Polski Ład 2021

W ramach zapowiedzi premiera J. Kaczyńskiego zgromadziłem najważniejsze zapowiedzi programowe dotyczące seniorów.

Zapowiedzi, dla których muszą powstać ustawy

I .Ochrona zdrowia

Większe nakłady, lepsza ochrona nocna, badania i ciekawie zapowiedziana akcja:

I. 1. W tym roku każdy Polak, który ma 40 lat lub więcej będzie mógł otrzymać jednorazowy dostęp do bezpłatnego pakietu badań diagnostycznych. Profilaktyka 40 PLUS zakłada realizację badań w formie pakietów dedykowanych oddzielnie dla kobiet i mężczyzn oraz pakietu wspólnego. Może dotyczyć to tylko osób pracujących, ale może dotyczyć również wszystkich powyżej 40 lat życia

II. Ulga PIT dla osób wracających z emigracji – dla dzieci lub wnuków

Powracający Polacy już od 2022 r. będą mogli wskazać w zeznaniach podatkowych kwotę do opodatkowania niższą o 50 tys. PLN, podobnie w 2023 r.

III. Inwestycje w prywatne domy – dofinansowanie z budżetu państwa

- blisko milion budynków z nowym, ekologicznym źródłem ciepła dzięki programowi Czyste Powietrze

- setki tysięcy domów z dofinansowaną instalacją fotowoltaiczną dzięki programowi Mój Prąd

- setki tysięcy domów z instalacją retencji wody w ramach programu Moja Woda

- gazyfikacja z lokalnych zbiorników tych miejscowości, gdzie brak sieci gazowych

IV. Spółdzielnie mieszkaniowe

Wprowadzimy kadencyjność prezesów i zarządów oraz zasadę ich wybierania przez wszystkich członków spółdzielni (a nie np. tylko przez radę nadzorczą). Zagwarantujemy również większą transparentność funkcjonowania spółdzielni przez rozszerzenie prawa członków do informacji o jej działalności.

V. Szkoła i dzieci – poinformujcie swoje dzieci

V. 1. Działalność wszelkich organizacji i stowarzyszeń na terenie szkoły będzie wymagała nie tylko zgody dyrekcji szkoły, lecz także akceptacji ze strony rodziców.

V. 2. W każdej placówce powstanie rada szkoły złożona z przedstawicieli nauczycieli, rodziców i uczniów – w równej liczbie. Rada będzie aktywnie uczestniczyć w rozwiązywaniu spraw wewnętrznych szkoły. To rada będzie uchwalać statut szkoły, a także opiniować projekt planu finansowego. Z własnej inicjatywy będzie mogła wystąpić do organu sprawującego nadzór pedagogiczny o zbadanie poprawności działania szkoły oraz oceniać jej sytuację i stan. Obowiązek powołania rady będzie wprowadzany stopniowo – na początek w szkołach średnich.

V. 3. Zwiększymy rolę historii w programie nauczania, zwłaszcza w szkołach średnich, także w perspektywie egzaminu maturalnego. W liceach ogólnokształcących i technikach (3. lub 4. klasa szkoły średniej) wprowadzimy zajęcia z historii XX w. (głównie Polski). Umożliwimy realizację przedmiotu w atrakcyjnej formie warsztatowej. Ponadto wprowadzimy coroczny ogólnopolski quiz historyczny i konkurs retoryki dla szkół.

V. 4. Wprowadzenie zniżek do strategicznych obiektów kultury (np. Wawel i inne rezydencje królewskie, Muzea Narodowe, w tym Muzeum Czartoryskich), które będą dostępne za darmo dla osób do 26. roku życia (dla osób między 26. a 30. rokiem życia planujemy zniżkę 50 proc). Wstęp bezpłatny i zniżki powinny obowiązywać również osoby z zagranicy wpisujące się w ramy wiekowe programu.

VI. Miasta

Ustanowimy minimalny procentowy udział przestrzeni biologicznie czynnej w miastach (w tym także zielone dachy i trawniki z rzadko koszoną trawą).

VII. Seniorzy

W bieżącym roku już zrealizowano:

a) Waloryzacja 2021 - marzec 2021

Waloryzacja emerytur 2021 nastąpiła 1 marca. W tym dniu wysokość emerytury wzrosła przynajmniej o 3,84 procent, a kwota podwyżki nie była niższa niż 50 zł brutto. Najniższa emerytura w 2021 roku wynosi 1250 zł brutto. Natomiast osoba, która otrzymuje przeciętną emeryturę  na poziomie 2200 zł netto, otrzyma 85 zł więcej.

b) Trzynasta emerytura – kwiecień 2021

Od 1 marca 2021 r. najniższa emerytura wynosi 1250,88 zł (brutto). 

Osobie uprawnionej np. do:

- emerytury w wysokości niższej niż najniższa emerytura,

- emerytury częściowej,

- renty socjalnej w zmniejszonej wysokości,

- rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego w wysokości niższej od najniższej emerytury

dodatkowe roczne świadczenie przysługuje w pełnej wysokości, czyli w wysokości najniższej emerytury (w 2021 r. – 1250,88 zł brutto).

W bieżącym roku została podpisana i ogłoszona w Dz. U. ustawa o Czternastej emeryturze, wypłacanej w listopadzie 2021 – wypłacana z urzędu, bez żadnego wniosku

Czternastka w 2021 r. wyniesie 1250,88 zł brutto

Czternastka będzie przysługiwała osobom, które na dzień 31 października 2021 r. będą miały prawo do jednego ze świadczeń długoterminowych wymienionych w ustawie, m.in. emerytury, renty, renty socjalnej, świadczenia przedemerytalnego. Czternastki nie otrzymają osoby, których prawo do tych świadczeń będzie zawieszone.

Pełną kwotę otrzymają osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto. Pozostali otrzymają czternastkę pomniejszoną zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Na przykład jeśli pobierana emerytura wynosi 3000 zł, czternastka będzie przysługiwać w kwocie mniejszej o 100 zł.

W praktyce zatem od kwoty (brutto) pobieranej emerytury czy renty należy odjąć 2900 zł. Otrzymana wartość stanowi kwotę zmniejszenia wysokości tzw. 14. emerytury.

Czternastek nie otrzymają emeryci, pobierający świadczenia w wysokości powyżej 4150,88 zł (brutto).

Czternasta emerytura będzie podlegała opodatkowaniu i oskładkowaniu na ogólnych zasadach, niezależnie od tego, czy jest wypłacana w zbiegu ze świadczeniem opodatkowanym lub zwolnionym z podatku. Co ważne, z kwoty „czternastki” nie będą dokonywane potrącenia i egzekucje.

Czternasta emerytura ma zostać wypłacona dla ok. 9,1 mln emerytów i rencistów. W pełnej wysokości będzie przysługiwać dla ok. 7,9 mln świadczeniobiorców.

Zapowiedziano, ale nie powstały jeszcze ustawy o:

a) 30 tysiącach przychodu wolnych od PIT

30 tys. wolne od PIT (świadczenia do 2500 brutto bez PIT) jeśli ktoś ma 1500 zł emerytury, to zyska dodatkowe 87 zł miesięcznie. Przy 2 tys. zł świadczeń to dodatkowe 141 zł do przelewu z ZUS.

b) Elastycznej pracy dla osób w wieku przedemerytalnym

Osoby w wieku 55+ będą miały możliwość zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy. Będzie to motywacją do wydłużania okresu aktywności zawodowej, ponieważ „senior osiągając wiek emerytalny, nie będzie stawał przed wyborem: albo praca w pełnym wymiarze godzin, albo emerytura”.

c) Zerowym PIT dla osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego

Pracownicy, którzy osiągną wiek emerytalny 60/65 lat i nie przejdą na emeryturę, lecz zdecydują się kontynuować pracę, nie zapłacą podatku dochodowego (do poziomu progu podatkowego), co zwiększy ich pensję netto („na rękę”), a dzięki dalszej aktywności na rynku pracy powiększą wysokość przyszłej emerytury”.

Jeżeli osoba, której przysługują świadczenia emerytalne, postanowi kontynuować karierę zawodową, nie zapłaci podatku po podjęciu pracy. Jest tylko jeden warunek: emeryci będą mogli pracować bez podatku, jeżeli nie będą pobierali emerytury.

d) Program Aktywność+

 „Aktywność+ to nowy program dla seniorów, który będzie realizowany w latach 2021-2025. Za pomocą środków z programu będą finansowane działania jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów, mające na celu zwiększenie aktywności seniorów w życiu społecznym i zawodowym.”

Uwaga: Już teraz samorządy otrzymują rządowe środki z Ministerstwa Rodziny skierowane na działalność TYLKO dla seniorów: Miejsca dziennego pobytu, Kluby Seniora, potańcówki itp. Należy przez radnych uzyskać odpowiedź od władz samorządowych – ile otrzymują pieniędzy, na co je przeznaczają, z kim to uzgadniają/konsultują?

e) Korpus wsparcia seniorów

„Kilkanaście tysięcy wolontariuszy, w tym działacze ponad 140 środowisk młodzieżowych i obywatelskich z całej Polski, świadczy codzienną pomoc potrzebującym w ramach powołanego Korpusu. Pandemia dała początek nowej instytucji pomocowej, w ramach której młodzi, pomagając seniorom, mogą zarazem pozyskiwać nowe kompetencje, m.in. logistyczne i organizatorskie”.

f) Bezpieczeństwo pod ręką (opaski bezpieczeństwa)

Program ma zapewnić zwiększenie bezpieczeństwa seniorów poprzez „dofinansowanie zakupu tzw. opasek bezpieczeństwa. Umożliwią one proste bądź automatyczne wezwanie pomocy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Zapewnią stały kontakt i umożliwią zdalną opiekę. Dzięki takiemu rozwiązaniu seniorzy wymagający uwagi nie będą musieli zmieniać swoich codziennych nawyków i pozostaną samodzielni”.

Nie znamy wysokości dopłat, ani jednostek chorobowych, ani kto będzie wnioskował o dofinansowanie

g) Darmowe leki 70+

„W związku ze skutecznością dotychczasowego programu Leki 75+ (wzrastająca liczba beneficjentów i malejące wydatki osób powyżej 75. roku życia na leki) chcemy umożliwić korzystanie z programu osobom młodszym, a w niektórych kategoriach leków nawet osobom z grupy 60+”.

Dlatego będziemy zbierali opinie naszych członków o potrzebnych im lekach, by móc w ewentualnych dyskusjach o liście leków mieć własne rozeznanie.

h) Specjalne placówki łączące pokolenia

„Umożliwimy łatwiejsze tworzenie placówek, które łączą dzienne domy opieki z przedszkolami podobnie jak w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Niemczech. Dzięki nim dzieci będą rozwijały kompetencje emocjonalne i społeczne, a seniorzy zaangażują się w wychowanie najmłodszego pokolenia”.

Wątpliwość:

Jak będzie wyglądało płacenie składki zdrowotnej 9 % przez emerytów i rencistów? Czy nie będzie to nakładało na seniorów dodatkowych obciążeń?

                            Opracował: Stanisław Alot