W dniach 16-18 marca br. w Pradze spotkali się przedstawiciele związków zawodowych państw Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej, zjednoczonych w ramach Dialogu Wiedeńskiego. W trakcie spotkania związkowcy omówili wpływ obecnego kryzysu ekonomiczno-finansowego na sytuację pracowników sektora handlu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, a także postępowanie pracodawców i ich reakcje na kryzys. Przedyskutowano również sytuację pracowników handlu, zatrudnionych w korporacjach ponadnarodowych oraz stan negocjacji prowadzących do podpisania układów zbiorowych w poszczególnych krajach. Na zakończenie spotkania przyjęto posłanie do Prezydencji UE oraz Komisji UE, w którym zaapelowano o wsparcie pracowników handlu w przezwyciężeniu obecnego kryzysu. Poniżej tekst deklaracji.
Oficjalna deklaracja
przyjęta przez związki zawodowe państw zjednoczonych
w ramach Dialogu Wiedeńskiego
na zakończenie spotkania, które miało miejsce w dniach 16-18 marca 2009
w Pradze – stolicy Republiki Czeskiej,
skierowana do Prezydencji UE (Premiera Rządu Czech)
oraz Komisji Europejskiej
Szanowni Państwo,
Niżej podpisani przedstawiciele związków zawodowych pracowników handlu z Europy Środkowej i Wschodniej, zebrani na spotkaniu w Pradze w dniach 16-18 marca w ramach „Dialogu Wiedeńskiego”, przedyskutowali bieżącą sytuację w każdym z krajów.
Z dużym lękiem obserwujemy rozwój sytuacji ekonomicznej i społeczno-politycznej w naszych państwach, zwłaszcza zaś martwi nas spostrzeżenie, że ważni przedstawiciele środowiska ekonomicznego i politycznego używają obecnego kryzysu finansowego i ekonomicznego jako okazji do domagania się obniżki wynagrodzeń i liberalizacji prawa pracy. Takie rozwiązania nie mają sensu i nie rozwiązują bieżących problemów gospodarek narodowych.
Handel z około 22 milionami pracowników jest największym pracodawcą w Europie. Sektor handlu w naszych krajach ma także zasadnicze znaczenie dla sytuacji na rynku pracy zarówno na szczeblu narodowym i europejskim. Z naszego punktu widzenia, ten okres czasu wymaga zrównoważonego bezpieczeństwa masowej siły nabywczej. Z punktu widzenia gospodarki narodowej jest oczywiste, że zwłaszcza ludzie z niższym dochodem zmienią wysokość swojego dochodu przeznaczoną bezpośrednio na wydatki związane z konsumpcją. Tymczasem wydatki te znacząco wspierają popyt i mają wkład do pozytywnego rozwoju ekonomicznego.
Obniżka płac i redukcja wymagań związanych z prawem społecznym dodatkowo osłabia problematyczny rozwój ekonomiczny. Z dużą uwagą obserwujemy więc narodowe starania skierowane na wsparcie systemu bankowego oraz poszczególnych działów gospodarki. Ze zdumieniem dowiedzieliśmy się, że dla tego celu zostały stworzone środki finansowe o szczególnej ilości, co dotychczas nie było nam znane. Wątpimy, że środki te mogą być naprawdę użyte w usprawiedliwiony społecznie sposób, zwłaszcza że nie były one lub nie są one dostępne na rozwiązanie ważnych zagadnień związanych z zatrudnieniem. W naszym przekonaniu, obecnie byłoby rzeczą dużo ważniejszą i wręcz niezbędną zainwestować środki finansowe w takiej samej ilości w szeroką rzeszę pracowników i w ich zatrudnienie. Wyżej wymienieni wnieśliby bowiem swój wkład do stabilności zarówno politycznej jak i ekonomicznej w naszych krajach. Byłaby to jednocześnie znacząca inwestycja w nasze gospodarki narodowe.
Wobec dużych wyzwań ekonomicznych i społecznych, dialog społeczny jest obecnie bardziej konieczny i ważny niż kiedykolwiek. Reprezentujemy tę część społeczeństwa, która została bezpośrednio dotknięta obecnym rozwojem sytuacji i kryzysem i która ma jedynie minimalne możliwości zmiany do swojej dyspozycji. Zwłaszcza w obecnym okresie czasu potrzebna jest obrona praw i środków utrzymania, a także tworzenie bezpieczeństwa społecznego i zasobności dla dobra publicznego i znaczącego wkładu w rozwiązanie problemów ekonomicznych. Jest także konieczna wzajemna dyskusja jak najlepiej zabezpieczyć zatrudnienie milionów ludzi w sektorze handlu bez jakościowego obniżenia warunków pracy.
Wspólna Europa musi zdać egzamin. Pracownicy oczekują zarówno od rządów jak i od instytucji europejskich zrównoważonej i prospołecznej odpowiedzi na wyzwania kryzysu ekonomicznego i finansowego. W odniesieniu do rozwoju kryzysu powstaje wyjątkowa i historyczna szansa stworzenia prospołecznego politycznego oblicza Europy, na którą pracownicy oczekiwali od dłuższego czasu i której się stanowczo domagali.
Już historia naszego kontynentu powinna być lekcją jak również ostrzeżeniem dla nas wszystkich. Jeśli nie jesteśmy zdolni rozwiązać trudnych problemów społecznych, nie jesteśmy tym samym w stanie zatrzymać groźby ruchów politycznych, które podważą sens wspólnej Europy. Mamy na myśli separatyzm i nacjonalizm, które stają się zaprzeczeniem Europy wspólnej i wolnej. Jako konsekwencja powyższych ruchów politycznych Europa jest także zagrożona niebezpieczeństwem poważnych konfliktów i kłótliwych negocjacji, pomimo że mieliśmy nadzieję, że tego rodzaju wydarzenia mamy już za sobą. Już bowiem nigdy nasz kontynent nie powinien być w jakikolwiek sposób podzielony.
Domagamy się pokojowej, wolnej i społecznej Europy, która ma sens dla pracowników i jest dla nich użyteczna. Nadszedł czas na stworzenie Unii społecznej, aby ludy Europy mogły żyć w pokoju i wolności, wolne od walki o przeżycie.
Wzywamy Radę Europejską, aby wzięła w równej mierze pod uwagę nasze zmartwienia i obawy pracowników oraz osób poszukujących zatrudnienia i aby wspólnie z nami pracowała nad dobrymi rozwiązaniami, by utrzymać zasobność całego społeczeństwa i zabezpieczyć miejsca pracy. Jest to bowiem inwestycja w przyszłość naszego kontynentu.
OSPO (Związek Zawodowy Pracowników Handlu), Republika Czeska
GPA-djp (Związek Zawodowy Pracowników Sektora Prywatnego, Pracowników Graficznych i Dziennikarzy), Austria
OZPOCR (Związek Zawodowy Pracowników Handlu i Turystyki), Słowacja
Ver.di (Zjednoczony Związek Zawodowy Usług), Niemcy
KASZ (Związek Zawodowy Handlu), Węgry
NSZZ “Solidarność” (Sekcja Krajowa Pracowników Handlu), Polska
FSC (Federacja Związków Zawodowych Handlu), Rumunia
SDTS (Związek Zawodowy Handlu), Słowenia
