Spotkanie zainicjowane zostało dzięki ETF – European Transport Workers Federation (Europejskiej Federacji Pracowników Transportu).

Polska Delegacja została przyjęta przez Roberto Parillo – Prezydenta ETF Sekcji Transportu Drogowego, Jan Sannen – Sekretarza ACV Transcom, oraz Mariana Woźniaka – Delegata ACV.

Podczas dwudniowych rozmów, w których również udział wzięli Ann Van Laer  Sekretarz Krajowy ACV i Ronny Matthijsen Sekretarz ACV BIE branży Budownictwo, Przemysł i Energetyka zaprezentowano nam strukturę ACV-CSC oraz sposób prowadzenia dialogu społecznego.

Podstawowe informacje o ACV – związek liczy 1,7 miliona członków, istnieje od ponad 120 lat, zatrudnia 3100 pracowników w 150 oddziałach terenowych i 380 punktach kontaktowych.

Struktura Branżowa: ACV-CSC bouw – industrie&energie (branża budowlana – przemysł & energetyka; ACV-CSC  METEA (zrzeszająca pracowników metalurgii i tekstyliów); ACV-CSC Transcom (zrzeszająca pracowników transportu i komunikacji); ACV-CSC Voeding en Diensten (zrzeszająca pracowników przemysłu spożywczego i usług); ACV-CSC Openbare Diensten (zrzeszająca pracowników administracji publicznej); LBC-NVK (zrzeszająca pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych i kierowniczych sektora prywatnego i organizacji non-profit działających we Flandrii); CNE (zrzeszająca pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych  i kierowniczych sektora prywatnego i organizacji non-profit działających w Walonii); COC-COV (zrzeszająca pracowników oświaty i nauki we Flandrii), CSC-Enseignement (zrzeszająca pracowników oświaty i nauki w Walonii).

Struktura Regionalna przypomina znaną w „Solidarności” – główne oddziały: AALST-OUDENAARDE, ANTWERPEN, BRUGGE-OOSTENDE-WESTHOEK, BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE, GENT-EEKLO, KEMPEN, LIMBURG, LEUVEN, MECHELEN-RUPEL, MIDDEN-WEST-VLAANDEREN, WAAS EN DENDER, ZUID-WEST-VLAANDEREN.

Na poziomie zakładów pracy członkowie mogą działać w RADACH ZAKŁADOWYCH – jeżeli zostali wybrani jako reprezentant załogi. Rada działa w trzech sektorach: Gospodarka, Społeczeństwo i Bezpieczeństwo oraz Higiena Pracy.

ACV-CSC jest członkiem dialogu społecznego pomiędzy pracownikami a pracodawcami, wszystkie ustalenia zawarte w porozumieniu są aktami prawa  na mocy traktatu królewskiego.

Ulokowanie dialogu społecznego w Belgii:
Międzybranżowy – grupa 10 (po 5 przedstawicieli pracowników i pracodawców, ewentualnie 1 osoba jako mediator)

Poziom ogólnokrajowy – Komisje parytetowe / branżowe – następują co 2 lata, dają gwarancje płacy progowej, negocjowane są w nich listy „życzeń” przygotowane przez branżowe centrale związkowe;

 Porozumienia w danym zakładzie pracy – Układy zbiorowe – branżowe;

Centralna Rada Gospodarki – ustala wzrost płac tzw. „marża płac” oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Przedstawiono opinię o pracy z pracownikami z Europy wschodniej i środkowej w sektorach budowlanym, energetycznym oraz przemyśle.

Podział pracowników napływowych ze wschodu:

1. Spółka – „fałszywi samo zatrudnieni” – przyjechali z zewnątrz i używają kruczków prawnych aby założyć tutaj firmę. Pracodawca zachęca/zmusza ich do otworzenia firmy w Belgii, często mają tacy pracownicy 5% udział w całości zysków firmy (pozostała część trafia do Pracodawcy w kraju macierzystym). Jest to działalność na granicy legalności – wygląda jak umowa o pracę, ale formalnie nią nie jest. Brak składek, brak norm czasu pracy, brak zaplecza socjalnego.
2.  Pracownicy delegowani – w przypadku takich pracowników obowiązuje prawo socjalne z kraju, z którego przyjechali. Są oni często ofiarami różnego rodzaju oszustw i nadużyć.
   System LIMOSA – działa od 1 kwietnia 2007 r. wprowadzający obowiązkową rejestrację zagranicznych pracowników oraz zagranicznych przedsiębiorców indywidualnych („indépendants”), wykonujących ograniczone w czasie prace na terenie Belgii. Rejestracją objęci będą w zasadzie pracownicy jw. nie podlegający belgijskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten dotyczy m.in. pracowników delegowanych przez zagraniczne firmy, w tym polskie oraz samo-delegujących się do Belgii przedsiębiorców indywidualnych z krajów trzecich, w tym z Polski, świadczących na terenie Belgii usługi transgraniczne. Obowiązkowa rejestracje dotyczy także przybywających do Belgii zagranicznych stażystów.
3. Praca na czarno – Pracownicy niemający zezwolenia na zameldowanie. Pracują dużo poniżej oficjalnych stawek godzinowych. Można u nich spotkać syndrom Sztokholmski – kata i ofiary.

Opowiedziano o dziale ACV-CSC odpowiedzialnego za relacje z pracownikami z Europy Wschodniej. ACV-CSC jako jeden z niewielu w Europie ma w swojej strukturze dział zajmujący się pracownikami napływowymi do Belgii. Osoby odpowiedzialne: Aldona Kuczyńska-Naskręt – odpowiedzialna za pracę działu, propagandystka, prowadzi indywidualne sprawy związane z umowami, o unikaniu podwójnego opodatkowania, kontakt; e-mali: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. tel. +32(0)3 222 71 50 oraz Iwona Cieszyńska – prowadzi indywidualne sprawy związane z rozporządzeniami europejskimi dotyczącymi Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego.

Ich praca polega na: rozwiązywanie problemów powstałych w wyników rozporządzeń europejskich dotyczących Koordynacji Systemów Zabezpieczeń Społecznych: świadczenia rodzinne, zdrowotne, emerytalne. Rozwiązywaniu problemów związanych z podwójnym opodatkowaniem. Udzielaniem ogólnych informacji dotyczących prawa pracy w Belgii oraz systemu ubezpieczeń społecznych. Publikacjami w czasopismach polskojęzycznych, tworzeniem broszur i informatorów oraz dokumentów pomocniczych dla innych działów ACV – w 15 językach. Organizowaniem sesji informacyjnych, na poziomie ogólnym i branżowym, dla pracowników z Europy wschodniej                    i Centralnej, jak i dla pracowników konkretnego przedsiębiorstwa.

Wystąpienie Delegacji NSZZ „Solidarność” podzielone zostało na trzy części: ogólna o związku, informacje o Krajowym Sekretariacie Branżowym i Krajowej Sekcji Transportu Drogowego oraz działalność podstawowej jednostki związkowej.

Andrzej Matla z Biura Zagranicznego Komisji Krajowej „Solidarność” zaprezentował zarys historyczny, powody i początki powstania NSZZ „Solidarność” opowiedział o etosie solidarności, o demokracji i związanej z nią wyzwaniach dla związku.

 Struktura „Solidarności”:

Komisja Zakładowa, Zarządy Regionów, Regionalne Sekcje , Krajowe Sekcje, Krajowe Sekretariaty Branżowe, Komisja Krajowa.

Podział składki członkowskiej: 60 % – do dyspozycji Komisji Zakładowej, 40 % – odprowadzane do Regionów. W dyspozycji Zarządu Regionu pozostaje 25 %,  5 % – Regiony przekazują na Fundusz Strajkowy, 10 % – do Komisji Krajowej z czego: Komisja Krajowa przekazuje 2 % na wszystkie Krajowe Sekretariaty Branżowe -> Regionalne i Krajowe Sekcje Branżowe pozostają bez środków.

Mogą być finansowane przez dodatkowe „opodatkowanie” się członków związku danej branży z 60 % składki, która zostaje w dyspozycji Komisji Zakładowej.

Tadeusz Kucharski Przewodniczący Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ „S” przedstawił funkcjonowanie Krajowego Sekretariatu Transportowców i KSTD oraz opowiedział o pracach nad ustawą o transporcie drogowym, gdzie  stronę związkową reprezentuje tylko jeden przedstawiciel pracowników – tj. KSTD NSZZ „Solidarność”. Jest duża dysproporcja sił pomiędzy pracownikami a pracodawcami – którzy są reprezentowani przez około 20 różnych organizacji.
Lobby pracodawców jest zdeterminowane do wprowadzenia zapisów w treści ustawy, które nakładałyby jeszcze większą odpowiedzialność i kary na kierowców choćby np. System Via-Toll.
Poinformował o braku reakcji lub nieodpowiedniego zaangażowania służb kontrolnych – PIP, ITD. i Prokuratury na przedstawione ewidentne dowody łamania prawa przez Pracodawców, którzy oszukiwali pracowników na wynagrodzeniu i świadczeniach kompensacyjnych, przymuszali do naginania rozporządzenia WE 561/12/2006 – dotyczącego czasu pracy kierowców; oszukiwali Zakład Ubezpieczeń Społecznych – nie odprowadzając składek zgodnie z przepisami; oszukiwali Skarb Państwa – nie odprowadzali odpowiednio wysokich podatków, prowadząc podwójną księgowość – Takie sprawy po zgłoszeniu do organów kontrolnych są z reguły „zamiatane pod dywan”.
Inspekcja Transportu Drogowego – nakłada mandaty na kierowców za nieprawidłowe działanie systemu lub w sytuacji gdy na koncie Via-Toll przewoźnika nie ma środków – za co odpowiedzialny jest Pracodawca – a nie kierowca. Zaniżanie standardów socjalnych:  niski poziom diet  krajowych        i zagranicznych, Częste praktyki „chowania” wynagrodzenia w dietach – unikając ZUS i skarbówki. Ograniczenia do minimum przebywania kierowcy poza domem – co dwa trzy tygodnie powrót kierowcy do domu na długi wypoczynek. Ponoszenie kosztów szkoleń okresowych przez pracodawcę. Wysokość ryczałtów za nocleg – nie adekwatna do rzeczywistości, brak jednoznacznych przepisów, wzajemnie wykluczające się decyzje Urzędów Skarbowych i wyroki Sądów. Działania lobby pracodawców – w kierunku cięcia kosztów – zaniżania pakietów socjalnych.

Tomasz Michalak – Przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „S” w Raben Transport Sp. z o.o. opowiedział o strukturze Firmy: 5 oddziałów – 470 pracowników, z czego 2 największe skupiające flotę 195 jednostek transportowych i 270 kierowców. Poruszony został temat różnic w uzwiązkowieniu (kierowców w oddziale Gądki – 80 % gdzie obecność władz związku jest stała oraz  (kierowcy) w oddziale Chorzów – 30 % – obecność władz związku okazjonalna. Poinformował o działaniach jakie podejmuje podstawowa jednostka związkowa: indywidualna ochrona pracownika, negocjacje płacowe z Pracodawcą, udział w podziale Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, dbanie o przestrzeganie zasad BHP.

Problemy z jakimi Komisja spotyka się na co dzień:

Nieuczciwa konkurencja, używająca urządzeń do zakłócania pracy tachografów, odpoczynki tygodniowe w trasie, swobodna interpretacja przepisów prawa pracy przez Pracodawcę.

Drugiego dnia delegacja odwiedziła główną siedzibę związku ACV-CSC w Brukseli. Mieliśmy możliwość zajrzenia „od kuchni” jak pracuje Departament Prawny, gdzie wykonywana jest praca nad bieżącym prawem pracy, tworzone i tłumaczone są dokumenty prawne poszczególnych sektorów na języki: francuski, niderlandzki i niemiecki. Departament zasiłków socjalnych – obsługujący wypłatę zasiłków dla wszystkich obywateli – także niezrzeszonych w ACV-CSC. Departament szkoleń – gdzie szkoleniom podlegają wszyscy działacze związkowi, wolontariusze i są one prowadzone w trybie ciągłym.

Podsumowując nasze wspólne spotkanie strony związkowe postanowiły kontynuować współpracę przy wymianie informacji, doświadczeń, wzajemnej pomocy i na początek podjąć inicjatywę wzajemnego informowania kierowców pracujących lub wybierających się do pracy w Belgii o korzyściach  wynikających z przynależności do związku.

Wykonania i wydrukowania wspólnej ulotki informacyjnej, w której będą zawarte również informacje gdzie i do kogo można się zwrócić o pomoc w razie zaistniałych problemów.

Wizyta zakończyła się w środę 20 marca odlotem z lotniska Zavendem, wnioski, jakie należy wyciągnąć to: bardzo silne struktury branżowe, świetnie zorganizowana i funkcjonująca struktura całego związku ACV-CSC, ogromna siła w rozmowach z pracodawcami, tworzenie branżowych układów zbiorowych, ustalanie dla danych sektorów płac progowych – czyli nie niższych niż… (rodzaj polskiej najniższej krajowej), ogromna siła szkoleń – dająca gwarancję prawidłowego funkcjonowania całej Organizacji jak i Rad Zakładowych – gdzie z założenia wybierani są kompetentni członkowie związku. Branżowy układ zbiorowy po podpisaniu przez strony pracowników i pracodawców po zatwierdzeniu traktatem królewskim staje się aktem prawa pracy.

Związek ACV-CSC jest jednym z najsilniejszych i liczących się organizacji związkowych w europie. Mamy z kogo brać przykład. My też będziemy mogli być takim silnym związkiem ale tylko i wyłącznie wtedy kiedy zrozumiemy, że związek zawodowy ma olbrzymią siłę oddziaływania, chce i może pomagać ludziom pracy, że wszyscy ludzie pracy są członkami związku zawodowego, że przez swą siłę i autorytet związek jest uznawanym i szanowanym partnerem społecznym.