Polityka konkurencji musi respektować rokowania zbiorowe

18 listopada Komisja Europejska przedstawiła komunikat w sprawie polityki konkurencji.

Działania które planuje podjąć Komisja stawiają sobie za cel dostosowanej polityki konkurencji do nowych wyzwań, które wynikają między innymi z transformacji ekologicznej i cyfrowej. W Komunikacie podkreśla się, że konieczne jest aby polityki konkurencji zostały dostosowane do nowych warunków rynkowych, priorytetów politycznych i potrzeb klientów. Komisja Europejska rozpoczyna przegląd narzędzi polityki konkurencji, aby upewnić się, że wszystkie instrumenty konkurencji (zasady dotyczące fuzji, ochrony antymonopolowej i kontrola pomocy państwa) są odpowiednie do wskazanych wyzwań.

Komisarz Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji podkreśla, że silne egzekwowanie zasad konkurencji ma fundamentalne znaczenie dla przedsiębiorstw i konsumentów, aby mogli czerpać pełne korzyści z unijnego jednolitego rynku. Daje przedsiębiorstwom każdej wielkości uczciwą szansę na konkurowanie. Dzięki temu firmy stają przed wyzwaniem dostarczania najlepszych, najbardziej innowacyjnych rozwiązań dla konsumentów. Daje klientom wybór produktów i usług, przyczyniając się do tworzenia niezawodnych i zróżnicowanych łańcuchów dostaw.

Odpowiadając na przegląd polityki konkurencji rozpoczęty przez Komisję Europejską, Isabelle Schömann, sekretarz konfederalna EKZZ zwraca uwagę, że reforma polityki konkurencji UE jest bardzo potrzebna. Obecne zasady i podejście do egzekwowania zasad konkurencji zwiększają nierówności, pomagając dalej koncentrować władzę gospodarczą w rękach kilku dużych firm, jednocześnie podważając układy zbiorowe i demokrację w miejscu pracy.

Aby zaradzić koncentracji rynku i nadużyciom dominacji, Komisja musi poszerzyć swoje oceny rynku, aby uwzględnić również własność kapitału, ekosystemy, globalizację, koncentrację danych i wpływ na rynek pracy- dodaje Isabelle Schömann.

Nowa polityka konkurencji UE powinna przywrócić równowagę sił i zmierzać w kierunku zrównoważonego rozwoju, stawiając wysokie standardy i prawa pracowników przed wysokimi zyskami za wszelką cenę. Komisja musi również ostatecznie wyjaśnić, że układy zbiorowe pracy dla osób prowadzących działalność na własny rachunek są całkowicie wyłączone z zakresu prawa konkurencji – ustalanie płac nie jest ustalaniem cen, związki zawodowe nie są kartelami.

W ocenie Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych potrzebne są trzy zmiany w polityce konkurencji UE.

 Fuzje

Należy położyć większy nacisk na środki zaradcze, aby chronić prawa pracowników i zapobiegać władzy monopolistycznej pracodawcy, co może skutkować presją na obniżenie płac i warunków pracy. Kluczowe jest przeciwdziałanie koncentracji na rynkach cyfrowych. Środki zaradcze, takie jak wymuszony podział korporacji, muszą być realną, a nie tylko teoretyczną możliwością.

 Prawo antymonopolowe

Komisja Europejska powinna wydać wytyczne w celu promowania restrykcyjnej i zgodnej z prawami człowieka interpretacji art. 101 TFUE, wyjaśniając, że układy zbiorowe pracy są całkowicie wyłączone z zakresu prawa konkurencji, niezależnie od tego, czy chronią pracowników, osoby prowadzące działalność na własny rachunek, czy innych pracowników niestandardowych. W wielu krajach UE samozatrudnieni i freelancerzy nie mogą prowadzić zbiorowych negocjacji z powodu nieprawidłowej interpretacji unijnego prawa konkurencji.

Pomoc ze środków publicznych

Cele takie jak przykładowo neutralności węglowej do 2050 r. wymaga ogromnych zmian w technologiach i procesach przemysłowych. Przepisy UE dotyczące pomocy państwa muszą być zgodne z celami Zielonego Ładu i nowej Strategii Przemysłowej dla Europy, promując ekologiczne rozwiązania, wysokiej jakości miejsca pracy i sprawiedliwą transformację. Kontrola pomocy państwa musi wspierać państwa członkowskie w zapewnieniu stopniowego wycofywania dotacji szkodliwych dla środowiska, przy jednoczesnym upewnieniu się, że nie pogłębiają się regionalne nierówności w zależności od zdolności krajów do generowania środków publicznych.

– Obecny przegląd polityk antymonopolowych jest właściwym momentem, aby jednoznacznie wyłączyć negocjacje zbiorowe i ich efekty w postaci układów zbiorowych ze sfery odziaływania art. 101 TFUE – podkreśla Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ „Solidarność”. –Jest to kluczowe ze względu na zachodzącą zmianę technologiczną która powoduje z jednej strony pojawienie się nowych i niestandardowych sposobów wykonywania pracy (zatrudnienie poprzez platformy internetowe), a z drugiej strony powoduje, że większa liczba osób obecnych na rynku pracy wykonuje pracę nie charakteryzującą się podporządkowaniem. Wszystkie te osoby muszą mieć gwarancje do efektywnego reprezentowania przez związki zawodowe – podkreśla ekspertka.

bs