Podczas ostatniej sesji Zarządu Regionu przyjęto stanowisko w sprawie zmian w Statucie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Oto pełna jego treść. Zarząd Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność”

  Jego Magnificencja

Prof. dr hab. Andrzej Tretyn

Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

w Toruniu

    W związku z realizacją w Polsce reformy szkolnictwa wyższego i nauki, w oparciu o ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Komisja Uczelniana NSZZ „Solidarność” przy UMK w Toruniu zwróciła się do nas. jako nasza organizacja członkowska, w prośbą o interwencję w sprawie projektu nowego Statutu UMK (datowanego  18.02.2019).

Wraz z prośbą Komisja przesłała nam do porównania treść przepisów dotyczących związków zawodowych z obecnego Statutu UMK z 2013 r. oraz z projektu nowego Statutu. Na tej podstawie Komisja wskazała, że z całkowicie nieznanych jej powodów w nowych rozwiązaniach statutowych nastąpiło niewytłumaczalne w świetle ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych oraz art. 33 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce odebranie związkom zawodowym działającym w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika posiadanych dotąd gwarancji co do prawa udziału ich przedstawicieli jako obserwatorów z głosem doradczym we wszystkich organach kolegialnych UMK.

Po zapoznaniu się z przesłanymi nam materiałami oraz argumentacją Komisji Uczelnianej dokonaliśmy następujących ustaleń. W obecnym Statucie UMK prawo, o którym mowa rzeczywiście przysługuje związkom zawodowym w przypadku następujących wieloosobowych organów Uniwersytetu:

1) Senatu UMK (§44 ust. 2 – „W posiedzeniach senatu z głosem doradczyni uczestniczy (…) po jednym przedstawicielu z każdego związku zawodowego działającego w Uniwersytecie”);

2) Rady Collegium Medicum (§55 ust. 3 – „W posiedzeniach Rady Collegium Medicum z głosem doradczym uczestniczą (…przedstawiciele związków zawodowych działających w Collegium Medicum”);

3) Rady Wydziału (§56 ust 3 – „W posiedzeniach rady wydziału uczestniczą z głosem doradczym, przedstawiciele związków zawodowych działających w Uniwersytecie, po jednym z każdego związku”).

Dodatkowo wskazano nam. że do tej pory przedstawiciele związków zawodowych byli zapraszani przez Pana Rektora do uczestniczenia w pracach Komisji ds. Organizacji i Rozwoju Uniwersytetu, która stanowi ważne forum konsultacji społeczności akademickiej z władzami rektorskimi i dziekańskimi, między innymi w takich sprawach jak finanse UMK (jak np. podwyżki dla wszystkich grup pracowników) czy też co do kierunków i priorytetów polityki osobowej prowadzonej w Uniwersytecie.

Wyjaśniając nam założenia nowego ustroju UMK Komisja wskazała, że zmiany dotyczące funkcjonowania dotychczasowych organów kolegialnych i ich konsekwencje dla praw związkowych są następujące:

1) poziom ogólnouniwersytecki:

1. a) Senat UMK – udział związków zawodowych jest zapewniony na dotychczasowych zasadach (§46 ust. 2 projektu);

1. b) nowy organ jakim jest Rada Rektorska (§56 ust. 3 projektu), która w rzeczywistości jest odpowiednikiem dotychczasowej Komisji ds. Organizacji i Rozwoju Uniwersytetu (jak twierdzili sami autorzy projektu w trakcie jego prezentacji pracownikom) – BRAK udziału przedstawicieli związków zawodowych;

2) zupełnie nowy poziom organizacyjny Uniwersytetu – kolegia – nowy organ jakim jest Rada Kolegium (§33 ust. 2 projektu) – BRAK udziału przedstawicieli związków zawodowych, pomimo tego, że przydzielono jej kompetencje mogące mieć znaczenie dla spraw pracowniczych (wymienione w §33 ust. 3 projektu);

3) poziom wydziałowy, na którym dotychczasowy jeden organ – radę wydziału – zastępuje się dwoma nowymi organami, to jest radą dziekańską oraz radą dyscypliny naukowej:

1. a) rada dziekańska (§25 ust. 4 projektu) – ten organ stanowi jedyny przypadek, w którym po uwagach KU NSZZ „Solidarność” przy UMK wprowadzono udział przedstawicieli związków zawodowych, jednakże bezprawnie ograniczając go w następujący sposób: „W posiedzeniach rady uczestniczy z głosem doradczym jeden przedstawiciel działających w Uniwersytecie związków zawodowych”, zamiast utrzymać dotychczasowe rozwiązanie, zgodnie z którym prawo to przysługuje w dzisiejszej radzie wydziału na zasadzie „po jednym z każdego związku”;

1. b) rada dyscypliny naukowej (§58 ust. 2 i ust. 5 projektu) – BRAK udziału przedstawicieli związków zawodowych, pomimo tego, że przydzielono jej kompetencje (wymienione w §59 ust. l projektu) mające kluczowe znaczenie dla spraw pracowniczych, w tym tak ważne z punktu widzenia pracowników będących nauczycielami akademickimi kwestie wpływające na ich zatrudnienie w Uniwersytecie jak: wskazywanie kierunków polityki kadrowej w ramach dyscypliny naukowej, opiniowanie kryteriów oceny i awansu zawodowego oraz opiniowanie wniosków o awanse i zatrudnienia na stanowisku nauczyciela akademickiego.

Po przeprowadzeniu porównania treści obecnego Statutu UMK i projektu nowego Statutu (wersja z 18.02.2019) pod kątem zapewnienia przedstawicielom związków zawodowych ich ustawowych uprawnień kontrolnych co do praw pracowników wobec Uniwersytetu jako pracodawcy stwierdzamy, że proponowane rozwiązania dotyczące składu organów wieloosobowych UMK są niezgodne zarówno z ustawą o związkach zawodowych, jak i z art. 33 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w myśl którego „rozstrzygnięcia organów uczelni nie naruszają uprawnień związków zawodowych wynikających z ustaw”.

Wyrażamy zatem głębokie zaniepokojenie zaistniałą sytuacją, kiedy to Uniwersytet Mikołaja Kopernika jako jeden z największych pracodawców działających na terenie Regionu Toruńsko-Włocławskiego, który do tej pory w pełni respektował w ramach swojej wewnętrznej organizacji prawa związkowe, nagle i bez żadnych podstaw prawnych planuje przyjąć rozwiązania ustrojowe tak daleko naruszające ustawowe gwarancje dla związków zawodowych.

Jako Zarząd Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” apelujemy więc do Pana Rektora by podjął stosowne kroki prowadzące do jednoznacznej zmiany proponowanych rozwiązań w nowym Statucie UMK, to jest do bezwarunkowego zapewnienia prawa do udziału jako obserwatorów z głosem doradczym przedstawicielom związków zawodowych działających w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w następujący sposób:

– udziału w KAŻDYM z przewidywanych organów kolegialnych na każdym poziomie organizacyjnym Uniwersytetu oraz

– udziału zawsze według zasady „po jednym przedstawicielu każdego reprezentatywnego z działających w Uniwersytecie związków zawodowych”.

(odpowiedzialny za zgodność treści –  sekretarz ZR Piotr Grążawski)