Decyzja Prezydium nr 84/2012 ws. opinii o poselskim (KP PO) projekcie ustawy o spółdzielniach

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt  ustawy o spółdzielniach.

Twórcy projektu proponują, aby ustawa o spółdzielniach zawierała regulacje ogólne dotyczące spółdzielni wszystkich rodzajów, kwestie szczególne pozostawiając do uregulowania w odrębnych ustawach. Wskazuje się również, iż do czasu opracowania projektów odrębnych ustaw o spółdzielniach rolniczych oraz o spółdzielniach pracy proponuje się utrzymanie w mocy części przepisów ustawy Prawo spółdzielcze. Przyjęcie niniejszej ustawy oznaczałoby, że w obowiązującym porządku prawnym występowałyby dwie ustawy, których nazwa wskazywałaby na uregulowanie takiej samej materii dotyczącej prawa spółdzielczego: ustawa z 16 września 1982 roku – Prawo spółdzielcze oraz ustawa o spółdzielniach, co jest mylące, a przez to może prowadzić do utrudnienia w stosowaniu prawa. Do czasu kompleksowego uregulowania kwestii spółdzielni rolniczych i spółdzielni pracy w odrębnych aktach prawnych, wprowadzenie rozwiązań zawartych w projekcie jest  przedwczesne.

Uwagi szczegółowe:

- w art. 10 w sposób nieprecyzyjny uregulowano kwestię organu właściwego do przyjmowania członków i organu odwoławczego od uchwały odmawiającej przyjęcia członka.  Organ podejmujący uchwałę w sprawie przyjęcia członka określa statut. Natomiast z treści ust. 5 wynika, że statut wskazuje organ, do którego przysługuje odwołanie od uchwały odmawiającej przyjęcia, jeżeli organem właściwym do przyjmowania członków nie jest walne zgromadzenie. A contrario jeżeli organem właściwym do przyjmowania członków jest walne zgromadzenie, to jaki organ jest właściwy do rozpatrzenia odwołania? Tego projekt nie reguluje.

- doprecyzowania wymaga treść art. 13 ust. 1 w ten sposób aby wskazać,  iż członek spółdzielni uczestniczy w stratach spółdzielni do wysokości zadeklarowanych udziałów obowiązkowych. Proponujemy po wyrazie „udziałów” dodać wyraz „obowiązkowych”.

- niekorzystne dla członków spółdzielni jest postanowienie art. 13  ust. 2, zgodnie z którym były członek spółdzielni ma uczestniczyć w pokrywaniu strat spółdzielni tak, jakby nadal był jej członkiem w przypadkach i przez okres określony tym przepisem. Jest to nowa, niekorzystna dla członków propozycja zmiany, do tej pory nie występująca w ustawie – Prawo spółdzielcze. Propozycja ta nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż straty spółdzielni mogą powstać w okresie po utracie członkostwa.  Nie znajduje uzasadnienia obciążanie za straty spółdzielni byłego członka spółdzielni, gdyż tracąc członkostwo, traci on swoje prawa korporacyjne, a przez to możliwość wpływania na działalność spółdzielni. Proponujemy wykreślenie art. 13 ust. 2

- w art. 35 ust. 3 zdanie drugie przewiduje możliwość podejmowania uchwał, niezależnie od porządku obrad w sprawach, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt. 2 i 3 czyli w sprawach rozpatrywania sprawozdań rady nadzorczej, zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady nadzorczej lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom rady nadzorczej lub zarządu oraz rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu z lustracji i podejmowanie uchwał w tym zakresie. Proponujemy wykreślić zdanie drugie w ust. 3. Podejmowanie uchwał w tak ważnych sprawach jak te wymienione w art. 32 ust. 1 pkt 2 i 3 nie może być dokonywane w taki sposób, aby uniemożliwić członkom spółdzielni przygotowanie się do świadomego głosowania. Wymóg  zamieszczania danej sprawy w porządku obrad gwarantuje możliwość przygotowania się członka do głosowania. Utrzymanie proponowanego zapisu może w praktyce stanowić źródło nadużyć i pochopnego podejmowania uchwał niekorzystnych dla spółdzielni i jej członków

- art. 59 regulujący zasady podziału zysku i nadwyżki bilansowej spółdzielni wskazuje w ust. 2 pkt 1, iż podział ten może zależeć od „transakcji członka spółdzielni”.  Wyrażenie „transakcja członka spółdzielni” jest wyrażeniem bardzo niedookreślonym i trudno dociec co  autor projektu mógł mieć na myśli.