Nowoczesne technologie są kluczowe dla transformacji górnictwa

Zgazowywanie węgla, produkcja metanolu i paliw bezdymnych, a także inwestycje w technologie wychwytywania i utylizacji CO₂ – to najważniejsze rekomendacje zespołu eksperckiego ds. czystych technologii węglowych. Ich wykorzystanie ma pozwolić zagospodarować rocznie kilka lub nawet kilkanaście mln ton węgla z polskich kopalń. 

 

Zespół ds. czystych technologii węglowych został powołany na mocy rządowo-związkowego porozumienia z 25 września w sprawie transformacji sektora górniczego. Celem jego prac było przeanalizowanie projektów z zakresu innowacyjnych, przyjaznych dla środowiska technologii węglowych. 30 listopada eksperci zakończyli pracę i przyjęli rekomendacje dotyczące poszczególnych projektów. – To tak naprawdę najważniejszy zespól ze wszystkich powołanych po wrześniowym porozumieniu. Od wdrożenia w naszym kraju czystych technologii węglowych będzie zależeć, czy to porozumienie uda się zrealizować i przeprowadzić spokojną transformację sektora do 2049 roku – mówi Dominik Kolorz, szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”, który uczestniczył w pracach zespołu. – Rynek dla węgla w energetyce będzie się kurczył. Natomiast jeśli uda się zrealizować inwestycje w innowacyjne technologie węglowe, to będzie można w ten sposób zagospodarować kilka lub, patrząc bardzo optymistycznie, nawet kilkanaście mln ton węgla rocznie – dodaje.

 

Zgazowywanie węgla

W ocenie przewodniczącego najbardziej obiecującym projektem w raporcie zespołu jest produkcja gazu SNG (substytutu gazu naturalnego) z węgla. Jak wskazali eksperci jest to technologia gotowa do wdrożenia na przemysłową skalę, która w polskich warunkach umożliwiłaby zagospodarowanie 5-10 mln ton węgla rocznie. – Przede wszystkim jednak produkcja gazu SNG wpisuje się w politykę dywersyfikacji dostaw gazu i znacząco zwiększy niezależność energetyczną naszego kraju – wskazuje Dominik Kolorz. 

 

Paliwa bezdymne

Technologią, która w ocenie zespołu pozwoliłaby zagospodarować ok. 3 mln ton węgla rocznie, a z drugiej strony znacząco przyczyniłaby się do walki z tzw. niską emisją w naszym kraju, jest rozwój produkcji paliw bezdymnych. Chodzi o paliwa węglowe przeznaczone do celów grzewczych, które poprzez odpowiednią obróbkę termiczną w przemysłowych układach pozbawiane są części lotnych, odpowiedzialnych za niską emisję. Jednym z takich paliw jest produkowany od kilku lat, jednak na niewielką skalę tzw. „błękitny węgiel”.

 

Przykład z Japonii

Wśród rekomendacji znalazły się również m.in. projekty z zakresu produkcji metanolu z węgla oraz instalacje wychwytywania dwutlenku węgla (CCS i CCU). Rozbieżności wśród członków zespołu pojawiły się w kwestii inwestycji w technologię IGCC, czyli wysokosprawne i niskoemisyjne bloki energetyczne gazowo-parowe ze zintegrowanym zgazowywaniem węgla. Bloki IGCC wyposażone dodatkowo w instalacje do wychwytywania CO₂ są w stanie osiągnąć sprawność znacznie wyższą niż konwencjonalne elektrownie węglowe, przy zachowaniu emisji CO₂ do atmosfery bliskiej zeru. Technologia ta jest rozwijana m.in. w Japonii i Chinach. – W raporcie zespołu IGCC nie otrzymało rekomendacji do wdrożenia ze względu na wysokie koszty inwestycyjne. Jednak jako „Solidarność” złożyliśmy w tej sprawie zdanie odrębne. Skoro tę technologię opłaca się rozwijać Japończykom, to tym bardziej powinno się to robić w UE, gdzie funkcjonują gigantyczne opłaty za emisję CO_2. Liczymy, że ostatecznie IGCC znajdzie się w tzw. dużej umowie społecznej, wedle której transformacja górnictwa będzie realizowana – wyjaśnia szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”. 

 

Na mocy porozumienia z 25 września oprócz zespołu ds. czystych technologii węglowych w każdej spółce węglowej zostały powołane zespoły robocze, których zadaniem było opracowanie planów funkcjonowania tych spółek w aspekcie produkcyjnym, ekonomicznym i społecznym w kolejnych latach. Już w grudniu rozpoczną się prace nad umową społeczną, która uwzględniając wyniki prac zespołów, określi szczegółowy program transformacji sektora górniczego do 2049 roku. Następnie gotowy dokument zostanie przekazany do notyfikacji Komisji Europejskiej. 

 

www.solidarnosckatowice.pl / Łukasz Karczmarzyk