ETUCE: koronakryzys nie może stać się kryzysem jakości edukacji i godności nauczycielskiej

Związki zawodowe działające w sektorze edukacji, reprezentujące miliony pracowników, wspólnie domagają się znaczącego wsparcia dla pracowników i instytucji edukacyjnych i radykalnych zmian w finansowaniu i zarządzaniu usługami publicznymi.

Europejski Komitet Związków Zawodowych Oświaty i Nauki (ETUCE) to federacja branżowa, która reprezentuje 132 związki zawodowe sektora edukacji i 11 milionów pracowników w 51 krajach.  W nowym stanowisku (dostępne tutaj) federacja jasno przedstawia wpływ wybuchu kryzysu na publiczne systemy edukacji, społeczeństwa i gospodarki w całej Europie.

COVID-19 wywołał w całej Europie bezprecedensowy kryzys zdrowotny, społeczny i gospodarczy. W dziedzinie edukacji wpływ na studentów, pracowników i systemy jest ogromny. Nauczyciele i inni pracownicy oświaty szybko się dostosowują, aby wspierać swoich uczniów i swoje społeczności, ale negatywne konsekwencje dla jakości i uczciwości edukacji mogą trwać latami. Co gorsza, sytuacja ta ujawniła podstawowe wady w sposobie, w jaki kraje europejskie zarządzają swoimi usługami publicznymi - w tym edukacją. Jest więc potrzeba radykalnego przemyślenia chronicznego niedoinwestowania usług publicznych w Europie.

Trwa walka z wirusem, która wiąże się z bezprecedensowym zamknięciem szkół i dostosowaniem praktyki edukacyjnej. Tymczasem zaczynają się pojawiać pytania o długofalowe skutki dla obywateli, pracowników i służb publicznych. Związki zawodowe sektora edukacji w całej Europie wzywają do gruntownej refleksji nad tym, czego nauczył nas ten kryzys i do zastosowaniu zdecydowanych środków politycznych i gospodarczych w celu złagodzenia jego katastrofalnych skutków dla edukacji i społeczeństwa jako całości. Pracownicy oświaty nadal starają się służyć swoim społecznościom i zapewnić wszystkim uczniom możliwie najlepszą edukację. Dzieje się tak pomimo ogromnych wyzwań związanych z nagłym przejściem na nauczanie zdalne i internetowe, niewystarczającym i nierównym dostępem do niezbędnego wsparcia oraz stresem związanym z zamknięciem i chorobą. W szczególności usługi publiczne, takie jak edukacja, stoją obecnie w obliczu bardziej dotkliwych niż kiedykolwiek konsekwencji dekady cięć i oszczędności. Decyzje budżetowe na szczeblu krajowym i europejskim spowodowały, że nauczyciele i pracownicy oświaty przy ograniczonych zasobach muszą radzić sobie z niedoborami kadrowymi i zmagać się z trudnościami związanymi z obecnym kryzysem. W niektórych krajach pracownicy oświaty podejmowane są ataki na umowy o pracę i prawa pracownicze pracowników oświaty pod pretekstem przyjmowania środków reagowania na COVID-19.

ETUCE zwraca uwagę, że obecnie zasadnicza rola społeczna systemów edukacyjnych i ich pracowników stała się widoczna dla wszystkich. Próby przestawienia się na nauczanie online i na odległość przypominają rodzinom, jak bardzo wykwalifikowani są specjaliści w dziedzinie edukacji,  a interakcja nauczyciel-uczeń jest niezbędna w kształceniu wysokiej jakości. Dotyczy to zwłaszcza tych osób uczących się, których specjalne potrzeby edukacyjne lub trudne warunki domowe uniemożliwiają samodzielną naukę lub naukę wspomaganą przez rodziców. W wielu krajach szkoły są nadal otwarte, prowadząc podstawowe usługi w zakresie opieki nad dziećmi zagrożonymi i tymi, których rodzice są nadal w pracy - narażając personel edukacyjny i ich własne rodziny na ryzyko zakażenia.

Christine Blower, przewodnicząca ETUCE podkreśliła, że pracownicy oświaty i ich wysiłki zasługują na oklaski, ale związki zawodowe zajmujące się edukacją nie zadowolą się tylko pochwałami i słowami.  Federacja i jej organizacje członkowskie domagają się wzmocnionej ochrony praw, umów i wynagrodzeń pracowników sektora edukacji. Dotyczy to także pilnego wsparcia finansowanego ze środków publicznych dla pracowników oświaty, którzy radzą sobie z nowymi metodami i chronią zagrożonych uczniów. Koronakryzys nie może stać się dodatkowo kryzysem wysokiej jakości edukacji, sprawiedliwości społecznej i godnego funkcjonowania nauczycieli.

Christine Blower powiedziała: „Związki zawodowe działające w dziedzinie edukacji, spoglądając w przyszłość, wzywają do zmiany paradygmatu w europejskich priorytetach gospodarczych i politycznych. Odpowiedzi, które wybierzemy dziś, określą świat, w którym będziemy żyć jutro. I nie mogą one otwierać drzwi do dalszej prywatyzacji i komercjalizacji naszych systemów edukacyjnych. Oszczędności i neoliberalna polityka edukacyjna spowodowały w ciągu ostatniej dekady straszliwe szkody, podważając równość w edukacji i wypychając wielu nauczycieli z zawodu. Odrzućmy to dogmatyczne przekonanie, że rynek jest bardziej efektywnym i skutecznym sposobem na świadczenie ważnych usług publicznych i połóżmy kres systemowemu niedoinwestowaniu w edukację oraz stopniowemu wyniszczaniu sektora publicznego".

dw