Ochrona socjalna dla wszystkich pracujących obywateli UE

Komisja Europejska konsekwentnie pracuje nad rozwiązaniami które mają poszerzyć krąg osób mających dostęp do zabezpieczenia socjalnego niezależnie od podstawy prawnej świadczenia pracy. 13 marca br. przedstawiony został wniosek w sprawie Zalecenia Rady dotyczącego dostępu do ochrony socjalnej dla pracowników i samozatrudnionych – COM (2018) 132 final.

Jest to część inicjatyw wdrażających Europejski filar praw socjalnych. Zalecenie dotyczy w szczególności zasady 12 filaru, która stanowi, że „bez względu na rodzaj i czas trwania ich stosunku pracy, pracownicy, w porównywalnych warunkach, osoby samozatrudnione, mają prawo do odpowiedniej ochrony socjalnej”.

W trakcie konsultacji publicznych w sprawie filaru wiele zainteresowanych podmiotów wyraziło obawy, że pracownicy zatrudnieni w nietypowym (lub niestandardowym) trybie oraz osoby samozatrudnione doświadczają trudności w dostępie do ochrony socjalnej. Zalecenie pomoże państwom członkowskim dostosować systemy zabezpieczenia społecznego do zmian zachodzących na rynku pracy.

Wiceprzewodniczący do spraw euro i dialogu społecznego Valdis Dombrovskis powiedział: W Europie mamy obecnie stabilny wzrost gospodarczy; rośnie również zatrudnienie, ale musimy dbać o to, aby wzrost gospodarczy bardziej sprzyjał włączeniu społecznemu i przynosił korzyści wszystkim obywatelom. W pakiecie określono szereg kroków zmierzających w tym kierunku: zapewnienie, aby przepisy umożliwiające ludziom życie i pracę w całej Unii Europejskiej były powszechnie znane i egzekwowane; dalsza realizacja filaru praw socjalnych; nacisk na większe poparcie dla kwestii praw socjalnych i koncentracja na dostępie do ochrony socjalnej. Silniejsza Europa socjalna to Europa bardziej zrównoważona.

W zaleceniu zaproponowano, aby pracownicy i osoby samozatrudnione na porównywalnych warunkach:

• mogły przystępować do analogicznych systemów zabezpieczenia społecznego (dzięki zniwelowaniu formalnych różnic zakresu tych systemów),
• mogły nabywać odpowiednie uprawnienia i korzystać z nich (odpowiedni i skuteczny zakres),
• mogły łatwo przenieść nabyte uprawnienia do zabezpieczenia społecznego z jednego miejsca pracy do innego,
• posiadały przejrzyste informacje na temat ich uprawnień i obowiązków w zakresie zabezpieczenia społecznego.

– Już widać, że w świetle tej propozycji, trzeba będzie przeanalizować polskie regulacje dotyczące dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zwracam uwagę na niedawne badania Instytutu Badań Strukturalnych dotyczące tego zagadnienia – wskazuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ Solidarność.  – Problemem fundamentalnym jest jednak znaczna liczba osób które nie mają prawa do żadnych form ochrony socjalnej jak to ma miejsce w odniesieniu do osób które wykonują pracę w oparciu o umowę o dzieło – dodaje ekspertka.

Wniosek Komisji zostanie teraz rozpatrzony przez Radę Ministrów UE ds. zatrudnienia i spraw socjalnych, która obradować będzie 15 marca.

bs