41 rocznica powstania Solidarności

Obchody 41. rocznicy pierwszego solidarnościowego strajku na Górnym Śląsku w tarnogórskim „Fazosie”

W sobotę, 21 sierpnia 2021 r. w Tarnowskich Górach odbyły się uroczyste obchody 41. rocznicy pierwszego strajku na Górnym Śląsku, który miał miejsce w tarnogórskim „Fazosie” oraz powstania NSZZ „Solidarność”.

W uroczystości wzięli udział m.in. przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda, dr Andrzej Sznajder, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, a także ks. prałat Stanisław Puchała.

– My ludzie „Solidarności” wiemy, że czas lipca, sierpnia i września to szczególne wydarzenia, które utrwalają się w naszych sercach i o których pamiętamy co roku. To przecież 12 lipca podpisano w Świdniku pierwsze porozumienia ze stroną rządową. Później wydarzenia świdnickiego lipca, a także strajki w Lublinie dały początek zrywowi, który doprowadził do powstania NSZZ „Solidarność” – zaczął swoje przemówienie w Tarnowskich Górach przewodniczący związku Piotr Duda.

– Droga ku wolności nie była jednak taka prosta. Kolejnym etapem były strajki właśnie tu, w tarnogórskim „Fazosie”. Strajki o postulatach socjalno-pracowniczych wydawałoby się, ale tak naprawdę podszyte wolnością. Bo nie ma chleba bez wolności – dodał.

– Jesteśmy tutaj dziś, aby dziękować i cieszyć się, że jesteśmy tutaj z Wami – bohaterami roku 80. Ludźmi, którzy są naocznymi świadkami żywej, najnowszej historii Polski i to od Was możemy się dowiedzieć jaka była prawda, jakie są ideały i wartości, które przyświecają nam do dzisiaj – podkreślił szef „S”.

Uroczystości Sierpniowe 2021

• 28 sierpnia – Gdynia, godz. 9:00 – Konferencja „Solidarność 1980 źródła ideowe” będąca fragmentem obchodów 41. rocznicy strajków 1980 roku i podpisania Porozumień Sierpniowych. Miejsce: Sala Koncertowa Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., ul. Rotterdamska 9. Debata będzie transmitowana online (org. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna);
• 29 sierpnia – Gdańsk, godz. 12.30 – bazylika p.w. św. Brygidy, msza św. z okazji 40. rocznicy przywrócenia Krzyża na mogiły żołnierzy Westerplatte, otwarcie wystawy (org.: Stowarzyszenie „Godność”);
• 29 sierpnia – Kościerzyna, godz. 9.30 – Uroczysta msza św. w intencji NSZZ „Solidarność” w kościele p.w. Świętej Trójcy w Kościerzynie (org. Oddział NSZZ „S” w Kościerzynie);
• 30 sierpnia – Gdynia, godz. 10.00 – Konferencja „Walka o pamięć – dorobek i spuścizna NSZZ Solidarność”. Miejsce: Sala Koncertowa Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., ul. Rotterdamska 9 (org. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna);
• 30 sierpnia – Gdynia, godz. 16:00 – złożenie kwiatów pod pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 roku przy al. Solidarności. (org. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, Oddział NSZZ „S” w Gdyni, UM Gdynia);
• 30 sierpnia – Gdynia, 16.45 – sala koncertowa Zarządu Morskiego Portu Gdynia, ul. Rotterdamska 9 – uroczystość wręczenia honorowych odznaczeń bohaterom strajków sierpniowych, (org. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, UM Gdynia);
• 30 sierpnia – Gdynia, plac przed bud. Zarządu Morskiego Portu Gdynia, ul. Rotterdamska 9: 17:30 – strajkowa biesiada podczas której uczestnicy otrzymają kolejny, IX tom albumu „Ludzie Sierpnia 80′ w Gdyni”. Autorami tegorocznej edycji publikacji są Robert Chrzanowski i Małgorzata Sokołowska, 19:00 – “Polskie etosy” – solowy koncert lidera zespołu CONTRA MUNDUM Norberta „Smoły” Smolińskiego (org. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna).
• 31 sierpnia – Gdynia, godz. 10.00 (przy Urzędzie Miasta) – złożenie kwiatów pod pomnikiem na Placu Wolnej Polski (org.: Oddział NSZZ „S” w Gdyni);
• 31 sierpnia – Gdańsk, Sala BHP, godz. 11.00 – uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności. Odznaczonych zostanie 56 osób. Uroczystości będzie towarzyszył występ artystyczny: Leszek Czajkowski i Paweł Piekarczyk; (org.: Oddział IPN w Gdańsku);
• 31 sierpnia – Gdańsk – godz. 12.30 – złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem Jana Pawła II i Ronalda Reagana – Gdańsk Przymorze; godz. 13.00 – złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem Anny Walentynowicz – Gdańsk Wrzeszcz (org.: Stowarzyszenie Godność);
• 31 sierpnia – Gdańsk – godz.12.30 – złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą założycieli „Solidarności” oświatowej (ul. Osiek – Sekcja i „S” oświatowa w Gdańsku);
• 31 sierpnia – zakończenie ORLEN e-Maratonu Solidarności 2021 (org. Stowarzyszenie Maratonu Solidarności).

Dodatkowe informacje

Jak dobrze wiemy dzięki Solidarności udało się obniżyć wiek emerytalny Polek i Polaków. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie emerytur stażowych.

Prof. Zieleniecki: Wprowadzenie emerytur stażowych nie wymaga zmiany Konstytucji

– Czy wprowadzenie emerytur stażowych wymagałoby zmiany Konstytucji RP, która w art. 67 ust. 1 mówi, że: „Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego”?

– Moim zdaniem nie wymaga zmiany konstytucji, dlatego że wyliczenie tych ryzyk socjalnych, które zostały zawarte w art. 67 Konstytucji, jest wyliczeniem niepełnym. Nie ma tam niektórych ryzyk tradycyjnie uznawanych za objęte przez system zabezpieczenia społecznego. Mogę podać przykład ryzyka śmierci żywiciela rodziny. Mamy takie świadczenie, jak renta rodzinna. Renta rodzinna chroni przed ryzykiem śmierci żywiciela rodziny a art. 67 Konstytucji nie wymienia takiego ryzyka. Nie oznacza to oczywiście, że ustawodawca nie może objąć ochroną osób przed tego typu ryzykiem. Zgodnie z art. 67 Konstytucji zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

– Podobnie jest ze stażem, a właściwie należałoby mówić o wysłudze jako zdarzeniu, które stanowi przedmiot ochrony przez system zabezpieczenia społecznego. To, że konstytucja w art. 67 wymienia wiek emerytalny, nie oznacza, że nie można w sposób uzupełniający posłużyć się kryterium stażowym. I przecież tak jest również obecnie. Nikt nie kwestionuje konstytucyjności chociażby emerytur z tytułu wysługi przysługującym funkcjonariuszom służb mundurowych, żołnierzom zawodowym czy górnikom.

– A jak wygląda kwestia ochrony przedemerytalnej? Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie 4 lat przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Czy wobec tego, emerytury stażowe przyczynią się do zwolnień pracowników?

– Nie powinny się przyczynić do zwolnień, bo w tym przepisie nic się nie zmieni. Ochrona nadal będzie przysługiwać na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który jest jeden i wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zatem tak jak i do tej pory pracownicy będą ochroną przed wypowiedzeniem z chwilą ukończenia 56 roku życia przez kobietę i 61 roku życia przez mężczyznę. Nawet jeżeli pracownik osiągnie staż uprawniający do emerytury stażowej przed rozpoczęciem okresu podlegania szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy, to w żaden sposób to nie powinno wpływać negatywnie na jego sytuację zawodową czy pracowniczą. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury nie może uzasadniać wypowiedzenia pracownikowi umowy pracę przez pracodawcę. Wypowiedzenie umowy o pracę z tego powodu stanowiłoby dyskryminację pracownika ze względu na wiek. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury stażowej umożliwi pracownikowi wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej, ale nie umożliwi pracodawcy rozwiązania stosunku pracy z takim pracownikiem z tego powodu.

– Czy 35 lat stażu dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn to okres tylko składkowy czy również nieskładkowy?

– Składkowy i nieskładkowy. Liczone to będzie tak jak obecnie. Liczba lat nieskładkowych nie będzie mogła przekroczyć jednej trzeciej lat składkowych. Niekiedy trzeba będzie osiągnąć odpowiednio długi okres składkowy, aby móc wykorzystać wszystkie lata nieskładkowe. Zwykle jest jednak tak, że osoby, które mają długi staż składkowy, nie mają długiego okresu nieskładkowego. Pewnie w zdecydowanej większości przypadków można będzie uwzględnić pełną pulę lat nieskładkowych.

– Czy można będzie połączyć pobieranie emerytury stażowej z wynagrodzeniem płynącym z pracy zawodowej?

– Tak. Chociaż warto pamiętać, że od ubezpieczonych będących pracownikami art. 103 a ustawy emerytalno-rentowej już dziś wymaga rozwiązania stosunku pracy. Niespełnienie tego warunku spowoduje zawieszenie prawa do emerytury. Ubezpieczony, który rozwiążę stosunek pracy z pracodawcą zatrudniającym go w przededniu ustalenia prawa do emerytury stażowej może następnie ponownie podjąć pracę zarobkową u tego samo bądź u innego pracodawcy i łączyć jej wykonywanie z pobieraniem emerytury stażowej. Wysokość wynagrodzenia osiąganego z tego tytułu będzie jednak wpływać na możliwość pobierania emerytury stażowej. Jeżeli wynagrodzenie nie przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, to będzie można bez ograniczeń łączyć pobieranie świadczenia z pracą zarobkową. Jeżeli przekroczy 70%, ale nie 130% średniego wynagrodzenia, to emerytura stażowa będzie ulegała zmniejszeniu o kwotę przekroczenia progu 70% średniego wynagrodzenia. Dopiero, gdy przekroczymy próg 130% emerytura ulegnie zawieszeniu. Osoby osiągające wynagrodzenia przekraczające 130% przeciętnego wynagrodzenia nie będą mogły łączyć pobierania tej emerytury z pracą.

źródło: tysol.pl; solidarność.org.pl