Zmiany w Kodeksie pracy wchodzące w życie z dniem 1 maja 2004 i 1 czerwca 2004.

Ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiesiła stosowanie niektórych przepisów KP do czasu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

Niżej przedstawiam teść przepisów, które weszły w życie z dniem 1 maja 2004.

- ­Zgodnie z art.25¹ Kodeksu Pracy zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawierały umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy nie przekroczyła jednego miesiąca.

Ustawa uregulowała w sposób wyraźny, iż aneks do umowy o pracę zawartej na czas określony dotyczący czasu trwania umowy jest równoznaczny w skutkach prawnych z zawarciem kolejnej umowy na czas określony w rozumieniu tego przepisu. Z dodanego § 3 wynika, że art. 25¹ § 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych w celu zastępstwa pracownika, bądź w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym.

­ - Art. 222 KP w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2004 r. stwierdza, ze pracodawca zatrudniający pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji, preparatów lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym obowiązany jest zastąpić je mniej szkodliwymi dla zdrowia lub zastosować inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia.

Tenże artykuł w § 2 nakłada na pracodawcę obowiązek rejestracji wszystkich rodzajów prac w kontakcie z substancjami i preparatami rakotwórczymi, a także prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

- Od 1 maja 2004 wszedł w życie art. 222¹ KP, który nakłada na pracodawcę zatrudniającego pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych obowiązek zastosowania wszelkich dostępnych środków eliminujących te oddziaływania.

Ponadto pracodawca obowiązany jest prowadzić rejestr prac narażających pracowników na działanie tych czynników i rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

- Od 1 maja 2004 r. obowiązuje art. 304⁵ KP dotyczący ochrony młodocianych w pracy.

Przepis ten:

1. stanowi wymóg uzyskania zgody rodzica lub opiekuna dziecka na wykonywanie pracy i zajęć przez dziecko do lat 16.

2. zobowiązuje podmiot prowadzący działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową, na rzecz którego dziecko w wieku do lat 16 ma świadczyć pracę, do uzyskania zezwolenia inspektora pracy na wykonywanie pracy lub zajęć przez dziecko.

- Od 1 czerwca obowiązuje nowa treść art. 91 § 1 KP, która otrzymała brzmienie:

Art. 91 § 1. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 KP mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

§ 2 W przypadkach określonych w § 1 wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1. określonej w art. 87¹ § 1 (minimalne wynagrodzenie za pracę) – przy potrąceniu należności na rzecz pracodawcy,

2. 80% kwoty określonej w art. 87¹ § 1 – przy potrąceniu innych należności niż określone w p.1.

Oznacza to praktycznie, że z kwoty minimalnego wynagrodzenia można potrącać składki członkowskie za zgodą pracownika, czego zabraniały poprzednio obowiązujące przepisy.

- Od 1 czerwca 2004 r. obowiązuje nowa treść art. 39 Kodeksu Pracy (Dz. U. Nr 120 z 2004 poz. 1252).

Nowa treść otrzymuje brzmienie:

Art. 39 – Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Jest to unormowanie zdecydowanie korzystniejsze od dotychczasowego (2 lata).

Oczywiście przepis ten nie ma zastosowania w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ KP).

Edward Chmiel