14 stycznia 2003 (5-9/2003)

Komunikat

W dniu 14 stycznia 2003 r. odbyło się w Gdańsku posiedzenie prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", podczas którego omawiano projekt ustawy Ministra Infrastruktury o zasadach finansowania inwestycji mieszkaniowych, zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Akceptując część drugą, dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych, prezydium KK pozytywną opinię o całości projektu warunkuje uwzględnieniem zgłoszonych przez nie szczegółowych uwag krytycznych odnoszących się do proponowanych zasad finansowania inwestycji mieszkaniowych oraz przeprowadzeniem analizy społecznych kosztów wprowadzenia ustawy w życie. Z treści jej zapisów wynika bowiem, iż musi ona spowodować wzrost cen mieszkań.

Prezydium KK zaopiniowało także projekty rozporządzeń Rady Ministrów oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej ws. wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej nie wnosząc do nich zasadniczych uwag.

Na wniosek Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej przy Energetyce Poznańskiej S.A. podjęto decyzję o zmianie jej nazwy na: Międzyzakładowa Komisja Koordynacyjna Grupy Energetycznej "Enea".

W trakcie posiedzenia omawiano również projektowany porządek obrad Komisji Krajowej, które zaplanowano na 22 stycznia br. w Gdańsku.

• Dariusz Wasielewski - rzecznik prasowy KK

Decyzja Prezydium KK nr 5/03
ws. opinii o projekcie rozporządzenia RM w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych (...)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" przesyła uwagi do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich:

1) w § 7 ust. 2 należy wykreślić wyrazy: "... wynoszącej co najmniej 20% i",

2) w załączniku nr 3 należy:

a) wykreślić minimalne wartości dodatku funkcyjnego pozostawiając jako maksymalnie dopuszczalne górne wartości,

b) uwzględnić, na stanowiskach ujętych w tabeli przy określeniu "widełek" wynagrodzenia zasadniczego, pełen przedział wartości, tzn. od dolnego progu kategorii niższej do górnego progu kategorii wyższej.

Wprowadzenie obligatoryjnych podwyżek wynikających z podniesienia dolnych progów wynagrodzenia zasadniczego oraz z wprowadzenia minimalnych wartości dodatku funkcyjnego jest sprzeczne z ideą samorządności, ponieważ zawęża ustawową możliwość kształtowania wynagrodzeń przez radnych w zależności od sytuacji finansowej jednostki samorządowej.

Decyzja Prezydium KK nr 6/03
ws. opinii o projekcie rozporządzenia RM ws. zasad wynagradzania pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej (...)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" nie wnosi uwag do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zasad wynagradzania pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

Decyzja Prezydium nr 7/03
ws. opinii o projektach rozporządzeń płacowych MPiPS

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" nie wnosi uwag do projektów rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej zmieniających rozporządzenia w sprawie:

1. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej działających w zakresie budownictwa i gospodarki przestrzennej,
2. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej działających w zakresie kultury fizycznej i turystyki,
3. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych jednostkach państwowej sfery budżetowej,
4. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej działających w zakresie ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa,
5. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników Ochotniczych Hufców Pracy,
6. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w Ośrodku Studiów Wschodnich,
7. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej działających w zakresie rolnictwa i gospodarki żywnościowej,
8. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w Biurze Obsługi Transportu Międzynarodowego oraz w Resortowym Ośrodku Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej,
9. zasad wynagradzania za pracę pracowników zatrudnionych w niektórych jednostkach organizacyjnych sfery budżetowej resortu spraw wewnętrznych i administracji,
10. zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla niektórych pracowników cywilnych więziennictwa.

Prezydium Komisji Krajowej nie zgłasza także uwag do projektów rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej:

1. w sprawie ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników Polskiego Komitetu Normalizacyjnego,
2. uchylającego rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania za pracę pracowników zatrudnionych w wojskowych jednostkach organizacyjnych sfery budżetowej podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Decyzja Prezydium KK nr 9/03
ws. opinii o projekcie ustawy MI o zasadach finansowania inwestycji mieszkaniowych, zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" stwierdza, że projekt ustawy Ministra Infrastruktury z dnia 12.12.2002 r. o zasadach finansowania inwestycji mieszkaniowych, zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw składa się z dwóch niezależnych części, które nie są ze sobą związane, ujętych w jedną procedurę legislacyjną. Pierwsza dotyczy umów nabywców z deweloperami i rachunków powierniczych służących finansowaniu przedsięwzięć budowlanych dokonywanych przez deweloperów, a druga zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pozytywnie oceniając część podatkową, Prezydium KK zgłasza następujące uwagi do części pierwszej:

1) Podstawową wadą pierwszej części projektu ustawy jest to, że z jednej strony musi ona spowodować wzrost ceny mieszkań, a z drugiej zmusza banki do dokonywania czynności, które mogą być dla nich nieopłacalne lub niewygodne. Rachunki powiernicze są bowiem dla dewelopera obowiązkowe, a więc wpływają na wzrost ceny lokalu, gdyż koszt prowadzenia tych rachunków zostanie przerzucony na nabywcę lokalu, podobnie jak koszt finansowania budowy środkami z kredytu zaciągniętego przez dewelopera, który w celu sfinansowania budowy może skorzystać ze środków, jakie wpłacają jego klienci na rachunek powierniczy zamknięty, bądź okresowo nie może skorzystać ze środków, jakie klienci wpłacają na rachunek powierniczy otwarty. Założenie rachunku powierniczego, na który będą wpłacać nabywcy (zamiast uiszczać raty bezpośrednio deweloperowi) jest obowiązkowe - o ile nie wystąpią okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2 projektu, które także wymagają poniesienia przez nabywcę dodatkowych kosztów.

2) Niejasne jest czy na żądanie dewelopera banki mają obowiązek prowadzić rachunki powiernicze. Część z nich może tego nie chcieć, zwłaszcza te, które specjalizują się w innych usługach i nie są przygotowane do kontrolowania przedsięwzięć budowlanych. Zresztą większość banków, nawet takich, które kredytują inwestycje budowlane, nie zajmuje się ich kontrolowaniem - ewentualnie wynajmując w tym celu specjalistów z zewnątrz. Tymczasem projektowana ustawa zmusza banki do kontroli przedsięwzięć budowlanych w terminach przewidzianych harmonogramem.

3) Dodatkowo pojawia się problem, czy banki mogą (bądź powinny) jednocześnie prowadzić danemu deweloperowi rachunek powierniczy i kredytować jego działalność. Może tu wystąpić konflikt interesów. Projekt nic na ten temat nie wspomina.

4) Prawa stron (dewelopera i nabywcy) nie zostały odpowiednio zrównoważone.
Z treści art. 7 projektu wynika, że nabywca jedynie może, ale wcale nie musi korzystać z rachunku powierniczego. Tymczasem, biorąc pod uwagę obligatoryjność rachunku powierniczego dla dewelopera, choć w zasadzie deweloper powinien nie wyrażać zgody na realizację żądania nabywcy, aby dokonywać wpłat poza rachunkiem powierniczym, jest w trudnej sytuacji, gdyż dokonywanie wpłat poza tym rachunkiem może być dla nabywcy tańsze, a więc nabywca może nalegać, aby omijać ten rachunek. Ostatecznie, prawa nabywcy do niekorzystania z takiego rachunku są ograniczone poprzez brak odpowiednich praw dewelopera. A jeśli projektowana ustawa ma zadanie ograniczyć w tym zakresie prawa ich obu, to nie jest konsekwentna, gdyż nie wprowadza żadnych sankcji za nieprzestrzeganie tych ograniczeń.

5) Różne wątpliwości muszą budzić rozwiązania, jakie zaproponowano na wypadek upadłości dewelopera. Art. 17 stanowi bowiem lex specialis wobec prawa upadłościowego, co już choćby tylko z tego powodu jest dyskusyjne. Ale prowadzi też do niespotykanych dotąd sytuacji, których rozległe skutki trudno dziś należycie ocenić.

6) Inną wadą pierwszej części projektu ustawy jest jej zła redakcja i brak wielu potrzebnych informacji. Np. nie wiadomo, kiedy deweloper ma założyć rachunek powierniczy (czy wtedy, gdy rozpoczyna nabór klientów, czy wtedy, gdy podpisze pierwszą umowę, czy w innym terminie), nie wiadomo jak będzie wyglądała sytuacja, gdy deweloper prowadzi wiele budów i w jednym banku miałby ulokować co najmniej kilka rachunków powierniczych, nie wiadomo kiedy i dlaczego ma on założyć rachunek powierniczy otwarty, a kiedy i dlaczego zamknięty, ani czy ma w tej kwestii całkowitą dowolność, nie wiadomo też czy może decydować o tym klient.

Wielu kwestii trzeba się domyślać, ale niektóre (jak omawiana wyżej) w ogóle nie znajdują wyjaśnienia. Niektóre, o których mówią przepisy wcześniejsze, znajdują wyjaśnienie w przepisach późniejszych,. Np. czytelnik projektu ustawy dopiero gdy dobrnie do art. 14 może dowiedzieć się, że rachunek powierniczy nie jest rachunkiem klienta, lecz dewelopera i że nie ma na niego dokonywać wpłat pojedynczy klient, ale będą na niego wpłacać różne osoby nabywające od dewelopera lokale wybudowane w ramach określonego przedsięwzięcia budowlanego.

Reasumując, wprowadzenie w życie rozwiązań zawartych w pierwszej części omawianego projektu w takiej formie, w jakiej obecnie są one proponowane musi budzić wiele uzasadnionych wątpliwości. Wątpliwości te powinny skłaniać do zasadniczych zmian projektu ustawy.

Ponieważ z pierwszej części projektu ustawy wynika, że musi ona spowodować wzrost cen mieszkań, należy dokonać analizy kosztów proponowanego rozwiązania i ich porównania do kosztów budowy finansowanej z kredytu zaciąganego przez dewelopera przy uwzględnieniu utraconych przez nabywców odsetek od lokat lub zmniejszonych odsetek od kredytów, gdyby po prostu wprowadzić zasadę zakazującą pobierania jakichkolwiek przedpłat.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" pozytywną opinię o projekcie ustawy warunkuje uwzględnieniem powyższych uwag.