19 marca 2002 (52-54/2002)

Decyzja Prezydium KK nr 52/02 ws. opinii o projekcie ustawy o zaopatrzeniu osób, które uległy wypadkom w szczególnych okolicznościach oraz członków ich rodzin

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt ustawy o zaopatrzeniu osób, które uległy wypadkom w szczególnych okolicznościach oraz członków ich rodzin z uwagi na zawarte w nim unormowania mniej korzystne dla uprawnionych niż funkcjonujące w obecnie obowiązującym stanie prawnym.
Szczególne wątpliwości budzi art. 5 projektowanej ustawy, proponujący, aby wysokość podstawy wymiaru renty i jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku w okolicznościach wymienionych w projekcie stanowiła kwota najniższego wynagrodzenia ustalonego na podstawie art. 774 pkt 1 Kodeksu pracy.
W obowiązującym rozporządzeniu świadczenia te przysługują na warunkach i w wysokości określonych w ustawie o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, czyli korzystniejszych dla uprawnionych.

Decyzja Prezydium KK nr 53/02 ws. opinii o projekcie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stwierdza, że projekt ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 
nie może zostać zaakceptowany ze względu na znaczne ograniczenie uprawnień pracowniczych i wysokości świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz wypadków w drodze do i z pracy.
NSZZ „Solidarność” już w roku 1992 domagał się uregulowań prawnych w zakresie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od kategorii ryzyka zakładu pracy. Uregulowanie to miało stymulować inwestowanie w poprawę warunków pracy, a w następstwie spowodować spadek liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Niestety, przestawiony projekt nie gwarantuje realizacji oczekiwań w tym zakresie.

Opinia szczegółowa do projektu ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

1. Projektowi ustawy powinny towarzyszyć projekty aktów wykonawczych. Ich brak uniemożliwia kompleksową ocenę nowo wprowadzanego systemu, dotyczy to zwłaszcza różnicowania składki na ubezpieczenia społeczne w zależności od kategorii ryzyka. Wątpliwości i niepokój budzi zróżnicowanie stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników tego ubezpieczenia w zależności od liczby zgłoszonych ubezpieczonych  (do 20 osób, od 21 do 49 osób i co najmniej 50 osób ubezpieczonych - art. 31).
Ocena proponowanych rozwiązań będzie możliwa dopiero po przedstawieniu przykładowej wysokości składki dla podmiotów gospodarczych różnej wielkości oraz symulacji wydolności funduszu.
2. Wątpliwości budzi nowa definicja wypadku przy pracy, szczególnie w zakresie niedoprecyzowanego pojęcia „choroba”. Bez szczegółowego określenia pojęcie to może być różnie interpretowane. Ponadto, nie wyeliminowano przy wypadkach śmiertelnych jednoznacznego określenia maksymalnego upływu czasu między datą wypadku
a śmiercią pracownika.
3. Ustawa przesuwa ubezpieczenie z tytułu wypadków w drodze do i z pracy do systemu rentowego – choć prawdą jest, że w części tych wypadków pracodawca nie ma na nie żadnego wpływu, to zabieg ten podnosi obciążenia finansowe pracownika. Obecnie w systemie rentowym istnieje podział składki pomiędzy pracodawcę a pracownika, a w przypadku ubezpieczenia wypadkowego składkę płaci tylko pracodawca. Choć nie przewiduje się zmiany wysokości zasiłku chorobowego z tego tytułu (wysokość zasiłku za okres niezdolności do pracy nadal wynosi 100%), to fakt, że w innych przypadkach zasiłek chorobowy jest niższy, może w przyszłości zagrozić utrzymaniu tego poziomu w przypadku wypadków w drodze do i z pracy.
NSZZ „Solidarność” nie zgadza się na likwidację jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku, któremu pracownik uległ w drodze do pracy lub pracy.
4. W projektowanej ustawie nie uwzględniono w katalogu wypadków traktowanych na równi z wypadkiem przy pracy - w zakresie uprawnień do świadczeń - wypadków, którym uległ pracownik podczas wykonywania zadań zleconych przez działające w zakładzie organizacje związkowe. Pozbawia to prawa do świadczeń działaczy związkowych, którzy ulegli wypadkowi w trakcie wykonywania zadań zleconych przez działające na terenie zakładu pracy organizacje związkowe. Prezydium NSZZ „Solidarność” nie akceptuje takiej propozycji.
5. Nie ma żadnego uzasadnienia dla ustanowienia 10% progu uszczerbku na zdrowiu, powyżej którego pracownik poszkodowany w wyniku choroby zawodowej ma prawo do jednorazowego odszkodowania, podczas gdy powstanie mniejszego uszczerbku nie uprawnia go do takiego odszkodowania. Takie rozwiązanie funkcjonuje obecnie, ale jest to rozwiązanie zdecydowanie złe. Należy przyjąć, że poszkodowany zarówno w wyniku wypadku przy pracy, jak i choroby zawodowej otrzymuje odszkodowanie za każdy procent uszczerbku na zdrowiu.
6. Sprzeciw Prezydium NSZZ „Solidarność” budzi uzależnienie wysokości jednorazowego odszkodowania pieniężnego w związku z doznaniem stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, od wysokości wynagrodzenia poszkodowanego. W ten sposób zmienia się charakter świadczenia na odszkodowanie z tytułu utraconych możliwości uzyskania wynagrodzeń, mimo że tytuł pozostaje niezmieniony. Uzupełnienie utraconego wynagrodzenia realizuje się poprzez 100% zasiłek chorobowy, zasiłek wyrównawczy
i ewentualną rentę wyrównawczą. Z punktu widzenia społecznego oraz charakteru odszkodowania rozwiązanie takie jest nie do zaakceptowania.
7. W projekcie brak jest jednoznacznego zdefiniowania pojęcia „długotrwałego braku wspólności małżeńskiej” (art. 15 ust. 3) powodującego utratę prawa do jednorazowego odszkodowania  z tytułu śmierci małżonka wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
8. Projektowany sposób ustalania wysokości rent, rent szkoleniowych, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczeń wypadkowych - zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych -radykalnie obniża wysokość tych świadczeń. Obecnie renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub choroby zawodowej nie może być niższa niż 80% podstawy wymiaru dla osób całkowicie niezdolnych do pracy i 60% dla osób częściowo niezdolnych do pracy. Dotychczas osobie uprawnionej do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, która nabyła uprawnienie do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wypłacano: rentę powiększoną o połowę emerytury albo emeryturę powiększona o połowę renty w zależności od jej wyboru. Po zmianie, osobie uprawnionej będzie przysługiwało tylko jedno świadczenie korzystniejsze dla niej. NSZZ „Solidarność” zdecydowanie sprzeciwia się zmianom, które spowodują radykalne obniżenie wysokości rent oraz odbiorą prawo do podwyższenia świadczenia w związku ze zbiegiem uprawnień.
9. Krzywdzącym dla pracowników jest wyłączenie możliwości kierowania dodatkowych roszczeń pod adresem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 22 projektu).
10. W projekcie brak jest danych na temat zapewnienia autonomii funduszu wypadkowego oraz nadzoru nad nim, który winien być, według NSZZ „Solidarność”,  sprawowany przez przedstawicieli ubezpieczonych i płatników. Brak nadzoru nad funduszem oraz trudna sytuacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych rodzi obawy o realizację zadań w zakresie prewencji wypadkowej. Konieczny wydaje się być szczególny nadzór społeczny nad tym wyodrębnionym funduszem, dysponowaniem nim i sposobem finansowania określonych zadań (art. 27).
11. Zastrzeżenia Prezydium NSZZ „Solidarność” budzi sformułowanie zamkniętego katalogu świadczeń zdrowotnych nierefundowanych przez Kasę Chorych, których koszty pokrywa Fundusz. Właściwym byłoby, aby w zakresie dopłaty Funduszu do przedmiotów ortopedycznych wszelkie rozliczenia dokonywane były bezpośrednio między Funduszem a podmiotem dostarczającym te przedmioty (art. 12).
12. Projekt ustawy nie obliguje pracodawcy do dokonywania analizy kosztów wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zdaniem NSZZ „Solidarność”, jest to niewykorzystana szansa zachęty finansowej do poprawy warunków pracy.

Decyzja Prezydium KK nr 54/02 ws. rejestracji MKK przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na podstawie uchwały Komisji Krajowej nr 502/95, rejestruje Międzyzakładową Komisję Koordynacyjną NSZZ „Solidarność” przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu.
MKK jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze MKK pod nr 59.