Doroczne posiedzenie plenarne Komitetu UNI Europa ds. poczty i logistyki, zorganizowane w Budapeszcie w dniach 20-21 listopada br. , odbyło się pod hasłem „ Save the Post” – „Ratujmy  Pocztę” i było poświęcone głównie kampanii prowadzonej przez UNI i europejskie związki zawodowe w obronie operatorów pocztowych, zachowania podstawowej działalności poczt i ochrony świadczenia usługi powszechnej dla społeczeństwa.

Przedstawiciele  organizacji związkowych z 15 krajów mówili o roli USO i zasadach świadczenia tej usługi w poszczególnych krajach. Spotkanie służyło również pozyskaniu informacji o sytuacji operatorów pocztowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i przedyskutowaniu kampanii, którą  UNI Europa planuje prowadzić w pierwszym półroczu 2024 r. ( czyli do wyborów do Parlamentu Europejskiego). Naszym celem jest- w ramach kampanii „Ratujmy Pocztę” doprowadzenie do rewizji obecnie obowiązującej Dyrektywy Pocztowej i zachowanie możliwości świadczenie usługi powszechnej.

Dyrektor UNI Europa ds. Poczty i logistyki  Dimitris Theodorakis zwrócił uwagę na niepokojące trendy na europejskim rynku pocztowym. Należą do nich:

• pogłębiająca się substytucja ( e-usługi )
• malejąca liczba listów ( obecny spadek 6,5 % rocznie)
• wzrost kosztu netto za przesyłkę przy blokadzie cen skutkuje pogłębiającym się deficytem na usługach powszechnych
• brak skutecznych mechanizmów finansowania USO
• obniża się jakość usług
• zmieniają się przyzwyczajenia konsumentów
• następuje konsolidacja rynku i pojawiają się nowi gracze niezainteresowani obsługą ostatniej mili

Choć zakres świadczenia usługi powszechnej pozostaje w formie prawie niezmienionej w zapisach Dyrektywy Pocztowej, to poszczególne kraje członkowskie mają dość dużą swobodę we wprowadzaniu swoich lokalnych rozwiązań. Jako przykład podaje się Danię, która w tym roku oficjalnie ogłosiła całkowitą likwidację świadczenia usługi powszechnej, przechodząc tylko na obsługę skrzynek e-mailowych. Duński rząd  wprowadził tylko usługi e-govermentowe, brak jest wyznaczonego operatora, a doręczanie możliwe jest 1 raz w tygodniu.

UNI Europa ds. poczty i logistyki zaapelowała do pocztowych organizacji związkowych zrzeszonych w UNI o przygotowanie i przesłanie do UNI głównych priorytetów naszej walki o ratowanie poczty i zachowanie świadczenia usługi powszechnej. Co jest dla nas najważniejsze:

• włączenie paczek do zakresu USO,
• zapewnienie stabilności finansowej dla USO poprzez wprowadzenie skutecznych mechanizmów finansowania
• zapewnienie minimalnych standardów społecznych i środowiskowych
• inwestycje w przyszłość poczty
• brak zgody na dalszą liberalizację i deregulacje

Wszystkie priorytety będą przedstawianie kandydatom na europosłów przez UNI, a naszym zadaniem będzie dotarcie z tymi postulatami do kandydatów na europosłów w naszym kraju.

Drugim tematem posiedzenia były przygotowania do Kongresu UNI Europa, który odbędzie się w 2025 r. w Belfaście. Głównym przesłaniem Kongresu będą nadal rokowania zbiorowe i ich rola w uzyskiwaniu lepszej płacy za nasza pracę.

Olivier Roething, Sekretarz Regionalny UNI Europa podkreślił rolę  rokowań zbiorowych w walce o poprawę warunków pracy i płacy. Przypomniał w tym kontekście działalność centrów organizowania się, działających w różnych regionach Europy, (w tym 3 centra działające w Europie Środkowo-Wschodniej w Polsce, na Węgrzech i w Czechach).

W kontekście zbliżających się wyborów do parlamentu europejskiego wskazał na dwa ważne tematy, które nadal są strategicznymi priorytetami działalności UNI Europa i powinny być głośno sygnalizowane kandydatom na eurodeputowanych. Są to :

• „Żadnego zamówienia publicznego bez układu zbiorowego” to kampania UNI Europa, której celem jest zmiana zasad udzielania zamówień publicznych w UE. Związki zawodowe w całej Europie walczą, aby UE udzielała zamówień publicznych wyłącznie firmom, które zawarły układy zbiorowe ze swoimi pracownikami.
• Osiągnięcie poziomu 80 % dla zasięgu rokowań zbiorowych w poszczególnych krajach członkowskich. Tłumienie praw pracowników do rokowań zbiorowych wiąże się z kosztami zarówno dla pracowników, jak i dla społeczeństwa. W sektorach usług pracownicy wykluczeni z układów zbiorowych pracy w UE tracą 25 miliardów euro rocznie w postaci utraconych wynagrodzeń, a dochody publiczne spadają łącznie o 28 miliardów euro rocznie w postaci utraconych podatków i ubezpieczeń społecznych składki. UE może odegrać istotną rolę w zmianie tego stanu rzeczy, a jedną z ważnych dźwigni są zamówienia publiczne.

Przed rozpoczęciem posiedzenia plenarnego odbyło się spotkanie przedstawicieli związków zawodowych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, wchodzących w skład grupy  VI ( wg klasyfikacji UNI Global Union), skupiającej 19 państw z regionu Europy Środkowo-wschodniej i Południowej, (kraje bałtyckie, Europa Środkowa i Centralna oraz Bałkany i Europa Wschodnia). W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele organizacji związkowych z Węgier, Polski, Łotwy, Estonii i Bułgarii.

Rozmowa dotyczyła głównie możliwości podejmowania działań zmierzających do zacieśniania współpracy regionalnej.

Naszym celem jest uzyskanie większej skuteczności w działaniach na rzecz umocnienia pozycji regionu Europy Środkowo-wschodniej w UNI i tworzenie wspólnych inicjatyw rozwojowych. Zaproponowano organizowanie cyklicznych spotkań przedstawicieli  naszego regionu w celu wypracowania spójnej i integralnej strategii działania w UNI Europa.

Wiesława Mażarska