10 kwietnia 2000 (41-45/2000)

Decyzja Prezydium KK nr 41/2000 ws. opinii o projekcie inicjatywy ustawodawczej Komisji Rodziny dotyczącej zmiany ustawy – Kodeks Pracy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie  opiniuje projekt inicjatywy ustawodawczej Komisji Rodziny dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks Pracy.
Proponowana nowelizacja jest uzasadnionym uzupełnieniem wcześniej podjętych przez Parlament decyzji o wydłużeniu urlopów macierzyńskich.

Decyzja Prezydium KK nr 42/2000 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS ws. zasad wynagrodzenia za pracę pracowników zatrudnionych w niektórych jednostkach sfery budżetowej działających w ochronie zdrowia

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" zgłasza następującą uwagę do projektu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie  zasad wynagrodzenia za pracę pracowników zatrudnionych w niektórych jednostkach sfery budżetowej działających w ochronie zdrowia:
Według informacji otrzymanych od struktur związkowych, Zakłady Techniki Medycznej Służby Zdrowia we Wrocławiu podlegają Wojewodzie Dolnośląskiemu. 
W przypadku potwierdzenia tej informacji skreślenie tabeli II w załączniku nr 3 projektu rozporządzenia nie tylko uniemożliwi  dokonanie zmian płacowych, ale również spowoduje brak podstaw prawnych do wypłacania wynagrodzeń pracownikom zatrudnionym w Zakładach Techniki Medycznej Służby Zdrowia we Wrocławiu.
Prezydium KK wnosi zatem o sprawdzenie, czy wszystkie Zakłady Naprawcze Sprzętu Medycznego lub Zakłady Techniki Medycznej zostały przekazane jednostkom samorządu terytorialnego.

Decyzja Prezydium KK nr 43/2000 ws. sporu zbiorowego SKK NSZZ „Solidarność” z Zarządem PKP

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia upoważnić Sekcję Krajową Kolejarzy NSZZ „Solidarność” do prowadzenia sporu zbiorowego z Zarządem PKP w trybie przewidzianym przez Ustawę o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Przedmiotem sporu są następujące postulaty:
1. Przekazanie na zakładowe konta Funduszu Świadczeń Socjalnych w terminie do 30.04.2000 r. brakujących środków funduszu świadczeń socjalnych za rok 1999 oraz wypełnienie paragrafu 58 Układu Zbiorowego Pracy w ustalonych terminach;
2. Wstrzymanie w trybie natychmiastowym zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy do czasu podjęcia merytorycznych rozmów i podpisania porozumienia z Sekcją Krajową Kolejarzy NSZZ „Solidarność” w sprawie wielkości zatrudnienia w roku 2000 w rozbiciu na poszczególne sektory, piony i zakłady pracy, zgodnie z instrukcjami i przepisami obowiązującymi w przedsiębiorstwie PKP.
Do prowadzenia sporu Prezydium KK upoważnia zespół w składzie:
Bogdan Kubiak
Stanisław Kogut
Roman Ansen
Tadeusz Zawadzki
Jacek Luzeńczyk
Wojciech Lipiński
Zenon Kozendra
Jerzy Nowak
Henryk Sikora
Ryszard Filipowicz
Mirosław Lisowski
Jan Miklosik

Decyzja Prezydium KK nr 44/2000 ws. opinii o projekcie ustawy o dodatku rodzinnym w 2000 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" uważa, że projekt ustawy Pełnomocnika Rządu do Spraw Rodziny  o dodatku rodzinnym w 2000 r. może zaopiniować pozytywnie pod warunkiem uwzględnienia następującego zastrzeżenia: jednorazowy dodatek rodzinny w 2000 r.  powinien być przyznawany i wypłacany według tych samych zasad, jak w roku 1999, czyli dla osób uprawnionych do pobierania zasiłków rodzinnych. Zapewni to minimalizację kosztów wypłaty tych świadczeń, szybkie ustalenie uprawnień oraz sprawne przeprowadzenie wypłat.
Ponieważ wypłata jednorazowego dodatku rodzinnego jest rozwiązaniem tymczasowym, nie powinno ono generować dodatkowych kosztów. Rozszerzenie natomiast uprawnień na wszystkie rodziny, bez względu na posiadane przez nie dochody, spowoduje dodatkowe koszty wynikające z konieczności określenia instytucji przyjmujących zgłoszenia osób uprawnionych, ustalenia prawa do dodatku rodzinnego, a także systemu kontroli wypłat.
NSZZ „Solidarność” oczekuje na propozycje systemowego  wsparcia rodzin wychowujących dzieci, na przykład poprzez zastosowanie ulgi prorodzinnej w podatku dochodowym od osób fizycznych i zasiłków w przypadku rodzin nie posiadających wystarczających dochodów.

Decyzja Prezydium KK nr 45/2000 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS ws. szczegółowych zasad współpracy ZUS z ubezpieczonymi i płatnikami składek w zakresie ustalania kapitału początkowego

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" zgłasza następujące uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej ws szczegółowych zasad współpracy ZUS z ubezpieczonymi i płatnikami składek w zakresie ustalania kapitału początkowego.
Wielu ubezpieczonych może mieć trudności ze skompletowaniem dokumentacji w celu ustalenia kapitału początkowego. Kłopoty z zebraniem danych wynikać będą z kilku powodów. Jednym z nich  był istniejący do końca 1990 roku przepis zobowiązujący zakłady pracy do przechowywania dokumentacji płacowej sprzed 1980 r. tylko przez 12 lat. Dopiero od 1 stycznia 1991 r. zaczęła obowiązywać zasada, że listy płac i inne  dokumenty, na podstawie których  można ustalić wysokość emerytury i renty, powinny być przechowywane przez okres potrzebny do ustalenia świadczeń  emerytalnych. Drugą poważną przyczyną utrudniającą zebranie szczegółowych danych jest fakt likwidacji i upadłości wielu firm. Jak nam wiadomo,  nie wszystkie likwidowane firmy oddały akta pracownicze na przechowanie.
Rozporządzenie powinno zawierać:
• wskazanie, gdzie ubezpieczony  powinien zasięgać informacji o miejscu przechowywania i udostępniania dokumentów o zatrudnieniu i płacach ze zlikwidowanych lub przekształconych firm,
• określenie, w jaki sposób naliczany będzie kapitał początkowy w przypadku braku dokumentacji płacowej.
W załączeniu przesyłamy szczegółowe uwagi opracowane przez Komisję Zakładową  NSZZ „Solidarność” Zakładu Ubezpieczeń Społecznych  z prośbą o ich pozytywne rozpatrzenie.

Załącznik do decyzji Prezydium KK nr 45/2000 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS ws. szczegółowych zasad współpracy ZUS z ubezpieczonymi i płatnikami składek w zakresie ustalania kapitału początkowego

1) par. 3 ust. 5 proponujemy brzmienie:
„wniosek – zgłoszone na piśmie wg wzoru wniosku określonego przez Ministra Pracy  i Polityki Społecznej (Załącznik nr 1) – wystąpienie o ustalenie kapitału początkowego”.

Złożenie przez osobę uprawnioną  wniosku o naliczenie kapitału początkowego jest poważną  czynnością prawną. Ranga tej czynności powinna być obwarowana obowiązkiem formy pisemnej. Tylko ta forma zapewni sprawne i poważne traktowanie składanych wniosków. Ewentualne składanie wniosków zgodnie z projektem tj. „do protokołu” może spowodować trudne do przewidzenia trudności organizacyjne. Już sama forma weryfikacyjna poprawności złożonych załączników do wniosku będzie czasochłonna, a dodając do tego np. kilkudziesięciominutowe sporządzenie protokołu – może zostać sparaliżowany proces obsługi interesantów chcących złożyć wniosek i otrzymać potwierdzenie jego poprawności.
Korzystając z  doświadczenia ponad rocznego funkcjonowania reformy systemu ubezpieczeń społecznych, należy bezwzględnie przy zobowiązaniu płatników do składania wszelkiego rodzaju dokumentów wprowadzić do tego celu formę  sformalizowaną tzw. DOKUMENT UBEZPIECZENIOWY SFORMALIZOWANY /DUS/. Obecnie są  to określone formularze zgłoszeniowe i rozliczeniowe, zaświadczenia lekarskie /ZLA/, wnioski lekarzy występujących o wydanie uprawnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich /FZLA/. Są to dokumenty wpływające do ZUS w milionach egzemplarzy i tylko sformalizowana forma pozwala szybko i sprawnie przetworzyć dokumenty i wprowadzić je do systemów elektronicznych /nawet ręcznie/. Wszelkie dokumenty wpływające do ZUS bez ustalonej formy są z trudem przetwarzane, a praktycznie są nieprzetwarzane. ZUS od ponad roku boryka się  z kilkoma milionami różnych dokumentów niesformalizowanych, tzw. DUN, które zostały nadesłane przez płatników składek i do dnia dzisiejszego nie zostały opracowane procedury przetwarzania i archiwizacji tych dokumentów.
W celu sprawnego przyjmowania wniosków należy opracować przejrzysty formularz, stanowiący załącznik do rozporządzenia, który powinien zawierać wszelkie dane płatnika i ubezpieczonego, oraz niezbędne oświadczenia zgodnie z treścią par. 10 oraz par. 11 proponowanego rozporządzenia. We wstępie formularz powinien zawierać treść pisma przewodniego płatnika zawierający dane, o których mówi proponowany przez Ministerstwo par. 17 rozporządzenia.
Przejrzysty i czytelny formularz wniosku znacząco ułatwi proces przetwarzania, którego efektem będzie wydanie decyzji o naliczaniu kapitału początkowego.

2) par. 4 ust. 2 proponujemy brzmienie:
„będącego osobą fizyczną lub jednostką organizacyjną  nie mającą osobowości prawnej, nieuprawnioną  do wypłaty świadczeń ubezpieczenia chorobowego”

Jest to  niezbędna zmiana, ponieważ par. 4 w dotychczasowym brzmieniu nie uwzględnia 
w żadnym z punktów płatników składek takich jak:
• Spółki cywilne,
• Spółki jawne,
• Spółki komandytowe.
a są to bardzo powszechne formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Z treści proponowanego przez Ministerstwo projektu wynika, iż ograniczając podmioty, 
co do których ZUS będzie wszczynał postępowanie z urzędu -  tj. do płatników – osób fizycznych uprawnionych do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego tzn. zatrudniających więcej niż 20 pracowników. Nie uwzględniono jednak płatników nieuprawnionych do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, którzy będąc osobami fizycznymi związanymi umowami cywilnoprawnymi,  są płatnikami składek występującymi w ZUS jako: jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej  /wymienione formy prowadzenia działalności/

3) par. 4 ust.2 pkt. 3 proponujemy brzmienie:
„opłacającego składkę za siebie oraz za osobę współpracującą”

Wszczęcie postępowania o ustalenie kapitału płatników opłacających składki na własne ubezpieczenie powinno następować na wniosek tych płatników. Są to płatnicy składek nie zatrudniający pracowników, prowadzący samodzielne przedsiębiorstwa, i - zdaniem Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” przy Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych -wszczynanie postępowań w ich imieniu przez ZUS byłoby rozwiązaniem niewłaściwym i nieefektywnym, narażającym ZUS na milionowe ilości korespondencji, a co za tym idzie milionowe koszty.
W przypadku płatników składek nie zatrudniających pracowników, mamy do czynienia  z osobami, które same są odpowiedzialne za swoje ubezpieczenie i są  tego w pełni świadome, prowadząc samodzielnie działalność gospodarczą.
ZUS w celu wykonania założeń reformy systemu ubezpieczeń społecznych wynikających z art. 175 ust. 5 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powinien poprzez obowiązkowe wszczęcie postępowania o ustalenie kapitału początkowego zabezpieczyć interes ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, tj. pracowników. Płatnicy składek na ubezpieczenia własne, będący osobiście zainteresowani naliczeniem im kapitału początkowego, powinni sami występować z wnioskiem.

4) par. 5 powinien zostać wykreślony, jego treść została zawarta w par.4 ust.2 pkt.3

5) par. 7 powinien mieć brzmienie:
1. Osoba ubezpieczona przez płatnika składek:
a) o którym mowa w par. 4 ust.2,
b) Powiatowy Urząd Pracy,
c) Ośrodek Pomocy Społecznej
oraz osoba nie podlegająca aktualnie ubezpieczeniom emerytalnym zgłasza wniosek 
o ustalenie kapitału początkowego wraz z niezbędną dokumentacją  we właściwym terytorialnie według miejsca zamieszkania organie rentowym,  a gdy nie ma miejsca zamieszkania w kraju – w organie rentowym właściwym ze względu na miejsce ostatniego zameldowania na pobyt stały”.

Powyższa treść jest związana z faktem, iż w proponowanej treści rozporządzenia nie były uwzględnione osoby ubezpieczone podlegające ubezpieczeniom emerytalnym pobierające zasiłek dla bezrobotnych  oraz mające przyznany stały lub okresowy zasiłek z ośrodków opieki społecznej . Osoby te są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, a płatnikiem składek są Powiatowe Urzędy Pracy i Ośrodki Pomocy Społecznej.

6) par.  9 ust.1 powinien mieć brzmienie:
„Jednostka organizacyjna Zakładu wszczyna postępowanie, o którym mowa w par. 4 ust. 1, zwracając się do obecnego płatnika składek z żądaniem skompletowania dokumentacji w celu ustalenia kapitału początkowego dla osób:
a) za które płatnik składek opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne,
b) przebywających na zasiłkach macierzyńskich,
c) przybywających na zasiłkach chorobowych,
d) przebywających na urlopach wychowawczych.
Przy określaniu terminu jednostka organizacyjna Zakładu bierze pod uwagę liczbę ubezpieczonych, dla których ustalany będzie kapitał początkowy.”

Powyższa treść par. 9 ust. 1 jest związana z faktem, iż w proponowanej treści nie były uwzględnione osoby zatrudnione przez płatnika, za które płatnik składa w ZUS dokumenty rozliczeniowe – miesięczne imienne raporty, a za które nie opłaca składek na ubezpieczenie emerytalne. Są to osoby przebywające na zasiłkach chorobowych, które nie są objęte ubezpieczeniem emerytalnym  .
Wnioski o naliczanie kapitału początkowego tych pracowników, tak jak pozostałych pracowników danego zakładu pracy, powinny być skompletowane i złożone w ZUS przez  aktualnego pracodawcę, który tylko czasowo, w okresie pobierania zasiłku lub przebywania na urlopie wychowawczym nie opłaca składek na ubezpieczenie emerytalne danego pracownika.