7 sierpnia 2007 (167-173/2007)

ws. opinii o projektach ustaw Ministerstwa Finansów o finansach publicznych oraz ustawy przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych ( druki sejmowe 1912, 1913)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" negatywnie opiniuje projekty ustaw Ministerstwa Finansów o finansach publicznych oraz ustawy przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych ( druki sejmowe 1912, 1913), z powodu braku wystarczającego uzasadnienia likwidacji i przekształceń w sektorze finansów publicznych (zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, fundusze). Związek nie może wydać pozytywnej opinii do projektów ustaw, które nie określają przewidywanych kosztów finansowych oraz ogromnych skutków społecznych w postaci możliwej likwidacji wielu tysięcy miejsc pracy. Przewidując te likwidacje i połączenia w sposób niedostateczny sformułowano kwestie związane z uprawnieniami pracowniczymi.

Szczególnie negatywnie oceniamy połączenie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z Funduszem Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powstał w wyniku umowy społecznej tzw. "Paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń" z 22 lutego 1993 r. Realizacja zamierzeń rządu stanowić będzie, więc zerwanie ww. paktu.

1. Prezydium Komisji Krajowej nie może wyrazić zgody na likwidację gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych, ponieważ brak jest w projektach oraz w ich uzasadnieniach odpowiednich gwarancji zatrudnienia dla osób pracujących w tych podmiotach. Podkreślić należy, że w gospodarstwach pomocniczych i zakładach budżetowych w 2006 roku zatrudnionych było łącznie około 90.000 pracowników. Projektodawca nie oszacował kosztów, przeprowadzenia likwidacji jednostek i zwolnień tak szerokiego grona pracowników. Ponadto wyliczenia dotyczące oszczędności wynikających z likwidacji są pozorne, ponieważ nie zmniejsza się zakresu zadań, które powinny być realizowane.
   Warto podkreślić, iż raport NIK z roku 2005 dotyczący gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych bardzo pozytywnie ocenia ich działalność podkreślając stale rosnącą wielkość wpłat nadwyżek finansowych do budżetu państwa oraz "umacnianie się pozycji gospodarstw pomocniczych w systemie finansów publicznych". Jednostki budżetowe w przypadku niesatysfakcjonującej działalności podległego gospodarstwa pomocniczego lub zakładu budżetowego mogą podjąć decyzję o ich likwidacji i tak od 2002 roku systematycznie maleje ich ilość (na koniec 2002 było 599 gospodarstw pomocniczych, natomiast na koniec 2005- 455).
2. Projekt ustawy wprowadza ograniczenia w zakresie wyboru formy prowadzenia przez samorządy gospodarki komunalnej poprzez likwidację formy organizacyjno-prawnej "zakład budżetowy" i "gospodarstwo pomocnicze". Ograniczenia te mogą wpłynąć negatywnie na sprawne funkcjonowanie gospodarki komunalnej gmin , zwłaszcza w odniesieniu do gospodarki mieszkaniowej. Poprzez proponowane zmiany samorządy zostaną zmuszone do zastosowania innych niż dotychczas rozwiązań, co może spowodować znaczący wzrost kosztów.
3. Projektodawca nie podał rzeczywistych kosztów zmian formy organizacyjno - prawnej jednostek sektora finansów publicznych
4. Związek sprzeciwia się połączeniu Funduszu Pracy z Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ze względu na niezgodność art.15.1 projektu ustawy o finansach publicznych z Zaleceniem MOP nr 180 dot. ochrony roszczeń pracowników w wypadku niewypłacalności pracodawcy. Ponadto nie otrzymaliśmy odpowiednich analiz dotyczących skutków społecznych, organizacyjnych, finansowych i efektywności obsługi połączonych podmiotów, a więc nieuzasadniona pozostaje teza o zasadności połączenia funduszu quasi ubezpieczeniowego, chroniącego roszczenia pracownicze z funduszem aktywizacji innych podmiotów (bezrobotnych). Realizacja proponowanej koncepcji połączenia obu funduszy nie będzie służyć ani pracownikom ani dialogowi partnerów społecznych.
5. Prezydium KK negatywnie ocenia zmiany w zakresie funkcjonowania ZUS. Poszerzenie podmiotowego zakresu budżetu państwa poprzez włączenie do budżetu planów instytucji finansowanych ze środków publicznych nie spowoduje uzyskania z tego tytułu oszczędności bowiem wysokość kosztów, jakie ZUS ponosi na swoją działalność jest niezależna od formy, w jakiej funkcjonuje, a zależy jedynie od sprawnego zarządzania instytucją. Ponadto odebraniu ZUS-owi osobowości prawnej towarzyszy pomniejszenie roli społecznego nadzoru nad zakładem, przez co odchodzi się od ważnego elementu reformy.
6. Nie zgadzamy się na likwidację limitów zatrudnienia dla osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń. Odejście od określenia limitów w przypadku policji i państwowej straży pożarnej może przynieść ujemne konsekwencje - obniżenie bezpieczeństwa publicznego.
7. Zaproponowane zmiany dotyczące organizacji PFRON oceniamy negatywnie z powodu:

• Braku możliwości wpływania na kierunek wydatkowania oraz kontrolowania wydatkowania środków przez przedstawicieli środowiska osób niepełnosprawnych, w szczególności przez pracodawców, przez których fundusz jest finansowany.
• Przekazanie kompetencji dysponowania środkami Pełnomocników Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz, jak pokazuje praktyka, częste zmiany na tym stanowisku mogą wiązać się z brakiem spójnej, długookresowej polityki finansowania potrzeb osób niepełnosprawnych. Wspomniana propozycja może również wiązać się z zagrożeniem wydatkowania środków funduszu zgodnie z linią polityczną partii desygnującej Pełnomocnika, ze szkodą dla rzeczywistych potrzeb środowiska osób niepełnosprawnych.
• Istnienie zagrożenia przekazywania środków funduszu na uzupełnienie luk w finansach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
• Braku rozwiązań odnośnie realizacji programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą, służącym rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Obecnie realizacja programów odbywa się na podstawie uchwał rady nadzorczej oraz procedur realizacji przyjętych przez zarząd funduszu. Z chwilą likwidacji organów Funduszu: rady nadzorczej i zarządu, uchwały i procedury utracą moc prawną. W projekcie brak delegacji do wydania rozporządzenia regulującego dalszą kontynuacje realizacji programów celowych.

8. Prezydium KK stwierdza, że oba projekty Ministerstwa Finansów zostały poddane konsultacjom społecznym z partnerami społecznymi dopiero na etapie prac Sejmowych w wyniku interwencji Komisji Krajowe NSZZ "Solidarność".

Uwagi szczegółowe dotyczące:

1. Połączenia FGŚP i FP

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" negatywnie opiniuje projekt ustawy o "Finansach publicznych" (druk1912) ze względu na niezgodność art. 15.1 projektu z Zaleceniem MOP nr 180 dot. ochrony roszczeń pracowników w wypadku niewypłacalności pracodawcy. Dział III pkt 8e. Zalecenia stanowi, że fundusze zarządzane przez instytucje gwarancji, inne niż środki pochodzące ze Skarbu Państwa, mogą być przeznaczone wyłącznie do celu, dla jakiego zostały zebrane, a więc nie mogą być przekazane do budżetu państwa w formie nadwyżki. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest funduszem solidarnościowym, pracodawców i pracowników samofinasującym się wyłącznie ze składek pracodawców.

Projekt ustawy o "Finansach publicznych" nie zawiera również projektu rozporządzenia określającego szczegółowo zasady gospodarki finansowej nowego podmiotu (art. 16.7) co dziwi, w sytuacji zgromadzonych dużych środków na rachunku FGŚP i jest dowodem nieprzemyślanej oraz ryzykownej koncepcji połączenia FGŚP, będącego w dobrej kondycji finansowej, z Funduszem Pracy spłacającym wieloletnie i wielomiliardowe zadłużenie.

Projekt nie gwarantuje zatrudnienia wszystkich pracowników likwidowanego FGŚP, o czym wprost mówi treść uzasadnienia ustawy (str. 163 i 190). Tego typu "reformy" są powszechnym sposobem na pozbywanie się pracowników, ze szkodą ich ochrony przed zwolnieniem na cztery lata przed emeryturą i niezgodne z zaleceniem MOP nr 122 dot. polityki zatrudnienia (Rozdz. II pkt 7.1).

Projekt zmian, w pkt 3. ocena skutków regulacji, wprowadza w błąd obywateli, najważniejszego ogniwa kontroli finansów (str. 161 uzasadnienia) przez brak adnotacji o sprzeciwach Naczelnej Rady Zatrudnienia, NSZZ "Solidarność" i OPZZ wobec propozycji Ministra Finansów połączenia obu funduszy.

Również nie jest prawdziwa treść pkt 4.oceny sugerującej konsolidację nadwyżek FGŚP (są nie do przerzucenia na konto budżetu państwa) i Funduszu Pracy (nie istnieją a jest dług do spłaty, o czym wyżej przypominamy).

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" negatywnie opiniuje projekt ustawy "Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych" (druk nr 1913) ze względu na niezgodność art. 12 projektu z treścią;

• Paktu o przedsiębiorstwie w trakcie przekształcania z 22 lutego 1993 (zobowiązania + postanowienia końcowe),
• Zalecenia MOP nr 180 o ochronie roszczeń pracowników w wypadku niewypłacalności pracodawcy (rozdz. IV postanowienia wspólne),
• Ustawą z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 22 pkt 5),
• Ustawą z 6 lipca 2001 o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno Gospodarczych (art. 2.1)
• Ustawą z 23 maja 1991 o związkach zawodowych (art. 19) w ten sposób, że uniemożliwiono NSZZ "Solidarności" uzyskanie informacji o celu połączenia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z Funduszem Pracy, uzyskanie odpowiednich analiz skutków społecznych, organizacyjnych, finansowych, efektywności obsługi w wyniku zmiany i naniesienia ewentualnych poprawek.

W rezultacie takiego trybu postępowania brak jest odpowiedzi na pytania, takie jak:

• zasadność połączenia funduszu quasi ubezpieczeniowego, chroniącego roszczenia pracownicze z funduszem aktywizacji innych podmiotów (bezrobotnych),
• usprawnienie wypłacania należności pracowniczych,
• zwiększenie wielkości środków na ochronę roszczeń,
• rozszerzenie katalogu wypłat dla pracowników,
• kosztów wdrożenia "nieznanego" systemu.

Brak jest informacji, w czym będzie lepszy nowy system obsługi roszczeń, umiejscowiony w wojewódzkich urzędach pracy, powołanych wyłącznie do kreacji lokalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich, a nie do roli "okienka", dla załatwiania indywidualnych spraw roszczeniowych (do przejęcia będzie średnio miesięcznie 2.000 wypłat i rocznie około 12 tys. spraw sądowych).

Zastrzeżenia budzi też odebranie FGŚP osobowości prawnej, co spowoduje obniżenie jego funkcji społecznej, utrudni społeczną kontrolę, zapobiegającą przejmowaniu przez budżet państwa, środków gwarantowanych na ochronę płac pracowniczych oraz wprowadzi tryb administracyjny w stosunku do skarżących się podmiotów prywatnych.

Poważne znaki zapytania i sprzeciw Związku budzą propozycje zapisane w poniższych artykułach projektu:

• art. 35 - brak zdefiniowania nowych podmiotów w miejsce zlikwidowanych Terenowych Biur FGŚP,
• art. 56 - przywrócenie, nieistniejącego w systemie publicznych służb zatrudnienia "rejonowego urzędu pracy",
• art. 65 - opłacanie przez urząd pracy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bezrobotnych ze środków zbieranych na ochronę roszczeń,
• art. 82, 103, 106, 114 - brak precyzyjnej odpowiedzi czy po połączeniu funduszy będzie jedna składka czy dwie i jeden rachunek czy dwa,
• art. 89 - niezgodnego, z Zaleceniem MOP 180, z mienia upadłego zasilającego środki na ochronę roszczeń przesunięcia ich na konto wspólne nowego funduszu,
• art. 92 - niezgodnego z Zal. MOP nr 180, ze środków na ochronę roszczeń zasilenia Centrum Integracji Społecznej i programów integracji, świadczeń integracyjnych, kosztów pomocy prawnej, konsultacji, doradztwa czy robót publicznych organizowanych z Funduszu Pracy,
• art. 99, 114 - braku pełnej informacji, oraz profesjonalnej obsługi Naczelnej i Wojewódzkich Rad Zatrudnienia a także Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego,
• fikcja nadzoru Ministra Pracy nad działalnością wojewódzkich urzędów pracy w ochronie roszczeń pracowniczych w sytuacji likwidacji Krajowego i Terenowych Biur FGŚP (przećwiczono to w publicznych służbach zatrudnienia negatywnie po likwidacji Krajowego Urzędu Pracy).
• brak definicji "osób zajmujących się roszczeniami pracowniczymi" i brak wskazania źródeł dotacji dla samorządów województw na ich zatrudnienie,
• art. 137 - brak informacji, w jaki sposób Dysponent Funduszu, inaczej Minister Pracy, przejmie w jednym dniu 11.700 prowadzonych spraw sądowych, w momencie wygaśnięcia aktów powołania dotychczasowego kierownictwa FGŚP, o innych walorach finansowych i majątkowych nie zapominając,
• art. 138.4 - brak informacji, dla ilu pracowników zabraknie miejsc pracy odpowiedniej w MPiPS oraz w wojewódzkich urzędach pracy i jak zostaną te osoby zagospodarowane, zgodnie z Konwencją MOP 122 i ideą "Państwa Solidarnościowego"

2. Projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie dotacji przedmiotowej do krajowych przewozów pasażerskich

W nawiązaniu do przedłożonego projektu Rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie dotacji przedmiotowej do krajowych przewozów pasażerskich proponujemy wykreślenie w całości §5.

Przedmiotowa dotacja, o której mowa w ww. projekcie rozporządzenia jest wyrównaniem przewoźnikom kolejowym utraconych przychodów z tytułu honorowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów. Ograniczenie dotacji, do kwoty nie większej niż określona w ustawie budżetowej (patrz §5 projektu rozporządzenia), jest niewłaściwe z uwagi na brak konstruktywnych rozwiązań w przypadku gdy utracone przychody będą wyższe niż kwota dotacji. Czy wówczas przewoźnicy powinni:

• zaprzestać honorowania ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów od miesiąca w którym utracone przychody będą wyższe od dotacji?
• wziąć na swoje barki ciężar odpowiedzialności finansowej za przewóz podróżnych z ulgą ustawową?

Uważamy, że przewoźnicy nie powinni ponosić ujemnych konsekwencji za przywileje ustawowe nadane przez Sejm.

Podkreślić należy, iż przewoźnicy posiadają pełne możliwości udokumentowania i ewidencjonowania sprzedaży biletów z ulgą ustawową.

Z uwagi na powyższe stoimy na stanowisku, że dotacja przedmiotowa dla przewoźników w pełni powinna zabezpieczyć utracone przychody.

3. Art. 58 projektu ustawy wprowadzającej ustawę o finansach publicznych.

W art. 58 projektu dotyczącym art. 46a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - wprowadzenie proponowanej zmiany mającej na celu ustalenie wysokości dotacji budżetowej na dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych w wysokości do 25% zapotrzebowania środków. Kwota 0 % również zawiera się w wyrażeniu do 25% środków. Praktyka lat poprzednich, polegająca na stałym łamaniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnej w zakresie przekazywania PFRON zaniżonej, niezgodnej z ustawa, dotacji budżetowej, wskazuje iż celem rządu jest przekazywanie jak najmniejszej kwoty na rehabilitacje osób niepełnosprawnych. Jak wskazał projektodawca w uzasadnieniu do projektu, rząd podczas prac nad ostatnia nowelizacja ustawy o rehabilitacji.. starał się przeforsować wprowadzenie zaproponowanej zmiany, co spotkało się ze zdecydowanym sprzeciwem środowiska osób niepełnosprawnych, partnerów społecznych oraz parlamentarzystów. Stanowisko to pozostaje niezmienione.

Decyzja Prezydium KK nr 168/07 
ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 10 lipca 2007 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" pozytywnie opiniuje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 10 lipca 2007 r., uznając za zasadną zmianę mającą na celu możliwość zastosowania przez podatnika odliczenia od sumy swoich dochodów podlegających opodatkowaniu kwotę w wysokości 3015 zł na każde wychowywane w roku podatkowym dziecko.

Decyzja Prezydium KK nr 169/07 
ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 10 lipca 2007 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" pozytywnie opiniuje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 10 lipca 2007 r., uznając za zasadną zmianę mającą na celu możliwość odliczenia bezpośrednio od podatku dochodowego kwoty równej kwocie wolnej od podatku (w tym roku wynosi ona 572,54 zł) na każde wychowywane w roku podatkowym dziecko.

Decyzja Prezydium KK nr 170/07
ws. zgody na użycie znaku graficznego NSZZ "Solidarność"

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" wyraża zgodę na użycie znaku graficznego Solidarność w nazwie konkursu "Połączyła ich - Solidarność - Wspomnienia uczestników Strajków w Sierpniu'80" organizowanego przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Josepha Konrada Korzeniowskiego w Gdańsku.

Decyzja Prezydium KK nr 171/07
ws. zgody na użycie znaku graficznego NSZZ "Solidarność"

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" wyraża zgodę na użycie znaku graficznego Solidarność w scenie do filmu pt. "Lejdis" w reżyserii Tomasza Koneckiego realizowanego przez firmę VAN WORDEN.

Decyzja Prezydium KK nr 172/07
ws. zgody na użycie znaku graficznego NSZZ "Solidarność"

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" wyraża zgodę na użycie znaku graficznego Solidarność na materiałach reklamujących koncert symfoniczny zorganizowany przez Polską Filharmonię Bałtycką im. Fryderyka Chopina w Gdańsku z okazji kolejnej rocznicy powstania NSZZ "Solidarność" .

Decyzja Prezydium KK nr 173/07
ws. przedstawicieli NSZZ "Solidarność" w Pre-komitecie Monitorującym PO Rozwój Polski Wschodniej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" zgłasza Wojciecha Buczaka jako przedstawiciela NSZZ "Solidarność" na funkcję członka Pre-komitetu Monitorującego Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej oraz Mariana Króla na jego zastępcę.