Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika w trybie art. 55 Kodeksu pracy

         Przepis art. 55 Kodeksu pracy daje pracownikowi prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w dwóch wypadkach:

- § 1 przepisu przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli orzeczenie lekarskie stwierdzi szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca w terminie wskazanym w orzeczeniu nie przesunie pracownika do inne pracy odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia i kwalifikacje.

- w § 1¹ określono również możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

            W obu przypadkach oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

            Rozwiązanie umowy o pracę w w/w trybie przez pracownika ograniczone jest terminem i nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od zdarzenia uzasadniającego decyzję pracownika. Powyższe wynika z art. 55 § 2, który stanowi o odpowiednim stosowaniu art. 52 § 2 K.P.

            Rozwiązanie umowy w omawianym trybie pociąga za sobą takie skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę w wypowiedzeniu.

            Pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę w trybie art. 55 Kodeksu pracy przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Przy wypowiedzeniu 1 miesięcznym odszkodowanie przysługuje w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, przy wypowiedzeniu 3 miesięcznym – odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, a przy wypowiedzeniu 2 tygodniowym przy umowach zawartych na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy - odszkodowanie w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia.

            Rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia przy braku podstaw (nieuzasadnionego) daje pracodawcy prawo domagania się od pracownika odszkodowania w wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia.

            W wypadku rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracodawca winien niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy – tak stanowi art. 97 § 1 Kodeksu pracy.

            W orzecznictwie przyjmuje się, że niewypłacenie pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika dające podstawę do rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

            Brak środków finansowych na wypłatę wynagrodzenia nie usprawiedliwia pracodawcę i nie stanowi przeszkody w rozwiązaniu przez pracownika umowy w trybie art. 55 K.P.

            Ostatnio Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 grudnia 2006 r. P I PK 123/06 ustalił, że “ odwetowe sankcje pracodawcy zmierzające do zdyskredytowania pracownika oraz naruszające jego dobra osobiste podjęte w reakcji na dozwoloną i konstruktywną krytykę przez pracownika dyrektora zakładu pracy, mogą być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, upoważniające do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (art. 55§ 1¹ K.P.).

                                                                                                   Opracował

                                                                                    mgr Henryk Sągajłło