Monitorowanie zmian prawa przez NSZZ "Solidarność" ^Wyróżniony

 9 października 2019 roku w siedzibie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Warszawie odbyło się seminarium podsumowujące realizowany przez Związek projekt „Prowadzenie przez NSZZ „Solidarność” działań w zakresie monitorowania prawa gospodarczego i prawa pracy”.

Katarzyna Jażdżewska, kierownik projektu w krótkiej prezentacji przedstawiła projekt, jego cele, działania i efekty. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj.

Słowem wprowadzenia do problematyki poruszanego zagadnienia Kierownik Biura Eksperckiego, Dialogu i Polityki Społecznej KK NSZZ „Solidarność” Katarzyna Zimmer-Drabczyk odniosła się do zagadnienia konsultacji społecznych jako szczególnego włączenia partnerów społecznych w proces decyzyjny. W trakcie prezentacji wskazano na istniejące narzędzia prawne w postaci ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, które przyznają partnerom społecznym możliwość wywierania wpływu na kształt projektowanych zmian w prawie. Praktyka jednak pozostawia wiele do życzenia. Analizy ekspertów NSZZ „Solidarność” pokazują, że proces tworzenia prawa nie odbywa się zgodnie z zasadami. Dostrzega się wiele niedoskonałości, jednak najbardziej widoczny jest pośpiech legislacyjny, w związku z którym często dochodzi do pominięcia konsultacji społecznych i korzystania z tzw. „ścieżki poselskiej”, która w praktyce wyklucza udział społeczeństwa obywatelskiego w tworzeniu prawa.

W takiej sytuacji niezwykle ważne staje się sprawne monitorowanie prawa przez Związek. W ramach realizowanego projektu zostały opracowane narzędzia, które  umożliwiają zarówno ekspertom związkowym, jak też szeregowym członkom skuteczny udział w podejmowaniu decyzji o kształcie prawa w Polsce. Te narzędzia to m.in. :

• zakładka na stronie internetowej NSZZ „Solidarność” poświęcona aktualnie opiniowanym projektom aktów prawnych,
• „Newsletter”, zawierający przegląd procesu legislacyjnego oraz nadchodzących wydarzeń.

Wielokrotnie podkreślano znaczenie zaangażowania wszystkich członków Związku w konsultacje. Zdaniem uczestników seminarium opinie osób znających działanie prawa w praktyce są najbardziej wartościowe. Dlatego też zachęcano do włączania się w monitorowanie prawa, m.in. z wykorzystaniem stworzonych przez Związek narzędzi. W ramach projektu został wydany Poradnik monitorowania zmian prawa przez NSZZ „Solidarność”.

W drugiej części seminarium Mateusz Szymański z Biura Eksperckiego, Dialogu i Polityki Społecznej Komisji Krajowej moderował dyskusję dotyczącą skutecznego wpływu na proces legislacyjny. Udział w niej wzięli przedstawiciele strony związkowej: Henryk Nakonieczny, członek Prezydium KK i Paweł Śmigielski z OPZZ oraz przedstawiciele organizacji pracodawców: Krzysztof Kajda z Konfederacji Lewiatan i Arkadiusz Pączka z Pracodawców RP. W dyskusji wzięła również udział Anna Rozborska z Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego. Uczestnicy debaty jednogłośnie podkreślali słabość regulacji i praktyk dotyczących konsultacji. W trakcie dyskusji padło wiele propozycji, które mogą przyczynić się do poprawy jakości konsultacji społecznych. Wśród nich wymieniono:  tworzenie sojuszy w celu zwiększenia efektywności, czynne działanie poprzez składanie wniosków legislacyjnych, zwiększenie liczby inicjatyw autonomicznych partnerów społecznych, podjęcie próby zmiany przepisów w kierunku nałożenia bezwzględnego obowiązku konsultacji projektów ze stroną społeczną i wprowadzenie sankcji związanych z naruszeniem zasad konsultacji, nagłaśnianie złych praktyk w mediach społecznościowych i informowanie o przebiegu procesu legislacyjnego oraz inne dzialania.