Renta wyrównawcza

 

Na wstępie należy wyjaśnić, że podstawę prawną docho­dzenia renty wyrównawczej stanowią przepisy Kodeksu Cywilnego (art. 444 § KC) a nie przepisy Kodek­su Pracy.

Zgodnie z treścią art. 444 § 2 Kodeksu Cywilnego jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej (m. innymi na skutek wypadku przy pracy) albo jeżeli zwięk­szyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość może on żądać od zobowiązanego ( m. innymi byłego pracodawcy) naprawienia szkody odpowiedniej renty. Renta wyrównawcza według art. 444 § 2 KC wyrównuje szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, która wynika z utraty zdolności do pracy a ściślej z braku możliwości uzyskania dochodów skutkiem utraty bądź ograniczenia zdol­ności do pracy.

Metodyka wyliczania tej renty polega na przyjęciu hipotezy, że gdyby nie wypadek to poszkodowany dalej praco­wały na określonym stanowisku i osiągał­by nadal dochody z zatrudnienia.

Z drugiej strony bierze się pod uwagę dochody jakie poszkodowany uzyskuje a w przypadku gdy jest całkowicie nie­zdolny do pracy zarobki jakie może uzy­skać przy wykorzystaniu posiadanej zdolności do pracy. Chodzi tu również o hipotetyczne zarobki, gdy nie pracuje lub nie chce pracować.

Gdyby po prawidłowych ustaleniach okazało się, że osoba starająca się o rentę pozostaje w zatrudnieniu to dochody te należałoby dodać do uzyski­wanych z renty wypadkowej i porównać z możliwymi do uzyskania na stanowisku pracy, które ta osoba zajmowałaby gdyby nie wypadek. Renta przysługująca poszkodowane­mu, który zachował częściową zdolność do pracy powinna odpowiadać różnicy między zarobkami jakie mógłby osią­gnąć, gdyby nie uległ wypadkowi o sumę renty inwalidzkiej i wynagrodzenia jakie w konkretnych warunkach jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu swej uszczuplonej zdolności do pracy.

Należy przy tym podkreślić, że bierna postawa osoby ubiegającej się o rentę wyrównawczą w zakresie poszukiwania pracy może mieć wpływ na wysokość renty wyrównawczej.

Z praktyki sądowej można potwier­dzić, że Sąd rozpatrujący sprawę o przy­znanie renty wyrównawczej pyta osobę żądającą takiej renty jakie starania podej­mowała w kierunku znalezienia pracy i często żąda potwierdzenia tego przez Urząd Pracy.

Niżej zacytuję dwa Orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczących tej problema­tyki:

- Jeżeli wypadek przy pracy nie spo­wodował całkowitej niezdolności do pracy a jedynie ograniczenie możliwości zarobko­wych pracownika podstawą ustalenia wysokości renty wyrównawczej (art. 444 § 2 KC) stanowi wysokość spodziewanego wynagrodzenia pomniejszonego o wynagro­dzenie, które pracownik może uzyskać wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy, bez względu na aktualną sytuację na rynku pracy. (Wyrok SN z 7. II. 2006 ' UK 301/05).

- Cywilnoprawne roszczenia wyrównaw­cze pracownika poszkodowanego w wypad­ku przy pracy przedawniają się z upływem

lat dziesięciu, gdy wypadek pozostaje w związku z zaniechaniem wykonywania obowiązków pracodawcy, które nosi zna­mion występku (art. 442 § 2 KC). (Wyrok SN z 25.1.2002 UKN 797/00).

Opracował Edward Chmiel