22 maja 1919 roku zakończyło się oblężenie Lwowa bronionego od 1 listopada 1918 r. przed wojskami ukraińskim przez polskie organizacje konspiracyjne, polskich mieszkańców Lwowa, w tym młodzież, nazwaną później Orlętami Lwowskimi.

W uznaniu bohaterstwa mieszkańców marszałek Józef Piłsudski odznaczył miasto Krzyżem Virtuti Militari. Uzasadniając decyzję powiedział: „Tu (we Lwowie) codziennie walczyć trzeba o nadzieję, codziennie walczyć o siłę wytrwania. Ludność stawała się wojskiem, wojsko stawało się ludnością. I kiedym ja, jako sędzia wojskowy dający nagrody, odznaczający ludzi, myślał nad kampanią pod Lwowem, to wielkie zasługi Waszego miasta oceniłem tak, jak gdybym miał jednego zbiorowego żołnierza, dobrego żołnierza, i ozdobiłem Lwów Krzyżem Orderu Virtuti Militari, tak, że wy jesteście jedynym miastem w Polsce, które z mojej ręki, jako Naczelnego Wodza, za pracę wojenną, za wytrzymałość otrzymało ten order”^.

Stanisław Nicieja w „Legendzie Lwowskich Orląt” pisał: „To nie oni zaatakowali, ale zmuszeni zostali do obrony. Nie sięgali po cudzą własność, lecz bronili swej ojcowizny, swych domów, ulic, szkół, uczelni, fabryk i warsztatów. Powstali do walki na początku wręcz z gołymi rękami: z szablami, strzelbami i pistoletami wyciągniętymi z lamusa, zdobywając z czasem nowoczesną broń maszynową na zawodowym wojsku przeciwnika. […] Wśród obrońców byli robotnicy i urzędnicy, księża i batiarzy – słynni lwowscy ulicznicy, kobiety, dzieci i starcy oraz ci najbardziej patriotyczni i ofiarni – gimnazjaliści i studenci. Im to właśnie nadano przydomek „Orlęta Lwowskie”, w którym jest wiele pieszczotliwości rodzicielskie.”

Po wygaśnięciu walk ciała zabitych ekshumowano i przeniesiono na specjalnie wydzielony obszar, przylegający do cmentarza Łyczakowskiego. Tam powstało mauzoleum obrońców Lwowa.  Cmentarz strzegły dwa kamienne lwy (dzisiaj decyzją Rady Obwodowej Lwowa  zasłonięte płytami paździerzowymi) , z których jeden miał na tarczy napis: „Zawsze wierny”, drugi zaś: „Tobie Polsko”. Nad sklepioną bramą środkową Pomnika Chwały  wyryto łaciński napis: „Mortui sunt ut liberi vivamus” (Polegli, abyśmy żyli wolni).

To stąd przewieziono w 1925 r. do Warszawy zwłoki bezimiennego żołnierza – szeregowca,   gdzie 2 listopada pochowano  w Grobie Nieznanego Żołnierza.
W miejscu, gdzie spoczywał we Lwowie, położono pamiątkową płytę.

30 maja 2019 r, w setną rocznicę zakończenie walk polsko-ukraińskich o Lwów, członkowie NSZZ „Solidarność” Pracowników Telekomunikacji oddali hołd poległym za Ojczyznę pochowanym na Cmentarzu Obrońców Lwowa – Cmentarzu Orląt Lwowskich  – na Łyczakowie. 50-osobowa delegacja Solidarności złożyła winiec  przed Pomnikiem  Chwały na Mogile Pięciu Nieznanych  oraz zapalono znicze na grobach obrońców Lwowa poległych
w latach 1918-1919 oraz w 1920 r. w trakcie obrony przed nawałą bolszewicką. Zmówiono modlitwę w ich intencji poległych.

Następnego dnia – 1 czerwca – delegacja Solidarności oddała hołd  profesorom lwowskich uczelni i ich rodzin zamordowanych w lipcu 1941 r. przez Niemców na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie. Złożono wieniec i zapalono znicze przed pierwszym pomnikiem krzyżem ustawionym w miejscu mordu w latach 90-tych XX w.. Obok umieszczone są tablicę: jedna z napisem ogólnym, druga z nazwiskami pomordowanych. Poniżej pomnika krzyża ustawiony jest pomnik z 2011 r. zbudowany z inicjatywy prezydenta Wrocławia i mera Lwowa.

Uczestnicy wyjazdu do Lwowa mieli możliwość w tych dniach zapoznać się z bogatą historia miasta, związanego od XIV w. z Polską, stanowiącego na wschodzie Rzeczypospolitej do 1939 r. jej  centrum polityczne, społeczne, kulturalne i naukowe.

Stanisław Kiezik