42. rocznica śmierci ks. Witolda Pietkuna

Ks. Witold Pietkun urodził się 23 III 1911 w m. Ikaźń (obecnie Litwa). Zmarł 29 IV 1981 w Białymstoku. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego, w VI 1937 święcenia kapłańskie; Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wydz. Teologiczny (1937); w 1939 doktorat z teologii, w VI 1951 habilitacja na Uniwersytecie Warszawskim, Wydz. Teologiczny.

 

X 1937 – II 1938 był prefektem parafii w Krynkach, następnie katechetą w szkołach wileńskich oraz starszym asystentem na USB. W IV 1940 został wywieziony przez Litwinów do Wołkowyszek. W czerwcu 1940 roku wrócił do Wilna. Do III 1942 był katechetą, następnie ukrywał się w Czarnym Borze, zagrożony aresztowaniem przez Niemców w związku z udziałem w ratowaniu Żydów i rosyjskich dzieci wywożonych do obozów koncentracyjnych. W czerwcu 1944 wrócił do Wilna.

 

W marcu 1945 przyjechał do Polski, wykładał w Diecezjalnym Seminarium Duchownym w Białymstoku. W VII 1945 został aresztowany przez WUBP w Białymstoku za kazanie w czasie procesji Bożego Ciała, osadzony w ZK, zwolniony na mocy amnestii. W latach 1946-1952 wykładał w Seminarium Duchownym w Łodzi. W 1952 pozbawiony prawa do wykładania na Wydziale Teologicznym UW (za „wykorzystywanie katedry do głoszenia wiadomości i nauk przeciwnych zasadom ustrojowym Państwa”). Od 15 IX 1952 wykładowca i kierownik seminarium filozoficznego WSD w Białymstoku, jednocześnie duszpasterz akademicki. 1 II 1956 usunięty ze stanowiska profesora WSD w Białymstoku za głoszenie patriotycznych kazań. 1956–1958 redaktor pisma Kurii Białostockiej „Wiadomości Kościelne”. 24 X 1959 skazany przez Sąd Powiatowy dla Miasta Białegostoku na 1,5 roku więzienia za kazanie w obronie krzyży w szkołach (po rozprawie rewizyjnej 22 I 1960 wyrok zmniejszony do 1 roku więzienia i grzywny). W tym okresie profesor dogmatyki w WSD oo. Franciszkanów w Łagiewnikach. 4 IV 1960 zatrzymany w klasztorze i osadzony w ZK w Łodzi, następnie przeniesiony do ZK w Barczewie, 10 XII 1960 zwolniony. Po wyjściu w klasztorze oo. Franciszkanów w Warszawie. 1961-1969 wykładowca w WSD w Siedlcach. Za kazania patriotyczne wielokrotnie odmawiano mu wydania paszportu (m.in. w 1965, gdy jako doradca bp. siedleckiego Ignacego Świrskiego miał jechać na obrady Soboru Watykańskiego II). Po opublikowaniu orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich autor opracowania dokumentów broniących stanowiska biskupów (wysyłał je m.in. do TVP i do posłów z koła Znak). 12 VI 1967 skazany na 1,5 roku więzienia oraz utratę praw publicznych i obywatelskich na 2 lata, 7 XII 1967 po rewizji wyrok zmniejszony do 1 roku. 27 XI 1968 wydano za nim list gończy, mimo że się nie ukrywał, ostatecznie uwięzienie odwlekano do amnestii. 1970–1979 (po objęciu posługi biskupiej w Białymstoku przez ks. Henryka Gulbinowicza) rektor Diecezjalnego Ośrodka Kształcenia Soborowego. Po wydarzeniach XII 1970 autor „Listu otwartego o warunkach przywrócenia zaufania do władzy państwowej w PRL” (wysłanego 1 III 1971) do premiera Piotra Jaroszewicza, domagał się w nim przywrócenia nauczania religii i zawieszenia krzyży w szkołach, zakazu aborcji, zaprzestania wzywania kleryków do wojska oraz ograniczania budownictwa sakralnego, poszanowania praw ludzi wierzących zgodnie z Międzynarodową Deklaracją praw Człowieka.

 

W 1971 ponownie odmówiono mu paszportu (na wyjazd do Rzymu na beatyfikację o. Maksymiliana Kolbego) i w 1972 (na wyjazd na rehabilitację po ciężkiej operacji). Oskarżony o przewodzenie bandom na Białostocczyźnie. Paszport otrzymał dopiero w 1973 po wielokrotnych interwencjach w MSW. 1979–1981 był rektorem Instytutu Teologiczno-Pastoralnego w Białymstoku.