Początek stanu wojennego na terenie Włocławka i diecezji we wspomnieniu ks. Wojciecha Frątczaka
Bp Jan Zaręba opowiadał, że gdy w niedzielę 13 XII 1981 r. wcześnie rano (było to ok. godz. 6.30) odprawiał Mszę świętą, zjawił się w siedzibie biskupiej komisarz wojenny pułkownik Kaczmarek, późniejszy szef WSW w Łodzi. Był on komisarzem wojennym na województwo włocławskie (komisarzem na miasto Włocławek był pułkownik Marian Luba) i Powiadomił on bpa Jana Zarębę o stanie wojennym. Powiadomił, że nie jest on wymierzony w swobody Kościoła. Szczegóły nie są mi dokładnie znane. Wiadomo, że urzędowe czasopisma kościelne nie zostały wówczas zawieszone, a kościelny sprzęt poligraficzny nie został zarekwirowany. Ograniczenia dotyczyły tylko kupna papieru. Papier maszynowy lub kserograficzny początkowo sprzedawano dziennikarzom za okazaniem legitymacji i na rachunek instytucjom.
W pierwszym dniu stanu wojennego najważniejsze było pytanie, kogo internowano, gdzie i w jakich warunkach są przetrzymywani są internowani. Chodziły hiobowe wieści. Ponieważ pełniący wówczas obowiązki kapelana więzienia, ks. Wojciech Frątczak, został wpuszczony tylko za pierwszą bramę więzienia, gdzie tłoczno było od funkcjonariuszy policji uzbrojonych w pistolety maszynowe, słusznie domyślano się, że internowani są w Mielęcinie.
Po ustaleniu pierwszych danych o miejscach internowania biskup Jan Zaręba rozpoczął zabiegi, aby internowani mogli mieć kontakt z kapelanem, o ulżenie ich doli oraz najszybsze ich zwolnienie. Jako pierwszy z polskich hierarchów już 17 XII 1981 r. wystosował do komisarzy stanu wojennego w Kaliszu, Sieradzu, Koninie i Włocławku pisma, w których domagał się:
1) zwolnienia niesłusznie internowanych, a w pierwszym rzędzie kobiet; do czasu zaś ich zwolnienia zapewnienia im humanitarnych warunków pobytu;
2) dopuszczenia kapłana z posługą duszpasterską;
3) pozwolenie na widzenia z rodzinami, zwłaszcza w najbliższe święta Bożego Narodzenia, i pozwolenie na otrzymywanie paczek żywnościowych oraz przedmiotów codziennego użytku.
Opierając się na propagandowym oświadczeniu rzecznika rządu, że internowani mają zapewnioną opiekę duchową, Kuria Diecezjalna rozpoczęła od 18 grudnia zabiegi, aby internowani mogli mieć kontakt z kapelanem. Władze zwlekały z decyzją. Dnia 19 grudnia oświadczono, że może wpuszczą kapelana, ale tylko ks. Zygmunta Sobieraja. Dopiero w wigilią Bożego Narodzenia, w czasie wieczerzy wigilijnej, o godzinie 20 dowiedziałem sią, że następnego dnia mam internowanym odprawić Mszą świętą.Spotkanie to było dużym przeżyciem tak dla mnie, jak i dla internowanych.
Na Mszę świętą sprowadzono ich w trzech grupach w asyście pracowników służby bezpieczeństwa, którzy byli z nimi przez całą Mszą świętą, nie licząc funkcjonariuszy służby więziennej. Pewnie wielu z nich miało okazję być na Mszy świętej po raz pierwszy od wielu lat. Internowani obawiali się, aby zamiast księdza nie postawiono im jakiegoś prowokatora. Na szczęście wielu z Włocławka znało kapelana. Powitanie było niezwykle serdeczne, pytano o to, co za murami, co w kraju.Internowanych było wówczas ok. 160 ludzi z Konina, Turku, Koła, Kutna, Gostynina, Płocka i oczywiście Włocławka. Msza święta była wielkim wyznaniem wiary i pewnie wyrazem ogromnej trwogi ludzi, którzy w tej niezwykłej dla nich sytuacji w Bogu szukali światła nadziei.
Po raz pierwszy w życiu widziałem tłum mężczyzn śpiewających pełną piersią i modlących się ze łzami w oczach. Miał rację ten, kto powiedział, że jak mężczyźni płaczą, to dzieją się rzeczy wielkie.
Ze wspomnień ks. Wojciecha Frątczaka
ZAŁĄCZNIKI
INTERNOWANI W ZAKŁADZIE KARNYM MIELENCIN -WŁOCŁAWEK
1. Lista internowanych w Mielęcinie – stan na 21 III 1982 r. Z Regionu Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej (19 osób): Augusiak Janusz – Włocławek; Bernat Zbigniew – Radziejów; Cybulski Wiesław – Włocławek; Gołębiowski Zbigniew – Włocławek; H a ń c z y k Ryszard – Rypin; Heliński Janusz – Włocławek; Kanaszyc Jan – Włocławek; Karwowski Zbigniew – Włocławek; Klimas Marek – Włocławek; Kwiatkowski Piotr – Radziejów; Młynarkiewicz Antoni – Włocławek; Nowicki Marian – Włocławek; Obernikowiecz Wojciech – Lipno; Pietrzak Tadeusz – Włocławek; Szymański Lesław – Osiecz Wielki; Świątkiewicz Wiesław – Włocławek; Urbaniak Bogdan – Włocławek; Wilk Edward – Włocławek; Wnukowski Wiesław – Włocławek.
Internowani z Regionu Kutno (9 osób): Ceranowski Jerzy – Kutno; Dolat Marek – Kutno; Kamiński Zbigniew – Kutno; Piotrowski Janusz – Toruń; S t ę p 1 e w s k i Grzegorz – Kutno; Pietrzyk Zbigniew – Kutno; Wawrzyńczak Tadeusz – Kutno; Zagoździński Tomasz – Kutno; Zyskowski Kazimierz – Kutno.
Internowani z Regionu Łódź (1 osoba): Zazoniuk Stefan.
Internowani z Regionu Konin (21 osób): Brzeziński Kazimierz – Konin; Buszko Krzysztof – Konin; Dobrecki Krzysztof-Konin; Jamrozik Władysław – Koło; Kotwa Roman-Słupca; Krzywiak Jarosław – Konin; Malida Zbigniew – Konin; Markiewicz Jerzy – Konin; Musidlak Grzegorz – Witkowo; Niewiarowski Ireneusz – Cząstków; Olejniczak Henryk – Konin; Piotrowski Stefan Turek; Popielarski Marek – Konin; Radke Andrzej – Konin; Sempols k i Ireneusz – Konin; Skoczylas Ryszard – Konin; Szmyt Mateusz – Konin; Wanczura Jacek – Konin; Włodarzewski Jan – Koło; Wojtalik Józef – Konin; Zalewski Wojciech – Konin.
Internowani z Regionu Płock (27 osób): Balcerowski Leszek – Płock; Chmielewski Ireneusz – Płock; Chmielewski Jakub – Płock; Chmielewski Jan – Płock; Ciarski Ryszard – Płock; Czupryna Andrzej – Płock; Garkowski Longin – Płock; Grynkiewicz Jerzy – Płock; Kępiński Grzegorz – Płock; Kowalski Krzysztof – Płock; Krawczyński Wojciech – Płock; Kucharski Jerzy – Płock; Kuciński Henryk – Gostynin; Liese Grzegorz – Płock; Lorenowicz Hubert – Płock; Lubieniecki Kazimierz – Imielnica; Łykowski Konrad – Płock; Majewski Jan – Gostynin; Mosakowski Sylwester – Gostynin; Pacałowski Andrzej – Płock (internowano także jego żonę); Pięta Stanisław – Gąbin; Sosnowski Andrzej – Płock; Stęplewski Eugeniusz – Gostynin; Tomczyk Zenon – Płock; Wiścicki Wojciech – Płock; Wójcik Bogdan – Kutno; Zajdziński Zenon – Płock.
Internowani kryminaliści 18 II 1982 r. Lista siedmiu osób z terenu Płocka, których nazwisk ze zrozumiałych względów nie podajemy. Osoby te osadzono razem z działaczami opozycji. Im także proponowano wyjazd na emigrację. Internowana „Solidarność” uważała ich za kolaborantów.2.
Lista 19 osób skazanych w marcu i kwietniu 1982 r. na mocy art. 48 dekretu z 12 XII 81 r.: Jan Bętkowski z Osięcin, Jan Chmielowski z Gdańska, Cezary Godziuk z Gdyni, Piotr Go 11z ze Żnina, Dariusz Jaworski z Włocławka, Dariusz Kaszubowski z Gdańska, Andrzej Katulski ze Żnina, Mariusz Leśnicki z Włocławka, Piotr Najsztub ze Żnina, Arkadiusz Mahar z Gdańska, Piotr Mittelstaedt z Chełmna, Zygmunt Raszka z Włocławka, Sławomir Sadowski z Gdyni, Włodzimierz Schmejchel z Brodnicy, Jarosław Skowronecki z Gdyni, Grzegorz Wasilewski z Włocławka i skazani za 3 Maja w Toruniu: Tomasz Siewierski z Aleksandrowa, Grzegorz Cichowicz Torunia i Jerzy Połowiak z Torunia.
3.
Lista internowanych w Włocławku-Mielęcine 25-30 VIII 1982 r. – stan na 1 IX 1982 (27 osób): Będkowski Jan – Siedlce; Olko Tomasz – Siedlce; Marczak Jerzy – Cegłów; Dedecjusz Jan – Garwolin; Pluciński Marek – Garwolin; Jeżak Jan – Mińsk Maz.; Witan Leszek – Mińsk Maz.; Bugaj Józef – Płock; Skierski Wacław – Płock; Górnikiewicz Grzegorz – Płock; Zieliński Tadeusz – Płock; Mosakowski Sylwester – Gostynin; Olkiewicz Jan – Płock; Rekowski Franciszek – Płock; Zdrodowski Zbigniew – Gostynin; Głodowski Jan – Gostynin; Kopeć Lech – Gostynin; Niewczas Janusz – Płock; Arszyński Marcin – Płock; Łysio Waldemar – Kutno; Bednarski Zdzisław – Płock; Ledwoń Jerzy – Gostynin; Mazurek Julian – Radzyń Podlaski; Sadowski Marek – Włocławek; Kanaszyc Jan – Włocławek; Jemioła Andrzej – Włocławek; Pietrzak Tadeusz – Włocławek.
Lista internowanych z Kalisza i okolicy stan z 11 IX 1982 r.: Kubiak Lucjan – Kalisz; Lisowski Bogdan – Kalisz; Obsadny Kazimierz – Ostrzeszów; Pietkiewicz Antoni – Kalisz; Piwowarczyk Henryk; Śliwa Bogdan – Kalisz; Węgrzyn Marek – Kalisz.
Zebrał Red.
