Kolejni wolni i solidarni w Regionie

34 opozycjonistów z lat 1956-89 uhonorowano wręczając zaszczytne odznaczenie – Krzyż Wolności i Solidarności.
Wiceprezes IPN profesor Krzysztof Szwagrzyk powiedział m.in., że pamięć o ludziach, którzy walczyli o wolną Polskę należy do obowiązków Państwa.

Krzyż Wolności i Solidarności, to odznaczenie nadawane przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej działaczom opozycji antykomunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Odznaczenie nawiązuje do tradycji II RP kiedy to zasłużonym dla niepodległości Polski przyznawano Krzyż Niepodległości.

W uroczystościach uczestniczyli m.in. – poseł Kornel Morawiecki, wojewoda dolnośląski Paweł Hreniak, wojewoda opolski Adrian Czubak, marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski. Dolnośląską “Solidarność” reprezentował zastępca przewodniczącego Regionu Dolny Śląsk Radosław Mechliński, a także starosta lubiński Adam Myrda.

Z Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność” odznaczenia otrzymało 12 działaczy.  (Cztery osoby nie dojechały na uroczystość).

ROMAN DZIEDZIC –  Po wprowadzeniu stanu wojennego pan Roman Dziedzic w dniach 14-15 grudnia 1981 r. był współorganizatorem strajku w Zakładach Naprawczych Maszyn „Zanam” w Polkowicach oraz członkiem Zakładowego Komitetu Strajkowego, w którym odpowiadał za utrzymanie kontaktu ze strajkującymi górnikami w Zakładach Górniczych „Polkowice” w Polkowicach.
Po zakończeniu strajku został aresztowany i 20 stycznia 1982 r. skazany na 2 lata pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata oraz karę grzywny. W lutym 1989 r. Pan Roman Dziedzic został przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego NSZZ „Solidarność” w ZNM „Zanam”.

MIROSŁAW GOJDŹ –  Mirosław Gojdź w sierpniu 1980 r. był uczestnikiem strajku okupacyjnego w Zakładach Górniczych „Rudna” w Polkowicach. Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniach 14-17 grudnia 1981 r. wziął udział w strajku okupacyjnym na Szybie Rudna Zachodnia w ZG „Rudna” (był szefem straży strajkowej). W latach 1982-1987 działał w podziemnej Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Robót Górniczych KGHM w Lubinie. W latach 1983-1989 był zaprzysiężonym członkiem Solidarności Walczącej. W 1983 r. w rocznicę podpisania 3 porozumień sierpniowych zorganizował manifestację w Lubinie, za co został skazany na karę grzywny. W latach 1983-1987 Pan Mirosław Gojdź kolportował ulotki i niezależne wydawnictwa na terenie Lubina oraz organizował pokazy filmów. W lipcu 1987 r. wyemigrował do Grecji, gdzie organizował pomoc dla Polaków i brał udział w manifestacjach w rocznice wprowadzenia stanu wojennego oraz w sprawie uwolnienia Kornela Morawieckiego.

WŁADYSŁAW RYSZARD GROCKI –  Władysław Ryszard Grocki od września 1980 r. działał w strukturach NSZZ „Solidarność” na terenie Lubina, Polkowic i Głogowa. W dniach 14-17 grudnia 1981 r. wziął udział w strajku okupacyjnym w Zakładach Górniczych „Rudna” w Polkowicach. W latach 1985-1989 uczestniczył w założonym przez grupę opozycjonistów z Głogowa Bractwie Oblatów św. Brygidy Dom Głogów. W maju 1988 r. Władysław Grocki był współorganizatorem strajku i przewodniczącym Komitetu Strajkowego w ZG „Rudna”. Po zakończeniu strajku KS został przekształcony w Komisję Górniczą Zagłębia Miedziowego NSZZ „Solidarność”. W sierpniu 1988 r. podczas kolejnego strajku Pan Władysław Grocki został zatrzymany i do września 1988 r. przebywał w areszcie. W tym czasie z powodu udziału w obu strajkach w 1988 r. został zwolniony z pracy na okres 6 miesięcy. W latach 1988-1989 Władysław Grocki był członkiem Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk Oddział Zagłębie Miedziowe, a w 1989 r. uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w podzespole ds. górnictwa.

MACIEJ JUNISZEWSKI –  Maciej Juniszewski działalność opozycyjną rozpoczął w 1978 r. kolportując w Legnicy prasę niezależną, m.in. ,,Bratniaka”. W 1980 r. współorganizował struktury NSZZ ,,Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Legnicy oraz w województwie legnickim.  Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w podziemnym Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym NSZZ „Solidarność” Zagłębia Miedziowego w Legnicy. Od stycznia do sierpnia 1982 r. redagował i drukował trzy pisma podziemne: „Solidarność Zagłębia Miedziowego. Pismo Wojenne MKS NSZZ »Solidarność« Zagłębia Miedziowego”, „Na Bieżąco… Wojenny Serwis Informacyjny MKS NSZZ »Solidarność« w Legnicy” i „SKOS”, ponadto odpowiadał również za kolportaż. 2 września 1982 r. został aresztowany, osadzony w Areszcie Śledczym we Wrocławiu i Legnicy (podjął głodówkę). W styczniu 1983 r. ze względu na stan zdrowia areszt uchylono. Po wyjściu na wolność organizował punkty kolportażowe wydawnictw podziemnych, także rosyjsko- i ukraińskojęzycznych, które propagował wśród żołnierzy radzieckich. Współorganizował także pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin. W 1984 r. był współzałożycielem, a następnie działaczem (m.in. z żoną Lidią) Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii Świętej Trójcy w Legnicy. Współorganizował Msze św. w intencji Ojczyzny, wykłady, wystawy, seanse filmowe, spektakle teatralne, koncerty (także w ramach Tygodni Kultury Chrześcijańskiej) i pielgrzymki. Za swą działalność wielokrotnie był zatrzymywany i przesłuchiwany. W 1989 r. był współorganizatorem i członkiem Komitetu Obywatelskiego „Solidarności” w Legnicy.

FRANCISZEK JUROŁAJĆ –  Franciszek Jurołajć od września 1980 r. był działaczem NSZZ „Solidarność” – członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie Komisji Zakładowej w Zakładach Górniczych „Rudna” w Polkowicach. Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniach 14-17 grudnia 1981 r. był uczestnikiem strajku okupacyjnego w ZG „Rudna”, członkiem Zakładowego Komitetu Strajkowego, a następnie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. 19 grudnia 1981 r. został zwolniony z pracy. Od stycznia do kwietnia 1982 r. drukował i kolportował podziemne pisma „Wolne Słowa”, „Biuletyn Informacyjny Stanu Wojny” i „Zagłębie Miedziowe”. W kwietniu 1982 r. Pan Franciszek Jurołajć został aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w Głogowie, a następnie we Wrocławiu. Z aresztu zwolniono go w lipcu 1982 r., ze względu na pogarszający się stan zdrowia. W latach 1982-1989 nadal kolportował wydawnictwa podziemne.

JAN KOSOWSKI – Jan Kosowski był czynnie zaangażowany w działalność opozycyjną na terenie Lubina. W okresie od sierpnia 1985 r. do grudnia 1986 r. zajmował się rozpowszechnianiem na terenie Zakładu Budowy Kopalń w Lubinie podziemnych wydawnictw m. in.: „Zagłębia Miedziowego”, „Tygodnika Mazowsze” oraz „Solidarności Walczącej”. Jego działalność polegała głównie na przekazywaniu wydawnictw do wyznaczonych wcześniej specjalnych skrytek na terenie zakładu pracy. Pan Jan Kosowski ujawnił swoją działalność w grudniu 1986 r. w związku z ustawą o amnestii.

STANISŁAW TADEUSZ LEŚNIEWSKI – Stanisław Tadeusz Leśniewski od 1982 r. był działaczem nielegalnych struktur NSZZ „Solidarność” w Polkowicach. Działał w Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładach Górniczych „Polkowice” w Polkowicach. Kolportował podziemne pisma, m.in.: „Zagłębie Miedziowe”, „Z Dnia na Dzień” i „Solidarność Walcząca”, ponadto zajmował się zbiórką pieniędzy na rzecz represjonowanych i ich rodzin. 7 W latach 1982-1986 Pan Stanisław Leśniewski był wielokrotnie zatrzymywany, przesłuchiwany i rewidowany przez funkcjonariuszy SB.

ADAM LIPIŃSKI – Adam Lipiński od 1976 r. kolportował niezależne wydawnictwa. W latach 1977-1980 działał w Studenckim Komitecie Solidarności we Wrocławiu. W latach 1978-1980 był autorem, drukował i kolportował podziemne pismo „Podaj Dalej”. Od września 1980 r. działał we wrocławskich strukturach NSZZ „Solidarność”. W czerwcu 1981 r. został delegatem na I Walne Zebranie Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Dolny Śląsk. W 1981 r. był założycielem, a następnie szefem Oficyny Wydawniczej NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk oraz współzałożycielem niezależnego pisma „Progres”. Po wprowadzeniu stanu wojennego, od 13 grudnia 1981 r. do 1984 r. Pan Adam Lipiński ukrywał się. Organizował podziemne drukarnie Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ „Solidarność Dolny Śląsk. W 1982 r. współorganizował Akademicki Ruch Oporu we Wrocławiu, a w 1983 r. Ruch Społeczny „Solidarność”. Od 1985 r. kilkakrotnie go zatrzymywano i poddawano rewizjom. W 1989 r. współtworzył ruch Centrum Demokratyczne. W latach 1982-1989 Pan Adam Lipiński wydawał, redagował lub współredagował podziemne pisma, m.in.: „Biblioteka ARO”, „Konkret”, „Przegląd Myśli Niezależnej”, „Nowa Republika”, drukował pisma: „Z Dnia na Dzień”, „Region”, „Informator Strajkowy”, pismo plakatowe Centrum Demokratycznego.

JERZY KAROL ŁYSIAK –  Jerzy Karol Łysiak w marcu 1968 r. uczestniczył w demonstracjach studenckich w Lublinie. Od września 1980 r. był aktywnym działaczem „Solidarności”, członkiem Komitetu Założycielskiego, a następnie wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego w Opolu. W 1980 r. został współredaktorem niezależnego pisma „Solidarność Opolszczyzny” oraz współwydawcą i redaktorem „Tygodniówki WPHW”. W 1981 r. był delegatem na I Walne Zebranie Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsk Opolski, a następnie członkiem Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsk Opolski. We wrześniu 1981 r. został delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. 13 grudnia 1981 r. Pan Jerzy Łysiak został internowany w ośrodkach odosobnienia w Opolu i Nysie, gdzie przebywał do lipca 1982 r. W ośrodku w Nysie był redaktorem ręcznie sporządzanych niezależnych gazetek, m.in. „Interwału”. W latach 1982-1985 Pan Jerzy Łysiak zajmował się kolportażem wydawnictw podziemnych, takich jak: „Solidarność Walcząca”, „Obecność”, „KOS”. Za swą działalność został przeniesiony na niższe stanowisko służbowe w WPHW w Opolu, a w 1984 r. zwolniony z pracy.

JULIUSZ SZCZĘSNY MATEŃKO – Juliusz Szczęsny Mateńko od 1980 roku był działaczem NSZZ „Solidarność” w Zakładach Górniczych „Polkowice” w Polkowicach, gdzie był członkiem Prezydium Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” pełniąc funkcję rzecznika prasowego. Po wprowadzeniu stanu wojennego w dniach 14-15 grudnia 1981 r. – uczestnik strajku okupacyjnego w ZG „Polkowice”, był członkiem Zakładowego Komitetu Strajkowego. Następnie, od grudnia 1981 r. do maja 1982 r., działał w strukturze podziemnej Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego przy ZG „Rudna”, organizował pomoc dla ukrywających się członków MKS, był autorem tekstów do podziemnego pisma „Biuletynu Informacyjnego Stanu Wojny”/„Zagłębia Miedziowego. Biuletyny Informacyjnego Stanu Wojny”. Od maja do lipca 1982 r. został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Głogowie. W latach 1982-1983 był członkiem Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego „Solidarność” Województwa Legnickiego, współredagował i kolportował „Zagłębie Miedziowe”. W związku z podziemną działalnością, w czerwcu 1983 r. został aresztowany, zwolniono go 22 lipca 1983 r. na mocy amnestii. W latach 1984-1989 Juliusz Mateńko był członkiem Międzyzakładowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Zagłębia Miedziowego, uczestniczył w działaniach Salezjańskich Społecznych Pomocników Kościoła przy parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lubinie oraz Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii pw. Maksymiliana Marii Kolbe w Lubinie.

EDWARD PAPENFUS –  Edward Papenfus w latach 1982-1989 był aktywnym działaczem Tymczasowej Podziemnej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Zakładów Górniczych „Polkowice”. W okresie od 1984 r. do 1989 r. był głównym drukarzem struktur solidarnościowych w regionie Zagłębia Miedziowego. Zajmował się drukiem podziemnych pism takich jak: „Zagłębie Miedziowe”, „Biuletyn Informacyjny” wydawany przez Tymczasową Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność” w Zakładach Górniczych „Polkowice” oraz z przywożonych z Wrocławia diapozytywów m. in. „Z Dnia na Dzień” oraz „Solidarność Walcząca”. Drukował również ulotki, kartki okolicznościowe oraz kalendarze roczne „Solidarności”. Sam wykonywał sita i diapozytywy z materiałów dostarczanych mu przez struktury podziemne Zagłębia Miedziowego. Wielokrotnie udostępniał swoje mieszkanie działaczom solidarnościowym do celów drukarskich, a także spotkań konspiracyjnych. W związku z prowadzeniem nielegalnej działalności wydawniczej, Edward Papenfus w latach 1987-1988 został dwukrotnie ukarany grzywną przez Kolegia Rejonowe ds. Wykroczeń przy Prezydencie Miasta Lubina oraz Głogowa.

KAZIMIERZ URBAN – Kazimierz Urban działał w NSZZ „Solidarność” od 1980 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 15 grudnia 1981 r., był organizator wiecu załogi Fabryki Maszyn Budowlanych w Głogowie. W latach 1982-1989 działał w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność” w Głogowie i w Zagłębiu Miedziowym – w 1982 r. w Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Województwa Legnickiego, w latach 1983-1987 w Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” w Głogowie, w latach 1984-1989 w Międzyzakładowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Zagłębia Miedziowego. W latach 1982-1989 Pan Kazimierz Urban kolportował wydawnictwa podziemne, m.in.: „Solidarność Głogowską”, „Tygodnik Mazowsze”, „KOS”, „CDN”, „Solidarność Walczącą”, „Z Dnia na Dzień”, „Zagłębie Miedziowe”, „Konkrety”. Od końca sierpnia do października 1982 r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Nysie. Z powodu działalności podziemnej został aresztowany, od kwietnia do sierpnia 1986 r., i w tym czasie zwolniono go z pracy. We wrześniu 1986 r. został skazany na 2 lata ograniczenia wolności z obowiązkiem podjęcia stałej pracy w zakładzie uspołecznionym i potrącanie 20 % pensji na rzecz Państwowego Domu Dziecka w Sławie Śląskiej.

Oprócz działaczy z Regionu Krzyż otrzymał także przyjaciel naszego Regionu przewodniczący Zarządu Regionu Jelenia Góra Franciszek Kopeć.

FRANCISZEK KOPEĆ – Franciszek Kopeć po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku we Wrocławskiej Stoczni Rzecznej. W latach 1982-1984 kolportował nielegalne wydawnictwa, zbierał składki na rzecz Związku. Organizował i uczestniczył w akcjach oflagowania stoczni oraz plakatowania i malowania haseł protestacyjnych. W latach 1982-1983 produkował na terenie stoczni kolce i proce, które następnie wykorzystywane były w akcjach sabotażowych. W latach 1984-1989 Pan Franciszek Kopeć kontynuował działalność opozycyjną w Kowarach i Jeleniej Górze. Produkował naklejki z hasłami solidarnościowymi, kolportował ulotki i wydawnictwa niezależne oraz zbierał materiały i papier, potrzebny do ich druku. W latach 1985-1989 współorganizował Duszpasterstwo Ludzi Pracy w Kowarach, w ramach którego zajmował się organizowaniem Mszy za Ojczyznę w kościołach Jeleniej Góry i Kowar, pielgrzymek środowisk niezależnych do Krzeszowa i Częstochowy oraz patriotyczną oprawą uroczystości związanych z obchodami rocznic narodowych. W 1988 r. Radio Wolna Europa poinformowało o rozpoczęciu jawnej działalności przez Tymczasową Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność” w Fabryce Dywanów „Kowary” w Kowarach, której w latach 1988-1989 przewodniczącym był Pan Franciszek Kopeć. W 1989 r. był członkiem Tymczasowego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Jeleniej Górze, w 1989 r. działał w Komitecie Obywatelskim „Solidarność w Kowarach i Wojewódzkim KO „Solidarność w Jeleniej Górze.

[Włącz pokaz]

◄1234►