Sądy pracy

Między pracodawcą a pracownikiem może dojść do sporu dotyczącego treści i zakresu uprawnień lub obowiązków wynikających z łączącego ich stosunku pracy. Spory indywidualne można rozstrzygać polubownie lub poprzez sąd pracy. Przed wystąpieniem do sądu pracownik może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą.

Komisję pojednawczą powołują wspólnie pracodawca i zakładowa organizacja związkowa, a jeżeli taka nie działa u pracodawcy – pracodawca po uzyskaniu pozytywnej opinii pracowników. Jeżeli postępowanie przed komisją pojednawczą nie zakończyło się ugodą, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od zakończenia postępowania pojednawczego przekazuje sprawę sądowi pracy. Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew. Pracownik może również sam wnieść sprawę do sądu bez kierowania takiego żądania do komisji pojednawczej.

Sprawy związane ze stosunkami pracy rozstrzygają:

• sądy pracy – stanowiące odrębne jednostki sądów rejonowych
• sądy pracy i ubezpieczeń społecznych – stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów wojewódzkich

Rozpoczęcie postępowania sądowego rozpoczyna się od wniesienia pozwu. Prawidłowo sporządzony pozew zawiera:

• nazwę, adres sądu do którego jest kierowany;
• imię, nazwisko, adres osoby kierującej pozew do sądu, jej pełnomocników i przedstawicieli ustawowych;
• nazwę, adres siedziby pozwanego;
• tytuł pozwu, np. „Pozew – odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę oraz o przywrócenie do pracy i wynagrodzenia”
• treść wniosku z uzasadnieniem,
• podpis i listę załączników

Pozew powinien zawierać dokładnie określone żądanie poprzez podanie dokładnej kwoty, np. odszkodowania, jeśli o takie pracownik występuje.

O pomoc w napisaniu pozwu i reprezentowania w sądzie pracownik zrzeszony w NSZZ „Solidarność” może wystąpić do prawnika zatrudnionego w Zarządzie Regionu.

Ważne terminy:

• odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę;
• żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.
• żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.

Jeżeli pracownik bez swojej winy nie dotrzymał terminu wniesienia do sądu odwołania w wymienionych powyżej sprawach, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny niedotrzymania terminu. We wniosku należy uzasadnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu.

Koszty sądowe w sprawach z zakresu prawa pracy zamykają się w przeważającej części opłatą podstawową 30zł, którą pobiera się tylko od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Z tym że w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000zł, pobiera się już opłatę stosunkową.

Opłata stosunkowa wynosi 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, nie mniej jednak niż 30zł i nie więcej niż 100.000zł.

Wartość przedmiotu sporu w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających, jak wynagrodzenie, stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok, to za cały czas ich trwania. Trzeba przy tym pamiętać, iż do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

Pracownik uiszcza opłatę podstawową od pism podlegających opłacie wymienionych powyżej także w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.