Decyzja Prezydium KK nr 179/16 ws. opinii o projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2018

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi o dodanie do programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2018  następujących pozycji:

1.   Badań, które ustalą rzeczywiste rozmiary delegowania pracowników w kontekście stosowania dyrektywy 96/71/WE.

     W związku z tym, że na podstawie danych statystycznych, w oparciu o liczbę wystawionych druków A1 nie jest możliwe określenie liczby osób delegowanych, a jedynie przedstawiana jest liczba wystawionych zaświadczeń A1, konieczne jest wykonanie badań w oparciu o inne dane statystyczne. Nie bez znaczenia jest fakt, że pracodawcy w Polsce delegują pracowników także w oparciu o przepisy art. 77 Kodeksu pracy. Pracownicy w zagranicznej podróży służbowej na podstawie K.p. najczęściej nie otrzymują zaświadczeń A1. Ta grupa pozostaje więc poza statystyką, jaką można uzyskać z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2.   W oparciu o druk A1 badań, które pokażą jakie umowy kwalifikowane są do potwierdzenia statusu pracownika delegowanego w ramach kategorii: „3.1 Oddelegowany pracownik najemny”, „3.3 Osoba oddelegowana pracująca na własny rachunek”, „3.6 Osoba należąca do personelu kontraktowego”.

     Zgodnie z art. 1 dyrektywy 96/71/WE osoby samozatrudnione nie muszą otrzymywać minimalnej stawki płacy kraju oddelegowania. Stawki minimalne należy wypłacać pracownikom, czyli osobom mającym umowy o pracę oraz osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych. Z informacji uzyskiwanych od osób pracujących za granicą wynika, że często nie otrzymują minimalnych stawek płacy kraju oddelegowania nawet jeśli świadczą pracę na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło (np. opiekunki w Niemczech). ZUS, wydając zaświadczenie A1, potwierdza status takiej osoby jako „3.3 Osoba oddelegowana pracująca na własny rachunek”. To powoduje, że organy kontrolne kraju oddelegowania nie mogą dokonać kontroli w zakresie wysokości stawki płacy takiej osoby. Osoba pracująca na własny rachunek, dla zagranicznych organów kontroli nie musi otrzymywać wynagrodzenia zgodnego z dyrektywą. Badanie statystyczne miałoby więc na celu ustalenie czy i w jakim zakresie dochodzi do mylnego zakwalifikowania umów cywilnoprawnych.

3.   Reprezentatywnych badań pracowników w firmach zatrudniających do 9 osób oraz samozatrudnionych - w zakresie częstotliwości korzystania z usług medycyny pracy, dolegliwości zdrowotnych oraz średniej ilości godzin przepracowanych w tygodniu,
w zależności od płci oraz wieku.

     Zorganizowanie pracownikom właściwej, zgodnej z wymogami prawa, profilaktycznej opieki zdrowotnej odgrywa kluczową rolę dla ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zawodowego. Kontrola przestrzegania przepisów, dotyczących profilaktycznych badań lekarskich, ma ograniczony zasięg. Jak wynika z danych Państwowej Inspekcji Pracy największy odsetek naruszeń przepisów dotyczących okresowych badań lekarskich miał miejsce u pracodawców zatrudniających do 9 pracowników. Natomiast brak jest danych dotyczących przeprowadzania okresowych badań lekarskich u osób samozatrudnionych. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie badań reprezentatywnych, które dadzą obraz problematyki ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zawodowego, a wnioski z tych badań przyczynią się do poprawy stanu zdrowia społeczeństwa.