Stanowisko Rady Sekretariatu Handlu, Banków i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” w sprawie ochrony stosunku pracy pracowników zatrudnionych w sektorach: handel, banki i ubezpieczenia przed skutkami opodatkowania tzw. podatkiem bankowym i podatkiem obrotowym.
Na podstawie Uchwały Komisji Krajowej nr 1/06, która upoważnia rady krajowych sekretariatów branżowych do reprezentowania Związku w zakresie problematyki związanej z funkcjonowaniem danej branży wobec władz państwowych, pragniemy przedstawić Pani Premier stanowisko oraz rekomendacje w sprawie ochrony stosunku pracy pracowników zatrudnionych w sektorach banków, handlu i ubezpieczeń przed skutkami wprowadzenia ustaw o tzw. podatku bankowym i podatku obrotowym.
Inicjatywy w zakresie informowania o nieszczelności systemu podatkowego i zabezpieczenia systemu podatkowego przed jego narażeniem na straty z tytułu transferu zysków przez zagraniczne banki i sieci handlowe zlokalizowane na terenie Polski podejmowane były od dawna przez nasze struktury branżowe NSZZ „Solidarność”. Pracownicy zrzeszeni w zakładowych organizacjach od początku ekspansji zagranicznych banków i sklepów wielkopowierzchniowych zauważali i zgłaszali rozbieżność pomiędzy warunkami płacy i pracy zatrudnionych pracowników, a dochodami banków i sklepów, wypływem zysków za granicę wypłacanych w formie nieopodatkowanych dywidend, według preferencyjnych stawek CIT, czy wreszcie utajniania prawdziwych zysków poprzez tworzenie systemu tzw. sztucznych kosztów. Nasi członkowie, własnymi sposobami, bez wsparcia eksperckiego i lobbingu politycznego, często narażając swoje stanowiska i funkcje zgłaszali potrzebę zmian w tym zakresie – na poziomie dialogu zakładowego, branżowego, czy społecznego, nagłaśniając problem w skali ogólnopolskiej.
Będąc dziś świadkami toczącej się dyskusji, procedowanych i tworzonych zmian legislacyjnych dotyczących opodatkowania banków i sklepów, rekomendujemy, aby podczas tworzenia ram legislacyjnych dla zmian w zakresie podatkowym mieć na uwadze również, a może przede wszystkim dobro pracowników zatrudnionych w sektorze handlu, banków i ubezpieczeń. W obecnym kształcie projekty ustaw i uchwalone ustawy nie zakładają rozwiązania dotyczącego ochrony zatrudnienia pracowników w związku z nałożeniem na przedsiębiorców dodatkowego podatku. W odpowiedzi na licznie zgłaszane obawy komisji zakładowych działających w większości banków i sklepów wielkopowierzchniowych, że wprowadzenie tzw. podatku bankowego i podatku obrotowego odbędzie się kosztem zatrudnionych pracowników, rekomendujemy uwzględnienie postulatów związkowych w zakresie ochrony miejsc pracy zatrudnionych w tych sektorach pracowników.
Chodzi tu głównie o legislacyjne zabezpieczenie przed możliwym ograniczaniem kosztów osobowych w postaci zwolnień indywidualnych i grupowych, pogarszaniem warunków pracy i płacy, uprzedmiotowieniem usług bankowych poprzez intensyfikacje bankowości elektronicznej, a w handlu zastępowaniem pracowników własnych pracownikami leasingowanymi. Należy przy tym przyjąć ważne założenie, że ochrona pracowników zatrudnionych w bankach i sklepach przed skutkami restrukturyzacji banków spowodowanych zmianą systemu ich opodatkowania jest o tyle istotna, że zyski w przedmiotowych sektorach wypracowywane są przez zatrudnionych pracowników. To przykład sektorów gospodarki, gdzie charakter pracy pracownika przekłada się bezpośrednio na zyski przedsiębiorstwa, poprzez systemy realizacji planów sprzedażowych, sprzedaż produktów, systemy prowizyjne, itp.
Jeżeli na obecnym etapie przygotowywania projektów ustaw lub w zakresie ich funkcjonowania nie jest możliwe uwzględnienie postulatów dotyczących ochrony zatrudnienia pracowników, rekomendujemy, aby w ślad za zmianami wprowadzonymi procedowanymi i uchwalanymi ustawami równolegle zapoczątkować proces rządowego wsparcia postulatów związkowych dotyczących:
- Wprowadzenia specjalnej ustawy regulującej ochronę pracowników przed skutkami restrukturyzacji banków i handlu spowodowanej nałożeniem dodatkowych podatków. Należy przyjąć założenie, że wprowadzenie dodatkowych podatków odbędzie się kosztem zatrudnionych pracowników, co już sygnalizują pracodawcy reprezentujący przedmiotowe sektory. Specjalna ustawa mogłaby zapewnić pracownikom czasową, obowiązującą do momentu oceny wpływu podatku bankowego i podatku obrotowego na kwestie zatrudnienia, ochronę przed wypowiedzeniem umowy o pracę i pogorszeniem warunków pracy i płacy, obowiązek bezwarunkowej konsultacji i akceptacji ze strony związków zawodowych zamiaru wypowiadania umów o pracę, wprowadzenia odpraw dla pracowników, itp. Projekt takiej ustawy zostanie przedstawiony przez struktury branżowe NSZZ „Solidarność”.
- Zawarcia ponadzakładowych układów zbiorowych pracy pracowników zatrudnionych w sektorach handlu, banków i ubezpieczeń w myśl art. 240 Kodeksu Pracy, w którym strony uregulują m.in. zakres ochrony pracowników – przejściowy lub stały – przed skutkami zmian spowodowanych nałożeniem podatków specjalnych oraz/lub partycypacji pracowników w zyskach generowanych przez banki i sklepy wielkopowierzchniowe (udział w podziale zysku). Aby to uczynić potrzebne jest instytucjonalne wsparcie w postaci pomocy strony rządowej w nawiązaniu dialogu ze stroną organizacji pracodawców.
- Wprowadzenia przepisów w procedowanej ustawie dot. podatku obrotowego zabezpieczających przed podziałem dużych sieci handlowych na mniejsze podmioty, które będą unikać płacenia podatków uzależnionych od obrotów nie wykazując ich zgodnie ze stanem faktycznym lub wprowadzając w zakres wartości obrotu niepodlegającej opodatkowaniu.
Tym samym, z uwagi na przedstawione wyżej rekomendacje zwracamy się do Pani Premier, aby branżowa strona społeczna struktury NSZZ „Solidarność”, która od wielu lat podnosiła problem relacji zysk – pracownik w transnarodowych przedsiębiorstwach stała się jedną ze stron dialogu w zakresie
proponowanych zmian ustawowych.