Zbigniew Nowek nie żyje

poniedziałek, 17 Czerwiec, 2019

Generał Zbigniew Nowek, oficer wywiadu, były szef Urzędu Ochrony Państwa oraz Agencji Wywiadu nie żyje. Zmarł w nocy w wieku 59 lat.

Zbigniew Nowek urodził się w 1959 r. w Bydgoszczy. Ukończył studia prawnicze. W czasach PRL był aktywnym działaczem opozycji, w lutym 1981 r. kierował strajkiem studenckim na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, był też szefem NZS na UMK. 13 grudnia 1981 r. wydano za nim list gończy. W latach 1981-1984 był jednym z organizatorów podziemnej poligrafii w regionie gdańskim, wydawcą, redaktorem, drukarzem i kolporterem ulotek.

W 1990 rozpoczął pracę w świeżo utworzonym Urzędzie Ochrony Państwa jako przedstawiciel tzw. solidarnościowego naboru – ludzi związanych z solidarnościowym podziemiem, którzy w służbach specjalnych mieli częściowo zrównoważyć wpływy funkcjonariuszy dawnej SB.

Nowek został szefem delegatury UOP w Bydgoszczy. Pozostał na tym stanowisku także po 1995 roku, gdy po zwycięstwie w wyborach prezydenckich Aleksandra Kwaśniewskiego odszedł szef MSW Andrzej Milczanowski, a zastąpił go wkrótce polityk SLD Zbigniew Siemiątkowski. Po wyborach parlamentarnych w 1997 roku, wygranych przez AWS, Nowek awansował na funkcję zastępcy szefa UOP, a w lutym 1998 został szefem całego Urzędu.

Za jego czasu UOP doprowadził do wydalenia 12 dyplomatów rosyjskich; opuścili nasz kraj w styczniu 2000 roku jako szpiedzy. Za jego czasów rozpracowano także gang podejrzany o przemyt do Polski, a dalej do Europy Zachodniej 2,5 tony kokainy.

W 2000 r., w wywiadzie z okazji 10-lecia Urzędu Zbigniew Nowek uznał wykrycie rosyjskiej siatki szpiegowskiej za największy sukces służb specjalnych po 1989 r. UOP za kadencji Nowka dostosował również niektóre procedury (m.in. ustawa o ochronie informacji niejawnych) do standardów NATO.

W tym czasie powstał Instytut Pamięci Narodowej. Nowek jako szef UOP podpisał z pierwszym prezesem IPN Leonem Kieresem porozumienie o przekazaniu pierwszych dokumentów.

W czasie procedury lustracyjnej kandydatów na prezydenta w 2000 roku w archiwach UOP odnalazły się dzienniki rejestracyjne SB, w których pod jedną z pozycji zarejestrowany był ubiegający się o reelekcję Aleksander Kwaśniewski. Po oczyszczającym wyroku Sądu Lustracyjnego prezydent powiedział, że „są w Polsce rachunki krzywd” i „niektórzy ludzie nie powinni spać spokojnie”. Zapowiedział też, że nie będzie korzystał z materiałów, przekazywanych mu przez UOP pod kierownictwem Nowka. W 2002 r. prokuratura wszczęła – umorzone potem z braku cech przestępstwa – śledztwo w sprawie domniemanych nielegalnych działań UOP przeciw prezydentowi. – Nie ma dobrego czasu dla szefa służby, żeby przekazać społeczeństwu informację, że aktualny urzędujący prezydent i kandydat w przyszłych wyborach jest w oryginalnym rejestrze SB wykazany jako tajny współpracownik – mówił w 2000 roku ówczesny szef UOP.

Zbigniew Nowek podał się do dymisji jesienią 2001 roku, po wygranych przez SLD wyborach, w proteście przeciw szykowanej reformie służb specjalnych, polegającej na podziale UOP na Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu. Potem był ekspertem sejmowej komisji ds. służb specjalnych oraz sejmowej komisji śledczej ds. PKN Orlen. Lewica domagała się usunięcia go. Jako ekspert komisji PKN Orlen współpracował z zasiadającym w niej posłem PiS Zbigniewem Wassermannem.

Do służb Nowek wrócił jesienią 2005 roku, po zwycięstwie PiS w wyborach parlamentarnych. Został szefem Agencji Wywiadu. Jako szef AW, w sierpniu 2006 roku, został przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego awansowany na generała brygady. Kierował AW do początku 2008 roku – po zwycięstwie PO i objęciu funkcji premiera przez Donalda Tuska, Nowka na fotela szefa AW zastąpił Maciej Hunia.

Na początku 2010 roku gen. Nowek został zastępcą szefa BBN przy Kancelarii Prezydenta/ Po katastrofie smoleńskiej i śmierci szefa BBN Aleksandra Szczygło krótko był też p.o. szefa Biura. Po zwycięstwie wyborczym Bronisława Komorowskiego w lipcu 2010 roku odszedł z BBN.

Generał otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień. W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Republiki Litewskiej za zasługi na rzecz litewsko-polskich stosunków międzypaństwowych i bezpieczeństwa obu krajów. W 2009 r. – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, przez Lecha Kaczyńskiego, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.

Był członkiem Kapituły Medalu Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis od samego początku jej działania. W 2016 roku został powołany do Wojewódzkiej Rady do Spraw Działaczy Opozycji i Osób Represjonowanych, której następnie był przewodniczącym. Wielokrotnie angażował się w prace samorządu województwa upamiętniające przełomowe wydarzenia opozycyjne.

źródło: PORTAL TVP.INFO, TWITTER, PAP

NAPISALI, POWIEDZIELI….

Tomasz Jeziorek

Z olbrzymim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Pana Zbigniewa Nowka. Dla wielu członków NSZZ Solidarność, a zwłaszcza dla mojego pokolenia był inspirującą legendą. W naszym środowisku jego śmierć wywołała wielkie poruszenie, zwłaszcza, że niektórzy z naszych działaczy mieli ten zaszczyt poznania go osobiście, a niemal wszyscy kojarzyli z historii toruńskich działań niepodległościowych. Wielka szkoda, bo odszedł zdecydowanie za wcześnie….

Wojciech Polak Dzisiaj w nocy zmarł generał Zbigniew Nowek. Przywódca toruńskiego NZS w latach 1980-1981. Uczestnik opozycji przed sierpniem 1980 r. Człowiek, który wydrukował w sierpniu 1980 r. ulotkę w obronie Anny Walentynowicz od której rozpoczął się wielki strajk w Stoczni Gdańskiej. Najaktywniejszy drukarz podziemny w Gdańsku w latach 1982-1985. Potem szef UOP i AW. Mój przyjaciel. Módlmy się za duszę Zbyszka.

Jan Wyrowiński

Żegnaj Przyjacielu! Przed chwilą telefon od załamanego Wojtka Polaka: „Janek, zmarł Zbyszek Nowek!”. Nie dalej jak w niedzielę 2 czerwca, siedziałem obok radosnych Zbyszka i Ani w amfiteatrze Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Świętowaliśmy wraz z przyjaciółmi 30. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku. I kto by się spodziewał takiej wiadomości!!! Za kilka dni, 1 lipca skończyłby 60. lat. Jak to Zbyszek, miał wiele planów. Z piękną kartę działalności opozycyjne. Od opozycji demokratycznej, przez NZS do podziemnej działalności wydawniczej. W wolnej Polsce budował struktury Urzędu Ochrony Państwa. W latach 1998-2001 był szefem UOP, a w 2005-2008 szefem Agencji Wywiadu. Był przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds Działaczy Opozycji Antykomunistycznej. Na 28 czerwca zwołał jej kolejne posiedzenie! Spoczywaj w pokoju.

Krzysztof Czabański

Z wielkim smutkiem przyjąłem informację, że dzisiaj w nocy zmarł mój serdeczny kolega, generał Zbigniew Nowek. Przywódca toruńskiego NZS w latach 1980-1981. Uczestnik opozycji przed sierpniem 1980 r. Człowiek, który wydrukował w sierpniu 1980 r. ulotkę w obronie Anny Walentynowicz od której rozpoczął się wielki strajk w Stoczni Gdańskiej. Po 1989 twórca służb specjalnych w Niepodległej RP, współpracownik Ś.P. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Przyjacielu, spoczywaj w pokoju!

Stowarzyszenie Solidarni Toruń

Żegnaj Przyjacielu! (…) Nie dalej jak w niedzielę 2 czerwca, świętował wraz z nami w amfiteatrze Muzeum Etnograficznego w Toruniu 30. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku. I kto by się spodziewał takiej wiadomości!!! Za kilka dni, 1 lipca skończyłby 60. lat. Jak to Zbyszek, miał wiele planów Z piękną kartę działalności opozycyjne. Od opozycji demokratycznej, przez NZS do podziemnej działalności wydawniczej. W wolnej Polsce budował struktury Urzędu Ochrony Państwa. W latach 1998-2001 był szefem UOP, a w 2005-2008 szefem Agencji Wywiadu. Był przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds Działaczy Opozycji Antykomunistycznej. Był aktywnym członkiem naszego stowarzyszenia. Spoczywaj w pokoju

Mikołaj Bogdanowicz

Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci śp. Generała Zbigniewa Nowka. Polska poniosła niepowetowaną stratę.

Śp. Zbigniew Nowek należał do czołowych postaci opozycji antykomunistycznej lat 80. Z jego inicjatywy w sierpniu 1980 roku wydrukowano ulotki w obronie Anny Walentynowicz, co przyczyniło się do rozpoczęcia strajku w Stoczni Gdańskiej. Współzakładał Niezależne Zrzeszenie Studentów, współorganizował bibliotekę wydawnictw NZS. Po ogłoszeniu stanu wojennego ukrywał się, poszukiwany listem gończym przez organa bezpieczeństwa. Do 1984 roku współorganizował podziemną poligrafię w Regionie Gdańskim. Był wydawcą, redaktorem, drukarzem, kolporterem ulotek podziemnej „S” i NZS oraz drukarzem pism podziemnych m.in.: „Solidarność. Pismo Regionu Gdańskiego”, „Tygodnika Mazowsze”, „Przeglądu Politycznego”. Współorganizował największe akcje ulotkowe w Trójmieście. W wolnej Polsce współtworzył Urząd Ochrony Państwa, pełniąc najpierw funkcję szefa bydgoskiej delegatury, a następnie szefa Urzędu. W latach 2005-2008 kierował Agencją Wywiadu. W 2006 roku został awansowany na stopień generała brygady przez śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Miałem zaszczyt współpracować z Panem Generałem w ostatnich latach, powierzając mu funkcję Przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych, a także zapraszając do Zespołu Doradczego „Niepodległa”. Dał się poznać jako człowiek niezwykle serdeczny, kompetentny, pełen pomysłów i bez reszty oddany sprawie Rzeczypospolitej. Ogromnie żałuję, że nasza współpraca została tak nagle przerwana. Rodzinie, bliskim, przyjaciołom i współpracownikom śp. Gen. Zbigniewa Nowka składam najserdeczniejsze wyrazy współczucia.

Cześć Jego pamięci!