Nadciąga cyfrowy rynek pracy – konferencja europejskich partnerów społecznych

23 maja w Brukseli spotkali się przedstawiciele  związków zawodowych i organizacji pracodawców aby podsumować wdrażanie porozumienia ramowego europejskich partnerów społecznych ws. cyfryzacji

Porozumienie EFAD (angielski akronim nazwy) jest rezultatem europejskiego dialogu społecznego i zostało podpisane w czerwcu 2020 r. po wielu miesiącach negocjacji między Europejską Konfederacją Związków Zawodowych i reprezentacją organizacji pracodawców europejskich: BusinessEurope, SGI Europe, SMEunited. Polskie związki zawodowe reprezentowała w tych trudnych negocjacjach Barbara Surdykowska, ekspertka Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.  Wspólny tekst jest próbą odpowiedzi na zmiany zachodzące na rynku pracy w związku z transformacją cyfrową i odnosi się m.in. do: automatyzacji procesów produkcji, modeli biznesowych wykorzystujących sztuczną inteligencję, szkoleń pracowników przygotowujących ich na nowe wyzwania, pracy zdalnej oraz sposobów zarządzania algorytmicznego w firmach. Z jego treścią (w języku polskim)  można zapoznać się tutaj.

Podczas brukselskiej konferencji krajowi partnerzy społeczni prezentowali swoje sposoby na wdrożenie porozumienia europejskiego. Przykładowo, w Danii udało się wynegocjować trójstronne porozumienie pozwalające na transfer środków publicznych na szkolenia pracowników, mające podnieść ich zdolności w zakresie korzystania z technologii cyfrowych. Hiszpańscy partnerzy społeczni podpisali w 2023 r. porozumienie ponadsektorowe zawierające zapisy dotyczące dopuszczenia przedstawicielstw pracowniczych  do monitorowania algorytmów w stosunkach pracy. Belgijscy i austriaccy partnerzy społeczni podkreślali  znaczenie działań na poziomie zakładu pracy. Obecni na konferencji przedstawiciele Komisji oraz prezydencji belgijskiej zwracali uwagę na przełomowy charakter porozumienia EFAD w świetle widocznych postępów w rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji.

-My w Polsce stosunkowo sprawnie przystąpiliśmy do prac nad wdrożeniem porozumienia – mówi Barbara Surdykowska. – W ramach dwustronnej grupy roboczej ds. europejskiego dialogu społecznego działającej przy Radzie Dialogu Społecznego, uzgodnione zostały obszary  w których można byłoby podjąć dalsze wspólne działania, np. w odniesieniu do kwestii szkoleń. Na początku 2023 r. przekazano te sugestie do zespołów problemowych RDS. Niestety  nie spotkało się to jak dotąd z żadną reakcją. A minęło już wiele miesięcy. Jest to  zaniedbanie świadczące o braku świadomości z jak ważnym wyzwaniem mamy do czynienia.

Przypomnijmy te obszary przedstawione wspólnie przez ekspertów partnerów społecznych RDS.

• Cyfryzacja wniosków i oświadczeń w prawie pracy (poza rozwiązaniem, wypowiedzeniem i wypowiedzeniem zmieniającym umowy o pracę).
• Wzmacnianie kompetencji cyfrowych osób aktywnych zawodowo (pracujących i bezrobotnych) poprzez dedykowane szkolenia.
• Analiza dotycząca tego czy obecna sytuacji prawna w wystarczającym stopniu chroni prawo polskiego pracownika do odłączenia.
• Analiza bieżącej sytuacji w zakresie stosowania algorytmów w środowisku pracy.
• Dyskusja nad możliwościami dostępu reprezentacji pracowników do udogodnień i narzędzi cyfrowych w celu prowadzenia działalności związkowej na terenie zakładu pracy.

Zagadnienia te wciąż oczekują na debatę w zespołach problemowych RDS.

– Brak jakiejkolwiek dyskusji polskich partnerów społecznych na temat skutków  szeroko pojętej cyfryzacji rynku pracy jest niepokojący. Tym bardziej że porozumienie EFAD stwarza warunki do takich rozmów – komentuje Sławomir Adamczyk, reprezentujący polskich związkowców w Komitecie Dialogu Społecznego UE, monitorującym wdrażanie porozumień europejskich. -To powinny być rozmowy ponad podziałami bo zmiana technologiczna dotknie wszystkich, i pracowników i przedsiębiorców.

Za wdrażanie w Polsce ramowych porozumień europejskich partnerów społecznych odpowiedzialne są organizacje reprezentatywne na poziomie UE, po stronie pracowników: NSZZ „Solidarność”, OPZZ, FZZ; natomiast po stronie pracodawców: Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP i Związek Rzemiosła Polskiego. Pozostałe organizacje pracodawców – członków RDS mogą dobrowolnie przyłączyć się do działań wdrożeniowych.

Problematyce cyfryzacji rynku pracy i prawu do odłączenia poświęcony jest projekt „Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji” w którym liderem jest NSZZ Solidarność o którym można znaleźć informacje tutaj – https://www.solidarnosc.org.pl/nadciaga-cyfrowy-rynek-pracy-konferencja-europejskich-partnerow-spolecznych/