniu badań lekarskich i psychologicznych kierowca udaje się do wydziału komunikacji właściwego dla siedziby zamieszkania i przedstawia tam świadectwo kwalifikacji zawodowej oraz zaświadczenie lekarskie i psychologiczne. Na tej podstawie otrzymuje wpis do prawa jazdy w rubryce nr 12 z zapisem kodu „95” i daty ważności swojej kwalifikacji zawodowej oraz w rubryce nr 11( data ważności badania). Zarówno badania lekarskie jak i psychologiczne są ważne przez 5 lat ( dla kierowców, którzy nie ukończyli 60 roku życia) i 2,5 roku ( dla kierowców, którzy ukończyli 60 rok życia). Wpis taki będzie wyglądał następująco dla kierowcy, który ma 40 lat i uzyskał świadectwo kwalifikacji zawodowej w dniu 12.05.2010 i wykonał badania lekarskie i psychologiczne w dniu 13.05.2010 –(rubryka nr 11-12.05.2015 (rubryka nr12-„95” 12.05.2015). Wpis będzie dokonywany na zasadzie wymiany prawa jazdy. Koszty wymiany prawa jazdy i koszty szkolenia okresowego pokrywa kierowca.