Zgodnie z art. 100 KP pracownik zobowiązany jest stosować się do poleceń przełożonych związanych z pracą. Niewątpliwie odnosi się to również do poleceń, które dotyczą obowiązkowego udziału w szkoleniu, nawet jeżeli szkolenie organizowane jest w dniu wolnym od pracy. Przepisy kodeksu pracy nie dają jednak odpowiedzi na pytanie, czy szkolenia, w których pracownik uczestniczy, powinny być wliczane do czasu pracy.

    Przeważająca część doktryny wyraża pogląd, że wliczanie czasu spędzonego na szkoleniach do czasu pracy powinno być uzależnione od:

1. polecenia pracownikowi wzięcia udziału w organizowanych przez pracodawcę szkoleniach

2. od charakteru takich szkoleń.

    Przyjąć należy, że podstawowym kryterium zaliczania lub niezaliczania czasu poświęconego szkoleniom do czasu pracy powinno być polecenie służbowe, a wtórnym - charakter szkolenia. Za czas pracy powinno być uznane każde szkolenie, w którym uczestnictwo pracownika wynikało z polecenia służbowego wydanego przez przełożonego.

    Ponadto - jeżeli szkolenia podnoszące kwalifikacje: mają charakter szczególny, są ściśle związane z pracą oraz z nabyciem umiejętności wymaganych wyłącznie do pracy u danego pracodawcy - wliczane są do czasu pracy (tę tezę potwierdził pośrednio Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r. (I PK 144/04) ). Natomiast czas szkoleń podnoszących kwalifikacje ogólne, które mogą być wykorzystane w innej pracy, nie powinien być co do zasady wliczany do czasu pracy (z zastrzeżeniem ich dobrowolności).

    Konsekwencją stwierdzenia, że czas szkolenia należy w danej sytuacji uznać za czas pracy, będzie to, że pracownik powinien otrzymać czas wolny, a jeżeli nie ma takiej możliwości, to odpowiednie wynagrodzenie razem z ewentualnym dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych. Należy mieć na uwadze, że czasem szkolenia jest czas faktycznego szkolenia, tj. czas zajęć szkoleniowych. W przypadku szkoleń kilkudniowych, wiążących się z pobytem w ośrodku i noclegiem, czasem szkolenia nie będzie pełny okres pobytu, ale czas przeprowadzonych  w ramach tego pobytu zajęć (czas pozostawania w dyspozycji pracodawcy).

    Wpływ na uprawnienia związane z wynagrodzeniem za czas szkolenia ma również treść art. 151 (4) kp, zgodnie z którym pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, przy czym kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych w wysokości określonej w art. 151¹ § 1, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.

 

Radca prawny

Monika Majka