"Antysocjalistyczna i
antyradziecka orgia”. I KZD NSZZ „Solidarność”
I Krajowy
Zjazd Delegatów obradował w dwóch turach: 5–10
września i 26 września –7 października 1981 r.
Podstawowym zadaniem 896 delegatów reprezentujących
ok. 10 mln członków Związku było wybranie władz
krajowych i opracowanie programu. Wybrano
przewodniczącego Związku Lecha Wałęsę, który w I
turze otrzymał 55 proc. głosów. Jego
kontrkandydatami byli Andrzej Gwiazda, Marian
Jurczyk i Jan Rulewski.
Zjazd przyjął 70
dokumentów dot. takich kwestii, jak: sytuacja w
środkach masowego przekazu, wybory do rad
narodowych, spółdzielczość, sądownictwo, sprawy
niepełnosprawnych, ceny i działania antykryzysowe,
polityka wydawnicza Związku oraz rządowy projekt
ustawy o związkach zawodowych.
Część IV Uchwały programowej „Samorządna
Rzeczpospolita” przewidywała stworzenie Polski
opartej na poszanowaniu praw jednostki, pluralizmie
i demokratycznych regułach życia społecznego oraz
ograniczenie dyspozycyjności struktur państwowych
wobec rządzącej krajem partii.
Jednak największym echem, szczególnie w obozie
socjalistycznym, odbiło się „Posłanie do ludzi pracy
Europy Wschodniej”, w którym działacze „S”
przekazali robotnikom z państw bloku sowieckiego
pozdrowienia i wyrazy poparcia z wiarą, że niedługo
wszyscy będą mogli się spotkać celem wymiany
związkowych doświadczeń. W Związku Sowieckim
organizowano „spontaniczne” wiece, na których
potępiano „Posłanie”, a Leonid Breżniew na
posiedzeniu Biura Politycznego KC KPZR 10 września
1981 r. powiedział: „Wczoraj zapoznałem się z
Posłaniem do narodów Europy Wschodniej. To
niebezpieczny i prowokacyjny dokument. Jego autorzy
chcieliby posiać zamęt w krajach socjalistycznych”.
Sowiecka „Prawda” nazwała Zjazd „antysocjalistyczną
i antyradziecką orgią”.