8 marca

Problemy w cieniu kwiatów, czyli o Międzynarodowym Dniu Kobiet

Współcześnie Dzień Kobiet jest obchodzony niemal na całym świecie, a oficjalnym świętem jest w ponad trzydziestu krajach, w tym w Polsce. Pytanie jest tylko następujące: Czy panie, zwłaszcza te pracujące mają powody do świętowania?

Według MKZZ na świecie pracuje dziś około 1,2 mld. kobiet (współczynnik aktywności zawodowej wynosi około 40 proc.), a bezrobotnych kobiet jest ponad 82 mln. Zarobki ich są średnio mniejsze od zarobków mężczyzn od 12 proc. do nawet 60 proc. w zależności od kraju. Z kolei Komisja Europejska zauważa, że kobiety ciągle mają poważne kłopoty z godzeniem życia zawodowego i rodzinnego, a przecież jest to jeden z podstawowych warunków decydujących o jakości pracy i życia kobiet.
Biorąc pod uwagę udział kobiet w życiu związkowym, też jest on mniejszy od udziału panów (spośród członków „Solidarności” tylko 38 proc. to kobiety, a w ostatnich latach jest to trend malejący).

W Polsce kobiety stanowią ponad 52 proc. zasobów siły roboczej, natomiast w UE zatrudnionych jest 56,3 proc. kobiet (przy 70,9 proc. mężczyzn). Według danych Eurostatu w Polsce ponad 24 proc. kobiet w wieku 24-54 lata jest poza rynkiem pracy, z czego aż połowa z powodów rodzinnych. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest fakt, że ośrodki opieki nad dziećmi i inne narzędzia umożliwiające godzenie życia zawodowego i prywatnego w dalszym ciągu są niewystarczająco dostępne, często złej jakości i zbyt drogie. Kolejnym istotnym problemem jest obawa przed zajściem w ciążę, związana z prawdopodobnymi kłopotami znalezienia pracy lub trudności z powrotem do niej po urlopie wychowawczym. Powszechne jest przekonanie, że domowe obowiązki i wychowywanie dzieci to obowiązek przede wszystkim kobiet. Panie częściej biorą zwolnienia podczas choroby dzieci, częściej sprawują opiekę nad niepełnosprawnymi czy starszymi członkami rodziny. Powoli się to zmienia, ale ciągle panowie za mało angażują się w życie rodzinne, a państwo nie ułatwia godzenia życia rodzinnego i pracy.

Z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń przeprowadzonego przez Sedlak & Sedlak w 2009 roku wynika niestety, iż zarobki mężczyzn były znacznie wyższe od tych, które otrzymywały kobiety. Średnie wynagrodzenie panów wyniosło 3 900 PLN brutto i było o 30 proc. większe od wynagrodzeń pań (3 000 PLN). Średnia różnica w UE wynosi zaś około 17 proc. Nierówności te, są tym bardziej krzywdzące, zważywszy na fakt, iż to właśnie kobiety legitymują się lepszym wykształceniem niż mężczyźni (odpowiednio z wykształceniem wyższym: 15 proc. kobiet i 11 proc. mężczyzn).

Walka o prawa kobiet cały czas trwa a samo święto od wielu lat jest deprecjonowane i w ogóle nie odnosi się do sytuacji kobiet w pracy. Z pewnością wskazane byłoby przywrócenie roli święta, jako wydarzenia upamiętniającego poległe pracownice, walczące w obronie godnych warunków pracy, wiedząc jednocześnie, iż niestety problemy mają charakter ponadczasowy i wciąż są aktualne, a ich rozwiązanie może znaleźć się tylko w obszarze dialogu trójstronnego oraz oddolnej zmiany stereotypowej mentalności.

Geneza Dnia Kobiet wywodzi się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej oraz Europie i sięga nowojorskiego strajku pracownic przemysłu odzieżowego w 1908 roku, przeciwko złym warunkom pracy. Wówczas kobiety protestowały przeciwko niskim płacom, długim godzinom pracy oraz ekonomicznemu wykorzystywaniu. Domagały się wprowadzenia 8 godzinnego dnia pracy oraz praw wyborczych kobiet. W 1910 roku w Kopenhadze ogłoszono dzień 8 marca Międzynarodowym Dniem Kobiet, jako wyraz szacunku dla ofiar walki o równouprawnienie kobiet.

Walka o prawa kobiet cały czas trwa a samo święto od wielu lat jest deprecjonowane i w ogóle nie odnosi się do sytuacji kobiet w pracy. Wielu paniom w Polsce kojarzy się z goździkami i rajstopami. Po dwudziestu latach od upadku PRL można już inaczej spojrzeć na ten dzień. W końcu to dzień, który wywalczyły kobiety walczące w obronie godnych warunków pracy a problemy przecież nie zniknęły.