Rozjaśniamy pojęcia związane z prawami człowieka - II

W dokumentach programowych NSZZ Solidarność od lat pojawia się postulat dokonania przez Polskę ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej (ZEKS). W tym „odcinku” chciałabym kontynuować problematykę pojęcia „generacji praw człowieka”.

Prawa człowieka pierwszej generacji to prawa o charakterze politycznym przykładowo: prawo do wyrażania swoich opinii, prawo do wolności osobistej,prawo do swobodnego wyznania, prawo do wolności sumienia, prawo do wolności od tortur, prawo do równości każdego wobec prawa czy prawo do rzetelnego procesu sądowego.

Przykładem dokumentu zawierającego prawa człowieka pierwszej generacji jest Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Pamiętajmy, że prawa człowieka pierwszej generacji w żadnym wypadku nie mają charakteru praw „bezkosztowych”. Najprostszy przykład to prawo do rzetelnego wymiaru sprawiedliwości. Tak więc kwestia kosztów nie jest czynnikiem różnicującym prawa człowieka pierwszej i drugiej generacji.

Prawa człowieka drugiej generacji to tzw. prawa społeczne. Przykładem dokumentu regionalnego zawierającego prawa człowieka drugiej generacji jest właśnie Europejska Karta Społeczna oraz Zrewidowana Europejska Karta Społeczna.

Tak zwana  trzecia generacja praw człowieka, związana jest ze wzrastającą współzależnością państw w procesach postępującej globalizacji. Zalicza się do niej: prawo do pokoju, prawo do rozwoju, prawo do bezpiecznego środowiska, prawo do korzystania ze wspólnego dziedzictwa ludzkości.

Należy pamiętać, że prawa człowieka podlegają dynamicznej wykładni dokonywanej przez międzynarodowe sądy i trybunały. Wykładni takiej dokonują także organy kontrolne Międzynarodowej Organizacji Pracy. Kilka przykładów zostanie zamieszczonych w kolejnych „odcinkach”.

Przedstawiane tu filmy mają krok po kroku i w różnych aspektach przybliżać tematykę ZEKS. Poprzedni film można znaleźć tutaj http://www.solidarnosc.org.pl/aktualnosci/wiadomosci/zagranica/item/19591-rozjasniamy-pojecia-zwiazane-z-prawami-czlowieka

W zamieszczonym poniżej filmie dr Izabela Florczak (Uniwersytet Łódzki) omawia art. 24 Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej. Artykuł ten stanowi:

Prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy

 W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy Strony zobowiązują się uznać:

 a. prawo pracowników do ochrony przed zwolnieniem z pracy bez uzasadnionego powodu związanego z ich predyspozycjami lub zachowaniem, lub opartego na konieczności związanej z działalnością przedsiębiorstwa, zakładu lub służby;

 b. prawo pracowników zwolnionych bez uzasadnionego powodu do odpowiedniego zadośćuczynienia lub do innego odpowiedniego wynagrodzenia szkody.

W tym celu Strony zobowiązują się zapewnić, by pracownik, który uważa, że został zwolniony bez uzasadnionego powodu, miał prawo odwołania się do bezstronnego organu.

Tutaj film: dr Izabela Florczak omawia art. 24 Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej

bs