Komisja Trójstronna ds. Społeczno-Gospodarczych

Instytucjonalną formą dialogu społecznego jest w Polsce Komisja Trójstronna powołana do życia ustawą z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

Komisja Trójstronna stanowi forum dialogu społecznego prowadzonego dla godzenia interesów pracowników, interesów pracodawców oraz dobra publicznego. Celem działalności Komisji jest dążenie do osiągnięcia i zachowania pokoju społecznego;

Do kompetencji Komisji należy prowadzenie dialogu społecznego w sprawach
wynagrodzeń i świadczeń społecznych oraz w innych sprawach społecznych lub
gospodarczych, a także realizacja zadań określonych w odrębnych ustawach.

Należą do nich m.in.:
- udział w pracach nad projektem ustawy budżetowej ,
- ustalanie maksymalnego rocznego wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia u przedsiębiorców,
- uzgadnianie wysokości średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w
państwowej sferze budżetowej na rok następny,
- uzgadnianie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na rok następny,
- jeśli w danym roku kalendarzowym kwota kryterium dochodowego osoby
samotnie gospodarującej i kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie
będzie równa lub niższa niż minimum egzystencji, Trójstronna Komisja do Spraw
Społeczno-Gospodarczych może wystąpić do Rady Ministrów z wnioskiem o
zweryfikowanie kryteriów dochodowych,
- uzgadnianie wysokości kwot zasiłków rodzinnych oraz wysokości świadczeń
rodzinnych,
- uzgadnianie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na rok następny.

Prace ustawowe komisji prowadzone są w drodze konsultacji lub negocjacji zgodnie z
określonymi zasadami. Szczegółowe zasady i tryb pracy Komisji, Prezydium Komisji oraz stałych i doraźnych zespołów problemowych, a także uprawnienia członków Komisji związane z udziałem w jej pracach określa Regulamin Komisji.
 

Prace Komisji Trójstronnej

Pracami Komisji kieruje Prezydium Komisji, w skład którego wchodzą przewodniczący Komisji i wiceprzewodniczący Komisji. Przewodniczącego Komisji wyznacza Prezes Rady Ministrów spośród członków Rady Ministrów będących przedstawicielami Rady Ministrów w składzie Komisji (obecnie jest to wicepremier Waldemar Pawlak). Przedstawiciele każdej z reprezentatywnych organizacji związków zawodowych i reprezentatywnych organizacji pracodawców wybierają po jednym wiceprzewodniczącym Komisji.

Posiedzenia plenarne Komisji oraz posiedzenia Prezydium Komisji zwołuje przewodniczący Komisji:
– z własnej inicjatywy,
– na wniosek co najmniej jednego z wiceprzewodniczących Komisji, po ustaleniu porządku posiedzenia Komisji.

Przewodniczący Komisji może w wyjątkowym przypadku upoważnić pisemnie jednego z wiceprzewodniczących Komisji do zwołania posiedzenia plenarnego Komisji lub posiedzenia Prezydium Komisji.
W posiedzeniach plenarnych Komisji mogą uczestniczyć osoby wyznaczone przez przewodniczącego zespołu. Przewodniczący Komisji, na wniosek co najmniej jednej ze stron Komisji, zawiesza posiedzenie Komisji.

Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych, na których podejmuje uchwały, jeżeli w głosowaniu bierze udział przedstawiciel:

• RadyMinistrów,
• co najmniej jednej z organizacji pracodawców reprezentowanych w Komisji,
• co najmniej jeden z organizacji pracowników reprezentowanych w Komisji.

Podjęcie uchwały przez Komisję na posiedzeniu plenarnym wymaga zgody wszystkich biorących udział w głosowaniu. Komisja może, w drodze uchwały, zdecydować o podjęciu uchwały w danej sprawie w drodze korespondencyjnego głosowania strony rządowej oraz każdej z organizacji reprezentatywnej.

Z posiedzenia Komisji sporządza się komunikat, którego formę i sposób udostępniania określa regulamin Komisji. Zawiera on w szczególności uchwały Komisji i stanowiska stron Komisji.

Obsługę Komisji zapewnia sekretariat Komisji będący komórką organizacyjną urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw pracy. Obecnie złożony z pracowników Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego. Do ich kompetencji należy przede wszystkim obsługa administracyjno – biurowa prac Komisji. Posiedzenia Komisji, Prezydium Komisji i zespołów odbywają się w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” (szczególnych przypadkach posiedzenia Komisji mogą odbywać się w innym miejscu). Koszty działania Komisji są pokrywane z budżetu państwa w części dotyczącej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw pracy.

Skład Komisji Trójstronnej

W skład Komisji Trójstronnej wchodzą przedstawiciele:

- strony rządowej (wskazani przez Prezesa Rady Ministrów),
- reprezentatywnych organizacji związkowych (obecnie NSZZ „Solidarność” OPZZ, Forum Związków Zawodowych),
- reprezentatywnych organizacji pracodawców (PKPP Lewiatan, Konfederacja Pracodawców Polskich, Business Center Club, Związek Rzemiosła Polskiego).

Każda z organizacji ma równą liczbę przedstawicieli w składzie Komisji.
Przedstawicieli związków zawodowych, organizacji pracodawców oraz Rady Ministrów powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.

W pracach Komisji biorą udział również przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, z głosem doradczym, w zakresie dotyczącym wykonywania zadań publicznych przez samorząd terytorialny oraz przedstawiciel Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz przedstawiciel Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego również z głosami doradczymi. Powołuje ich Prezes Rady Ministrów.

Liczbę przedstawicieli Rady Ministrów w składzie Komisji oraz liczbę przedstawicieli samorządu terytorialnego biorących udział w pracach Komisji określa Prezes Rady Ministrów, zasięgając - w zakresie liczby przedstawicieli samorządu terytorialnego - opinii strony samorządowej w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ponadto strona rządowa może zapraszać do udziału w pracach komisji z głosem doradczym przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej oraz przedstawicieli organizacji społecznych i zawodowych.

Osoby powołane do składu Komisji albo do udziału w jej pracach uczestniczą osobiście w pracach Komisji.