Badania w górnictwie potwierdzają: związki zawodowe ratują życie!

Najnowsze wyniki badań naukowych w sektorze górnictwa dla IndustiALL Global Union dostarczają jednoznacznych dowodów, że działalność społecznych inspektorów pracy związanych ze związkami zawodowymi znacząco poprawia bezpieczeństwo pracy i ogranicza wypadkowość.

 

Projekt prowadzony przez zespół prof. Dawida Walters’a z Cardiff University w Irlandii oraz zespół prof. Richarda Johnstone’a z Queensland University of Technology i Australian National University obejmuje badania porównawcze sektora górnictwa w pięciu krajach: Australii, Kanadzie, Indiach, Indonezji i Afryce Południowej. Obok analizy statystyk przeprowadzane są także badania jakościowe, w tym wywiady z ekspertami bezpieczeństwa pracy, inspektorami instytucji kontrolnych, sipami i samymi pracownikami.

 

Wstępne dane z badań wskazują między innymi że społeczni inspektorzy pracy, których działalność oparta jest o związki zawodowe są bardziej skuteczni i efektywni w działaniu na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy niż reprezentanci pracowników w zakresie bhp, powoływani poza związkami zawodowymi. Raport wstępny wskazuje także, iż zakłady objęte działalnością związków zawodowych cechuje niższa wypadkowość i wyższa świadomość pracowników na temat bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.

 

Eksperci stwierdzili także, że zarządy firm górniczych nie podejmują nałożonego na nie prawnego obowiązku wspierania pracowników w procesie budowania kultury bezpieczeństwa pracy, przez co społeczni inspektorzy pracy oraz inni reprezentanci pracowników nie otrzymują od przełożonych odpowiedniego wsparcia do wykonywania nałożonych na nich zadań kontrolnych i prewencyjnych.

 

W dalszej części projektu analizie zostanie poddana kondycja reprezentacji pracowniczej w górnictwie, w kontekście rożnych systemów prawnych i ekonomicznych. Badania mają także na celu poznanie faktycznego przełożenia na sytuację pracowniczą czterech podstawowych praw zagwarantowanych w Konwencji 176 Międzynarodowej Organizacji Pracy:

 

- prawa do odmowy wykonania pracy poważnie zagrażającej bezpieczeństwu lub zdrowiu

 

- prawa do edukacji i szkoleń

 

- prawa do informacji

 

- prawa do reprezentacji i partycypacji

 

Jak podają autorzy cytowanych badań, systemowe rozumienie ochrony pracy z uwzględnieniem współpracy ze związkami zawodowymi daje wymierne rezultaty poprawy bezpieczeństwa pracy i zwiększa skuteczność programów ograniczania ryzyka wypadkowego. Górnictwo, energetyka, budownictwo czy ratownictwo to sektory, w których jeden błąd może oznaczać ofiary w ludziach i poważne koszty nie tylko biznesowe ale także społeczne. Partycypacja pracownicza w zakresie bhp jest w takich sektorach wręcz konieczna, podobnie jak w innych przedsiębiorstwach o wysokim poziomie ryzyka.

 

Związki zawodowe m.in. Wielkiej Brytanii i Szwecji od lat prowadzą systematyczne kampanie promocji społecznej inspekcji pracy, która cieszy się w tych krajach dużym uznaniem. Na początku 2017 roku w Szwecji (9.5 mln. ludności) zarejestrowanych było 97.000 społecznych inspektorów pracy. Działalność sip w Szwecji od lat finansowana jest w oparciu o trójstronne porozumienie związków zawodowych, organizacji pracodawców i instytucji państwowych. W Wielkiej Brytanii zarejestrowanych jest ponad 200.000 sip-ów, którzy podobnie jak w Szwecji, stanowią istotny element narodowej strategii poprawy warunków pracy.

 

AM