Solidarność alarmuje Międzynarodową Organizację Pracy ws. łamania konwencji przez PKP Cargo

We wczorajszych obradach Zespołu problemowego ds. międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego w Warszawie uczestniczyła Beate Andrees, zastępca Sekretarza Generalnego MOP i dyrektor regionalna na Europę i Azję Środkową. Przedstawiciele Solidarności przedstawili jej sytuację, jaka ma obecnie miejsce w PKP Cargo, i odnieśli działania obecnego zarządu spółki do Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.

„Konwencje gwarantują nam ochronę”

Jeśli chodzi o PKP Cargo i proces zwolnień grupowych, które teraz się tam odbywają, mamy do czynienia z łamaniem Konwencji MOP-u nr 98 i nr 135 wraz z zaleceniem 143 MOP dotyczących ochrony przedstawicieli pracowników przedsiębiorstwa i przyznania im uprawnień. Wypowiedzenia w ramach zwolnień grupowych wręczane są pracownikom szczególnie chronionym z mocy przepisów prawa, czyli działaczom związkowym, pracownikom w wieku przedemerytalnym, będącym na zasiłkach rehabilitacyjnych. Mieliśmy też przypadek, w którym wypowiedzenie zostało wręczone kobiecie w ciąży. Po naszej związkowej interwencji zostało ono wycofane

– powiedział Bogdan Kubiak, który jest członkiem RDS z ramienia NSZZ „Solidarność”. – Jako Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” przedstawimy Międzynarodowej Organizacji Pracy szczegółowy raport w tej sprawie, bo z naszego punktu widzenia niezwykle ważne jest przestrzeganie wyżej wymienionych konwencji, które gwarantują nam ochronę przy różnego rodzaju działaniach związanych z funkcjonowaniem przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach państwowych – dodał.

„Przedsiębiorstwo nie uwzględniło przepisów międzynarodowych”

Ewa Kędzior, ekspert Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, powiedziała:

Polski ustawodawca przyjął takie rozwiązanie, iż w przypadku przedsiębiorstwa w restrukturyzacji – zaznaczę, nie w likwidacji, a w restrukturyzacji – mają mieć zastosowanie takie same zasady, jak w przypadku upadku lub likwidacji przedsiębiorstwa, czyli zniesienie m.in. szczególnej ochrony pracowników, w tym szczególnej ochrony działaczy związkowych. Już na etapie tworzenia tych przepisów wskazywaliśmy, iż są one zbyt daleko idące i nie uwzględniają standardów międzynarodowych, w tym konwencji MOP. Niestety, nasze uwagi nie zostały wówczas uwzględnione. W obecnej chwili, jak czytamy na stronach PKP Cargo, uzasadnieniem dla uchylenia szczególnej ochrony działaczy związkowych jest wyłącznie stosowanie przepisów polskich. Przedsiębiorstwo nie uwzględniło przepisów międzynarodowych, w tym konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Ewa Kędzior zaznaczyła także, iż jednym z przyjętych przez pracodawcę kryteriów doboru pracowników do zwolnienia jest długotrwałe nieświadczenie pracy na zajmowanym stanowisku. Jak przekonywała, pozornie neutralne kryterium w rzeczywistości uderza w działaczy związkowych, oddelegowanych do pracy związkowej. – To kryterium jest dyskryminacyjne ze względu na wykonywanie funkcji związkowych – powiedziała. Sekretarz Andrees w odpowiedzi zapewniła, że ta sprawa powinna zostać przeanalizowana przez prawników MOP.

Konwencje MOP

Jak przypominają eksperci NSZZ „Solidarność”, szczególna ochrona stosunku pracy działaczy związkowych jest regulowana nie tylko w polskich przepisach prawa pracy, ale wynika również ze standardów międzynarodowych. Chodzi tu o Konwencję Nr 98 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych, która z art. 1 stanowi, iż pracownicy powinni korzystać z należytej ochrony przed wszelkimi aktami dyskryminacji, dążącymi do naruszenia wolności związkowej w dziedzinie pracy. Taka ochrona powinna odnosić się w szczególności do czynów mających na celu: a) uzależnienie zatrudnienia pracownika od warunku, że nie przystąpi on do związku zawodowego lub przestanie należeć do związku zawodowego, b) wydalenie pracownika lub skrzywdzenie go we wszelki inny sposób z powodu jego przynależności do związku zawodowego lub udział w działalności związkowej poza godzinami pracy lub za zgodą pracodawcy podczas godzin pracy. Konwencja nr 89 wchodzi w poczet tzw. konwencji fundamentalnych i na mocy art. 91 ust. 2 konstytucji RP ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. Kwestia ochrony stosunku pracy działaczy związkowych została rozwinięta w Konwencji Nr 135 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej ochrony przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień oraz w Zaleceniu Nr 143 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącym ochrony przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień (pkt. III). Art. 1 Konwencji 135 MOP stanowi, iż przedstawiciele pracowników w przedsiębiorstwie będą korzystali ze skutecznej ochrony przeciwko wszelkim aktom krzywdzącym, włącznie ze zwolnieniem, podjętym ze względu na ich charakter lub działalność jako przedstawicieli pracowników, ich przynależność związkową lub uczestnictwo w działalności związkowej, jeśli działają zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawodawstwa, układami zbiorowymi lub innymi wspólnie uzgodnionymi porozumieniami.