6 maja 2002 (80-82/2002)

Decyzja Prezydium KK nr 80/02 ws. opinii o projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Prezydium  Komisji  Krajowej  NSZZ „Solidarność”  negatywnie  opiniuje  projekt  ustawy    o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Podstawową wadą projektu jest to, że jego realizacja nie doprowadzi – wbrew deklaracjom rządu – do powstania nowych miejsc pracy, a wprost przeciwnie, najbardziej prawdopodobnym skutkiem będzie zmniejszenie ilości dostępnych miejsc pracy i przesunięcie części z nich do szarej strefy.
Proponowane zmiany są sprzeczne z przepisami Konstytucji RP (art. 32 i art. 69) i Kodeksu pracy  (art. 113),  zakazującymi   wszelkiej  dyskryminacji,  w szczególności  ze   względu   na   wiek, i zapewniającymi niepełnosprawnym szczególną ochronę „w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej” (Konstytucja RP).
Ponadto projekt zmiany ustawy spowoduje inne negatywne skutki:
1) obniżenie wpływów do budżetu państwa z podatków od osób fizycznych oraz do systemu ubezpieczeń społecznych,
2) wzrost wydatków Funduszu Pracy i ze środków pomocy społecznej ze względu na obniżenie poziomu dochodów emerytów i niepełnosprawnych,
3) zwolnienie emerytów i rencistów zatrudnionych w sferze budżetowej bądź zmuszenie ich do rezygnacji ze świadczeń z powodu zamrożenia płac i nieuwzględnienia w budżecie państwa na rok 2002 środków finansowych na zwiększenie składki za nich na Fundusz Pracy,
4) skłócenie środowisk: pracowników i bezrobotnych, emerytów i absolwentów, niepełnosprawnych i młodzieży, profesorów akademickich i innych grup pracowniczych wyższych uczelni.

Szukanie oszczędności kosztem grup najsłabszych ekonomicznie i obciążonych już skutkami innych niekorzystnych zmian ustawowych (ustawy okołobudżetowe, wzrost wydatków na leki) uważamy za nieetyczne.
Podtrzymujemy nasze stanowisko nr 77/02 z 23 kwietnia 2002 w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w świetle propozycji rządowych dotyczących zakazu łączenia świadczeń rentowych z dochodami z pracy.
Załączamy też opinię Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność” o projekcie ustawy o zmianie  ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Opinia Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność” o projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

W zamyśle projektodawcy proponowana ustawa ma przyczynić się do zmniejszenia się bezrobocia w Polsce,  trzeba ją jednak widzieć także w kontekście innej patologii społecznej, polegającej na tym, że duża część emerytów musi dorabiać aby móc się utrzymać.
Cele wprowadzenia zmian prawdopodobnie nie będą osiągnięte, gdyż wynagrodzenia obecnie zatrudnionych emerytów zostaną ustalone na minimalnym poziomie i nie będzie nawet obecnych wpływów z podatków do budżetu. Może to wprawdzie spowodować obniżenie kosztów pracy lecz również zwiększenie niekontrolowanego przepływu pieniędzy z nieewidencjonowanych wynagrodzeń.
Przytoczone w uzasadnieniu obliczenia są niewiarygodne, gdyż z jednej strony zakładają większe wpływy do budżetu z większych składek na Fundusz Pracy od obecnie pracujących emerytów, a z drugiej strony mają spowodować zmniejszenie liczby tychże pracujących emerytów.
Natomiast w przypadku nawet częściowej realizacji projektu i propozycji wyłączenia profesorów z obowiązywania ustawy, domagamy się zmiany projektu zgodnie z załączoną treścią.
W art. 2 p. 3) tekst projektu ustawy powinien być następujący:
3) po ust. 2a dodaje się ust. 2b w brzmieniu:
“2b. Przepisu ust. 2a pkt 2 nie stosuje się do nauczycieli akademickich i pracowników naukowych zatrudnionych w jednostkach badawczo – rozwojowych i placówkach Polskiej Akademii Nauk.
 
UZASADNIENIE
Zezwolenie na pracę powinno dotyczyć wszystkich nauczycieli akademickich i pracowników naukowych jednostek badawczo – rozwojowych i placówek Polskiej Akademii Nauk nabywających uprawnienia emerytalne. Ta kategoria pracowników sfery budżetowej, o najwyższych kwalifikacjach, przez cały okres zatrudnienia nie była wynagradzana proporcjonalnie do swoich kwalifikacji. W tej sytuacji przysługujące im świadczenia emerytalne są niskie i rażąco niesprawiedliwe. Stan niedostatecznego wynagradzania jest potwierdzony nowelizacją ustawy z dnia 20.07.2002r. o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. (Dz.U. z 2001r. Nr 85, poz. 924 z pozn. zm.), która dopiero w końcowym etapie podwyżek płac w roku 2004, wprowadza oczekiwane relacje przeciętnych płac w uczelniach w stosunku do średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (1 : 2 : 3 - asystenci : adiunkci:  profesorowie).
 Przepis powinien obejmować wszystkich nauczycieli akademickich, nie tylko profesorów, gdyż najbardziej finansowo poszkodowane są inne grupy pracownicze jak adiunkci i starsi wykładowcy. Ponadto trzeba zaznaczyć, że wybitną rolę w osiąganiu wysokiej jakości zająć dydaktycznych odgrywają także nauczyciele akademiccy zatrudnieni na stanowiskach nieprofesorskich. Wprowadzenie tego ograniczenia mogłoby spowodować brak odpowiednio wykwalifikowanych kadr dla rozwiniętego szkolnictwa wyższego.
Trzeba również zaznaczyć, że pracownicy naukowi jbr i PAN stanowią grupę twórczą ( w wielu wypadkach uczestniczącą również w procesie dydaktycznym szkół wyższych), prowadzącą ważne badania naukowe podstawowe, a szczególnie w jednostkach badawczo – rozwojowych – badania aplikacyjne. Pozbawienie tej grupy możliwości dalszej pracy po przejściu na emeryturę, stwarza poważne komplikacje w realizacji  tych prac aplikacyjnych, co jest nie do przyjęcia w świetle Ustawy o jednostkach badawczo – rozwojowych, formułującej już w ust. 1 zadania jednostek badawczo – rozwojowych.
Za zmianą proponowaną przez KSN przemawiają więc zarówno względy społeczne jak i utrzymania wysokiego poziomu kształcenia w uczelniach oraz wysokiego poziomu badań naukowych podstawowych i stosowanych oraz prac wdrożeniowych.

Warszawa,  dn. 19. 04. 2002 r.

Stanowisko Prezydium KK nr 77/02 ws. sytuacji osób niepelnosprawnych w świetle propozycji rządowych dotyczących zakazu łączenia świadczeń rentowych z dochodami z pracy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stwierdza, że proponowane przez rząd zmiany dotyczące zakazu łączenia świadczeń rentowych z dochodami z pracy dotkną przede wszystkim osoby niepełnosprawne zatrudnione na otwartym i chronionym rynku pracy  poprzez:
- uderzenie w cały system rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, ponieważ z  jednej strony karze się opłatą na PFRON pracodawców, którzy nie zatrudniają osób niepełnosprawnych (art. 21 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), a z drugiej proponuje się karać zwiększoną składką na Fundusz Pracy tych, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne,
- podwyższenie wpłat na Fundusz Pracy, które obejmie 68% pracujących w zakładach pracy chronionej niepełnosprawnych z III grupą inwalidzką  oraz wszystkie osoby  niepełnosprawne  pracujące na otwartym rynku pracy,
- nieuwzględnienie w budżecie państwa środków na zwiększone składki na Fundusz Pracy za pracowników niepełnosprawnych zatrudnionych w jednostkach budżetowych. Oznacza to zwolnienie tych pracowników bądź wywieranie presji na  rezygnację przez nich ze świadczeń rentowych,
- doprowadzenie do dalszego zubożenia środowiska i rodzin osób niepełnosprawnych. Ponieważ osoby niepełnosprawne zazwyczaj zarabiają mniej niż osoby sprawne, a zarobki ich oscylują wokół płacy minimalnej, należy liczyć się z tym, że pracodawcy będą wymuszać takie  obniżanie płac osobom niepełnosprawnym, by nie przekroczyć progu dochodu płacy minimalnej i w ten sposób uniknąć płacenia zwielokrotnionej stawki na Fundusz Pracy.  Z  uwagi na trudną sytuację na rynku pracy oraz fakt, że osobom niepełnosprawnym znaczniej trudniej jest znaleźć i utrzymać pracę istnieje zagrożenie, iż będą godziły się na takie propozycje pracodawców, by tylko utrzymać pracę.
 
Propozycje rządowe są sprzeczne:
- z Konstytucją RP (art. 69),
- z artykułem 15 Europejskiej Karty Społecznej (ratyfikowanej przez Polskę), który zobowiązuje rząd do podjęcia odpowiednich środków w celu zatrudniania osób niepełnosprawnych, takich jak wyspecjalizowane służby pośrednictwa pracy, ułatwienie podejmowania pracy chronionej oraz środki dla zachęcenia pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych,
- z postanowieniami Karty Praw Osób Niepełnosprawnych (art. 1 pkt 6 i 7), w których Sejm stwierdza w szczególności prawo osób niepełnosprawnych do ”pracy na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami oraz korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga - prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych”,
- z zapowiedziami działania Ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych na rzecz osób niepełnosprawnych w 2002 r., przedstawionymi  Sejmowi RP, w których deklarowano między innymi: „rozpoczęcie  prac nad koncepcją  bardziej efektywnych form zatrudnienia osób niepełnosprawnych”.
Skutki proponowanych rozwiązań rządowych sprawią, że osoby niepełnosprawne zostaną wypchnięte z rynku pracy, co uniemożliwi ich rehabilitację zawodową
i społeczną. Jest to kolejna propozycja rządu, w której szuka się poprawy sytuacji na rynku pracy kosztem najsłabszej  grupy społecznej. 
 
Decyzja Prezydium KK nr 81/02 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS ws. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej ws. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności:
1. § 6 ust. 2 – proponujemy dodać punkt o treści: „dane dotyczące sytuacji bytowej”;
2. § 14 – proponujemy skrócić terminy wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności:
- z 2 miesięcy do 1 miesiąca od dnia złożenia wniosku,
- z 3 miesięcy do 1,5 miesiąca do dnia złożenia wniosku w przypadkach spraw szczególnie skomplikowanych;
3. § 19 ust. 1 – proponujemy zwiększyć skład powiatowego zespołu orzekającego do co najmniej trzech osób;
4. § 19 ust. 4 – wnosimy o skreślenie pkt 2 d. dotyczącego wydawania przez zespół orzekający postanowienia ws. niedopuszczalności  wniesienia odwołania.

Pozytywną opinię o projekcie uzależniamy od uwzględnienia powyższych uwag.

Decyzja Prezydium KK nr 82/02 ws. opinii o projekcie ustawy z dnia 25.03.2002 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)
 
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, dokonując analizy zmian zaproponowanych w projekcie ustawy z dnia 25.03.2002 o zmianie ustawy o podatku dochodowym  od  osób  fizycznych,  o  zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne stwierdza, że proponowane ułatwienia w procedurach podatkowych – wbrew deklaracjom rządu - nie są wystarczające do stworzenia nowych miejsc pracy, pobudzenia wzrostu gospodarczego i aktywizacji zawodowej ludności, ograniczając się w głównej mierze  do absolwentów.  Większość  zmian  ma  charakter   legislacyjny  i  porządkowy,  co  świadczy  o próbie uproszczenia rozliczeń z urzędem skarbowym.
Jednocześnie zwracamy uwagę na następujące kwestie, które budzą wątpliwości:

I. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Ad. art. 4 - rozwiązanie zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu napotyka w praktyce na przeszkodę w postaci długiego okresu ratyfikowania przez parlament umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, co stwarza sytuację niepewności ( dotyczy to np. marynarzy).
Ad art. 6 – objęcie możliwością wspólnego rozliczania się z małżonkiem tylko osób osiągających przychód z wykonywania wolnego zawodu budzi sprzeciw z powodu nierównego traktowania podatników (pozostałe osoby, które rozliczają się zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, będą pozbawione tej możliwości).
Ad art. 8 – przepis jest niejasny, gdyż powstaje wątpliwość, jaki będzie miało wpływ na wspólne opodatkowanie małżonków wprowadzenie proponowanej zasady składania deklaracji o przychodach osiąganych ze wspólnej własności i innych praw majątkowych.
Ad art.10 - dodaje się ust. 3 - rodzi się pytanie, czy proponowana definicja działalności gospodarczej dotyczy partnerów w spółce partnerskiej.
.
Ad art.12 ust. 1 – negatywnie oceniamy uznanie, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną, w tym również w przypadku, gdy wypłaty pieniężne oraz świadczenia stanowią zwrot kosztów lub jakąkolwiek rekompensatę. Rodzi to wątpliwość, jakie koszty i rekompensaty projektodawca miał na myśli.
Ad art. 20 – uznajemy za nieuzasadnione skreślenie: z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci i zawężenie kwotowe w proponowanym punkcie 111 projektu. Uznanie niezasądzonych przez sąd alimentów na rzecz dzieci – w kwocie przekraczającej kwotę określoną w projekcie – za przychody uzyskiwane z innych źródeł powoduje zwiększenie obciążenia podatkowego osób samotnie wychowujących dzieci.
Ad art. 24 ust. 5 – powstaje wątpliwość co do zastosowania pojęć dochód ( przychód).

Pozytywnie należy ocenić następujące zmiany:
• wprowadzenie w art. 22i ust. 4 i 5 możliwości zmiany stawek amortyzacyjnych z wykazu w dowolnej wysokości (obecnie nie więcej jak połowę tej stawki) oraz wybranym przez podatnika momencie - jest rozwiązaniem bardziej elastycznym (tzn. nie trzeba czekać na rozpoczęcie nowego roku, aby zmienić stawkę);
• dodanie art. 22k ust. 4 - umożliwiającego zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów odpisu amortyzacyjnego w wysokości 30% w pierwszym podatkowym roku użytkowania.

II. Projekt ustawy o  zmianie ustawy o  podatku dochodowym od osób prawnych
Wymienione w pkt. I uwagi należy odnieść do propozycji zmian w projekcie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności zaś:
• dotyczące amortyzacji,
• zmian legislacyjnych,
• zmian ułatwiających procedurę rozliczania się z urzędem skarbowym.
Ad art. 12 ust. 3a – Prezydium KK uważa, że propozycję uznania za datę powstania przychodu dnia wystawienia faktury (rachunku), nie późniejszego jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym nastąpiło wydanie rzeczy, wykonanie usługi itd. należy ocenić negatywnie ze względu na przyśpieszenie terminu powstania obowiązku podatkowego.

III. Projekt ustawy o  zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
Ad art. 14a ust. 6a – negatywnie należy ocenić wprowadzenie możliwości wydłużenia przez urząd skarbowy terminu dokonania zwrotu podatku VAT, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia – co może spowodować nieuzasadnione nadużycia wobec niektórych podmiotów gospodarczych.

IV. Projekt ustawy o  zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Art.12 ust. 1  - Prezydium KK uznaje, że wprowadzenie nowej stawki ryczałtu na usługi wymienione w załączniku nr 2, stanowiąc pozytywne poszerzenie zakresu ryczałtowej formy opodatkowania, zderza się ze zbyt wysoką stawką ryczałtu na wymienione w załączniku usługi.