Warszawa, dnia 6 lutego 2018r.

KSTD – 01/02/2018

Pan Marek Chodkiewicz Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury

Szanowny Panie Ministrze,

Rada Krajowej Sekcji Transportu Drogowego NSZZ Solidarność przedstawia niniejszym wstępną ocenę systemu wynagradzania kierowców zaprezentowanego w projekcie z dnia 15 grudnia 2017 r. Jednakże pragniemy podkreślić, że ostateczna ocena będzie możliwa po przedstawieniu przez Ministerstwo Infrastruktury uzasadnienia do projektowanych zmian oraz Oceny Skutków Regulacji. 

Propozycja sprowadza się do likwidacji zasady, że czas pracy kierowców utożsamiony jest z podróżą służbową, a co za tym idzie kierowcy przysługują diety oraz ryczałty za noclegi charakterystyczne dla podróży służbowej pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej. W obecnym stanie prawnym określenie zasad ustalania podstawy  wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe kierowców (zarówno krajowych jak i w transporcie międzynarodowym) znajduje się w § 2 pkt 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. W propozycji wskazuje się, że zasady określania podstawy miałyby wynikać z § 2 pkt 16 wskazanego Rozporządzenia. 

 Zwracamy uwagę na następujące konsekwencje takiej zmiany: 

-kierowca zarówno transportu krajowego lub międzynarodowego traci roszczenie 

o wypłatę diety lub ryczałtu za nocleg;

-w sytuacji gdy przychód pracownika jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie podstawa składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe może być obniżona o równowartość diet i ryczałtów, ale nie niższa niż przeciętne wynagrodzenie. 

NSZZ Solidarność  negatywnie postrzega zaprezentowaną propozycję. Wynika to z kilku przyczyn:

1.Uważamy że niezbędne jest wprowadzenie sektorowej płacy minimalnej zarówno dla kierowców transportu krajowego jak i międzynarodowego. Podstawowy argument przemawiający za takim rozwiązaniem wynika z faktu, że kierowcy transportu międzynarodowego stanowią grupę pracowników delegowanych. Wprowadzenie sektorowej/branżowej płacy minimalnej dla kierowców międzynarodowych pozwoli na logiczne odniesienie jej wysokości do płac minimalnych państw przyjmujących w których kierowcy wykonują usługi transportowe. W sytuacji wprowadzenia płacy branżowej dla kierowców transportu międzynarodowego konieczne jest równoczesne wprowadzenie takowej dla transportu krajowego. Płace te nie muszą być tożsamej wysokości. W naszej ocenie nie ma żadnych przeszkód natury konstytucyjnej uniemożliwiających wprowadzenie ustawowej płacy minimalnej dla określonej kategorii pracowników (oczywiście przy założeniu, że jest ona wyższa od powszechnej płacy minimalnej). Jeżeli któreś z Ministerstw zaangażowanych w proces tworzenia nowych zasad wynagradzania kierowców widzi takie przeszkody, apelujemy o przedstawienie ich w formie pisemnej. Uważamy, że ewentualne posługiwanie się argumentacją, iż inne grupy zawodowe mogą mieć podobne oczekiwania, byłoby całkowicie bezzasadne, gdyż nie uwzględniające specyfiki tej formy zatrudnienia charakteryzującej się  szczególnie wysoką mobilnością geograficzną. 

2.Obecna propozycja Ministerstwa w żaden sposób nie przyczyni się do zakończenia oskarżeń Polski ze strony tzw. starych państw członkowskich UE o stosowanie dumpingu socjalnego – w naszej ocenie argumentem takim byłoby wprowadzenie minimalnej ustawowej płacy dla kierowców, której wysokość wyższa od polskiej płacy minimalnej ale nie tożsama z zarobkami kierowców w Europie Zachodniej dalej pozwalałaby polskiej branży transportowej na rozwój wynikający z niższych płac w Polsce.

3.Kierowcy zarówno transportu krajowego jak i międzynarodowego ponoszą określone koszty związane z specyfiką obowiązków pracowniczych jakie wykonują. Są one związane z konieczności zjedzenia posiłków, które powinny być pełnowartościowe, koniecznością odpoczynku i utrzymania higieny osobistej (przykładowo pranie odzieży poza miejscem zamieszkania). Ze względu na specyfikę pracy uważamy, że kierowca powinien mieć roszczenie o wypłatę określonego świadczenia. Świadczenie to nie podlegałoby składce na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ani podatkowi dochodowemu dla osób fizycznych. Jest to logiczne ponieważ świadczenie to rekompensuje poniesione przez pracownika koszty i nie stanowi przysporzenia w jego majątku. Koncepcja przedstawiona w propozycji Ministerstwa nie dostrzega specyfiki pracy kierowców (brak roszczenia o świadczenie które kompensowałoby poniesione koszty- § 2  pkt 16 Rozporządzenia pozwala zmodyfikować wysokość podstawy o równowartość diet i ryczałtów, ale w naszej ocenie nie jest podstawą do wysunięcia roszczenia przez pracownika delegowanego/ kierowcę o ich wypłatę.

4.Konieczna jest zasadnicza zmiana paradygmatu w odniesieniu do zasad wynagradzania kierowców, gdyż obecnie obowiązujący jest całkowicie błędny.  Diety i ryczałty (nie podlegające składce) stanowią zbyt znaczną cześć wynagrodzenia w znaczeniu ekonomicznym, czego konsekwencją są niskie przyszłe emerytury, niskie zasiłki chorobowe czy niskie wynagrodzenie w czasie urlopu. Kwestią kluczową jest zaproponowanie adekwatnie niskiej wysokości świadczenia rekompensującego poniesione przez pracownika koszty (w propozycji NSZZ Solidarność nazywamy to świadczenie roboczo „świadczeniem dla kierowcy”)  tak aby zmienić proporcje pomiędzy „ozusowaną” a „nieozusowaną” częścią wynagrodzenia. W propozycji Ministerstwa wysokość wynagrodzenia kierowcy w znaczeniu ekonomicznym będzie wynikiem wyłącznie indywidualnych negocjacji pracownika, czego nie akceptujemy. 

5.Zwracamy uwagę, że jest dla nas całkowicie nie jasne czy zaproponowane zmiany  (zmian § 2 pkt 15 na pkt 16 Rozporządzenia)   miałyby dotyczyć także kierowców krajowych – w tym zakresie prosimy o przedstawienie wyjaśnienia. 

6.Przedstawiamy także w załączeniu (załącznik Nr 1 – czas pracy kierowców) uwagi dotyczące czasu pracy kierowców. 

Oczekujemy na szybką odpowiedź i niebawem merytoryczną dyskusję na powyższe zgłoszone tematy.

Z wyrazami szacunku 

Sekretarz Rady KSTD

Gerard Skroński

Przewodniczy Rady KSTD

Tadeusz Kucharski

Załącznik: czas pracy kierowców