29 kwietnia 2003 (68-74/2003)

Komunikat

W dniu 29 kwietnia 2003 r. odbyło się w Warszawie posiedzenie prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", podczas którego omówiono przebieg ogólnopolskiej manifestacji w obronie godności ludzi pracy z 25 kwietnia br. w stolicy oraz wyniki badań przeprowadzonych przez Ośrodek Badania Opinii Publicznej dnia następnego na zlecenie związku. Badania pokazały m. in. duże zainteresowanie społeczeństwa zarówno manifestacją jak i postulatami jej uczestników. Tę formę protestu uznało za konieczną 69 % badanych, zaś 42 % stwierdziło, że darzy sympatią NSZZ "Solidarność".

Prezydium KK podjęło decyzję ws. wydolności finansowej systemu ubezpieczeń chorobowych i macierzyńskich domagając się od rządu przedstawienia szczegółowej informacji o stanie jego finansów. Oczekujemy rozliczenia wpływów ze składek i wydatków ZUS zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Podkreślamy, że składki na to ubezpieczenie opłacane są w całości przez pracowników.

Podjęto także decyzję ws. nadzoru partnerów społecznych nad II i III filarem ubezpieczeń emerytalnych, w której prezydium KK stwierdziło, że taki nadzór praktycznie nie istnieje. NSZZ "Solidarność" żąda przedstawienia przez rząd projektu uregulowania prawnego tej kwestii tak, by nadzór społeczny w zakresie ubezpieczeń emerytalnych mógł być rzeczywiście skuteczny.

Opiniując projekt ustawy Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o zmianie ustawy o Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego oraz o zmianie niektórych innych ustaw prezydium KK zgłosiło szereg negatywnych uwag szczegółowych.

• Dariusz Wasielewski - rzecznik prasowy KK

Stanowisko Prezydium KK nr 68/03
ws. stanu finansów systemu ubezpieczeń chorobowych i macierzyńskich

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" domaga się od rządu przedstawienia szczegółowej informacji o stanie finansów systemu ubezpieczeń chorobowych i macierzyńskich.

System ten był jedynym, który w rzeczywistości sam się finansował. W okresie ostatnich 15 miesięcy wprowadzono jednak zmiany w Kodeksie pracy ograniczające uprawnienia pracownicze, polegające na:

• skróceniu urlopu macierzyńskiego,
• likwidacji wynagrodzenia za pierwszy dzień niezdolności do pracy,
• skróceniu okresu wypłat wynagrodzeń za początkowy okres niezdolności do pracy realizowanych przez pracodawców.

Wcześniej obniżono poziom finansowania utraconych zarobków do 80% i wysokość zasiłku chorobowego z tytułu pobytu w szpitalu do 70%.
Decyzje te powodują wymierne skutki finansowe. Ponieważ składki na to ubezpieczenie opłacane są w całości przez pracowników, oczekujemy - zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami - rozliczenia wpływów ze składek i wydatków ZUS.

Decyzja Prezydium KK nr 69/03
ws. upoważnienia do podpisania umowy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", działając na podstawie § 19 ust. 4 pkt 2 Statutu NSZZ "Solidarność", upoważnia Bogdana Kubiaka oraz Bogdana Szozdę - członków Prezydium KK do zawarcia umowy w imieniu NSZZ "Solidarność" dotyczącej wymiany telefonów komórkowych będących w użytkowaniu pracowników Sekretariatu Transportowców.

Stanowisko Prezydium KK nr 70/03
ws. nadzoru partnerów społecznych nad II i III filarem ubezpieczeń emerytalnych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" z zaniepokojeniem zauważa, że nadzór partnerów społecznych nad II i III filarem ubezpieczeń społecznych praktycznie został uniemożliwiony.

Zlikwidowanie Komitetu Doradczego UNFE zrekompensowane rzekomo włączeniem przedstawicieli związków zawodowych do Rady Ubezpieczonych powoduje całkowity brak informacji o funkcjonowaniu rynku funduszy emerytalnych i nieprawidłowościach, jakie się w tym obszarze pojawiają.

Prezydium KK oczekuje więc od rządu przekazania rocznego raportu o działalności KNUiFE, miesięcznych informacji KNUiFE od kwietnia ubiegłego roku, a także systematycznego comiesięcznego przekazywania tych informacji w przyszłości.

Prezydium KK żąda przedstawienia przez rząd projektu uregulowania prawnego tej kwestii tak, by nadzór społeczny w zakresie ubezpieczeń emerytalnych mógł być rzeczywiście skuteczny.

Decyzja Prezydium KK nr 74/03
ws. opinii o projekcie ustawy MGP i PS o zmianie ustawy o Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych (...)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o zmianie ustawy o Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego oraz o zmianie niektórych innych ustaw:

1. Za zbędną należy uznać w projekcie propozycję wprowadzenia w art. 2a ustawy o Trójstronnej Komisji przepisu umożliwiającego zawieranie pomiędzy stronami Komisji porozumień określających ich wzajemne zobowiązania. Art. 2 ust. 4 ustawy o Trójstronnej Komisji (w aktualnym brzmieniu) expressis verbis upoważnia strony pracowników i pracodawców (które tworzą wszystkie organizacje reprezentujące pracowników i pracodawców w Komisji) do zawierania porozumień określających wzajemne zobowiązania tych stron.
2. Negatywnie oceniamy propozycję skreślenia w art. 3 ustawy o Trójstronnej Komisji ust. 1-4 określających terminy na:

1) przedstawienie przez stronę rządową wstępnej prognozy wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budżetowej na rok następny oraz propozycje dotyczące wzrostu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz emerytur i rent z FUS (do 15 kwietnia danego roku),
2) zajęcie przez strony pracowników i pracodawców wspólnego stanowiska w sprawie każdej z tych propozycji (do 10 maja danego roku),
3) przedstawienie odrębnego stanowiska przez każdą ze stron (do 20 maja każdego roku),
4) przedstawienie odrębnego stanowiska przez każdą z organizacji reprezentowanych w Komisji (do 25 maja każdego roku).

Propozycja ta zmierza do ograniczenia jednego z najistotniejszych uprawnień Trójstronnej Komisji oraz stron i organizacji w niej reprezentowanych - prawa do uzgodnienia wspólnego stanowiska w sprawach wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budżetowej na rok następny i propozycji dotyczących wzrostu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz emerytur i rent z FUS. Wprowadzenie proponowanych zmian spowoduje, że Komisja, jej strony oraz organizacje reprezentowane w Komisji będą mogły podjąć próbę uzgodnienia wspólnego stanowiska dopiero na etapie założeń i projektu ustawy budżetowej na rok następny. Obecnie po przedstawieniu wstępnych wskaźników makroekonomicznych i ewentualnym wspólnych uzgodnieniu wskaźników wzrostu rent i emerytur, wynagrodzeń w sferze budżetowej oraz u przedsiębiorców (któregokolwiek z nich lub wszystkich) są one uwzględniane w założeniach do budżetu. Po zmianie sytuacja zostanie całkowicie odwrócona - to założenia budżetowe kształtować będą wskaźniki wzrostu.

3. W propozycji zmiany art. 6 ust. 2 ustawy o Trójstronnej Komisji należy pozostawić wyrazy "co najmniej" - w przeciwnym przypadku powstaną kontrowersje interpretacyjne.
4. Nie akceptujemy propozycji zmiany art. 10 ustawy o Trójstronnej Komisji zmierzającej do wprowadzenia w ust. 4 tego artykułu możliwości podejmowania przez Komisję uchwał w drodze pisemnego głosowania. Takie rozwiązanie jest mało czytelne. Może ograniczyć prowadzenie rzeczywistego dialogu. Nie stwarza warunków do wymiany argumentów i przekonywania partnerów.
5. Negatywnie oceniamy propozycję wprowadzenia do ustawy o Trójstronnej Komisji art. 10a, który daje Komisji możliwość przekazywania spraw należących do jej kompetencji Prezydium Trójstronnej Komisji. Prezydium ma organizować pracę Trójstronnej Komisji, a nie wchodzić w jej kompetencje. Należy zaznaczyć, że każda z organizacji wchodzących w skład Komisji ma w Prezydium tylko jednego przedstawiciela, a mając na uwadze tryb powstawania decyzji w Komisji (art. 10 ust. 2), należy brać pod uwagę możliwość podjęcia decyzji bez udziału którejś z organizacji.
6. Negatywnie oceniamy propozycje zmiany art. 19 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych oraz zmian w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy o organizacjach pracodawców zmierzające do ograniczenia zakresu prawa organizacji związkowych oraz organizacji pracodawców reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Komisji Trójstronnej do opiniowania założeń i projektów aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych oraz organizacji pracodawców. Prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych proponuje się zastąpić prawem opiniowania założeń i projektów ustaw i aktów wykonawczych do tych ustaw. Ponieważ akty prawa miejscowego stanowią odrębną od ustaw i rozporządzeń kategorię źródeł prawa powszechnie obowiązującego określoną w art. 94 Konstytucji, przyjąć należy, że skutkiem wprowadzenia proponowanych przepisów w życie będzie wyłączenie aktów prawa miejscowego wydanych na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego, dotyczących zadań związków zawodowych i organizacji pracodawców z zakresu obowiązku przedstawienia ich do zaopiniowania przez reprezentatywne organizacje związkowe i organizacje pracodawców.
7. Nie do przyjęcia jest także propozycja ograniczenia czasu (art. 19 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych) na przedstawianie opinii do 30 dni, a w przypadkach "uzasadnionych ważnym interesem publicznym" nawet do 14 dni. Takie rozwiązanie spowoduje, że Związek utraci praktycznie możliwość prowadzenia konsultacji wewnątrzzwiązkowych.
8. Nie akceptujemy zmian w art. 32 ustawy o związkach zawodowych polegających na:

1) wyłączeniu z zakresu szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy działaczy związkowych, którzy pełnią z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją związkową i korzystają z tego tytułu ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy,
2) wykreśleniu z art. 32 ustawy o związkach zawodowych delegacji do wydania przez ministra właściwego do spraw pracy rozporządzenia określającego szczegółowe zasady i tryb powiadamiania przez pracodawcę zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania pracowników podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy.

Pozostałe zmiany w tym artykule polegające na:

1) doprecyzowaniu, że obowiązek zarządu i komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej wskazania pracodawcy osób podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy uważa się za spełniony, jeżeli uchwała została doręczona pracodawcy,
2) doprecyzowaniu, że pracodawca ma obowiązek wskazać zakładowej organizacji związkowej pisemną informację o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy,

oceniamy jako poprawiające jakość przepisów wprowadzonych na mocy ustawy nowelizacyjnej z 26 lipca 2002 r.

9. 9. Nie wyrażamy zgody na propozycję wykreślenia z ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych art. 25 ust. 2 zmierzającą do pozbawienia związków zawodowych rolników prawa do ustalania form akcji protestacyjnej.
10. 10. Negatywnie oceniamy propozycję zmian w ustawach o:

• negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców,
• kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej,
• minimalnym wynagrodzeniu za pracę
• mających na celu wprowadzenie możliwości przesunięcia terminów określonych w tych ustawach w razie zmiany terminów określonych w art. 3 ustawy o Trójstronnej Komisji.

Terminy zawarte w wymienionych ustawach są obecnie określone w taki sposób, że są w pełni możliwe do dotrzymania przez stronę rządową. Zmiany w tym przypadku uważamy za niecelowe i nieuzasadnione.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" pozytywną opinię o projekcie ustawy warunkuje uwzględnieniem powyższych uwag.