Urlopy wypoczynkowe po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 14 listopada 2003 roku.

Ustawa z dnia 14 listopada 2003 roku o zamianie ustawy Kodeks pracy oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 213, poz. 2081) wprowadziła szereg istotnych zmian w przepisach dotyczących urlopu wypoczynkowego, które weszły w życie z dniem 1.01.2004 roku.

W zakresie prawa do urlopu pracownika podejmującego pracę po raz pierwszy ustalono, że uzyskuje on prawo do urlopu po upływie każdego przepracowanego miesiąca w wymiarze 1/12 wymiaru, jaki przysługiwałby mu po przepracowaniu roku. W następnym roku kalendarzowym pracownik nabywa prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego. Zmiana nastąpiła również w wymiarze urlopu wypoczynkowego (art.154) i tak 20 dni urlopu przysługuje pracownikowi, jeżeli zatrudniony jest krócej niż 10 lat. Wymiar urlopu po przepracowaniu 10 lat pozostaje bez zmian i wynosi 26 dni. Zniesiono najniższy wymiar urlopu wynoszący 18 dni.

Przykład I.

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy z dniem 1 września nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 1/12 urlopu rocznego za każdy zakończony miesiąc pracy do końca obecnego roku. Tak więc po przepracowaniu miesiąca grudnia uzyska on prawo do urlopu w wymiarze 4/12 urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (4 miesiące x 1/12).

Przykład II.

Po przepracowaniu przez pracownika podejmującego pracę po raz pierwszy, po upływie okresu do końca roku, w następnym roku z dniem 1 stycznia nabywa on prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego, z zachowaniem zasady wymiaru proporcjonalnego w wypadku rozwiązania umowy o pracę w roku następnym.

Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy uzyskują urlop w wymiarze proporcjonalnym w stosunku do wymiaru przysługującego im urlopu.

Przykład III.

Pracownik uzyskujący prawo do urlopu w wymiarze 20 dni, zatrudniony w wymiarze 1/4 etatu uzyska 5 dni urlopu (20 x 1/4 = 5), w wymiarze 1/3 etatu uzyska 7 dni urlopu (20 x 1/3  = 6,6), gdyż stosujemy zasadę zaokrąglania do pełnego dnia.

Ustawa w art. 154² wprowadziła zasadę, że urlopu udziela się pracownikowi w dni, które są dla niego dniami pracy, w wymiarze godzinowym. 1 dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

Przykład IV.

Pracownik zatrudniony w wymiarze 1/2 etatu, posiadający prawo do urlopu w wymiarze 20 dni, zatrudniony od poniedziałku do piątku po 4 godziny dziennie, chcący skorzystać z urlopu przez okres 8 dni swojej pracy, wykorzysta urlop w wymiarze 4 dni z przysługujących mu 10 dni urlopu (8 x 4 : 8 = 4 dni).

Ustawa uchyliła obowiązujący dotychczas art. 159 Kodeksu pracy, dotyczący urlopów pracowników sezonowych, którym przysługiwał urlop wypoczynkowy w wymiarze 1,5 dnia za każdy przepracowany miesiąc. Od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej Kodeks pracy pracownicy sezonowi otrzymywać będą urlop wg ogólnie obowiązujących zasad.

Zmieniony został art. 171, który określa, że w przypadku niewykorzystania urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, przysługuje pracownikowi ekwiwalent pieniężny. W art. 172, zdanie pierwsze otrzymało następujące brzmienie: “za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował”.

Szczegółowe zasady ustalania wynagrodzenia za urlop ustala rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku (Dz. U. Nr 2 poz. 14) zmienione rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 16 grudnia 2003 roku (Dz. U. Nr 230, poz. 1290).

Henryk Sągajłło