Jak dotąd zaprezentowaliśmy komiksy, które wyszły w wydawnictwach podziemnych, w okresie PRL. Nie wszystkie dotyczyły wprost historii NSZZ „Solidarność” (np. „Folwark Zwierzęcy”), ale ich przypomnienie było o tyle celowym zabiegiem, że pokazywało różnorodność działań wydawniczych środowisk solidarnościowych.
Otóż ci, którzy pamiętają tamte czasy, to pewnie potwierdzą, że PRL był dziwacznym tworem, gdzie fabryki i zakłady pracowały nawet w soboty, bezrobocia nie było, a mimo to wszystkiego brakowało – książek też. Pomimo olbrzymiego ryzyka, podziemne wydawnictwa wskakiwały w ten rynek i sprzedawały (czasem rozdawały) prawie całe nakłady. Dominowały treści bardzo poważne (bo sprawa i czasy takie były) ale zauważono, iż „coś lżejszego” też przyciągnie czytelnika, a ważne – wobec wybranych środowisk (np. młodzieży) doskonale spełni swoją edukacyjno-propagandową rolę. Takim był niewątpliwie komiks. Gdy skończył się PRL i wielu działaczy dawnego podziemia „wstąpiło do poważnej polityki”, lub po prostu zajęła się pracą codzienną, za upowszechnianie idei wzięli się poważni ideolodzy, pisarze, politycy, czasem karierowicze. Tyle, że to już nie miało tego wdzięku, smaku i – mimo wszystko – atrakcyjności; spadły nakłady, zawęził się krąg odbiorców. Za spisywanie historii działań niepodległościowych minionych lat wzięli się (bardzo dobrze) uznani historycy. W naszym regionie najwybitniejszym, niekwestionowanym autorytetem stał się profesor Wojciech Polak (do dziś członek NSZZ „Solidarność”). Mimo to, od czasu, do czasu tu i ówdzie pojawiały się pomysły na proste, przystępne historyjki obrazkowe, choćby zahaczające o dzieje Solidarności. Ostatecznie, tuż przed 25- leciem powstania NSZZ „Solidarność” zgłoszono zamiar wydania profesjonalnie opracowanego komiksu. Pomysłodawcą i autorem scenariuszy był Maciej Jasiński, który w wypowiedzi dla redakcji magazynu AQQ powiedział: Tworzymy ten komiks ze względu na pamięć o ludziach, którzy mieli dość odwagi, aby powiedzieć „nie” i potrafili zjednoczeni pod sztandarem „Solidarności” doprowadzić do wyzwolenia się Polski spod władzy ZSRR. Język komiksu jest językiem bardzo uniwersalnym i zrozumiałym. Za jego pośrednictwem chcemy pokazać młodym ludziom, którzy wychowali się już w wolnej Polsce, że jeszcze niedawno była inna Polska. Był to kraj, w którym nie przestrzegano praw obywatelskich, wsadzano do więzień za krytykę władzy, niszczono ludzi za to, że należeli nielegalnej opozycji. Był to kraj z rozbudowanym systemem policyjnym, pełen agentów służb specjalnych, kraj, w którym cały czas stacjonowały oddziały armii radzieckiej. O tym wszystkim nie można obecnie zapominać.Ciężar realizacji wzięło na siebie wydawnictwo komiksowe Zin Zin Press z Poznania, wydawca m. in. Magazynu Komiksów AQQ i takich albumów jak absolutny przebój rynku komiksu w Polsce „Achtung Zelig! Druga wojna”. Dzieło („Solidarność – 25 lat: Nadzieja zwykłych ludzi”) stworzono z czterech odrębnych historii narysowanych przez różnych artystów, profesjonalnie od lat zajmujących się tworzeniem komiksów: Andrzeja Janickiego, Jacka Michalskiego, Janusza Ordona, Jacka Przybylskiego i Janusza Wyrzykowskiego. Rysunek z okładki i kilka ilustracji – wykonał Filip Myszkowski.
Akcja komiksów umiejscowiona została w czasie przełomowych wydarzeń dla „Solidarności” i Polski. Dotyczy pośrednio lub bezpośrednio pięciu wydarzeń:
– strajku, powstania i rejestracji NSZZ „Solidarność”, – wprowadzenia stanu wojennego, – zabójstwa kapelana ludzi pracy – księdza Jerzego Popiełuszki, – obrad „okrągłego stołu” oraz upadku komunizmu w Polsce i w Europie Wschodniej.
Każdy z rozdziałów liczy 12 stron, z czego 11 stron przeznaczonych jest na komiks, natomiast dwunasta strona zawiera informację historyczną na temat wydarzeń, wokół których toczy się akcja danego komiksu. Obok wstępu Lecha Wałęsy w komiksie zamieszczone są komentarze: prof. Wojciecha Roszkowskiego, Jana Rulewskiego, ks. Romualda Biniaka (proboszcz parafii Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy – kościoła, w którym ksiądz Jerzy odprawił swoją ostatnią mszę) i dr. hab. Jacka Knopka. Pomysł i scenariusze: Maciej Jasiński Rysunki: Andrzej Janicki, Jacek Michalski, Filip Myszkowski, Janusz Ordon, Janusz i Krzysztof Wyrzykowscy Okładka: Filip Myszkowski i Andrzej Janicki Wstęp: Lech Wałęsa Liczba stron: 60 Format: A4 Okładka: kolorowa, kartonowa Druk: czarno-biały Wydawca: ZIN ZIN PRESS – Witold Tkaczyk Jak tłumaczą inicjatorzy – „Celem komiksów jest przedstawienie tego, jak „Solidarność” wpływała na postawy, działania i myślenie zwyczajnych obywateli Polski, a także w jaki sposób ci zwykli ludzie zjednoczeni pod sztandarem „Solidarności” doprowadzili do upadku komunizmu w Polsce oraz zapoczątkowali przemiany w całej Europie Wschodniej.” Oczywiście komiksu w księgarniach już raczej nie dostaniemy. Pozostaje rynek wtórny (antykwariaty i internet) ale gdyby trafiła się okazja – zwyczajnie – warto to mieć. Piotr GrążawskiTo na razie tyle w temacie, jednak powrót do niego nie jest wykluczony…
