23 września 2003 (178-184/2003)

Komunikat

W dniu 23 września 2003 r. odbyło się w Gdańsku posiedzenie prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", podczas którego negatywnie oceniono przedstawiony przez rząd projekt budżetu państwa na rok 2004. Projekt budżetu został oparty o nierealne i niepewne założenia makroekonomiczne. Duże wątpliwości budzi jego pełna realizacja ze względu na fakt, że nie zostały uchwalone projekty ustaw o kluczowym znaczeniu dla budżetu państwa, tj. ustawy podatkowe oraz ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto NSZZ "Solidarność" uważa, że budżet państwa na rok 2004, przyjęty w takim kształcie, będzie budżetem:

• o niskiej konkurencyjności gospodarki (w 2001 r. spadek Polski na 41 miejsce z 34 w 2000 r.);
• z wysokimi stanami i wskaźnikami bezrobocia;
• szarej strefy i nielegalnego zatrudnienia (około 1,7 mln osób);
• niskiego zatrudnienia;
• niskich płac;
• nierozwiązanych kwestii gospodarczych i społecznych.

W opinii sformułowano szereg uwag i zastrzeżeń merytorycznych, dotyczących poszczególnych obszarów społecznych i sektorów gospodarki.

Z udziałem przedstawicieli Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia i Sekcji Służby Zdrowia NSZZ "Solidarność" omawiano projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej przekazany partnerom społecznym przez Ministerstwo Zdrowia na forum Komisji Trójstronnej ds. Społeczno-Gospodarczych. Prezydium KK zaopiniowało projekt negatywnie stwierdzając m. in., że jego zapisy godzą w: /1/ ochronną funkcję przepisów regulujących czas pracy, stwarzając jednocześnie zagrożenie dla zdrowia pracowników; /2/ zasady wynagradzania zawarte w ustawie o z.o.z. - nie zapewniając przy tym innego, skutecznego mechanizmu ochrony pracowników zakładów opieki zdrowotnej, który uwzględniałby konieczność stosowania rozwiązań szczególnych wynikających ze specyfiki ich pracy. Do opinii załączono uwagi szczegółowe.

Oceniając projekt ustawy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw prezydium KK zgłosiło zdecydowany sprzeciw wobec zmian wprowadzających m. in.: /1/ dodatkowe uwarunkowanie dotyczące bieżącego zatrudnienia - praktycznie blokuje ona przejście na wcześniejszą emeryturę osób bezrobotnych, dla których i tak brak pracy; /2/ drugą instancję orzekania w ZUS, co nie gwarantuje większego zaufania ubezpieczonych do decyzji o przyznaniu renty, a istotnie podwyższa koszty funkcjonowania systemu; oraz /3/ zapisom podważającym prawo osób niepełnosprawnych do rehabilitacji zawodowej i społecznej. Prezydium KK negatywnie oceniło brak aktów wykonawczych do projektu ustawy. Do decyzji załączono także zastrzeżenia i uwagi szczegółowe, warunkując pozytywną opinię od uwzględnienia ich w projekcie.

Opiniując projekt ustawy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o wolności gospodarczej prezydium KK stwierdziło, że wychodzi on w znacznym zakresie naprzeciw oczekiwaniom organizacji pracodawców, zgłaszanym m.in. na forum Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. Mając na względzie konieczność podejmowania działań w celu ożywienia gospodarczego, pozytywnie oceniono proponowany kierunek zmian w prawie, mających na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i prawne. Wątpliwości jednak budzą niektóre zapisy dotyczące kontroli prowadzonej działalności, jej zakresu i ograniczeń. Nie ma także w projekcie ustawy zapowiadanego ograniczenia liczby zezwoleń i koncesji. Ponadto odwoływanie się do dużej liczby innych aktów prawnych powoduje nieprecyzyjność przepisów. Przy tym ocena skutków regulacji nie zawiera żadnych konkretnych wyliczeń wpływu ustawy na rynek pracy i zwiększenie konkurencyjności gospodarki.

W trakcie posiedzenia prezydium KK zapoznało się z informacją o współpracy międzynarodowej związku.

Omówiono również przygotowania do XVI Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność" zaplanowanego na 26-27 września br. w Stalowej Woli.

• Dariusz Wasielewski - rzecznik prasowy KK

Decyzja Prezydium KK nr 178/03
ws. opinii projekcie ustawy o wolności gospodarczej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" stwierdza, że przedstawiony projekt ustawy o wolności gospodarczej wychodzi w znacznym zakresie naprzeciw oczekiwaniom organizacji pracodawców, zgłaszanym m.in. na forum Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych.

Mając na względzie konieczność podejmowania działań w celu ożywienia gospodarczego, pozytywnie oceniamy proponowany kierunek zmian w prawie, mających na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i prawne. Wśród nich wymienić można: ułatwiony i znacznie skrócony tryb rejestracji podmiotów gospodarczych, uproszczenie procedur administracyjnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ograniczenie uznaniowości wydawanych decyzji, stworzenie centralnej ewidencji działalności gospodarczej.

Wątpliwości budzą niektóre zapisy dotyczące kontroli prowadzonej działalności, jej zakresu i ograniczeń. Z jednej strony widzimy potrzebę ograniczenia samowoli urzędniczej oraz brak odpowiedzialności za błędy organów kontrolujących, z drugiej zaś strony wyrażamy obawę, czy proponowane zapisy nie ograniczą np. możliwości ochrony interesu pracowników poprzez utrudnienie kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy.Definicja przedsiębiorcy zawarta w projekcie, zgodna z art. 431 Kodeksu cywilnego powinna mieć zastosowanie we wszystkich aktach prawnych.

Nie dostrzegamy w projekcie ustawy zapowiadanego ograniczenia liczby zezwoleń i koncesji.

Odwoływanie się do dużej liczby innych aktów prawnych powoduje nieprecyzyjność przepisów. Wprowadzanie w życie niektórych rozwiązań wiąże się z wieloletnim, etapowym wdrażaniem ustawy w życie, co może utrudnić jej realizację. Projekt nie zawiera zapisów, które powodowałyby, że każda ustawa i regulacja dotycząca działalności gospodarczej powinna obowiązywać od 01 stycznia, po upływie niezbędnego vacatio legis.

Ocena skutków regulacji nie zawiera żadnych konkretnych wyliczeń wpływu ustawy na rynek pracy i zwiększenie konkurencyjności gospodarki.

Nasz sprzeciw budzi pomysł powołania instytucji Rzecznika Przedsiębiorców. Jego funkcjonowanie związane będzie z ogromnymi nakładami finansowymi, a korzyści wynikające z jego istnienia wydają się wątpliwe.

Decyzja Prezydium KK nr 179/03
ws. opinii o projekcie ustawy MGPiPS o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" pozytywną opinię o projekcie ustawy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw warunkuje uwzględnieniem przedstawionych poniżej uwag i zastrzeżeń.

Zdecydowanie protestujemy przeciw:

• zmianie nr 13 dotyczącej art. 29. Wprowadzając dodatkowe uwarunkowanie dotyczące bieżącego zatrudnienia, praktycznie blokuje ona przejście na wcześniejszą emeryturę osób bezrobotnych, dla których i tak brak pracy.
• zmianie nr 6 dotyczącej art. 14. Wprowadzając drugą instancję orzekania w ZUS, nie gwarantuje większego zaufania ubezpieczonych do decyzji o przyznaniu renty, a istotnie podwyższa koszty funkcjonowania systemu. Rozwiązania problemu należy szukać raczej w usprawnieniu pracy sądów i lepszym kształceniu lekarzy orzeczników. Rozstrzygnięcie tego zagadnienia należy przełożyć do planowanego w najbliższej przyszłości generalnego uregulowania problemów orzecznictwa.
• zmianie nr 22 dotyczącej art. 103. Zmiana ta symetryczna do regulacji obejmującej emerytów podważa prawo osób niepełnosprawnych do rehabilitacji zawodowej i społecznej. Zasada symetrii nie ma uzasadnienia ze względu na różny sens uzyskiwania świadczeń przez emerytów i niepełnosprawnych.

Prezydium KK negatywnie ocenia brak aktów wykonawczych do projektu ustawy.

Szczegółowe uwagi i zastrzeżenia w załączeniu.

Załącznik do decyzji Prezydium KK nr 179/03

Szczegółowe uwagi do opinii Prezydium KK o projekcie ustawy MGPiPS o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

Art. 1:

• Zmiana 4 dotycząca art. 10 a - należy doprecyzować, jakim okresem (składkowym czy nieskładkowym) będzie okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy. Naszym zdaniem, okres ten powinien być traktowany jako okres składkowy;
• Zmiana 6 dotycząca art. 14 ust 2a-2g - zmianę należy skreślić. Wprowadzenie dodatkowej procedury odwoławczej od orzeczenia lekarza orzecznika do komisji lekarskiej Zakładu, czyli komisji działającej przy ZUS jest o tyle nieuzasadnione, że orzeczenie to będzie weryfikował organ również działający przy Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, a nie jednostka niezależna od ZUS. W praktyce zatem ta dodatkowa procedura odwoławcza bynajmniej nie polepszy kwestii prawidłowości wydanych orzeczeń przez lekarza orzecznika ZUS ani nie poprawi zaufania ubezpieczonych do prawidłowości tych orzeczeń, a jedynie wydłuży w czasie cały tryb odwoławczy. Obiektywna bowiem weryfikacja i tak nastąpi dopiero w postępowaniu przed sądem. Brak zapisu o trybie powołania i składzie komisji lekarskiej. Proponujemy wyłączenie zagadnień orzecznictwa z uregulowań niniejszej ustawy. Zagadnienie to należy rozpatrzyć przy okazji prac nad orzecznictwem;
• Zmiana 7 dotycząca art. 15 ust. 3a - wprowadzenie po 2004 r. limitu podstaw wymiaru składek w zakresie w zakresie kwot wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy itd. poprzez niewliczanie ich w przypadku przekroczenia tzw. kwoty rocznej podstawy wymiaru jest niekorzystne dla ubezpieczonych, zmniejszy bowiem w praktyce wysokość przyszłej emerytury lub renty;
• Zmiana 9 dotycząca art. 23 - w proponowanym zapisie należy wykreślić wyrazy "z zastrzeżeniem art. 54";
• Zmiana 10 dotycząca art. 25 - wprowadzenie waloryzacji kwot składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego jedynie raz w roku jest niekorzystne w stosunku do dotychczasowej regulacji. Sama zasada obliczania tzw. wskaźnika waloryzacji składek również jest niekorzystna dla osób pobierających emeryturę lub rentę w stosunku do obecnej regulacji objętej art. 25 ust. 5. Zgoda na dokonywanie waloryzacji kwot raz w roku musi być powiązana z tak skorygowaną metodą, by nie uszczuplić środków na kontach ubezpieczonych. W przypadku wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych do 103% winna istnieć ustawowa gwarancja częstszego dokonywania waloryzacji;
• Zmiana 11 dotycząca art. 25 a - nie zgadzamy się na przesunięcie terminu waloryzacji składek i kapitału początkowego z 1999 r. na 2000 rok - będzie to ze szkodą dla przyszłych emerytów lub rencistów. Rząd powinien przedstawić partnerom społecznym symulację skutków swojej propozycji dla ubezpieczonego;
• Zmiana 13 dotycząca art. 29 ust. 2 i 3 - zmianę należy skreślić. Wprowadza zdecydowanie niekorzystną regulację nabycia prawa do tzw. wcześniejszej emerytury, ponieważ po pierwsze wprowadza wyraźny wymóg bycia pracownikiem przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, a w szczególności wymóg pozostawania w stosunku pracy przez co najmniej 12 miesięcy. W praktyce uniemożliwia to przejście na wcześniejszą emeryturę osób bezrobotnych;
• Zmiana 15 dotycząca art. 53 ust. 3 i 4 - wprowadza niekorzystną zasadę utrzymania takiej samej kwoty bazowej przy przejściu z renty na emeryturę (nawiązanie do art. 21) z wyjątkiem przypadku podlegania co najmniej przez 12 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu. Regulacja ta w praktyce jest niekorzystna dla osób przechodzących z renty na emeryturę i de facto wyłącza korzystną interpretację Sadu Najwyższego w tym względzie. Analogicznie ta niekorzystna regulacja zostaje powtórzona w przepisach art. 62 (renta), art. 70 (renta rodzinna). Blokuje ona naturalny proces przechodzenia osób niepełnosprawnych na emeryturę;
• Zmiana 19 dotycząca art. 87 ust. 8 - wyłącza możliwość podwyższenia emerytury w tym trybie w stosunku do osób, które przystąpiły do OFE. Osoby te są zatem bezzasadnie traktowane gorzej, mimo że przecież większa część składek pozostaje w ZUS. Wypacza to zasadę reformy emerytalnej;
• Zmiana 22 dotycząca art. 103 - zmianę należy skreślić. Wprowadza bardzo niekorzystne rozwiązanie dotyczące zawieszania prawa do renty w przypadku, jeżeli rencista nie rozwiązał uprzednio stosunku pracy. Narusza to podstawowe prawa ubezpieczonego do rehabilitacji zawodowej i społecznej gwarantowanej przez państwo osobom niepełnosprawnym (art. 69 Konstytucji RP). Kwestia rozwiązania stosunku pracy nie może bowiem i nie powinna decydować o zawieszeniu praw nabytych;
• Zmiana 23 dotycząca art. 104 - należy skreślić wyrazy "lub na podstawie innych ustaw";
• Zmiana 24 dotycząca art. 106 - należy wykreślić pkt 1a - brak uzasadnienia celowości zmian;
• Zmiana 28 dotycząca art. 127 - negatywnie należy ocenić propozycję ustawowego zobowiązania płatników składek i ubezpieczonych do nadsyłania - po zakończeniu roku kalendarzowego - zaświadczeń o wysokości przychodu z pracy uzyskanego przez emeryta lub rencistę w poprzednim roku, niezbędnych do ustalenia czy pracujący emeryt lub rencista miał prawo do równoczesnego pobierania świadczenia. Proponowane rozwiązanie nakłada dodatkowy obowiązek i koszty na płatników i ubezpieczonych, tymczasem zmiana formy stosownych druków byłaby wystarczająca;
• Zmiana 33 dotycząca art. 140 - należy skreślić proponowaną zmianę;
• Zmiana 37 dotycząca art. 173 ust. 4 i 5 - wprowadza późniejsze okresy waloryzacji kapitału początkowego, co z oczywistych względów jest niekorzystne dla ubezpieczonych. Podważa to ewidentnie kwestie jakiegokolwiek zaufania ubezpieczonych do systemu ubezpieczeń społecznych. Taka zmiana bowiem spowoduje w przyszłości wprowadzenie podobnych niekorzystnych zmian;
• Zmiana 38 dotycząca art. 174 - popieramy zaliczenie w pełnym wymiarze okresów nieskładkowych do ustalenia kapitału początkowego. W większości zakładów pracy kapitały początkowe zostały już ustalone. Oczekujemy wyjaśnienia, czy będzie się to wiązało z ich powtórną weryfikacją.

Art. 2:

• Art. 477 ze znaczkiem 8 do art. 477 ze znaczkiem 15 - proponujemy rozwiązania dotyczące tego artykułu rozważyć przy okazji kompleksowych prac nad orzecznictwem.

Art. 6:

• Zmiana 2 dotycząca art. 13 ust. 1, zdanie wstępne - ogranicza możliwość otrzymania zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego osobom mającym ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Powyższe jest niezasadne, gdyż nierzadko osoby mają ustalone prawo do emerytury lub renty, ale z niego nie korzystają, gdyż zawieszają prawo do pobierania tych świadczeń. Zmianę tę należy usunąć;
• Zmiana 5 dotycząca art. 46 - proponowana zmiana obniżenia kwoty z 200% na 100% jest nieuzasadniona i niesprawiedliwa. ZUS ma narzędzia do sprawowania kontroli nad prawidłowością wykorzystania zwolnień lekarskich, jak i zasadnością ich wydawania;
• Zmiana 5 dotycząca art. 47 - w związku z negatywna opinią dotyczącą art. 46 wnosimy o odrzucenie również związanego z nim art. 47

Art. 10:

• Zmiana 6 dotycząca art. 26 ust. 3 - Uważamy, że zaproponowany zapis uderza w osoby będące ofiarami wypadków przy pracy i chorób zawodowych w przypadku zbiegu prawa do świadczeń i osiągania dochodów z innych źródeł. Nie wyrażamy zgody na tego rodzaju zmiany.

Decyzja Prezydium KK nr 180/03
ws. opinii o projekcie nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" negatywnie opiniuje przekazany przez Ministerstwo Zdrowia na forum Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Prezydium sprzeciwia się skutkom zaproponowanych rozwiązań, takim jak:

• uchylenie przepisów ograniczających maksymalną liczbę dyżurów medycznych do 2 tygodniowo i 8 miesięcznie oraz określających wynagrodzenie za każdą godzinę dyżuru oraz za pełnienie dyżuru w porze nocnej oraz w niedziele, święta i dni dodatkowo wolne od pracy,
• przedłużenie podstawowej normy dobowej czasu pracy z 7 godzin i 35 minut do 8 godzin,
• znaczne wydłużenie norm czasu pracy pracowników komórek organizacyjnych radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej - stosujących źródła promieniowania jonizującego, oraz fizykoterapii, patomorfologii, histopatologii, cytopatologii, cytodiagnostyki, medycyny sądowej lub prosektoriów - z 5 godzin na dobę i przeciętnie 26 godzin i 15 minut na tydzień do 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym,
• przedłużenie z 6 godzin na dobę i 31 godzin i 30 minut na tydzień do 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień czasu pracy pracowników niewidomych zatrudnionych na stanowiskach wymagających kontaktu z pacjentami,
• utrata prawa do 6 godzin na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i przygotowanie do zajęć w ramach normy tygodniowej czasu pracy przez logopedów i rehabilitantów z wyższym wykształceniem oraz instruktorów gimnastyki leczniczej ze średnim wykształceniem,
• uchylenie przepisów regulujących zasady wynagradzania pracowników za pozostawanie w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych poza zakładem opieki zdrowotnej,
• uchylenie przepisów regulujące zasady wypłacania dodatkowego wynagradzania za pracę w systemie zmianowym w porze nocnej i w niedziele i święta oraz w dni dodatkowo wolne do pracy,
• uchylenie przepisów regulujących zasady wypłacania dodatkowego wynagrodzenia pracownikom zatrudnionym w zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego,
• utrata mocy obowiązującej przepisów określających zasady wypłacania tym pracownikom nagród jubileuszowych,
• zmniejszenie z dwu- lub trzymiesięcznego wynagrodzenia do jednomiesięcznego wynagrodzenia wysokości odpraw przysługujących pracownikom przechodzącym na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy posiadającym co najmniej 15 letni okres zatrudnienia,
• uchylenie przepisów określających zasady wypłacania tym pracownikom dodatku stażowego.

Podstawowym założeniem projektu ustawy o zmianie ustawy o z.o.z. jest pozbawienie pracowników zakładów opieki zdrowotnej dotychczasowych szczególnych uprawnień w zakresie czasu pracy i zasad wynagradzania, związanych ze specyfiką pracy w służbie zdrowia (konstrukcją dyżuru medycznego, pracą w warunkach narażenia na szkodliwe oddziaływanie promieniowania).

Za ryzykowną należy uznać tezę sformułowaną w uzasadnieniu do projektu, według której pracownicy zakładów opieki zdrowotnej powinni być objęci jednolitymi zasadami określającymi czas pracy i zasady wynagradzania zawartymi w Kodeksie pracy, zaś zróżnicowanie tych uprawnień powinno odbywać się za pomocą swoistych źródeł prawa pracy, tj. układów zbiorowych pracy lub regulaminów. Możliwość zmian w ustawie o z.o.z. w proponowanym w projekcie kierunku możnaby rozpatrywać w sytuacji, gdyby powodzeniem zakończyły się próby wprowadzenia jednolitych norm ochronnych dla pracowników ochrony zdrowia w drodze ponadzakładowego układu zbiorowego pracy. Dotychczasowa praktyka wskazuje jednak, iż przede wszystkim z uwagi na słabość organizacji pracodawców szansa na zawarcie takiego układu są jednak znikome.

Projekt zakłada zatem, że zróżnicowanie warunków pracy i wynagradzania mogłaby odbywać się przede wszystkim w oparciu o zakładowe układy zbiorowe pracy i regulaminy. Należy jednak podkreślić, że z uwagi na funkcjonowanie w służbie zdrowia licznych zakładów opieki zdrowotnej zatrudniających niewielką liczbę pracowników znaczenie tych źródeł prawa pracy jest ograniczone. U pracodawców zatrudniających mniej niż 20 pracowników warunki zatrudnienia określane byłyby zatem w umowie o pracę, zaś poziom ich ochrony wyznaczałyby wyłącznie przepisy Kodeksu pracy.

Nie znajduje także potwierdzenia w treści projektu teza zawarta w uzasadnieniu projektu, jakoby głównym celem wprowadzenia zmian było dostosowanie przepisów ustawy o z.o.z. do zmian w Kodeksie pracy przewidujących wprowadzenie pięciodniowego tygodnia pracy.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o z.o.z. godzi w ochronną funkcję przepisów regulujących czas pracy oraz zasady wynagradzania zawartych w ustawie o z.o.z. Nie zapewnia innego, skutecznego mechanizmu ochrony pracowników zakładów opieki zdrowotnej, który uwzględniałby konieczność stosowania rozwiązań szczególnych wynikających ze specyfiki ich pracy.

W tej sytuacji wprowadzenie proponowanych zmian przyniesie negatywne skutki w postaci kolejnych zwolnień pracowników służby zdrowia. Prezydium KK krytycznie ocenia projektowane zmiany, ponieważ nie uwzględniają one rzeczywistego stanu wykorzystywanej aparatury, w większości przestarzałej technicznie i stwarzającej przez to większe zagrożenie dla zdrowia nie tylko pacjentów, ale przede wszystkim obsługujących ją pracowników. Propozycje te są jednocześnie sprzeczne z obowiązującą w ochronie radiologicznej bardzo ważną zasadą (tzw. zasada ALARA) ograniczenia dawek promieniowania jonizującego do rozsądnego minimum i stwarzają zwiększone zagrożenie chorobą popromienną i innymi schorzeniami związanymi z warunkami pracy.

NSZZ "Solidarność" domaga się, aby propozycje rozwiązań dotyczących warunków pracy i norm czasu pracy pracowników organizacyjnych radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej - stosujących źródła promieniowania jonizującego, oraz fizykoterapii, patomorfologii, histopatologii, cytopatologii, cytodiagnostyki, medycyny sądowej lub prosektoriów były poprzedzone przeprowadzeniem analiz i badań na obszarze całego kraju dotyczących oceny ryzyka na stanowiskach pracy oraz przedstawieniem propozycji podjęcia działań w razie przekroczenia dopuszczalnych norm. Wyniki analiz i badań powinny być przedstawione partnerom społecznym, w celu uwzględnienia ich uwag przy opracowywaniu koncepcji rozwiązań prawnych.

Ponadto należy zwrócić wagę na konieczność uregulowań prawnych w celu spełnienia wymogów dyrektywy nr 90/679/EWG o ochronie pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie szkodliwych czynników biologicznych w miejscu pracy.

Decyzja Prezydium KK  nr 184/03
ws. opinii o projekcie budżetu państwa na rok 2004

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" negatywnie ocenia przedstawiony przez rząd projekt budżetu państwa na rok 2004.

Projekt budżetu został oparty o nierealne i niepewne założenia makroekonomiczne. Duże wątpliwości budzi możliwość jego pełnej realizacji ze względu na to, że nie zostały uchwalone projekty ustaw o kluczowym znaczeniu dla budżetu państwa, tj. ustawy podatkowe oraz ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

NSZZ "Solidarność" uważa, że projektodawca przeszacował wpływy z podatku VAT. Ponadto, podwyższenie stawek VAT na materiały budowlane grozi doprowadzeniem sektora budowlanego do katastrofy, a wzrost akcyzy na wyroby spirytusowe, paliwa silnikowe, wino i piwo (sprzeczny z ustaleniami przyjętymi w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych) spowoduje powrót do patologicznych zachowań na rynku. Szkodliwa społecznie i gospodarczo jest też propozycja podwyższenia podatku VAT na połączenia internetowe, w tym szczególnie dla szkół.

Projektodawca z jednej strony zakłada nad wyraz wysokie wpływy z prywatyzacji (pomimo niewykonania planu roku bieżącego), z drugiej zaś uzależnia od tych wpływów wydatki bardzo istotne ze względów społecznych i gospodarczych, co grozi (w przypadku nieosiągnięcia planowanych przychodów) brakiem środków na realizację określonych zadań, a mianowicie: wypłat rekompensat dla pracowników sfery budżetowej oraz emerytów i rencistów, reformy ubezpieczeń społecznych, prefinansowanie zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. To ostatnie zagrożenie jest tym większe, że nie zakończone są prace nad zbilansowaniem środków niezbędnych do efektywnej (pełnej) absorpcji środków pomocowych z UE. Co prawda, rząd przewiduje możliwość dodatkowej emisji obligacji skarbowych, jednak szansa na pozyskanie większych środków w ten sposób wydaje się mało realna, na co wskazuje już obserwowane mniejsze zainteresowanie inwestorów. Ponieważ w projekcie budżetu na 2004 r. ujęte są przychody z prywatyzacji w podwójnej wysokości w stosunku do roku bieżącego pojawia się uzasadniona obawa, że decyzje prywatyzacyjne będą podejmowane nierozważnie i za wszelką cenę.

Systematyczny wzrost deficytu budżetowego oraz konieczność emisji skarbowych papierów wartościowych nie stwarza dobrego klimatu dla napływu inwestycji zagranicznych i osłabia wiarygodność Polski oraz naraża przyszłe budżety na zwiększenie obciążeń sztywnych.

Mimo rządowych starań, niewiele poprawiła się sytuacja przedsiębiorstw. Rozwój przedsiębiorczości zagrożony jest przez korupcję, biurokrację, brak wystarczającej rządowej polityki wsparcia dla przedsiębiorców, zwłaszcza małych i średnich, brak stabilności gospodarczej i prawnej, drogi kredyt. Niepokoi brak jasnej i dalekowzrocznej polityki w zakresie inwestycji infrastrukturalnych (autostrady, drogi krajowe), które w przededniu wejścia Polski do struktur europejskich warunkują zachowanie właściwego miejsca Polski w Europie.

Za słabe są przesłanki mające być uzasadnieniem tezy o wzroście zatrudnienia w gospodarce narodowej wobec kontynuacji procesów restrukturyzacji wielu branż, nieskuteczności programów kierowanych do wchodzących na rynek osób z wyżu demograficznego, zbyt małą podaż ofert niesubsydiowanych miejsc pracy. Podobnie jak w 2003 roku, tak w 2004 nowe miejsca pracy w usługach nie zrekompensują utraconych miejsc pracy w przemyśle, zwłaszcza że rozwój usług zależy m.in. od popytu konsumpcyjnego, a dochody polskich pracowników są rozpaczliwie niskie. Poziom zarobków w Polsce określany jest na 15% (wg kursu rynkowego) oraz na 28% (wg siły nabywczej) w stosunku do średniego poziomu w UE.

Po raz kolejny NSZZ "Solidarność" krytykuje tworzenie dużych rezerw celowych, które nie tylko nie ulegają redukcji, ale zostają znacznie zwiększone z 8.362.757 tys. zł do 14.033.489 tys. zł. Taka konstrukcja stwarza niepewność i ryzyko uznaniowego wydatkowania środków na określone zadania.

W projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego nie gwarantuje się środków na finansowanie zadań realizowanych przez gminy, powiaty oraz województwa. Środki z tytułu zwiększonego udziału w PIT oraz CIT mogą być niewystarczające. NSZZ "Solidarność" wyraża swoją obawę, że system gromadzenia i wydatkowania środków przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z planowaną reformą może spowodować zwiększenie różnic między regionami.

NSZZ "Solidarność" uważa, że budżet państwa na rok 2004 r. przyjęty
w proponowanym kształcie utrwali istnienie państwa o gospodarce mało konkurencyjnej (spadek Polski na 41 miejsce w 2001 r. z 34 w 2000 r.), z wysokim poziomem bezrobocia i małą zdolnością tworzenia miejsc pracy, z dużą szarą strefą i nielegalnym zatrudnieniem (około 1,7 mln osób), o niskich dochodach osób utrzymujących się z pracy najemnej. Budżet ten nie pomoże rozwiązać nabrzmiałych problemów gospodarczych i społecznych.

Rynek pracy

W kraju brak jest kompleksowej informacji o całościowym wysiłku państwa na rynku pracy i stosowanych środkach oraz formach aktywizacji bezrobotnych, poszukujących pracy lub zagrożonych jej utratą.

Zakłada się niskie nakłady zarówno na edukację, badania i rozwój, jak i na inwestycje, zwłaszcza w nowoczesnych przemysłach i usługach (np. w 2001 wydatki przemysłu na badania i rozwój stanowiły 0,65% PKB, przy średniej 2,24% w UE; strategia lizbońska zaleca osiągnięcie 3% PKB).

Z projektu niewiele można się dowiedzieć o działalności wspierania przedsiębiorstw kluczowych dla rynku pracy przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. Nie wiadomo też, w jakim kierunku pójdzie nowelizacja ustawy o pomocy państwa dla przedsiębiorstw publicznych (w 2002 r. zaległości przedsiębiorców wobec organów udzielających pomocy wyniosły 53,4 mld zł, w tym wobec ZUS - 22,7 mld zł).

Zapowiadany wzrost PKB nie będzie wzrostem prozatrudnieniowym. W rezultacie będzie utrzymywać się wysokie bezrobocie rejestrowane (zapisana w projekcie prognoza na 2004 r. wynosi 3,2 mln osób, a stopa bezrobocia około 17,8%) i nierejestrowane (około 1,3 mln osób).

Fundusz Pracy w obecnej strukturze jest funduszem zanikającym, z coraz większym zadłużeniem (5.317,9 mln zł), mimo ciągłego kredytowania. Planowane dotacje w roku 2004 wyniosą 3.114 mln zł, zostały więc zmniejszone o 830 mln zł w stosunku do roku poprzedniego. Nie można na to wyrazić zgody. Przy obniżonej dotacji niezmieniona od lat składka pracodawców na rzecz funduszu nie poprawi jego działalności w zakresie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu (np. szkoleniami w roku 2002 było objęte tylko 0,17% ogółu bezrobotnych).

NSZZ "Solidarność" wnosi o podwyższenie składki do poziomu 3,0%. Fundusz Pracy według propozycji rządowych miał szerzej preferować zatrudnienie tak młodych, jak i pracowników powyżej 50 lat, a także przyczynić się do powstania krajowego funduszu szkoleniowego pracowników. Bez zwiększenia składki (lub zagwarantowania rezerwy celowej) nie zaistnieje obywatelski projekt ustawy zmieniającej ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu w częściach przywracających zasiłki przedemerytalne, czego domaga się Związek. Najwyższy czas, aby zbierać kapitał na uruchomienie obowiązkowego ubezpieczenia od ryzyka bezrobocia, co przyczyniłoby się do łagodnego odejścia od zasiłków i świadczeń przedemerytalnych w realnym czasie 2-3 lat.

Ponieważ nic nie zapowiada zahamowania procesu upadłości wielu przedsiębiorstw, NSZZ "Solidarność" wnosi o dalsze podwyższenie składki pracodawców na rzecz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (z 0,15% do 0,5%) albo przyznanie dotacji
w roku 2004 celem zlikwidowania obecnego zadłużenia funduszu, przywrócenia jego płynności finansowej oraz proponuje kompleksową nowelizację ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, celem rozszerzenia katalogu wypłat pracowników z przedsiębiorstw niewypłacalnych.

Zwracamy uwagę, że w projekcie ustawy brak jest pozycji "dotacja na inwestycje infrastrukturalne w powiatach (gminach) zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym" istotnie wspomagającej wysiłki samorządów, zwłaszcza wiejskich, w zakresie przeciwdziałania bezrobociu.

Brak także odpowiednich środków na lokalne pakiety socjalne oraz na alternatywne miejsca pracy wspierające programy restrukturyzacyjne sektora budownictwa okrętowego i kooperantów, przemysłu wydobywczego wraz z zapleczem, chemii, a także pracowników PKP, ochrony zdrowia, edukacji, zwłaszcza że projekt przewiduje znaczne zwolnienia pracowników. Ten projekt ustawy budżetowej, przy planowanych środkach funduszy celowych rynku pracy w roku 2004, nie przyczyni się znacząco do większego zatrudnienia, do zmniejszenia różnic między powiatami, a także nie zagwarantuje wszystkim tracącym zatrudnienie innego miejsca pracy albo osłon socjalnych, co należy ocenić negatywnie.

Zatrudnienie osób niepełnosprawnych

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2004 w części 83 - Rezerwy celowe została zaplanowana dotacja dla PFRON w wysokości 750.000 tys. zł, z przeznaczeniem na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, przysługujące pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, z wyłączeniem pracodawców zatrudniających co najmniej 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, nieosiągających 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz na zrekompensowanie gminom dochodów utraconych z tytułu zastosowania zwolnień dla prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego i od czynności cywilnoprawnych w wysokości 50% utraconych dochodów.

Ustawa zmieniająca ustawę o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wprowadzająca zmianę sposobu dofinansowywania zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 1 stycznia 2004 roku (odejście od zwrotu podatku VAT do dotacji na zatrudnionego niepełnosprawnego) zawiera wyliczenia, z których wynika, iż aby ustawowy obowiązek dofinansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych był spełniony, wysokość dotacji budżetowej powinna wynosić 1.235.795.300 zł. przy przyjęciu płacy minimalnej na wysokości 760 zł. W roku 2004 dotacja będzie wypłacana od płacy minimalnej wynoszącej 800 zł i dlatego wysokość dotacji na dofinansowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych powinna wynieść odpowiednio ok. 1.301 mln zł.
Aby obowiązki ustawowe zostały spełnione, kwota dotacji budżetowej dla PRFON powinna wynosić 1.301 mln + 128 mln = 1.429 mln zł. Zaproponowana wysokość dotacji budżetowej wystarczy na 50% zobowiązań względem pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, wynikających z ustawy o rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Ochrona zdrowia

Projekt ustawy budżetowej nie zawiera realnych podstaw do uzyskania poprawy nakładów finansowych w sektorze ochrony zdrowia.

• Wydatki państwa w zakresie ochrony zdrowia wraz ze składkami na ubezpieczenie zdrowotne i świadczenia dla osób nie objętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego spadną o 4,1% w porównaniu z rokiem 2003 (liczone bez składek spadną o 10,9%). Spadek ten pozostaje w znacznej dysproporcji z planowanym wzrostem PKB.
• Nakłady na składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane z budżetu spadną o 1,1%, co jest wynikiem obniżenia wydatków z budżetu państwa na składki opłacane z KRUS.
• Planowana wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzanych z podatku dochodowego od osób fizycznych wzrośnie o 4%. Rzeczywiste wpływy mogą jednak być niższe ze względu na zmniejszenie obciążeń podatkowych osób, które wybiorą jednolitą stawkę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
• Spłata pożyczki z budżetu państwa zaciągniętej przez kasy chorych w 2000 roku wzrośnie o 190,7%. Równocześnie wzrosną koszty Funduszu w związku z nałożeniem nowych zadań z zakresu procedur wysokospecjalistycznych oraz finansowaniem części zadań z zakresu ratownictwa medycznego. Wątpliwości budzi realność takich założeń.

Łączne planowane nakłady na ochronę zdrowia w roku 2004 wzrosną. Jednakże jest to efektem wzrostu obciążeń podatnika. Jednocześnie wzrost składki nie gwarantuje wzrostu przychodów sektora ochrony zdrowia ze względu na wysoki odsetek osób pozostających bez pracy.

Projektowana ustawa o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne zakłada możliwość skorzystania z tak zwanego grantu. Ustawa budżetowa nie gwarantuje środków na ten cel.

W budżecie ministra zdrowia przewidziano jedynie 80 mln zł na realizowanie od 4 lat działania osłonowe i restrukturyzacyjne w ochronie zdrowia. Są to nakłady rażąco niewystarczające, uwzględniając liczbę ponad 2100 samodzielnych publicznych ZOZ realizujących w różnych formach cele restrukturyzacyjne.

Oświata i wychowanie

W związku z brakiem ostatecznego kształtu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego praktycznie nie ma możliwości rzetelnej oceny poziomu nakładów na oświatę i wychowanie. Równocześnie wiadomo, że na jednostki samorządu terytorialnego i szkoły nakładane są nowe zadania, m.in. w znowelizowanej ustawie o systemie oświaty, bez wskazywania źródeł sfinansowania. W takiej sytuacji NSZZ "Solidarność" jest zdania (na podstawie bardzo pobieżnych szacunków), że środki na oświatę i wychowanie zostaną
w 2004 r. realnie zmniejszone i wiele biedniejszych gmin dotkną związane z tym kłopoty finansowe. W efekcie pogorszy się jakość usług pedagogicznych dla najuboższych rodzin. Przypomnieć też należy, że NSZZ "Solidarność" ocenia, iż środki na cele oświatowe w roku 2003 były już niedoszacowane o ponad 1 mld zł.

Nauka

Projekt budżetu państwa na rok 2004 przewiduje wzrost nakładów na szkolnictwo wyższe o 12,9%, natomiast na naukę o 2,2%. Pozytywnie należy ocenić decyzję o pokryciu skutków przechodzących II etapu wzrostu wynagrodzeń pracowników szkolnictwa wyższego (od 1 września 2003 r.) i zaplanowanie rezerwy celowej na wdrożenie III etapu od 1 września 2004 r.

Nasze obawy budzi jednak zamrożenie nakładów na bieżącą działalność w dydaktyce, a szczególnie pomocy materialnej dla studentów (koszty pozapłacowe).

Nie wyrażamy zgody na spadek realnych nakładów na naukę w budżecie 2004 r. Nominalny wzrost dotacji poniżej poziomu planowanej inflacji nie pokryje skutków zwiększenia kosztów działalności naukowo - badawczej wynikających ze wzrostu cen nośników energii itp.

Górnictwo

NSZZ "Solidarność" negatywnie ocenia projekt ustawy budżetowej w zakresie wydatków na górnictwo węgla kamiennego. Środki przeznaczone w 2004 r. na finansowanie zadań wynikających z art. 42 ust. 8 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz o szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, po odliczeniu spłaty pożyczki udzielonej przez Fundusz Pracy stanowi zaledwie 85% przewidywanych środków na te cele w 2003 r.

Środki przeznaczone na finansowanie skutków przeniesionych restrukturyzacji zatrudnienia, likwidacji kopalń i zabezpieczenia kopalń sąsiednich przed zagrożeniami wodnymi oraz odsalania wód dołowych w okresie likwidacji i po zakończeniu likwidacji kopalń, tak jak w roku obecnym stanowią zaledwie 75% przewidywanych minimalnych środków niezbędnych na sfinansowanie tych zadań.

Podobnie jak w roku obecnym, tak i w 2004 nie przewiduje się środków (powinny one wynieść 636.216,7 tys. zł) na sfinansowanie skutków przeniesionych restrukturyzacji zatrudnienia z lat poprzednich finansowanych przez spółki węglowe.

Skutki tych niedoszacowań w wysokości 816.983,4 tys. zł obciążają spółki węglowe i w sposób zasadniczy Kompanię Węglową, co pogłębi jeszcze bardziej ich złą sytuację finansową. Dodatkowo brak dofinansowania Spółki Restrukturyzacji Kopalń (w wysokości 70-100 mln) może oznaczać jej upadłość.

NSZZ "Solidarność" uważa, że niewystarczające są środki rezerwy celowej w wysokości 1.301.980 tys. zł przeznaczonej na finansowanie zadań określonych w "Programie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003 - 2006 z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń". Brak jest również ostatecznych rozwiązań ustawowych w tym zakresie.

Hutnictwo

Planowana w ustawie budżetowej na 2004 r. kwota na restrukturyzację hutnictwa jest wynikiem rządowego programu restrukturyzacji i rozwoju branży. Można ocenić, że jest to minimum środków na procesy przewidziane w programie. Jednak Sekcja Krajowa Hutnictwa jest zdania, że skutki społeczne mogą być znacznie większe od zakładanych w programie (z powodu nieprzewidzianych procesów upadłościowych, przedłużania się negocjacji lub też ewentualnego wycofywania się inwestorów). Dlatego Sekcja wystąpiła na forum Zespołu Trójstronnego ds. społecznych warunków restrukturyzacji o przesunięcie środków niewykorzystanych w roku 2003 na rok 2004.

Transport

Pomimo ustaleń między przedstawicielami związków zawodowych a stroną rządową reprezentowaną przez Ministerstwo Infrastruktury w projekcie ustawy budżetowej znalazły się tylko dotacje z tytułu stosowania przez przewoźników kolejowych ustawowych ulg przejazdowych na kwotę 370 mln zł. Nie uwzględniono natomiast dotacji do kolejowych przewozów międzywojewódzkich na kwotę 215 mln zł oraz dotacji do kolejowych pasażerskich przewozów regionalnych na kwotę 1 mld zł. W związku z tym domagamy się dotrzymania zawartych porozumień.

Ponadto, w projekcie ujęto dofinansowanie do infrastruktury kolejowej na poziomie 240 mln zł, tj. o połowę mniej niż minimalne potrzeby w tym zakresie.

Projekt ustawy budżetowej w części przeznaczonej na drogownictwo nie uwzględnia wzrostu podatku VAT na materiały budowlane, co oznacza, że realny poziom nakładów na drogi ulegnie zmniejszeniu o blisko 800 mln zł, co stanowi ok. 30% ogółu środków na drogi. Z szacunkowych danych wynika, że w kolejnym roku budżetowym planuje się jedynie 30% zamiast 35% odpisów od paliw silnikowych.
Argumentacja, że ogólna pula środków na drogi zwiększy się poprzez napływ środków pomocowych Unii Europejskiej wprowadza w błąd opinię publiczną. Wykorzystanie środków pomocowych jest uwarunkowane wieloma wymogami, tj. koniecznością zadeklarowania środków własnych na wykup gruntów, pracami planistycznymi, itp. (w projekcie ustawy również ta pozycja uległa zmniejszeniu). Rzeczywiste potrzeby drogownictwa to również bieżące utrzymanie istniejącej sieci dróg (w tym remonty, utrzymanie zimowe, itp.). Projekt budżetu nie zapewnia środków na te cele, co oznacza dalszą degradację sieci dróg i pogłębianie recesji w drogownictwie.

Pomoc społeczna

W projekcie budżetu na 2004 rok środki na realizację zadań pomocy społecznej zaplanowano w części 85 - budżety wojewodów oraz w części 83 - rezerwy celowe. Trudno jest odnieść całkowite środki finansowe przewidziane na pomoc społeczną w roku 2004 do środków ujętych na ten cel w budżecie 2003 roku, ponieważ przewiduje się istotne zmiany w finansowaniu wielu zadań realizowanych dotychczas w ramach budżetu wojewodów.

Szczególny niepokój musi budzić to, iż w ogólnej kwocie wydatków na pomoc społeczną nie ujęto dotacji przeznaczonych na realizację działalności zadań własnych powiatu, takich jak:

• świadczenia dla rodzin zastępczych ( ok. 440 mln zł w 2003r),
• dofinansowanie działalności powiatowych centrów pomocy rodzinie ( ok. 36 mln zł w 2003 r.),
• dofinansowanie działalności ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (ok. 11,6 mln zł w 2003 r.),
• dodatki mieszkaniowe (ok. 351 mln. zł w 2003 r.).

Należy zaznaczyć, że planowane w budżecie środki na pomoc społeczną w 2003 r. były niedoszacowane w stosunku do rzeczywistych potrzeb o ok. 550 mln zł. Według informacji zgłoszonych w połowie roku 2003 przez wojewodów braki finansowe dotyczyły głównie:

• zasiłków i pomocy w naturze oraz składek na ubezpieczenie społeczne - ok. 380 mln zł,
• domów pomocy społecznej - ok. 75 mln zł,
• placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz powiatowych centrów pomocy rodzinie - ok. 30 mln zł,
• rodzin zastępczych - 65 mln zł.

Zgodnie z porozumieniem zawartym z partnerami społecznymi w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, rząd zobowiązał się wprowadzić od 2004 roku zmiany w ustawie o pomocy społecznej. Wprowadzenie tych zmian związane jest ze zwiększeniem środków finansowych na zasiłki okresowe z 310 mln zł w roku 2003 do co najmniej 651 mln zł w 2004 roku. W projekcie budżetu przesłanym do zaopiniowania tych środków nie przewidziano.

Prezydium KK negatywnie ocenia planowany na rok 2004 budżet pomocy społecznej. Przedłożony projekt nie jest rozwojowy, nie daje możliwości wychodzenia z zapaści finansowej. Obciążenie nowymi zadaniami samorządów bez przyznania dodatkowych środków finansowych grozi załamaniem całego systemu pomocy społecznej.