28 grudnia (2022) pożegnaliśmy na zawsze naszego kombatanta Jana Szmeltera. Miał 74 lata.
Jan Szmelter był działaczem NSZZ „Solidarność” w Zakładach Włókien Chemicznych „Elana” w Toruniu. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność związkową zajmując się kolportażem prasy niezależnej, m.in. „Toruńskiego Informatora Solidarności”, „Kontry”, w miejscu pracy i na terenie Torunia. Za powyższe został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 27 grudnia 1982 r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat, którą następnie darowano mu na mocy ustawy o amnestii. W czerwcu 1986 r. był jednym z sygnatariuszy wniosku do Sądu Wojewódzkiego w Toruniu w sprawie legalizacji NSZZ „Solidarność” Pracowników ZWCH „Elana”. Z powodu prowadzonej działalności był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1984-1989.Oto co o Januszu Szmelterze napisał na swoim fecebookowym profilu Jan Wyrowiński
Wykruszamy się!!
Po mszy św. w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła na Podgórzu odprowadziliśmy dziś na miejsce wiecznego spoczynku Jana Szmeltera (1948-2022), działacza „Solidarności” w toruńskiej „Elanie”. W ostatniej drodze towarzyszyli mu oprócz licznej rodziny, także działający wraz z nim po wprowadzeniu stanu wojennego w elanowskim podziemiu solidarnościowym: Piotr Łukaszewski, Aleksander Jamroziak , Jerzy Wiśniewski, Franciszek Baranowski, Ryszard Chudykowski, Tadeusz Sikorski i inni. Były dwa sztandary: Zarządu Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” i historyczny Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” ZWCh”Elana”. Zabiegaliśmy o asystę honorową WP, wszak zmarły zapisał piękną kartę opozycyjną: był odznaczony Krzyżem Oficerskim Polonia Restituta oraz Krzyżem Wolności i Solidarności; miał status działacza opozycji antykomunistycznej; posiadał Medal Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego „Unitas Durat Cuiaviano-Pomeraniensis” (w uznaniu zasług w walce o Polskę wolną, solidarną i demokratyczną). Niestety, asysty nie doczekaliśmy się!!
Dokładnie przed 40. laty, 27 grudnia 1982 roku, po prawie półrocznym pobycie w areszcie, Jan Szmelter został wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Toruniu w składzie: Hanna Ledóchowska (przewodnicząca), S. Lotzke i Zbigniew Kwietniewski skazany na 1,5 roku więzienia w zawieszeniu za kolportaż „Toruńskiego Informatora Solidarności” oraz „Kontry”. Oskarżał prokurator Antoni Białowicz.
Wspomniałem o tym żegnając Jana i przypominając, że szykany i inwigilacja SB, nie złamały go. Pozostał wierny „Solidarności”, czego symbolicznym wyrazem był jego podpis figurujący pod wnioskiem w sprawie legalizacji NSZZ „Solidarność” Pracowników ZWCH „Elana”. Wniosek został skierowany w czerwcu 1986 r. do tego samego Sądu Wojewódzkiego, który w 1982 roku skazał go za rozprowadzanie podziemnych biuletynów „S”!!!
Jan spoczął niedaleko grobu innego, równie zasłużonego działacza elanowskiej „Solidarności” Hieronima Żórańskiego.
Na fot niżej – z lewej Franciszek Baranowski przy historycznym sztandarze Solidarności Elana i z prawej sztandar naszego Regionu z przewodniczącym Oddziału Toruń Jerzym Wiśniewskim.
Red.
