Z
dniem 1 lipca 2007r wchodzi w życie „nowa” ustawa z dnia 13
kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z dnia 21
maja 2007 r. Nr 89- poz. 589), która wprowadza szereg nowych zadań i
uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy oraz zmian w innych ustawach.
Do najistotniejszych zmian należy przejęcie przez PIP zadań
„legalności zatrudnienia”, znaczny wzrost kar za wykroczenia
przeciwko prawom pracowniczym oraz objęcie przez PIP nadzorem i
kontrolą w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy innych podmiotów
niż pracodawcy (zleceniobiorcy, osoby samozatrudnione).
W
odróżnieniu od dotychczasowych uregulowań, „nowa” ustawa zawiera
następujące regulacje:
Nowe zadania:
1.
Nadzór i kontrola zapewnienia bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na
innej podstawie niż stosunek pracy oraz osobom wykonującym na własny
rachunek działalność gospodarczą w miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę lub przedsiębiorcę, niebędącego pracodawcą, na rzecz
którego taka praca jest świadczona (art. 10 ust. 2 pkt. 1)
2.
Kontrola legalności zatrudnienia , innej pracy zarobkowej,
wykonywania działalności oraz kontrola przestrzegania obowiązku:
a) informowania powiatowych urzędów pracy o zatrudnieniu
bezrobotnego lub powierzeniu mu wykonywania innej pracy zarobkowej,
b) informowania powiatowych urzędów pracy przez bezrobotnych o
podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności,
c) opłacania składek na Fundusz Pracy,
d) dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności,
której prowadzenie jest uzależnione od uzyskania wpisu do tego
rejestru,
e) prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami
określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy.
3.
Kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej
oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców
Nowe rodzaje nakazów( art. 11pkt
3 i 6)
1. nakaz ustalenia w określonym terminie, okoliczności i przyczyn
wypadku.
2. nakaz wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń.
Nakazy płacowe podlegają natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 pkt.7)
Sprawdzanie tożsamości (art. 23
ust. 1 pkt. 9)
Obecnie inspektor pracy ma prawo sprawdzania
tożsamości osób, które na terenie zakładu wykonują pracę. Natomiast
od 1 lipca br. będzie również możliwość sprawdzenia tożsamości
każdej osoby przebywającej na terenie zakładu – nawet jeśli nie
wykonuje ona żadnej pracy.
Instytucja „świadka incognito”
(art. 23 ust. 2)
Wprowadzona
została instytucja „Świadka incognito” tj. świadka, którego dane
osobowe będzie znał wyłącznie inspektor pracy. Będzie można wydawać
postanowienia o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających
ujawnienie tożsamości przesłuchiwanego pracownika lub innej osoby
wykonującej pracę.
Kontrola w miejscu przechowywania
dokumentacji (art. 26)
Możliwe będzie prowadzenie kontroli nie tylko
w siedzibie pracodawcy lub innych miejscach wykonywania jego zadań –
ale także w miejscu przechowywania dokumentów finansowych i
księgowych( biura rachunkowe)
Dostęp Państwowej Inspekcji Pracy do baz danych (art. 14) w:
-
Krajowej Ewidencji Podatników
-
Krajowym rejestrze podmiotów gospodarczych (REGON)
-
ZUS
- PESEL
(powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności)
Sankcje za naruszenie przepisów
|
Naruszenia |
Obecnie
|
Od 1 lipca 2007 r. |
|
Wykroczenia przeciwko prawom
pracowników
(postępowanie mandatowe) |
-1000 zł najwyższy mandat
nałożony przez IP |
IP nałoży mandat jak obok
oraz:
- 2.000
zł w sprawach gdzie inspekcja pracy jest oskarżycielem
publicznym
-5.000 zł
na ukaranego przynajmniej
dwa razy za to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat
Art. 281-282 k.p
–kara grzywny :
-
1000 zł do
2000 zł
( 5000zł recydywa) |
|
Wykroczenia rozpatrywane
przez sądy grodzkie |
Sąd grodzki wymierza grzywny
do 5.000 zł |
Sąd grodzki wymierza grzywny
do 30.000 zł |
|
Wykroczenia z art. 119-123
ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy
|
Sąd grodzki – wymierza
grzywny od 3.000 zł |
Inspektor pracy występuje z wnioskiem o ukaranie do sądu
grodzkiego (art.37 ustawy o PIP)
Sąd grodzki
wymierza
Grzywny od 3.000 zł |
|
Niewykonanie wyroku
nakazującego wypłatę wynagrodzenia lub innych świadczeń
|
Wykroczenie zagrożone
grzywną do 5.000 zł |
Będzie przestępstwem
(art. 218§ 3 k.k.) zagrożonym grzywną,
ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do
trzech lat
|
|
Przestępstwa przeciwko
pracobiorcom z art. 218 –221 i 225§2 k.k. |
Inspektor pracy nie ma
statusu pokrzywdzonego
(wyjątek art. 225§ 2 k.k.)
Może
jedynie w sprawach o przestępstwa przeciwko prawom osób
wykonujących pracę zarobkową złożyć zażalenie na bezczynność
prokuratury oraz zaskarżyć postanowienie prokuratora o
odmowie wszczęcia postępowania
|
|
|
Naprawienie szkody, nawiązka
(art. 46 Kodeksu karnego) |
Brak takiej regulacji w
przypadku
przestępstw przeciwko prawom
osób wykonujących
|
Wprowadzenie możliwości
orzeczenia przez sąd obowiązku naprawienia wyrządzonej
szkody w przypadku skazania za przestępstwo przeciwko prawom
osób wykonujących pracę zarobkową
(art. 46§ 1 k.k.) |
Zmiany w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 121 § 2-4 oraz
art. 126) – od 1 lipca 2007 r.
Rodzaj zmiany
|
obecnie |
od 1
lipca 2007 r. |
|
Górna granica grzywny za
niewykonanie nakazu inspektora pracy |
5.000 zł lub
25.000 złx) |
10.000 zł lub
50.000 zł x) |
|
Maksymalna łączna wysokość
grzywien nakładanych wielokrotnie za niewykonanie nakazu
inspektora |
10.000 zł lub
100.000 złx) |
50.000 zł lub
200.000 złx) |
x)
gdy pracodawca jest osobą prawną lub
jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej
Zamiany w
Kodeksie pracy (od 1 lipca 2007 r.)
Art. 91
§ 4 porozumienie o zawieszeniu stosowania przepisów prawa pracy
przekazuje pracodawca właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
Art. 1517
§ 6 na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy,
pracodawca informuje właściwego okręgowego inspektora pracy
Art. 209 § 1
zawiadomienie o rozpoczęciu działalności – też właściwy OIP
§ 4
właściwy okręgowy inspektor pracy może zobowiązać pracodawcę
prowadzącego działalność powodującą szczególne zagrożenie dla
zdrowia i życia pracowników do okresowej aktualizacji informacji
Art. 234 § 2
informowanie o wypadku – j.w. (OIP)
Art. 235 § 1
informowanie o przypadkach rozpoznanej choroby zawodowej lub
podejrzeniu o taką chorobę – j.w. (OIP)
Art.281 – dodano
do katalogu wykroczeń
pkt 7)”
pozostawia dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy
oraz akta osobowe pracowników w warunkach grożących uszkodzeniem lub
zniszczeniem”
Sankcja karna –
grzywna od 1000 do 30.000 zł
Art.
282§ 1
Sankcja karna –
grzywna od 1000 do 30.000 zł
Art.
283 § 1 i 2
Sankcja karna –
grzywna od 1000 do 30.000 zł
§ 2 dodano pkt 9
(nowe wykroczenie) „ bez zezwolenia właściwego inspektora
pracy dopuszcza do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych
przez dziecko do ukończenia przez nie 16.roku życia”
Art. 304 (osoby
wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy)
§ 1 –
dodano obowiązek zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy także osobom prowadzącym w zakładzie
pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek
działalność gospodarczą (samozatrudnienie)
§ 3 dodano
osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek
Art. 3041
(obowiązki osób fizycznych z zakresu bhp) – dodano
samozatrudnienie
Zmiany w ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608 ze
zm.)
Obecnie agencja
pracy tymczasowej ustala z pracodawcą użytkownikiem jakiego rodzaju
obowiązki z zakresu bhp przejmuje na siebie, a jakie pozostawia
pracodawcy użytkownikowi. Od 1 lipca 2007 r. swoboda umów z
agencjami pracy tymczasowej ulegnie ograniczeniu. W art. 9
powołanej wyżej ustawy wprowadzono katalog obowiązków z zakresu
bhp, których agencja nie może przejąć. Zatem pracodawca użytkownik
będzie miał obowiązek dostarczenia pracownikowi tymczasowemu odzieży
i obuwia roboczego, środków ochrony indywidualnej, napojów i
posiłków profilaktycznych, przeprowadzania szkoleń z zakresu bhp,
ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy,
przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego oraz informowania o tym
ryzyku.
