Emerytury pomostowe

Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656), która wprowadziła dla osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nowy rodzaj świadczenia emerytalnego, jakim jest emerytura pomostowa.

Prawo do emerytury pomostowej nie przysługuje jednak wszystkim osobom urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., które przed dniem 1 stycznia 2009 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z przepisami art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.)

Ustawa o emeryturach pomostowych zakłada likwidację możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Wynika to z przyjętej zasady, że emerytury pomostowe przysługują tylko tym osobom, które przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie dotychczasowych przepisów (art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.) ewentualnie pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Emerytury pomostowe będą miały charakter wygasający. 

Pomostówki w Trybunale Konstytucyjnym

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” w styczniu 2009 r. skierowała do Trybunału Konstytucyjnego  wniosek  o zbadanie zgodności z Konstytucją następująch przepisów ustawy  o emeryturach pomostowych:

1. art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) oraz załącznika nr 1 do tej ustawy, w związku z art. 4 pkt 6 tej ustawy, z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP i wyrażonymi tam zasadami równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym
2. art. 4 pkt 5 ustawy powołanej w pkt 1 z art. 2 Konstytucji RP i wyrażonymi tam zasadami sprawiedliwości społecznej i zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP i wyrażonymi tam zasadami równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym.

Zdaniem Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pominięcie w wykazie szczególnych warunków pracy zawartym w art. 3 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych prac wykonywanych w warunkach występowania hałasu, wykonywanych poza pomieszczeniami zamkniętymi oraz pracy zmianowej nocnej narusza zasadę równości wobec prawa wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP przez to, że pozbawia pracowników zatrudnionych w takich (obiektywnie rzecz biorąc szczególnych) warunkach możliwości nabycia prawa do emerytury pomostowej.

NSZZ „Solidarność” w swoim wniosku wskazał, że o przysługiwaniu prawa do emerytury pomostowej powinny decydować szczególne warunki lub charakter pracy określone w oparciu o kryteria medyczne, a nie datę rozpoczęcia pracy. Związek kwestionuje więc przyznanie prawa do emerytury pomostowej tylko tym pracownikom, którzy wykonywali  pracę w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r ( art. 4 pkt 5 ustawy).