Projekt “Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji” na półmetku

Od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” realizuje projekt zatytułowany “Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji”. Projekt współfinansowany jest ze środków pozyskanych z Komisji Europejskiej.

Projekt ma na celu ułatwienie wdrożenia porozumienia europejskich partnerów społecznych podpisanego 22 czerwca 2020. W tym stworzenie warunków do opracowania Krajowych Planów Działań przygotowujących do wdrożenia prawa do odłączenia poprzez niezbędne analizy istniejącego stanu prawnego i faktycznego oraz wypracowania katalogu dobrych praktyk. Projekt ma także na celu wzrostu wiedzy partnerów społecznych na temat poprawy warunków pracy w kontekście prawa do odłączania, umiejętności korzystania z narzędzi cyfrowych oraz czasu pracy poprzez działania szkoleniowe i promocyjne. O poszczególnych działaniach projektowych można przeczytać tu i tu.

Aczkolwiek projekt powstał jeszcze „pod rządami” poprzedniej Uchwały Programowej wpisuje się w zadania określone przez ostatni Krajowy Zjazd Delegatów. 

Delegaci XXXI Krajowego Zjazdu i zawarli w uchwale Programowej, że niezbędne jest stworzenie ram pozwalających na prowadzenie przez związek zawodowy „nowoczesnej” polityki informacyjnej w zakładzie pracy poprzez dostęp do pracowników online, tablice elektroniczne, dostęp do adresów służbowych poczty elektronicznej pracowników.

W uchwale Programowej akcentuje się także, iż zmiana kwalifikacji w czasie zatrudnienia staje się konicznością szczególnie wobec procesów informatyzacji i robotyzacji. Należy podjąć działania w celu wprowadzenia w Polsce płatnego urlopu szkoleniowego zgodnego z konwencja MOP 140. NSZZ Solidarność będzie się domagać rozwiązań systemowych w tym obszarze.

Wreszcie w obecnej Uchwale Programowej NSZZ Solidarność wskazuje się, że związek stworzy platformę wymiany informacji dotyczących działań negocjacyjnych podejmowanych na poziomie zakładu pracy w zakresie podnoszenia kwalifikacji, funduszy szkoleniowych, zwiększania kompetencji pracowników i innych działań związanych ze zmiana technologiczną.

Projekt Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji w szczególny sposób koncentruje się na prawie do odłączenia się.

Prawo do odłączenia, określane także jako prawo do bycia offline oznacza prawo pracownika do faktycznego zaprzestania komunikacji z pracodawca i współpracownikami w czasie odpoczynku pracownika. Jest to bardzo ważne zagadnienie ze względu na narastająca skalę zagrożeń psychospołecznych wynikających z praktyki ciągłej dostępności– podkreśla Barbara Surdykowska, Biuro Eksperckie KK NSZZ Solidarność. Działania w ramach projektu są próba wykorzystania narzędzi dialogu społecznego.  Nie można jednak nie zauważyć, że liczne aspekty związane z prawem do odpoczynku wymagają w polskim porządku prawnym interwencji legislacyjnej- nie dość przypominania, że wciąż członkowie korpusu służby cywilnej nie mają prawa do dodatku za prace w godzinach nadliczbowych. Należy przyjrzeć się ogółowi regulacji, które dotyczą gratyfikacji za wzmożony wysiłek pracownika– dodaje ekspertka. 

Można zauważyć także, Projekt Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych wpisuje się także w procesy które inspiruje obecnie Komisja Europejska.

Przeciwdziałanie niedoborowi umiejętności cyfrowych to jedno z założeń Europejskiego Roku Umiejętności (ERU), ogłoszonego na okres od 9 maja 2023 r. do 8 maja 2024 r. decyzją Rady UE i Parlamentu Europejskiego 2023/936 z 10 maja 2023 r. W ramach niego są promowane różnorodne inicjatywy mające na celu m.in. dopasowanie kompetencji (w tym cyfrowych) do potrzeb rynku pracy. Bruksela poleca w nim propagowanie opracowywania krajowych, sektorowych i dopasowanych do potrzeb danego przedsiębiorstwa strategii i szkoleń w zakresie umiejętności z udziałem partnerów społecznych. W decyzji o ERU wskazano, że ponad 90 proc. zawodów w UE wymaga podstawowych umiejętności cyfrowych, a tymczasem 42 proc. obywateli UE, w tym 37 proc. osób pracujących, takich umiejętności nie ma.

Należy też podkreślić w Planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych UE stawia przed wszystkimi państwami cele do osiągnięcia do 2030 r. Polska podjęła się osiągnięcia wskaźnika – co najmniej 51,7 proc. dorosłych powinno co roku uczestniczyć w szkoleniach (dla całej UE założono poziom 60 proc.). Oczywiście chodzi tu zarówno o edukację formalną, jak i pozaformalną (kursy, szkolenia itd.).

Jeżeli nie zwiększymy roli negocjacji w obszarze kształcenia ustawicznego pracowników cel, który przyjęła Polska nie będzie możliwy do wykonani.

bs