UWAGI O SOCJALNYM I „GRUSZKOWYM”

wtorek, 11 Kwiecień, 2023

Jest coraz cieplej, stąd nic dziwnego, że wraca coroczny temat – „świadczenia urlopowe”, „wczasy pod gruszą”. Ponieważ nie raz przekonaliśmy się, iż wiedza na ten temat wcale nie jest powszechna, to z przyjemnością – jak co roku – wracamy do tematu.

Uwagi dotyczące funduszu socjalnego; w tym „wczasów pod gruszą”

Uprawniony pracodawca wypłaca świadczenie urlopowe raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 3 ust. 5 ustawy o ZFŚS). Wskazany wymiar 14 dni urlopu wypoczynkowego obejmuje kolejne dni kalendarzowe, w tym dni pracy, dni wolne od pracy, niedziele i święta.

Wypłaty świadczenia należy dokonać nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Przy czym pracownik może otrzymać świadczenie urlopowe tylko raz w roku, choćby nawet dwukrotnie korzystał z 14-dniowego urlopu wypoczynkowego.

Niespełnienie przez pracownika warunków do przyznania mu świadczenia urlopowego w danym roku pozbawia go prawa do świadczenia w tym roku i nie przechodzi na rok następny. Ponadto, gdy urlop wypoczynkowy jest wykorzystywany przez pracownika na przełomie lat kalendarzowych, również musi zostać spełniony warunek wykorzystania co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, oddzielnie w każdym roku.

Uzyskanie prawa do świadczenia urlopowego nie zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej czy materialnej pracownika, które należy brać pod uwagę przy wypłacie świadczeń z ZFŚS.

Wysokość świadczenia urlopowego

Wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego dokonywanego na Fundusz, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. Jednakże w odniesieniu do pracowników:

zatrudnionych w normalnych warunkach oraz
wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych

wysokość tego świadczenia ustala się w proporcji do wymiaru ich czasu pracy.

Natomiast pracownicy młodociani mają prawo do pełnej wysokości świadczenia, bez względu na wielkość etatu (art. 3 ust. 4 ustawy o ZFŚS). Ustawa o ZFŚS przewiduje maksymalną dopuszczalną wysokość świadczenia urlopowego. Pozwala to pracodawcy na określenie w przepisach zakładowych niższej jego wysokości niż wynikająca z odpisów na Fundusz wskazanych w ustawie o ZFŚS. Nie może ono jednak przekroczyć maksymalnej wysokości odpisów określonych w tej ustawie.

W 2023 roku podstawa naliczania odpisu na ZFŚS oraz wysokość świadczenia urlopowego pozostaną na takim poziomie, jak w 2022 roku.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest tworzony z corocznego odpisu podstawowego, w wysokości zależnej od przeciętnej liczby zatrudnionych. Naliczając kwotę odpisu uwzględnia się przeciętną planowaną liczbę zatrudnionych, skorygowaną na końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby pracowników. O tym, czy pracodawca powinien utworzyć – bądź nie – ZFŚS decyduje stan zatrudnienia na 1 stycznia danego roku kalendarzowego.

W 2023 roku podstawa naliczania odpisu nie ulegnie zmianie, zatem kwota – tak samo jak w 2022 roku – wyniesie 4434,58 zł. W związku z powyższym odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2023 roku będą wynosiły:

1662,97 zł – na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy,
2217,29 zł – na pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze.

Jeśli chodzi o pracowników młodocianych, kwoty na ZFŚS w 2023 roku będą następujące:

221,73 zł – na młodocianego w I roku nauki,
266,07 zł – na młodocianego w II roku nauki,
310,42 zł – na młodocianego w III roku nauki.

Ile wynosi świadczenie urlopowe w 2023 roku?

Dofinansowanie do urlopów pracowników przyznawane przez niektórych pracodawców nie jest obowiązkiem wobec zatrudnionych, ale dobrą wolą płatnika składek. Jeżeli pracodawca się na takie rozwiązanie zdecyduje, wówczas – zależnie od wielkości firmy – pomoc taka będzie wypłacana jako „dofinansowanie z ZFŚS” lub jako „świadczenie urlopowe”.

Wysokość świadczenia urlopowego za 2023 rok również się nie zmieni, jak już wspomnieliśmy. Jego maksymalna wysokość dla etatowca, zależnie od jego warunków pracy, będzie się kształtowała w następujący sposób:

1622,97 zł – dla pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy na pełny etat
2217,29 zł – dla pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach pracy na pełny etat.

UWAGA! W przypadku „niepełnoetatowca” wysokość kwoty świadczenia urlopowego ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Podstawa prawna Ustawa z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 746)

Wczasy pod gruszą to świadczenie wypłacane w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Wczasy pod gruszą i świadczenie urlopowe to dwie różne formy finansowania wypoczynku pracownika. Najważniejszym kryterium w przyznaniu świadczenia jest jednak kryterium dochodowe. Wynika to z art. 8 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, gdzie ustawodawca wprost określa, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego.

Nie ma znaczenia, kiedy pracownik udaje się na urlop. Wczasy pod gruszą przysługują pracownikowi udającemu się zarówno na urlop letni, jak i zimowy. Nie ma też wymogu, aby urlop spędzać poza domem.

Regulamin ZFŚS powinien zawierać szczegółowe zapisy dotyczące przyznawania wczasów pod gruszą, czyli informacje takie jak: * kto jest uprawniony do tego świadczenia; * jaka jest jego wysokość i częstotliwość wypłat; * ile dni nieprzerwanego urlopu pracownicy powinni wykorzystać, aby mogli otrzymać dofinansowanie do wypoczynku.

Wczasy pod gruszą nie mają z góry określonej kwoty. To, ile pracownik dostanie, jest uzależnione od zarobków zarówno jego, jak i członków jego rodziny. Co ważne, na wysokość świadczenia nie mogą mieć wpływu takie kryteria, jak staż pracy, przebywanie na urlopie czy kwalifikacje. Niedopuszczalne jest również wypłacanie wszystkim pracownikom takiej samej kwoty. Pracodawca sam może określić wysokość świadczenia urlopowego w swojej firmie. Przepis art. 3 ust. 4 Ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych ustala tylko górną granicę świadczenia urlopowego. Wczasy pod gruszą wypłacane są ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 2000 zł. Warto również wspomnieć, że od kwoty świadczenia nie są pobierane składki ZUS.

Wniosek o wypłatę świadczenia może być niewystarczający, aby pracownik uzyskał wczasy pod gruszą. Pracodawca musi przede wszystkim zbadać sytuację pracownika na podstawie złożonej przez niego dokumentacji. W praktyce wczasy pod gruszą zostają przyznane pracownikom o skromnych dochodach, których sytuacja materialna jest najtrudniejsza.

Wczasy pod gruszą – podsumowanie

Wczasy pod gruszą należą się każdemu pracownikowi bez względu na staż pracy, kwalifikacje czy zajmowane stanowisko. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, pracodawca może m.in. zawiesić obowiązek wypłaty świadczenia urlopowego.

inf