|
TYGODNIK
SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
Nr 443
|
Archiwum Nr
442,
Nr 441,
Nr
440,
Nr 439,
Nr
438 |
Nr
443
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Minimalne wymagania bezpieczeństwa
i higieny użytkowania w pracy sprzętu przez pracowników
Waldemar Bartosz
Obradował Zarząd Regionu
Andrzej Pawlik
Prawo pracownika do natychmiastowego
rozwiązania stosunku pracy
Katarzyna
Wronka
Porady prawne
Świętokrzyskie Forum Związków
Zawodowych i Samorządów Zawodowych Ochrony Zdrowia
Cele i zasady Restartu zawodowego
Anna Kwiatkowska |
|
Europejskie
prawo pracy (8)
Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny
użytkowania w pracy sprzętu przez pracowników
Waldemar Bartosz
Sprawy zasygnalizowane w tytule regulują dwie dyrektywy
unijne: Dyrektywa nr 89/665/EWG z dnia 30 listopada 1989r., zmieniona Dyrektywa
nr 95/63/WE.
Celem tych Dyrektyw jest zagwarantowanie najwyższego
poziomu bezpieczeństwa i zdrowia pracowników posługujących się sprzętem
podczas pracy. Dla realizacji tego celu na pracodawcę został nałożony obowiązek
dostarczania pracownikom sprzętu odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy,
przy uwzględnieniu specyficznych warunków, w jakich jest ona wykonywana.
W Dyrektywach wyróżniony został sprzęt stanowiący szczególne ryzyko, przy
użytkowaniu którego pracodawca musi podjąć działania zapewniające ograniczenia
w jego użytkowaniu dla pracowników do tego uprawnionych, którzy posiadają
odpowiednie specjalistyczne przeszkolenie.
Pracodawca został zobowiązany do informowania pracowników
o ryzyku związanym z użytkowaniem sprzętu. Informacje dla pracownika muszą
zawierać dane dotyczące:
-
warunków użytkowania sprzętu,
-
przewidywanych sytuacji nietypowych,
-
wniosków wyciągniętych z użytkowania sprzętu.
Dodatkowe obowiązki zostały nałożone na pracodawcę w
Dyrektywie 95/63/WE z 5 grudnia 1995r. Dotyczą one obowiązku zapewnienia
szeroko pojętej kontroli przez osoby kompetentne, według obowiązującego
w danym kraju członkowskim prawa.
Minimalne wymagania zapewniające bezpieczeństwo
pracy i ochronę zdrowia, dotyczące urządzeń produkcyjnych, zostały określone
w załączniku do Dyrektywy.
Analizując zapisy tej Dyrektywy, należy zwrócić
uwagę na obowiązek wdrożenia jej treści nie tylko w formie wydania aktu
normatywnego, ale zastosowania jej wymagań do nowo produkowanego i używanego
sprzętu. Dyrektywy te nakładają na producenta konstruktora obowiązek zapewnienia
bezpieczeństwa maszyn i urządzeń przez ich konstrukcję i produkcję zgodnie
z wymaganiami określonymi w tych Dyrektywach i ustanowionych do nich, zharmonizowanych
normach technicznych.
Do tej pory omawiane dyrektywy nie zostały wdrożone
do polskiego prawa. Ten brak powoduje, że producent, konstruktor i pracodawca
nie jest skutecznie zobowiązany do zgodności sprzętu dostarczonego do przedsiębiorstwa
z Dyrektywami dotyczącymi tego sprzętu. |
|
Obradował
Zarząd Regionu
Andrzej Pawlik
We wtorek, 4 marca br. obradował Zarząd Regionu Świętokrzyskiej
"Solidarności". Obrady prowadził przewodniczący Regionu Waldemar Bartosz,
który na początku zebrania przedstawił informację z ostatniego posiedzenia
Komisji Krajowej. Jest już ustalony termin Krajowego Zjazdu Delegatów.
Odbędzie się on w dn. 26-27 września 2003 roku.
Znaczna część obrad Zarządu poświęcona była omówieniu
konfliktów występujących w zakładach pracy naszego regionu. W szczególności
dramatyczna sytuacja jest w Hucie Ostrowiec, w PKS-ach Kielce, Skarżysko-Kam.,
Końskie a także w służbie zdrowia. Związkowcy z Ostrowca Św. zorganizowali
manifestację w obronie miejsc pracy, w której uczestniczyło ok. 1000 osób
w tym ok. 80% członków "Solidarności". Przeprowadzono również rozmowy z
syndykiem Huty i prezydentem miasta, w wyniku których podpisano porozumienie,
iż do chwili sprzedaży Huty nie będzie zwolnień a w podjęciu decyzji o
wybraniu inwestora będą uczestniczyć także przedstawiciele "Solidarności".
Zatrważająca sytuacja jest również w służbie zdrowia
w całym województwie. W naszym Regionie, tak jak w całym kraju trwa akcja
protestacyjna polegająca na informowaniu społeczeństwa za pomocą ulotek,
plakatów i mediów o kondycji finansowej służby zdrowia i o braku konstruktywnych
działań ze strony rządu jako odpowiedzi na tę sytuację. Zauważa się próby
tzw. "dzikiej" prywatyzacji, w wyniku której, bez przetargów przekazuje
się majątek na zasadzie dzierżawy spółkom pomijając zabezpieczenia dla
pracowników. Wiceprzewodniczący ZR Kazimierz Pasternak opracowuje wzorcowy
pakiet socjalny dla służby zdrowia zabezpieczający interesy pracowników
i gwarantujący im zatrudnienie a także sposób waloryzacji płac. Z tego
wzorca winni korzystać członkowie "Solidarności" w służbie zdrowia mobilizując
inne związki do skutecznego działania przed i w trakcie prywatyzacji.
Zarząd dokonał także przeglądu realizacji "Strategii
działania Regionu". Bolączką jest nadal sporadyczny przepływ bieżącej informacji
z Delegatur do Zarządu Regionu. Trwają wizyty w poszczególnych Komisjach
Zakładowych Delegatur. W drugim tygodniu marca analizą problemów występujących
w zakładach pracy, w których funkcjonuje NSZZ "Solidarność" i wnioskami
dotyczącymi sposobów ich rozwiązywania zakończono wizyty w komisjach zakładowych
w Delegaturze Ostrowiec Św. W spotkaniach tych uczestniczyli Waldemar Bartosz
- przewodniczący Świętokrzyskiej "Solidarności" i jego zastępca Kazimierz
Pasternak. O wnioskach wypływających z przeglądu sytuacji w zakładach pracy
Delegatury Ostrowiec Św. poinformowano media na konferencji prasowej.
"Solidarność" Świętokrzyska organizuje razem ze
Świętokrzyskim Kuratorem Oświaty konkurs wiedzy o NSZZ "Solidarność". Konkurs
jest przeznaczony dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i będzie miał dwa
etapy. Pierwszy etap na poziomie szkół rozpocznie się 25 marca 2003r. i
będzie trwał do 11 kwietnia br. Finał konkursu (drugi etap - wojewódzki)
odbędzie się 26 kwietnia br.
W przyszłym kwartale, także w ramach realizacji
"Strategii Regionu", zostanie zorganizowana giełda pracy dla bezrobotnych
z naszego województwa.
Przewodniczący Regionu, Waldemar Bartosz przypomniał
szefom Delegatur o konieczności łączenia się w MOZ-y członków zakładowych
organizacji związkowych "Solidarności" z zakładów pracy gdzie z różnych
przyczyn liczebność członków jest mniejsza niż 10 osób. Członkowie Zarządu
zostali również zobligowani do zintensyfikowania akcji zbierania podpisów
pod projektem ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu
bezrobociu.
NSZZ "Solidarność" w 25-lecie pontyfikatu papieża
Jana Pawła II organizuje pielgrzymkę do Rzymu w dniach 9-11 listopada 2003r.
Szczegółowych informacji dotyczących pielgrzymki udziela kol. Ryszard Tchórz.
Nowy budynek - siedziba Świętokrzyskiej "Solidarności"
przy ul. Planty 16 zostanie uroczyście poświęcony przez księży biskupów
w dn. 9 kwietnia 2003r. Początek uroczystości o godz. 17.00.
Następne posiedzenie Zarządu Regionu zostało wyznaczone
na 1 kwietnia br.
zdj 1
|
|
Prawo
pracownika do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy
Katarzyna Wronka
Prawo do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy
przewiduje dla pracownika Kodeks pracy w artykule 55. Pracownik ma więc
taką możliwość z dwóch względów, gdy pracodawca narusza podstawowe prawa
pracownika oraz w celu ochrony zdrowia. Rozwiązanie umowy w tym trybie
powoduje dla pracownika skutki takie, jak wypowiedzenie umowy o pracę przez
pracodawcę.
Pracownik ma prawo natychmiastowego rozwiązania
stosunku pracy, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające
szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie
przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy,
odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe. Zatem
to nie fakt posiadania orzeczenia lekarskiego jest istotny, ale odmowa
przeniesienia pracownika do innej pracy, lub na inne stanowisko. Dopiero
nie spełnienie tego warunku daje pracownikowi prawo rozwiązania umowy o
pracę. Jeśli pracodawca zastosuje się do wskazań wynikających z orzeczenia,
pracownik nie ma prawa rozwiązania w ten sposób stosunku pracy.
Kolejną sytuacją, która uprawnia pracownika do rozwiązania
umowy o pracę w tym trybie jest dopuszczenie się przez pracodawcę ciężkiego
naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Wina pracodawcy daje
też pracownikowi prawo do stosownego odszkodowania. Jako podstawowe obowiązki
pracodawcy względem pracownika należy uznać terminowe i prawidłowe wypłacanie
wynagrodzeń, udzielanie urlopów wypoczynkowych, przestrzeganie norm czasu
pracy, zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i ochrony
pracy kobiet i młodocianych, również przeprowadzanie systematycznych szkoleń
pracowników w zakresie BHP. Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest także
obowiązek zapewnienia realnego zatrudnienia oraz zgłoszenie pracownika
do ubezpieczenia społecznego. Do podstawowych obowiązków zalicza się również
rażące podstawowych zasad prawa pracy, zwłaszcza naruszanie godności pracownika
i innych dóbr osobistych, czy dyskryminację.
Aby zatem pracownik mógł rozwiązać skutecznie łączący
go stosunek pracy, musi nastąpić naruszenie podstawowego obowiązku wobec
pracownika, musi być ono i zawinione, i ciężkie. Za ciężkie naruszenie
obowiązków przez pracodawcę należy uznać działanie lub zaniechanie pracodawcy
nacechowane winą umyślną lub rażącym niedbalstwem i powodujące ciężkie
naruszenie istotnych interesów pracownika lub bezpośrednie zagrażanie interesom
pracownika.
Pracownik ma także prawo do odszkodowania jeżeli
rozwiązał umowę o pracę w tym trybie oraz gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego
naruszenia podstawowych obowiązków. Odszkodowanie przysługuje w wysokości
wynagrodzenia za okres wypowiedzenia lub za okres 2 tygodni, w przypadku
rozwiązania umowy zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej
pracy.
W razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę
przez pracownika w tym trybie, pracodawcy przysługuje odszkodowanie w wysokości
ograniczonej do wysokości odszkodowania wypłacanego pracownikowi na podstawie
art. 55 1 k.p. Obecnie (po wejściu w życie 29.IX.2002r.
przepisów nowelizujących Kodeks pracy) pracodawca może wystąpić na drogę
sądową i domagać się odszkodowania bez względu na to, czy poniósł szkodę
czy nie w związku nieuzasadnionym rozwiązaniem stosunku pracy przez pracownika.
Jednak decyzja, czy pracodawcy przysługuje stosowne odszkodowanie należy
do oceny sądu.
|
|
PORADY PRAWNE
Jakie terminy wiążą pracownika, któremu dokonano
wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy oraz jakie skutki ma
nie przyjęcie zaproponowanych nowych warunków pracy?
Wypowiedzenie dotychczasowych warunków umowy o pracę
obejmuje te warunki, które są określone w treści wypowiedzenia, a nie całą
umowę z pracownikiem. Pracodawca może dokonać wypowiedzenia warunków pracy
lub płacy umowy zawartej na czas nie określony, na czas próbny oraz na
czas określony (zawartej na czas dłuższy niż 6 miesięcy i jeżeli strony
zastrzegły w takiej umowie możliwość jej wypowiedzenia). Koniecznym warunkiem
skutecznego dokonania zmiany warunków pracy i płacy jest zaproponowanie
pracownikowi nowych warunków na piśmie. Od tego momentu zaczyna biec okres
wypowiedzenia, który dla danego pracownika jest taki jak okres wypowiedzenia
umowy o pracę. Pracownik może zaproponowane warunki odrzucić przed upływem
połowy okresu wypowiedzenia lub też przyjąć je (także w sposób milczący).
Pracodawca ma obowiązek pouczyć pracownika o terminie, w jakim powinien
on złożyć oświadczenie woli. Jeżeli pracodawca nie pouczy pracownika o
tym terminie, wówczas pracownik może złożyć oświadczenie o przyjęciu lub
odrzuceniu zaproponowanych nowych warunków pracy lub płacy do końca okresu
wypowiedzenia. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych
warunków pracy i płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego
wypowiedzenia.
Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy
umowy zawartej na czas nie określony musi być dokonane na piśmie, uzasadnione
i przedstawione zakładowej organizacji związkowej do zaopiniowania. Niezachowanie
formy pisemnej powoduje nieważność złożonego oświadczenia woli.
W jakich sytuacjach pracownikowi nie przysługuje
zasiłek chorobowy?
Przede wszystkim zasiłek chorobowy nie przysługuje
pracownikowi za czas niezdolności do pracy, w którym zachowuje on prawo
do wynagrodzenia. Są to 33 dni w ciągu roku kalendarzowym, kiedy pracownik
zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia w razie choroby lub odosobnienia spowodowanego
chorobą zakaźną, lub 100% wynagrodzenia w razie niezdolności do pracy spowodowanej
wypadkiem przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy albo chorobą zawodową
lub też chorobą przypadającą w okresie ciąży.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okres
po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma
ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli
kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową, jeżeli
nie nabyła prawa do zasiłku w okresie ubezpieczenia, gdyż podlegała ubezpieczeniu
chorobowemu nieprzerwanie przez okres nie przekraczający 30 dni oraz jeżeli
jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego
lub świadczenia przedemerytalnego.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności
do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie
to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
Świętokrzyskie
Forum
Związków Zawodowych i Samorządów Zawodowych Ochrony
Zdrowia
W dniu 10 marca 2003 roku odbyło się spotkanie Świętokrzyskiego
Forum Związków Zawodowych i Samorządów Zawodowych Ochrony Zdrowia w skład
którego wchodzi m.in. NSZZ "Solidarność". Forum poparło obywatelską inicjatywę
ustawodawczą zmieniającą ustawę o Powszechnym Ubezpieczeniu Zdrowotnym.
Uzgodniono i przyjęto postulaty w zakresie Ochrony
Zdrowia:
1. Wprowadzenie zmian w systemie opieki zdrowotnej
zawartych w obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej, między innymi:
- wysokość składki na PUZ - 11% od podstawy
służącej do wyliczenia podatku PIT
- odpowiednie przeszacowanie składki płaconej
przez budżet państwa za bezrobotnych, rolników i za inne osoby.
- trwałe oddzielenie składki na PUZ (w wys.
11%) od podatku, co oznacza, że ewentualny wzrost wysokości składki nie
będzie miał wpływu na budżet państwa.
-zakaz limitowania świadczeń zdrowotnych
przez Kasy Chorych (NFZ)
- negocjacyjny sposób ustalania wysokości
cen za świadczenia zdrowotne, jakie Kasy Chorych, (NFZ) płacą świadczeniodawcom
- z udziałem samorządów zawodowych jako reprezentantami lekarzy i pielęgniarek
oraz związków pracodawców - jako reprezentantami zakładów opieki zdrowotnej.
Cena za dane świadczenie będzie jednakowa w danej kasie dla wszystkich
świadczeniodawców.
- wprowadzenie przepisu, że czas oczekiwania
pacjenta na dowolne świadczenie zdrowotne nie może przekraczać: 1 dnia
w podstawowej opiece zdrowotnej, 1 tygodnia - w przypadku specjalistycznych
porad ambulatoryjnych, 1 miesiąca w przypadku planowej hospitalizacji (z
wyjątkiem ograniczeń zdrowotnych lub naturalnych), odpowiedzialność za
te terminy będą ponosić Kasy Chorych (NFZ) gdyż będą zobowiązane do pozyskania
odpowiedniej liczby świadczeniodawców.
- możliwość istnienia konkurencyjnych do
Kas Chorych (NFZ) instytucji ubezpieczenia zdrowotnego, które byłyby zobowiązane
do zapewnienia nie mniejszego zakresu świadczeń niż Kasy Chorych (NFZ)
i byłyby zobowiązane do przyjęcia każdej zgłaszającej się osoby - bez względu
na wiek i stan zdrowia.
2. Natychmiastowa realizacja ustawy "203"
tam, gdzie do tej pory nie została wykonana, w tym również w ZOZ-ach nie
objętych jej działaniem (zatrudniających poniżej 50 osób) oraz przedłużenie
jej działania na lata następne.
3. Realizacja ustawy ustalającej normy zatrudnienia
gwarantujące bezpieczeństwo pacjentów i pracowników służby zdrowia.
4. Wycofanie się Rządu z uszczuplania ilości
środków finansowych w systemie ochrony zdrowia przez decyzje Ministra Finansów
o spłacie pożyczki zaciągniętej przez Kasy Chorych w roku 2000 oraz Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej zmniejszającej podstawę wymiaru
składki na ubezpieczenie zdrowotne za osoby korzystające ze środków finansowych
tego resortu.
5. Natychmiastowe zajęcie się przez Rząd
problemem zadłużenia placówek służby zdrowia.
6. Niezwłoczne uregulowanie zaległych należności
pracowniczych, w sposób specjalny zapewnienie terminowej wypłaty wynagrodzeń
za wykonywaną pracę.
7. Wycofanie się Ministerstwa Zdrowia z projektu
centralnie tworzonej tzw. "sieci szpitali publicznych".
8. Stworzenie możliwości prawnych w celu
zwiększenia roli samorządów terytorialnych w odpowiedzialności prawnej
i finansowej za podlegające im placówki.
Następne spotkanie Forum wyznaczono na 31 marca
2003 r.
Rzecznik Prasowy Forum
Jacek Gawłowski
|
|
Cele
i zasady "Restartu Zawodowego"
Anna Kwiatkowska
Jednym ze sposobów pomocy osobom bezrobotnym, proponowanym
przez NSZZ "Solidarność" są zajęcia "Restartu Zawodowego" prowadzone przez
pracowników Klubu Pracy.
Zasady tworzenia grupy osób w celu objęcia ich zajęciami
Restartu Zawodowego są bardzo różne i zmienne. Zasadniczym kryterium jest
czas pozostawania bez pracy, brak umiejętności w poszukiwaniu pracy, znaczne
obniżenie poczucia własnej wartości, negatywne doświadczenia w poszukiwaniu
zatrudnienia.
Pierwszy etap spotkań z uczestnikami zajęć Restartu
Zawodowego ma na celu stworzenie wśród nich poczucia bezpieczeństwa, akceptacji
i zrozumienia dla ich osobistych i zawodowych problemów.
Poznanie pozytywnych a zwłaszcza negatywnych doświadczeń
w poszukiwaniu pracy innych członków grupy, może zaowocować przekonaniem,
że nie tylko mnie się nie udaje, że inni przeżywają to samo co ja. Osoby
długotrwale pozostające bez pracy lub takie, które ukończyły szkołę, studia
a nie znajdują zatrudnienia cechuje obniżenie poczucia własnej wartości.
Często towarzyszy temu rezygnacja z podejmowania jakichkolwiek działań
w celu poszukiwania pracy.
Im dłużej trwa okres pozostawania bez pracy, tym
bardziej obniża się motywacja do poszukiwania zatrudnienia. Osoby, które
straciły pracę, w początkowym okresie przeżywają "okres wakacji", który
pozwala wypocząć, załatwić zaległe sprawy. Po pewnym czasie, zbyt dużo
wolnego czasu zaczyna męczyć. Wolny czas, urlop jest dobry o ile ma się
perspektywę powrotu do aktywności zawodowej.
W grupie mężczyzn, brak pracy często powoduje zachwianie
tradycyjnej roli osoby, która stara się zapewnić rodzinie poczucie stabilizacji
i bezpieczeństwa.
Spotkania w ramach "Restartu Zawodowego", w założeniu
nie mają charakteru terapeutycznego. Celem ich jest odbudowanie w osobach
bezrobotnych poczucia własnej wartości, nauczenia sposobów efektywnego
poszukiwania pracy, uświadomienie im możliwości osobistych i zawodowych.
W trakcie zajęć staramy się wydobyć z każdego uczestnika
jego pozytywne cechy, umiejętności, nie tylko związane z wykonywanym dotychczas
zawodem. Proponujemy poznanie samego siebie, poprzez wykonywanie zaproponowanych
uczestnikom testów psychologicznych. Celem ich jest ustalenie preferencji
zawodowych, umiejętności, zainteresowań.
Informacje te można wykorzystać w sytuacji gdy zachodzi
konieczność zmiany kwalifikacji zawodowych, które stwarzają większe szanse
zatrudnienia.
|
|
Nr
442
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa
i higieny miejsca pracy
Waldemar Bartosz
Szkolenie traktują serio
Kazimierz
Pasternak
Jak bronoć się
Marcin Zieleniecki
Wynagrodzenie lub dni wolne za
nadgodziny
Katarzyna
Wronka
Porady prawne
Pozyskiwanie związkowców (cd)
Anna Kwiatkowska |
|
Europejskie prawo pracy (7)
Minimalne wymagania
dotyczące bezpieczeństwa i higieny miejsca pracy
Waldemar Bartosz
Pierwsza szczegółowa Dyrektywa nr 89/654 z dn. 30
listopada 1989r. reguluje minimalne wymagania odnośnie miejsc pracy.
Spod działania Dyrektywy wyłączone zostały: środki
transportu używane na zewnątrz i wewnątrz przedsiębiorstwa, sezonowe i
zmienne stanowiska pracy (dotyczące pracy na budowach), łodzie rybackie,
pola i lasy.
Pracodawcy postanowieniami Dyrektywy zostali zobowiązani
do zapewnienia:
-
wyjść ewakuacyjnych oraz dróg do nich prowadzących,
-
prawidłowej wentylacji w pomieszczeniach i sprawnego
usuwania usterek technicznych w urządzeniach i maszynach,
-
czystości i należytej higieny w miejscach pracy,
-
konserwacji sprzętu (gaśniczego, wentylacyjnego, sanitarnego).
Ponadto na pracodawców został nałożony obowiązek informowania
pracowników o wszystkich przedsięwzięciach dotyczących bezpieczeństwa pracy
i ochrony zdrowia w miejscu pracy a także przeprowadzenia konsultacji w
tych sprawach z przedstawicielami pracowników.
Omawiane regulacje dotyczą także takich obszarów,
jak:
-
stabilności i trwałości budynków,
-
wymagań w zakresie instalacji elektrycznych,
-
wyjść ewakuacyjnych i dróg do nich prowadzących,
-
wykrywania źródeł pożaru i gaszenia,
-
wentylacji,
-
temperatury pomieszczeń,
-
oświetlenia,
-
podłóg, ścian, sufitów i dachów pomieszczeń,
-
okien i świetlików,
-
drzwi i bram,
-
dróg dla ruchu pieszego i kołowego,
-
dodatkowych wymagań dla schodów i ruchomych podnośników,
-
pomostów i ramp zakładowych,
-
wymiarów i objętości pomieszczeń.
W zakresie warunków sanitarnych wymagania te dotyczą:
-
pomieszczeń przeznaczonych do odpoczynku,
-
zapewnienia odpowiednich miejsc do położenia dla kobiet
ciężarnych i matek karmiących,
-
urządzeń sanitarnych: szatni, natrysków, umywalek i
ustępów,
-
pokoi pierwszej pomocy.
Oprócz tego zostały ustalone wymagania dotyczące miejsc
pracy osób niepełnosprawnych i stanowisk pracy znajdujących się na zewnątrz.
Dodatkowo państwa członkowskie Unii Europejskiej
zostały zobowiązane do informowania co pięć lat Komisji Europejskiej o
praktycznym wprowadzeniu w życie postanowień Dyrektywy. |
|
Szkolenie traktują
serio
Kazimierz Pasternak
Dla zakładowych społecznych inspektorów pracy comiesięczne
szkolenia organizowane przez Zarząd Regionu "Solidarności" Świętokrzyskiej
w ramach istniejącego od ponad 10 lat Klubu SIP stały się potrzebne i interesujące.
W znacznym stopniu sami uczestnicy dobierają tematykę zajęć i decydują
o przebiegu szkolenia.
Kolejne w tym roku szkolenie zorganizowane w lutym
zgromadziło na sali konferencyjnej Solidarności Świętokrzyskiej około
70 zsip z zakładów pracy reprezentujących między innymi oświatę, służbę
zdrowia i branże gospodarcze. Nadinspektor Barbara Koszycka z Okręgowej
Inspekcji Pracy w Kielcach, specjalizująca się w prawie pracy jak zwykle
w bardzo interesujący sposób zapoznała uczestników szkolenia z przypadkami
najczęściej występujących nieprawidłowości w zakładach pracy województwa
świętokrzyskiego. Nie wypłacane w terminie wynagrodzenia pracownicze, łamanie
norm czasu pracy, sprzeczne z prawem zatrudnienie w dniach wolnych od pracy,
nie naliczany zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, lekceważenie norm
bhp i nieprzestrzeganie przepisów w zakresie stosunku pracy - to najczęściej
powtarzające się nieprawidłowości urastające często do rangi patologii.
Jak nazwać postawę pracodawcy, który przez 7 kolejnych miesięcy nie wypłaca
pracownikom wynagrodzenia? Co można powiedzieć o sytuacji, gdzie pracownikom
za jednym zamachem odbiera się możliwości podwyżek płac, zabiera się układ
zbiorowy pracy i zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stawiając zakładowe
organizacje związkowe pod ścianą. W dyskusji uczestnicy szkolenia przytoczyli
dziesiątki przykładów świadczących o swoistym polowaniu na prawa pracownicze
w zakładach pracy, również tych zaliczonych do zakładów pracy chronionej.
Momentami dyskusja była bardzo ożywiona. Nadinspektor OIP Kielce nie bacząc
na przerwy i wydłużające się zajęcia z wielką cierpliwością, zaangażowaniem
i fachowością wyjaśniła zgłoszone problemy, których z tygodnia na tydzień
przybywa. Grupa inspektorów już po zakończeniu szkolenia dopytywała się
prowadzącej zajęcia nadinspektor o szereg dodatkowych kwestii prosząc o
pomoc w ich rozwiązaniu i wyjaśnieniu. Nikt nie został odesłany z kwitkiem.
Drugą część zajęć prowadziła mec. Barbara Chruścielewska
z regionalnego BKN oraz niżej podpisany. Tym razem przedmiotem wykładu
była "definicja szykan". Mecenas Barbara Chruścielewska posługując się
doświadczeniem prawniczym i przywołując niektóre zaledwie rodzaje spraw
prowadzonych przed sądami w obrazowy sposób wyjaśniła jak dokuczliwe i
niebezpieczne dla pracowników stają się szykany, często kończące się dramatycznie.
Obecni na szkoleniu mieli okazję do przypomnienia sobie co oznaczają i
jak są realizowane na co dzień godność i dobra osobiste człowieka. Mogli
na nowo dostrzec jak ważną rolę spełnia we wzajemnych relacjach pracodawca-pracownik
zasada współżycia społecznego. W prowadzonych kontrolach zakładowi społeczni
inspektorzy pracy nie mogą unikać tematu szykan. Pracownicy mają prawo
i obowiązek zwrócić się do sip o pomoc w przypadkach kiedy znajdą się w
szponach szykanującego. Nie mogą być pozostawieni samemu sobie.
Kolejne zajęcia szkoleniowe adresowane do zsip odbędą
się w ostatni czwartek marca.
zdj 1 , zdj
2 , zdj 3 , zdj
4 , zdj 5 , zdj
6 , zdj 7 |
|
Jak bronić
się przed zagrożeniami wynikającymi ze skutków prawnych wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2002 r. (sygn. akt K 37/01)
(dr) Marcin Zieleniecki
Dla związków zawodowych najistotniejszym zagrożeniem
związanym ze skutkami prawnymi wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
18 listopada 2002 r. jest niebezpieczeństwo wypowiadania przez pracodawców
oraz organizacje pracodawców układów zbiorowych pracy w celu uwolnienia
się od obowiązku stosowania warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących
podstawę nawiązania stosunku pracy określonych w układzie. Jak wskazano
już wyżej obowiązek stosowania warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących
podstawę nawiązania stosunku pracy wynikających z układu ustaje nie z chwilą
rozwiązania układu, lecz dopiero po upływie okresu wypowiedzenia wynikających
z rozwiązanego układu indywidualnych warunków pracy lub płacy. Powstaje
pytanie czy istnieje możliwość skutecznej obrony pracowników przed wypowiedzeniem
warunków pracy i płacy wynikających z rozwiązanego układu zbiorowego pracy.
Wydaje się, że możliwość taka istnieje u pracodawców
zatrudniających co najmniej 20 pracowników, którzy objęci są zakresem działania
co najmniej jednej zakładowej organizacji związkowej. W razie wypowiedzenia
układu zbiorowego pracy przez pracodawcę strona związkowa powinna wystąpić
z inicjatywą podjęcia rokowań w celu zawarcia nowego układu zbiorowego
pracy. Zgodnie bowiem z art. 2412 § 3 pkt 3 k.p. pracodawca,
który wypowiedział układ zbiorowy pracy nie może odmówić żądaniu drugiej
strony podjęcia rokowań w celu zawarcia nowego układu, jeżeli żądanie takie
zostało zgłoszone nie wcześniej 60 dni przed upływem okresu na jaki układ
został zawarty, albo po dniu wypowiedzenia układu. Jeżeli do upływu okresu
wypowiedzenia układu zbiorowego pracy nie dojdzie do zawarcia nowego układu,
dotychczasowy układ przestaje obowiązywać. Przyjąć należy, że utrata mocy
obowiązującej dotychczasowego układu zbiorowego pracy nie uprawnia jeszcze
pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, objętego zakresem
działania co najmniej jednej zakładowej organizacji związkowej do wypowiedzenia
pracownikom warunków pracy i płacy wynikających z rozwiązanego układu.
Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, nie objęty układem
zbiorowym pracy ma bowiem obowiązek określić warunki wynagradzania za pracę
oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą oraz obowiązki pracowników
i pracodawcy związane z organizacją i porządkiem w procesie pracy odpowiednio
w regulaminie wynagradzania i regulaminie pracy (art. 772 §
1 i art. 104 § 2 k.p.). Jeżeli u pracodawcy działa zakładowa organizacja
związkowa zarówno regulamin wynagradzania jak i regulamin pracy wymaga
uzgodnienia z zakładową organizacją związkową (art. 772
§ 4 i art. 1042 § 1 k.p.). Przyjąć należy, że
dopiero określenie w regulaminach wynagradzania i pracy uzgodnionych z
zakładowymi organizacjami związkowymi nowych warunków wynagradzania i przyznawania
innych świadczeń związanych z pracą oraz obowiązków pracowników i pracodawcy
związanych z organizacją i porządkiem w procesie pracy daje pracodawcy
możliwość zmiany dotychczasowych, wynikających z rozwiązanego układu zbiorowego
pracy warunków pracy i płacy w drodze wypowiedzenia zmieniającego. Istota
wypowiedzenia zmieniającego polega bowiem na zaproponowaniu pracownikom
nowych warunków pracy lub płacy (art. 42 § 2 k.p.), a te u pracodawcy zatrudniającego
co najmniej 20 pracowników i objętego zakresem działania co najmniej jednej
zakładowej organizacji związkowej powinny określone w regulaminach uzgodnionych
ze związkami zawodowymi. Wniosek taki jest w szczególności poparty treścią
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21.03.2001 r. (I PKN 320/00, OSNAP wkł.
2001/16/5), który stwierdził, że regulamin pracy wydany przez pracodawcę
bez wymaganego uzgodnienia z zakładową organizacją związkową (art. 1042
k.p. i art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych) nie ma mocy wiążącej.
Warto jednak zwrócić uwagę na treść art. 1042
§ 2 k.p. oraz art. 30 ust. 5 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach
zawodowych (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.). Art. 1042
§ 2 k.p. stwierdza, że w razie nieuzgodnienia treści regulaminu pracy z
zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie regulamin
ustala pracodawca. Z przepisu tego wynika, że przystępując do uzgadniania
treści regulaminu pracy pracodawca i zakładowe organizacje związkowe powinny
określić termin na osiągnięcie porozumienia, po bezskutecznym upływie którego
pracodawca będzie uprawniony do jednostronnego wydania regulaminu pracy.
Zakładowym organizacjom związkowym przystępującym do uzgadniania treści
regulaminu pracy sugerować należałoby niewyrażanie zgody na jakikolwiek
termin na uzgodnienie treści regulaminu pracy, bowiem nieosiągnięcie porozumienia
w uzgodnionym terminie uprawniać będzie pracodawcę do jednostronnego określenia
obowiązków pracowników i pracodawcy związanych z organizacją i porządkiem
w procesie pracy. Art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych odnosi się
do sytuacji, w której pracodawca objęty jest zakresem działania więcej
iż jednej zakładowej organizacji związkowej. Zgodnie z tym przepisem jeżeli
w sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania, regulaminu nagród i premiowania,
regulaminu pracy organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne
w rozumieniu art. 24125a k.p. nie przedstawią wspólnie uzgodnionego
stanowiska w terminie 30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje pracodawca
po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych. Wspólnie uzgodnione
przez organizacje związkowe lub organizacje związkowe reprezentatywne stanowisko
to także stanowisko negatywne w odniesieniu do propozycji regulaminu złożonej
przez pracodawcę. W przypadku pracodawców objętych zakresem działania więcej
niż jednej zakładowej organizacji związkowej osiągnięcie przez wszystkie
zakładowe organizacje związkowe (w tym NSZZ "Solidarność") lub wszystkie
zakładowe organizacje związkowe reprezentatywne porozumienia w kwestii
odmowy uzgodnienia regulaminu uniemożliwi pracodawcy wydanie regulaminu
zawierającego wyłącznie przez niego akceptowane postanowienia.
W razie wypowiedzenia warunków pracy lub płacy wynikających
z rozwiązanego układu zbiorowego pracy i zaproponowania pracownikom zatrudnionym
na podstawie umowy o prace na czas nie określony nowych warunków nie mających
podstawy w regulaminie wynagrodzenia lub regulaminie pracy uzgodnionym
z zakładową organizacją związkową pracownikowi przysługiwać będzie roszczenie
o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach (art. 45 § 1 w związku
z art. 42 § 1 k.p.). Wypowiedzenie takie należałoby uznać za nieuzasadnione
i naruszające obowiązujące przepisy prawa pracy. W odniesieniu do pracowników
zatrudnionych na podstawie umów terminowych (umowy na okres próbny, na
czas określony oraz na czas wykonania określonej pracy) wchodzić będzie
w grę przede wszystkim roszczenie o odszkodowanie (art. 50 § 1 i 3 w zw.
z art. 42 § 1 k.p.). |
|
Wynagrodzenie
lub dni wolne za nadgodziny
Katarzyna Wronka
Ostatnia nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła pewne
zmiany do regulacji godzin nadliczbowych. Od 29 listopada 2002 roku obowiązuje
przepis stanowiący, że ilość godzin nadliczbowych (4 godziny na dobę i
150 godzin w roku kalendarzowym) może być wyższa lub niższa, a regulacja
ta powinna być zawarta w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub
też regulaminie wynagradzania. Czas pracy, z uwzględnieniem pracy w godzinach
nadliczbowych, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin tygodniowo w
przyjętym okresie rozliczeniowym. Wprowadzono też dla pracodawcy możliwość
samodzielnego udzielenia pracownikowi czasu wolnego w zamian za pracę nadliczbową.
Od 1 stycznia 2003 roku natomiast uległa obniżeniu wysokość dodatku za
pracę godzinach nadliczbowych.
Obecnie pracodawca ma trzy możliwości zrekompensowania
pracownikowi pracy, którą wykonywał on w godzinach nadliczbowych.
Pracodawca może zatem wypłacić pracownikowi wynagrodzenie
za przepracowane ponad normę godziny wraz z dodatkiem przewidzianym w Kodeksie
pracy. Obecnie wysokość tego dodatku została obniżona i tak za wszystkie
godziny przepracowane w dni powszednie oraz w niedziele i święta, będące
dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu
pracy, a nie tylko za dwie pierwsze godziny danego dnia (jak było poprzednio)
pracodawca wypłaca pracownikowi dodatek w wysokości 50% stawki godzinowej.
Dodatek w wysokości 100% przysługuje pracownikowi tylko za pracę w godzinach
nadliczbowych, przypadających w nocy oraz przypadających w niedziele i
święta, nie będące dla tego pracownika dniami pracy wynikającymi z obowiązującego
rozkładu czasu pracy. 100% dodatku przysługuje także pracownikowi za pracę
w dni wolne od pracy, które udzielono pracownikowi w zamian za pracę w
niedziele lub święta, będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym
go rozkładem czasu pracy. Dodatek za pracę nadliczbową nie przysługuje,
jeżeli przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym
okresie rozliczeniowym nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych,
za które przysługuje już dodatek należny za pracę nadliczbową. Zatem ostatecznie
określono, że za pracę nadliczbową przekraczającą przeciętną tygodniową
normę czasu pracy i zarazem dzienną normę czasu pracy przysługuje tylko
jeden dodatek.
Kolejną możliwością zrekompensowania pracownikowi
pracy w godzinach nadliczbowych jest udzielenie na wniosek pracownika czasu
wolnego w wymiarze równym liczbie przepracowanych godzin nadliczbowych.
Wówczas pracownik nie otrzymuje dodatku za tę pracę, a zwolnienie od pracy
jest udzielane w wymiarze 1:1 (jedną godzinę wolną od pracy za każdą godzinę
pracy nadliczbowej). Za ten czas pracownik otrzymuje wynagrodzenie takie,
jakby w tym czasie pracował.
Pracodawca może także sam, bez wniosku pracownika
zdecydować o udzieleniu pracownikowi czasu wolnego w zamian za pracę w
godzinach nadliczbowych. Jeżeli jednak pracodawca sam podejmuje taką decyzję,
musi udzielić czasu wolnego w wymiarze o połowę wyższym od liczby przepracowanych
godzin nadliczbowych. Oznacza to, że za jedną przepracowaną godzinę nadliczbową
pracodawca udziela czasu wolnego w wymiarze 1,5 godziny. |
|
PORADY
PRAWNE
Czy pracodawca może sam, bez zgody zainteresowanego
pracownika, zdecydować o skróceniu okresu wypowiedzenia? Czy regulacje
kodeksowe mają w tej sytuacji jednakowe zastosowanie w razie zwolnień grupowych
i likwidacji w zakładzie pracy?
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 36 1
§ k.p. pracodawca może w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę
skrócić okres wypowiedzenia. Możliwość zastosowania skróconego okresu wypowiedzenia
zależna jest od wyłącznie od woli pracodawcy, a zgoda pracownika na skrócenie
okresu wypowiedzenia nie ma żadnego znaczenia prawnego. Skróceniu podlega
wyłącznie trzymiesięczny okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony.
Dopuszczalne jest skrócenie okresu wypowiedzenia najwyżej do jednego miesiąca.
W razie skrócenia okresu wypowiedzenia pracownikowi przysługuje odszkodowanie
w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
Natomiast zgodnie z art. 11 ustawy o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących
zakładu pracy (...) przepisy ustawy stosuje się odpowiednio w razie rozwiązania
stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 1 ust. 1 i 2 na mocy porozumienia
stron. W takiej sytuacji nie będzie przysługiwało pracownikowi wynagrodzenie
za okres wypowiedzenia i odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia.
Natomiast pracownik będzie miał prawo do odprawy, o której mowa w art.
8 cyt. ustawy.
W 2002 roku przebywałam na urlopie macierzyńskim
i dlatego nie wykorzystałam przysługującego mi urlopu wypoczynkowego. Czy
mogę się domagać od pracodawcy urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze,
czyli 26 dni, czy przysługuje mi on proporcjonalnie do przepracowanego
okresu czasu?
Pracownica (lub też pracownik) korzystająca
z urlopu macierzyńskiego nadal pozostaje w stosunku pracy. Nabywa zatem
prawo do urlopu w pełnym wymiarze za ten rok, kiedy pozostawała na urlopie
macierzyńskim. Powstanie prawa do urlopu wypoczynkowego następuje z dniem
1 stycznia danego roku, a warunkiem niezbędnym jest bycie zatrudnionym
w tym dniu w ramach stosunku pracy. Urlop macierzyński nie powoduje ustania
stosunku pracy i jest okresem zaliczanym do takich okresów, od których
zależą uprawnienia pracownicze. Dlatego korzystanie z urlopu macierzyńskiego
uprawnia do prawa do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze, przysługującym
pracownicy ze względu na jej staż pracy.
Proporcjonalne udzielenie urlopu wypoczynkowego
ma zastosowanie razie rozwiązania stosunku pracy. Zasadę proporcjonalności
stosuje się także do pracownika powracającego w ciągu roku kalendarzowego
do pracy u tego samego pracodawcy po okresie urlopu bezpłatnego, który
trwał co najmniej 1 miesiąc lub innym okresie niewykonywania pracy, w ciągu
którego pracownik nie nabywa prawa do urlopu.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
Pozyskiwanie
związkowców (cd)
Anna Kwiatkowska
Dla szeregowego pracownika ,, Dyrekcja '' jest odległą,
ważną władzą. Na co dzień jego bezpośrednim szefem jest kierownik np działu
w markecie. To właśnie on - kierownik, mając codzienny kontakt z pracownikami
wywiera na nich znaczący wpływ.
Aktualna polityka właścicieli - pracodawców np.
marketów wobec szeregowych pracowników, to zatrudnianie na okres np. jednego
do trzech miesięcy na podstawie umowy - zlecenia.
Ta sytuacja powoduje wśród pracowników poczucie
braku pewności, stabilizacji, bezpieczeństwa zawodowego i psychicznego.
Dlatego, w takich warunkach rozmowy o prawach pracowniczych,
o których przestrzeganie dba NSZZ "Solidarność" jest dla organizatorów
związkowych znacznie utrudniona. W czasie przeprowadzanych z pracownikami
rozmów uzyskiwano informacje o roli, wpływie kierowników na funkcjonowanie
zawodowe podwładnych. Kierownicy mają bardziej stabilną sytuację zawodową,
chociaż zależną od polityki personalnej pracodawców.
Informacja, że pracownicy są zainteresowani założeniem
związku zawodowego może spowodować, że pracodawca będzie robił wszystko,
aby temu zapobiec. Kierownicy będą pierwszym obiektem działań dyrekcji
przeciw powstaniu związku zawodowego. Może to być przekonywanie ich o niedogodnościach
pracy, jeżeli w zakładzie powstanie związek zawodowy. Jeżeli dyrekcji to
się uda i odpowiednio zmotywuje kierowników, związek nie będzie mógł nic
na to poradzić. Wielu organizatorów związkowych uważa, że celem ich działania
jest pozyskiwanie dla związku szeregowych pracowników a nie przedstawicieli
kadry kierowniczej. Jednak, odpowiednio wcześnie podjęte działania, zanim
dyrekcja wprowadzi swoją strategię mogą spowodować "neutralizację" kierowników.
Związek powinien, trzymając ich z dala od organizowania związku pozyskiwać
źródło informacji. Dodatkowym atutem będzie stworzenie atmosfery, dzięki
której kierownicy będą się czuli mniej zagrożeni pojawieniem związku zawodowego.
Sposoby komunikowania się z kadrą kierowniczą powinna ustalać grupa inicjatywna.
To jej członkowie najlepiej znają ich poglądy, charaktery. Wszelkie kontakty
z przełożonymi średniego szczebla powinny być utrzymywane w tajemnicy.
Należy pamiętać, że działania organizatorów związkowych
dotyczą w pierwszej kolejności szeregowych pracowników, w drugiej kolejności
kierowników. |
|
Nr
441
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Zwiększenie bezpieczeństwa i poprawy
zdrowia pracowników
Waldemar Bartosz
Inspektorskie wybory
Kazimierz
Pasternak
Porady prawne
Odszkodowania za wypadki przy
pracy i choroby zawodowe
Katarzyna
Wronka |
|
Europejskie prawo pracy (6)
Zwiększenie
bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników
Waldemar Bartosz
W poprzednim tekście zostały przybliżone
europejskie regulacje w zakresie BHP. Wynika z niego, że podstawowym dokumentem
w tym zakresie jest Dyrektywa nr 89/391 z 12 czerwca 1989r., określona
w literaturze jako ramowa. Na jej podstawie wydano 13 dalszych szczegółowych
dyrektyw.
Zgodnie z omawianą Dyrektywą pracodawca
powinien podjąć w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników
następujące środki:
-
zapobieganie ryzyku zawodowemu,
-
informowanie,
-
szkolenie,
-
zapewnienie odpowiednich środków i organizacji.
Przy stosowaniu tych środków pracodawca
powinien stosować określone zasady, m.in:
-
unikanie ryzyka,
-
ocena ryzyka, którego nie można uniknąć,
-
zapobieganie ryzyku u źródła,
-
dostosowanie pracy do możliwości konkretnego
człowieka,
-
stosowanie nowych rozwiązań technicznych,
-
zastępowanie środków niebezpiecznych bezpiecznymi,
-
prowadzenie spójnej i całościowej polityki
zapobiegawczej,
-
nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej
przed środkami ochrony indywidualnej,
-
właściwe instruowanie pracowników.
Bardzo dużą wagę przywiązuje się w Dyrektywie
do informowania, konsultacji i szkolenia pracowników i ich przedstawicieli.
Pracownicy lub ich przedstawiciele
(związki zawodowe) uczestniczą w konsultacji z pracodawcą w sprawach:
-
podejmowania jakichkolwiek środków, które
mogą wpływać na bezpieczeństwo i zdrowie,
-
wyznaczenie pracowników do prowadzenia
działalności związanej z bezpieczeństwem i ochroną zdrowia,
-
zatrudnienia fachowych firm z dziedziny
BHP, spoza zakładu,
-
informacji dotyczących oceny ryzyka i
zagrożeń bezpieczeństwa oraz środków ochronnych i zapobiegawczych,
-
prowadzenie i organizacja szkolenia.
Obok obowiązków pracodawcy, w Dyrektywie
określono również obowiązki pracowników. Należą do nich:
-
używanie zgodnie z przeznaczeniem maszyn,
aparatów, narzędzi, itp.
-
powstrzymywanie się od sprzecznych z instrukcją
regulacji narzędzi i maszyn,
-
informowanie pracodawców i specjalistyczne
służby o powstałych zagrożeniach,
-
współpraca z pracodawcą i odpowiednimi
służbami w celu realizacji BHP.
Należy też zauważyć, iż omawiana Dyrektywa
ze względu na generalne zapisy nie jest podstawą do konstruowania prawa.
Wydane na jej podstawie Dyrektywy szczegółowe są dopiero podstawą do konstruowania
szczegółowych zapisów prawnych.
O tym jednak w następnym tygodniku. |
|
Inspektorskie
wybory
Kazimierz Pasternak
Rośnie liczba zakładów pracy w województwie
świętokrzyskim, w których dobiega końca czteroletnia kadencja zakładowej
społecznej inspekcji pracy. Co trzeba zrobić aby nowe wybory były przeprowadzone
prawidłowo i nie naruszały obowiązujących przepisów prawnych? Podstawową
rzeczą jest zapoznanie się z ustawą o społecznej inspekcji pracy, którą
znajdziemy w ogólnie dostępnych wydawnictwach związkowych. Obowiązek przygotowania
i przeprowadzenia wyborów spoczywa na zakładowych organizacjach związkowych.
W pierwszej kolejności winien być uzgodniony między związkami regulamin
wyborów zakładowej społecznej inspekcji pracy. Brak uzgodnionego regulaminu
praktycznie uniemożliwia przeprowadzenie wyborów.
Następnie konieczne jest powiadomienie
pracodawcy o miejscu, terminie i sposobie wyboru sip oraz zwrócenie się
o zapewnienie pomocy organizacyjno-technicznej - co wynika z cytowanej
ustawy. W zakładach pracy liczących do 300 pracowników wybory dokonywane
są na ogólnym zebraniu zakładowym z udziałem co najmniej połowy uprawnionych
do wyboru pracowników. Powyżej tej liczby najczęściej mamy do czynienia
z dwustopniowym systemem wyboru sip. W pierwszym etapie wybierani są wydziałowi,
grupowi sip a następnie spośród nich zakładowy sip. Szczegółowe procedury
wyborów każdorazowo określają regulaminy zatwierdzone przez zakładowe organizacje
związkowe.
Pracodawcy nie mogą ingerować w treści
uzgodnionych regulaminów oraz narzucać sposób wyborów sip.
Zebraniom wyborczym przewodniczą ustaleni
wcześniej związkowi reprezentanci. Wskazane jest aby na zebraniu pracownicy
mieli okazję zapoznania się z aktualnym stanem bhp w zakładzie pracy, oceną
pracy zakładowej komisji bhp oraz sprawozdaniem ustępującego zakładowego
sip.
Wyboru sip na zebraniu zakładowym
dokonują pracownicy. O dokonanym wyborze zakładowe organizacje związkowe
powiadamiają pisemnie pracodawcę i występują z propozycją wypłaty comiesięcznego
zryczałtowanego wynagrodzenia za z góry określoną liczbę godzin uzasadniając
swój wniosek sytuacją w zakresie zadań będących przedmiotem inspektorskiej
pracy.
Na wniosek zakładowych organizacji
związkowych pracodawca podejmuje decyzję o wysłaniu nowo wybranego inspektora
na szkolenia podstawowe i specjalistyczne z zakresu prawa pracy oraz przepisów
technicznego bezpieczeństwa pracy. Bez tego rodzaju szkoleń trudno sobie
wyobrazić skuteczne interwencje inspektorskie eliminujące powstałe nieprawidłowości.
Szkolenia te są potrzebne również z uwagi na znajomość prawa europejskiego
ze względu na zapowiadaną integrację naszego kraju z UE.
Na każdym etapie wyborów konieczne
jest spisanie protokołu wyborczego i zabezpieczenie innej dokumentacji
na wypadek ewentualnych zastrzeżeń. Bywają sytuacje, gdzie jeden ze związków
niezadowolony z wyników wyborów protestuje domagając się wyborczej powtórki,
mimo iż podpisał się pod wyborczym regulaminem. Wtedy padają najróżniejsze
zarzuty. Protesty wędrują do pracodawcy, radców, sądów, prokuratury i organów
państwowego nadzoru nad warunkami pracy. Skuteczne odrzucenie bezpodstawnych
zarzutów może nastąpić na podstawie dowodów, którymi są: ustawa oraz regulamin
wyborów. Warto przypomnieć, że kierownictwo i nadzór sprawują nad sip zakładowe
organizacje związkowe. Powyborczy związkowy konflikt i pretensje do przeprowadzonych
wyborów sip kompromitują dokonany wybór i w konsekwencji mogą osłabić pozycję
sip. Nie warto wszczynać konfliktowych przepychanek po wyborczym werdykcie.
Wątpliwości i różnice zdań trzeba wyjaśnić na etapie regulaminowego przedbiegu.
|
|
Porady Prawne
Ubiegam się o przyznanie zasiłku rodzinnego. Wiem,
że przyznanie zasiłku jest uzależnione od zarobków członków rodziny. Czy
zarobki mojego męża, który nie mieszka z rodziną też będą brane pod uwagę?
Przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego
uwzględnia się dochody członków rodziny: uprawnionego, jego małżonka i
dzieci pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.
Nie uważa się za pozostającego we wspólnym
gospodarstwie domowym małżonka, który jest zobowiązany do płacenia na dzieci
alimentów na podstawie wyroku lub ugody zawartej przed sądem, nawet jeśli
mieszka razem z uprawnionym do zasiłku rodzinnego. Także nie uwzględnia
się dochodów małżonka, który nie zamieszkuje wspólnie z uprawnionym, a
z oświadczenia osoby występującej o zasiłek wynika, że nie łoży na utrzymanie
rodziny. Za małżonka uważa się osobę, z którą uprawniony pozostaje w formalnym
związku małżeńskim. Powinna Pani zatem złożyć oświadczenie, że mąż, który
nie mieszka z rodziną, nie łoży także na jej utrzymanie.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać prawo
do trzynastki? Czy są przepisy uzasadniające nie przyznanie trzynastki?
W jakich sytuacjach pracownik nie może tego wynagrodzenia otrzymać?
Podstawowym warunkiem jest staż pracy danego
pracownika u tego pracodawcy. Pracownik nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia
rocznego, tzw. trzynastki, w pełnej wysokości (100% świadczenia) po przepracowaniu
u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował
całego roku, nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości proporcjonalnej
do okresu przepracowanego pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej
6 miesięcy.
Pomimo przepracowania 6 miesięcy u danego
pracodawcy pracownik traci prawo do trzynastki w kilku sytuacjach:
-
z powodu nie usprawiedliwionej nieobecności
w pracy trwającej dłużej niż 2 dni,
-
w razie stawienia się do pracy lub przebywania
w pracy w stanie nietrzeźwości,
-
gdy wymierzono pracownikowi karę dyscyplinarną
w postaci wydalenia z pracy lub ze służby,
-
oraz gdy nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę
bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Wystąpienie nawet jednej z tych okoliczności
może uzasadniać pozbawienie pracownika prawa do trzynastki.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
Odszkodowania
za wypadki przy pracy i choroby zawodowe
Katarzyna Wronka
W ubiegłym roku uległy zmianie regulacje dotyczące
wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W grudniu ub. roku wydane zostało
rozporządzenie podwyższające kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych. Podwyższone kwoty odszkodowań przedstawiają
się następująco:
-
Od 20 grudnia 2002 roku kwotę jednorazowego odszkodowania
z tytułu doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ustala się w wysokości 445,20
zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu, nie mniej jednak niż 1664,40
zł.
-
Odszkodowania z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności
do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji spowodowanej wypadkiem
przy pracy lub chorobą zawodową wynoszą 8237,50 zł.
-
Jeżeli w następstwie wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej nastąpiło zwiększenie uszczerbku na zdrowiu, kwotę zwiększenia
odszkodowania ustala się w wysokości 445,20 zł za każdy procent
uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego było ustalone
odszkodowanie.
-
Od 20 grudnia 2002 roku kwotę jednorazowego odszkodowania
dla członków rodziny pracownika lub rencisty zmarłego na skutek wypadku
przy pracy lub choroby zawodowej ustala się w wysokości:
-
41 163,00 zł - gdy do odszkodowania jest uprawniony
małżonek lub dziecko zmarłego; odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę
8237,50
zł na drugiego i każdego następnego uprawnionego, jeżeli do odszkodowania
są uprawnieni równocześnie małżonek i dziecko, bądź dzieci , albo tylko
dzieci zmarłego;
-
21 327,30 zł - gdy do odszkodowania są uprawnieni
tylko inni członkowie rodziny niż małżonek i dzieci zmarłego; odszkodowanie
ulega zwiększeniu o kwotę 8237,50 na drugiego i każdego następnego
uprawnionego;
-
8237,50 zł - gdy do odszkodowania równocześnie
z małżonkiem lub dziećmi zmarłego są uprawnieni inni członkowie rodziny;
każdemu z nich przysługuje ta kwota niezależnie od odszkodowania przysługującego
małżonkowi lub dzieciom.
Nowe wysokości minimalnej emerytury i renty
Kolejne zmiany dotyczące wysokości świadczeń
będą obowiązywać od 1 marca 2003 roku. W 2003 roku waloryzacja emerytur
i rent zostanie przeprowadzona jeden raz - od 1 marca br., a wskaźnik waloryzacji
wynosi 103,7%. Waloryzacją zostaną objęte te świadczenia, do których prawo
powstało przed 1 marca 2003 roku. Waloryzacja obejmie świadczenia emerytalno
- rentowe z FUS, emerytury i renty rolnicze, a także przysługujące z zaopatrzenia
emerytalnego żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych.
Nowe wysokości najniższej emerytury zostaną ustalone przez pomnożenie kwot
dotychczas obowiązujących świadczeń przez wskaźnik waloryzacji 103,7%.
Zatem najniższe świadczenia będą wynosić:
-
552,63 zł - najniższa emerytura, renta z tytułu
całkowitej niezdolności do pracy oraz renta rodzinna,
-
425,09 zł - renta z tytułu częściowej niezdolności
do pracy,
-
659,85 zł - renta z tytułu całkowitej niezdolności
do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
-
489,46 zł - renta z
tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy
lub chorobą zawodową,
-
659,85 zł - renta rodzinna wypadkowa.
|
|
Nr 440
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Ochrona pracy
Waldemar Bartosz
Cena strachu i roztargnienia
Kazimierz
Pasternak
Zatrudnianie absolwentów
Katarzyna
Wronka
Odpowiedzialność spadkobiercy
Katarzyna
Wronka
Porady prawne |
|
Europejskie prawo pracy (6)
Ochrona
pracy
Waldemar Bartosz
Generalnym źródłem prawa wspólnotowego
dotyczącego bezpieczeństwa i higieny pracy jest art. 118 Traktatu Rzymskiego
z 1986 r. Od tego czasu Wspólnota sukcesywnie i stale zwiększa swoje zainteresowanie
tematem bezpieczeństwa pracy. Uregulowania w tych kwestiach zawiera szereg
Dyrektyw. Do najważniejszych z nich należy Dyrektywa Nr 80/1107/EWG z dnia
26 listopada 1980 r. o ochronie pracowników przed ryzykiem związanym z
zagrożeniem czynnikami chemicznymi i biologicznymi w miejscu pracy, uzupełniona
Dyrektywą Nr 91/322/EWG. Jednakże najistotniejszym impulsem pozwalającym
na intensyfikacje tych prac było wprowadzenie do Traktatu Rzymskiego art.
118 omawianego powyżej. Na jego podstawie wydano szereg kolejnych Dyrektyw,
w tym najważniejszą Dyrektywę Rady Nr 89/391/EWG z dn. 12 czerwca 1989r.
w sprawie wprowadzenia środków sprzyjających poprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz wydane na podstawie art. 16 tej Dyrektywy Dyrektywy
szczegółowe:
-
Dyrektywa Rady nr 89/654 z dn. 30 listopada
1989r. w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy,
-
Dyrektywa Rady nr 89/655 z dn. 30 listopada
1989r. w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny użytkowania
w pracy sprzętu przez pracowników,
-
Dyrektywa Rady nr 89/656 dn.30 listopada
1989r. w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny użytkowania
w pracy przez pracowników profesjonalnego sprzętu ochronnego,
-
Dyrektywa Rady nr 90/269 z dn. 29 maja
1990r. w sprawie minimalnych wymagań zdrowia, bezpieczeństwa i higieny
ręcznej obsługi ładunków, zagrożonej szczególnie urazem kręgosłupa,
-
Dyrektywa Rady nr 90/270 z dn. 29 maja
1990r. w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy
monitorach,
-
Dyrektywa Rady nr 90/394 z dn. 28 czerwca
1990r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem w pracy związanym
z czynnikami rakotwórczymi,
-
Dyrektywa Rady nr 90/679 z dn. 26 listopada
1990r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem w pracy związanym
z czynnikami biologicznymi,
-
Dyrektywa Rady nr 92/572 z dn. 24 czerwca
1992r. w sprawie wprowadzenia minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny
pracy na tymczasowych i ruchomych pracach budowy,
-
Dyrektywa Rady nr 92/58 z dn. 24 czerwca
1992r. w sprawie minimalnych wymagań dla zapewnienia znaków bezpieczeństwa
i higieny,
-
Dyrektywa Rady nr 92/85 z dn. 19 października
1992r. w sprawie wprowadzenia środków zachęty do poprawy bezpieczeństwa
i higieny w pracy pracujących kobiet w ciąży lub pracujących kobiet, które
urodziły niedawno i są karmiące,
-
Dyrektywa Rady nr 92.91 z dn. 3 listopada
1992r. w sprawie minimalnych wymagań poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
pracowników przemysłów związanych z wierceniami w celu ekstrakcji minerałów,
-
Dyrektywa Rady nr 93/103 z dn. 23 listopada
1993r. w sprawie minimalnych wymagań poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy
na pokładach statków rybackich.
Jak wynika z dotychczasowego opisu, wydane
do tej pory Dyrektywy mają szczegółowy i rozmaity charakter. Wszystkie
one mają jednak kapitalny charakter jeśli chodzi o gwarancje bezpieczeństwa
pracowników. Z tych względów zostaną one omówione w następnych tekstach
na łamach Tygodnika Solidarność Świętokrzyska. |
|
Cena
strachu i roztargnienia
Kazimierz Pasternak
Przed podpisem przeczytaj dokładnie.
Zastanów się, co podpisujesz. Jeśli nie rozumiesz podpisywanego dokumentu
zadzwoń do Solidarności Świętokrzyskiej (tel.34 460 31) lub własnej komisji
zakładowej i upewnij się jakie konsekwencje poniesiesz składając swój podpis.
Uwagi te powtarzane są na szkoleniach i
związkowych spotkaniach instruktażowych. Niestety niemal co tydzień trafiają
do nas zdesperowani pracownicy, którym w piątkowe popołudnie nakazano podpisać
dokument, z którym zapoznali się później. Skutki takiego postępowania to
między innymi zgoda na zmianę umowy o pracę z czasu nieokreślonego na czas
określony, zmianę warunków pracy, czy zwolnienie z pracy za porozumieniem
stron. Na pomoc w tego rodzaju przypadkach jest za późno.
Można, owszem próbować dochodzić swoich praw w sądzie i Państwowej Inspekcji
Pracy, ale najczęściej bez oczekiwanych rezultatów. Trudno będzie również
zasłaniać się nieznajomością podstawowych przepisów prawa pracy, roztargnieniem
lub zwykłym strachem. Złożony podpis okaże się kluczowy w dochodzeniu naszych
utraconych praw i przywilejów.
A jest o co zabiegać. Bywają sytuacje, że pracownicy z długoletnim stażem
pracy jednym pociągnięciem pióra odbierają sobie prawa do odpraw pieniężnych,
dodatków stażowych, nagród jubileuszowych. Rezygnują z pracy lepiej opłacanej
i wykonywanej na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony. W restrukturyzacyjnym
zamieszaniu nie zwracając na bolesne konsekwencje poprzez złożenie pospiesznego
podpisu zgadzają się na zatrudnienie u nowego pracodawcy na zdecydowanie
gorszych warunkach tylko dlatego, że głoszone obietnice przyjmują za dobrą
monetę. Tego rodzaju nieodpowiedzialne, pospiesznie składane podpisy pod
dokumentami wagi ogólniejszej dotyczących całej załogi zdarzają się niestety
również szefom zakładowych organizacji związkowych. Skutkiem tak złożonego
podpisu jest często utrata przez pracowników posiadanych standardów ochronnych
w zakresie bhp, czy higieny pracy. Tym sposobem pracownicy tracą napoje
i przysługujące posiłki profilaktyczne tylko dlatego, że zadziałały ustne
argumenty uzasadniające poprawą warunków pracy. Zdarzały się przypadki,
gdzie przerażeni szefowie zakładowych struktur związkowych nie pytając
nikogo o zdanie zgadzali się swoim podpisem na odstąpienie od obowiązku
tworzenia w firmie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, mimo że nie
mieli do tego prawa.
Podpis potrafi w konsekwencji skutkować
zgodą na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem objętym szczególną ochroną
stosunku pracy. W tej sytuacji mamy do czynienia z ewidentną złośliwością
szefa zakładowej struktury związkowej, który własnym podpisem realizuje
niecny scenariusz zwolnienia z pracy swojego kolegi w sposób skuteczny,
który korzysta z ochrony stosunku pracy. Reasumując w trosce o zachowanie
swoich praw i pozycji pracowniczej nie należy pochopnie podpisywać często
podstępnie podstawionych do podpisu dokumentów. To się porostu nie opłaca.
|
|
Zatrudnianie
absolwentów
Katarzyna Wronka
Zatrudnianie bezrobotnych absolwentów
jest korzystne dla pracodawcy, ponieważ z tego tytułu nie ponosi on kosztów
związanych z zatrudnieniem, co wynika z art. 37e ustawy o zatrudnieniu
i przeciwdziałaniu bezrobociu. Starosta może bowiem dokonywać z Funduszu
Pracy, przez okres 12 miesięcy, zwrotu poniesionych przez pracodawcę kosztów
zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy skierowanego absolwenta.
Zwrotowi podlegają wydatki poniesione
na wynagrodzenie dla absolwenta, nagrody oraz składki na ubezpieczenie
społeczne w wysokości poprzednio uzgodnionej, nie przekraczającej kwoty
zasiłku i składki na ubezpieczenia społeczne od tej kwoty, obowiązującej
w ostatnim dniu każdego rozliczanego miesiąca. Jeżeli zwrot obejmuje koszty
poniesione za co drugi miesiąc starosta może dokonywać zwrotu wskazanych
wyżej kosztów przez okres do 18 miesięcy. Przepisy te mają zastosowanie
także do jednoosobowego przedsiębiorcy, który zamierza zatrudnić absolwenta.
Pracodawca może też otrzymać zwrot
części wynagrodzenia, gdy absolwenci, na swój wniosek lub za ich zgodą,
zostaną skierowani przez starostę, na zasadach robót publicznych, do wykonywania
przez okres 6 miesięcy pracy nie związanej z wyuczonym zawodem, w wymiarze
nie przekraczającym połowy wymiaru czasu pracy w instytucjach użyteczności
publicznej oraz organizacjach zajmujących się problematyką kultury, oświaty,
sportu, turystyki, opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej. W takim wypadku
starosta zwraca pracodawcy, który zatrudnił absolwentów skierowanych do
prac, część kosztów poniesionych na wypłatę wynagrodzeń, nagrody, czy składki
na ubezpieczenie społeczne w wysokości poprzednio uzgodnionej.
Ponadto bezrobotnym absolwentom przysługują
także inne świadczenia, których celem jest ułatwienie startu zawodowego.
Tak więc absolwenci odbywający staż lub szkolenie podlegają ubezpieczeniom
społecznym i zdrowotnym, w zakresie takim jak pracownicy. Starosta ustala
i opłaca składkę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe od stypendiów
wypłacanych na podstawie ustawy. Wysokość i zasady ustalania i wypłacania
składki określają odrębne przepisy.
Bezrobotnym absolwentom, skierowanym
przez starostę na szkolenie lub staż, przysługują świadczenia z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych, powstałych w związku w odbywaniem
szkolenia lub stażu oraz w drodze od i z miejsca ich odbywania. Warunkiem
otrzymania należnego świadczenia jest sporządzenie protokołu okoliczności
i przyczyn wypadku, w którym stwierdza się, że wypadek rzeczywiście miał
miejsce.
Bezrobotnemu zamieszkałemu w powiecie
(gminie) uznanym za zagrożony szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym,
który po utracie statusu absolwenta, w okresie 6 miesięcy podjął dalszą
naukę w systemie wieczorowym, zaocznym w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej
albo w szkole wyższej, starosta, na wniosek bezrobotnego, przyznaje stypendium
w wysokości 60% kwoty zasiłku, które jest wypłacane przez okres 12 miesięcy.
Podstawowym warunkiem uzyskania stypendium jest podjęcie dalszej nauki,
a podstawą wypłaty jest zaświadczenie wystawione przez szkołę, potwierdzające
kontynuowania nauki.
Kolejnym przywilejem jest zwrot dokonany
przez starostę części lub całości kosztów dojazdów do pracy i zakwaterowania
osobie zamieszkałej w powiecie (gminie) uznanym za zagrożony szczególnie
wysokim bezrobociem strukturalnym, która została skierowana i podjęła staż,
szkolenie lub zatrudnienie poza miejscem zamieszkania.
Ważnym ułatwieniem dla absolwentów,
którzy ukończyli szkołę 4 sierpnia 2002r. lub później i podejmują działalność
gospodarczą po raz pierwszy, mogą być zwolnieni z obowiązku opłacania składek
na ubezpieczenie emerytalne przez rok od dnia rozpoczęcia działalności.
Reguluje to zmieniona ustawa o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół.
|
|
Odpowiedzialność
spadkobiercy
Katarzyna Wronka
Dziedzicząc spadek, następca prawny
- spadkobierca wchodzi w ogół praw, ale i obowiązków należących w chwili
śmierci do zmarłego spadkodawcy i przechodzących na następców prawnych.
Czyli spadkobiercy wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca.
Dziedziczenie następuje automatycznie
wraz ze śmiercią spadkodawcy, a nabycie spadku następuje z mocy prawa i
nie jest uzależnione od złożenia przez spadkobiercę oświadczenia woli,
ani nawet od jego wiedzy o fakcie i tytule powołania. Jeżeli jednak spadkobierca
nie chce lub nie może przyjąć spadku, może złożyć oświadczenie o odrzuceniu
i jest wtedy traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Spadkobierca może spadek przyjąć wprost,
przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza lub go odrzucić. Do chwili przyjęcia
spadku spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko ze spadku. Wówczas
dziedziczenie ma charakter tymczasowy i uzależnione jest od złożenia oświadczenia
o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Jeżeli w ciągu 6 miesięcy spadkobierca
nie złoży żadnego oświadczenia, uważa się, że nastąpiło proste przyjęcie
spadku.
Przyjęcie spadku wprost oznacza przyjęcie
również pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe. Odtąd spadkobierca
ponosi odpowiedzialność za zobowiązania, których podmiotem był zmarły,
także swoim majątkiem. Korzystniejsze dla spadkobiercy jest natomiast przyjęcie
spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza ono ograniczenie odpowiedzialności
spadkobiercy za długi spadkowe tylko do wysokości stanu czynnego spadku.
Nadal spadkobierca odpowiada ze swojego majątku, ale tylko do pewnej granicy,
wyznaczonej przez przypadające mu aktywa spadku.
Jeżeli spadkobierca nie chce lub nie
może przyjąć spadku, następuje odrzucenie. Odrzucenia spadku można dokonać
w ciągu 6 miesięcy od chwili otwarcia spadku lub dowiedzenia się o tytule
powołania do dziedziczenia. Odrzucenie spadku powoduje uznanie takiej osoby,
jakby nie dożyła otwarcia spadku.
Oświadczenie spadkobiercy o przyjęciu
lub odrzuceniu spadku nie może być złożone pod warunkiem lub ograniczone
terminem, jest ono także nieodwołalne i niepodzielne. Chodzi w tym wypadku
o ochronę interesów wierzycieli spadkodawcy. Nie można przyjąć tylko korzyści,
natomiast zrzec się odpowiedzialności za zobowiązania zmarłego.
Należy więc pamiętać, że do spadku
wchodzą nie tylko prawa majątkowe, ale także obowiązki (długi spadkowe,
pasywa spadku), których realizacja obciąży spadkobierców. Są to jednak
zawsze obowiązki majątkowe, które nie są związane ściśle z osobą zmarłego
i które mogą przechodzić na następców prawnych. Długiem spadkowym będzie
na przykład obowiązek pewnego działania, które jest związane z majątkiem
spadkodawcy, obowiązek zapłaty rat alimentacyjnych, które powstały jeszcze
za życia spadkodawcy, koszty pogrzebu spadkodawcy, obowiązek udostępnienia
mieszkania spadkodawcy osobom bliskim przez okres trzech miesięcy od chwili
otwarcia spadku, obowiązek wydania małżonkowi spadkodawcy przedmiotów urządzenia
domowego, z których korzystał za życia spadkodawcy, obowiązki związane
z zabezpieczeniem spadku lub ogłoszeniem i wykonaniem testamentu, a także
obowiązek dostarczenia dziadkom spadkodawcy środków utrzymania, jeżeli
znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać środków utrzymania od osób,
na których ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny.
|
|
Porady
prawne
Słyszałam, że pracownicy, którym
niewiele brakuje do przejścia na emeryturę, są chronieni i nie można ich
zwolnić? O jaki wiek pracownika tutaj chodzi i jakie są szczególne warunki,
które taki pracownik powinien spełniać?
Zgodnie z art. 39 Kodeksu
pracy pracodawca nie może
wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż
2 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia
mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Zatem, aby być
objętym ochroną wynikającą z tego zapisu, należy spełniać jednocześnie
dwa warunki: być w wieku dwóch lat przed wiekiem emerytalnym i posiadać
taki staż pracy, który umożliwi wraz z osiągnięciem odpowiedniego wieku,
nabycie prawa do emerytury, np. w przypadku kobiety jest to ukończenie
58 lat życia i posiadanie okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego
co najmniej 18 lat.
Należy pamiętać, że od tej zasady
istnieją wyjątki, które przewidują niższy wiek emerytalny, np. dla zatrudnionych
w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w niższym wieku.
Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym
jest wyłączona w niektórych okolicznościach, np. w razie uzyskania prawa
do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy lub ogłoszenia upadłości
lub likwidacji pracodawcy. Ochrona nie ma zastosowania do pracownika, w
stosunku do którego istnieją podstawy do rozwiązania stosunku pracy z uwagi
na przesłanki z art. 52 §1 k.p. oraz art. 53 § 1 i § 2 k.p.
Pracodawca poinformował nas, że
kasa przestaje wypłacać wynagrodzenie do ręki i każdy z pracowników ma
obowiązek założyć dla siebie konto bankowe. Kiedy i w jakich pracodawca
może nakazać mi otwarcie konta bankowego?
Pracodawca nie ma prawa nakazywać otworzenia
kont bankowych pracownikom. W Polsce nadal obowiązuje zasada, że wynagrodzenie
powinno być wypłacane do rąk pracownikom. Inny sposób spełnienia obowiązku
wypłaty wynagrodzeń za pracę może mieć miejsce tylko w dwóch sytuacjach:
mianowicie pracodawca może nakazać otwarcie kont, gdy stanowi tak układ
zbiorowy pracy, lub gdy pracownik wyrazi uprzednio na to zgodę na piśmie.
Zgoda pracownika nie jest zatem wymagana, gdy o innej formie zapłaty stanowi
układ zbiorowy pracy. Dzieje się tak, gdyż w tym wypadku odpowiedni przepis
układu zbiorowego pracy zastępuje zgodę pracownika. Układ zbiorowy pracy
musi jednak stanowić o sposobie wypłaty wynagrodzeń. Jeżeli istniejący
układ o tym nie wspomina, nie może stać się podstawą do takiego żądania
pracodawcy. Ważne jest, że pracodawca, który przekazuje wynagrodzenie za
pracę konta pracowników, musi pamiętać, że przelewy muszą być dokonane
w takim czasie, aby pracownicy mogli, w dniu ustalonym jako dzień wypłaty,
wynagrodzenie to pobrać z banku.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
|
Nr
439
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Europejskie Rady Zakładowe
Waldemar Bartosz
Obradował Zarząd Regionu
Andrzej Pawlik
Uzdrowić Służbę Zdrowia
Mieczysław
Gójski
Wypadek w drodze do pracy
Katarzyna
Wronka
Porady Prawne |
|
Europejskie prawo pracy (5)
Europejskie
Rady Zakładowe
Waldemar Bartosz
Traktat z Maastricht podpisany z grudniu
1991r. zawiera szereg aktów prawnych z zakresu polityki socjalnej. W jednym
z nich za jeden z sześciu celów polityki socjalnej Unii uznano dialog
społeczny.
W pojęciu tym mieści się m.in. ustanowienie
ciał reprezentujących załogę, służących rozwijaniu różnych form dialogu
między pracownikami a pracodawcami.
Dyrektywa nr 94/95 Rady Unii z dnia
22 września 1994r. dotycząca Europejskich Rad Zakładowych wciela w życie
generalne zasady zapisane w Traktacie z Maastricht.
Podstawowe regulacje zawarte w Dyrektywie
dotyczą m.in. zakresu działania tych regulacji oraz praw i obowiązków obu
stron, czyli pracodawców i pracobiorców. Są to następujące założenia:
-
Europejskie Rady Zakładowe tworzone są
w przedsiębiorstwach działających na terenie państw członkowskich UE oraz
w grupach przedsiębiorstw (w koncernach).
-
Zakresem działania ERZ objęte są tylko
większe jednostki gospodarcze wg kryterium wielkości zatrudnienia.
-
ERZ powoływane są na szczeblu centralnego
kierownictwa przedsiębiorstwa,
-
Powołanie ERZ jest dla pracowników dobrowolne
- mogą oni zrezygnować z jej utworzenia.
-
ERZ tworzy się w drodze wynegocjowanego
porozumienia między stroną pracowniczą i pracodawczą.
-
Pracodawców reprezentuje centralne kierownictwo,
a pracowników tzw. socjalne ciało negocjacyjne ukształtowane w sposób określony
Dyrektywą.
-
Formy i zakres pracowniczego uczestnictwa
we wspólnych decyzjach zależą od stron porozumienia.
-
W razie braku porozumienia, obowiązują
ustalone w załączniku do Dyrektywy tzw. przepisy posiłkowe. Przepisy te
określają standardy w dziedzinie uprawnień przedstawicieli pracowników
do uzyskiwania informacji i zasięgania ich opinii.
-
Strona pracodawcza ponosi koszty funkcjonowania
ERZ.
-
Członkom ERZ oraz ciała negocjacyjnego
przysługuje ochrona stosunku pracy i gwarancje zarobkowe.
-
Wprowadzenie Dyrektywy w życie następuje
w drodze podjęcia przez państwa członkowskie środków określonych w prawie
krajowym.
Jak wynika z treści Dyrektywy, obowiązuje
ona w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Póki co więc dla Polski
regulacje te nie są wiążące. |
|
Obradował
Zarząd Regionu
Andrzej Pawlik
Zarząd Regionu zebrał się na kolejnym posiedzeniu
w dn. 4 lutego br. Obrady prowadził przewodniczący Świętokrzyskiej "Solidarności,
Waldemar Bartosz, który, m.in. zrelacjonował zebranym problematykę ostatnich
obrad Komisji Krajowej. Z inicjatywy "Solidarności" jedno z najbliższych
posiedzeń Komisji Trójstronnej ds. Społeczno-Gospodarczych będzie poświęcone
łamaniu prawa przez pracodawców w zakładach pracy. W związku z tym szefowie
Delegatur naszego Regionu zobowiązani zostali zebrać szczegółowe informacje
na ten temat do końca tygodnia i przesłać je do Zarządu Regionu. Przedstawiona
została również informacja dotycząca interpretacji zapisu mówiącego o konieczności
rejestrowania nowych Komisji Zakładowych w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zapis ten nie dotyczy struktur "Solidarności". Nowopowstałe Komisje Zakładowe
NSZZ "Solidarność", tak jak do tej pory, powinny rejestrować się w swoich
Zarządach Regionów.
Członkowie Zarządu i szefowie Delegatur zostali
zobligowani do zintensyfikowania zbierania podpisów pod obywatelskim projektem
ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.
Zarząd Regionu przeanalizował sytuację w zakładach
pracy zwłaszcza w tych, w których może dojść do upadłości, co groziłoby
zwiększeniem bezrobocia. W takim stanie są PKS-y w Kielcach, Skarżysku-Kam.,
w Końskich a także w Hucie Ostrowiec. Szerszą informację Zarząd otrzymał
o zatrważającym stanie Służby Zdrowia w naszym województwie. W tej sprawie
Zarząd wydał oświadczenie.
Zarząd dokonał przeglądu realizacji "Strategii działania
Regionu". Stwierdzono pewne opóźnienia, które mogą grozić niemożliwością
wywiązania się z dotrzymania terminów ustalonych uchwałą o Strategii działania.
Zdecydowano, iż na następnym posiedzeniu zostanie określony na kwartał
szczegółowy plan działania, który będzie bardziej mobilizował do realizacji
przyjętej na początku kadencji uchwały wyznaczającej to, co powinno być
zrealizowane.
Zdecydowano, iż w Delegaturze Ostrowiec Św., jako
w pierwszej, odbędą się w miesiącu lutym wizyty w komisjach zakładowych
aby określić jakie są problemy w danych komisjach. Po wizytach, na wspólnym
zebraniu Delegatury, powinna być postawiona diagnoza co i jak można zrobić
aby zaradzić występującym problemom a następnie, na konferencji prasowej
NSZZ "Solidarność" powinna zaprezentować opinii publicznej propozycje rozwiązania
występujących trudności. Wizyty w Komisjach winny też służyć wypracowaniu
programu pozyskiwania nowych członków do "Solidarności" w danej Delegaturze.
Harmonogram tych wizyt przygotuje szef Delegatury, K. Grabowiec.
W związku z wejściem w życie znowelizowanej ustawy
o związkach zawodowych, przewodniczący obradom W. Bartosz przypomniał o
konieczności zakładania MOZ-ów dających pracownikom możliwość członkostwa
w NSZZ "Solidarność" w tych zakładach pracy, gdzie do naszego związku należy
mniej niż 10 osób. Zwrócił też uwagę na konieczność pozyskiwania członków
związku w małych firmach, bowiem takie właśnie firmy zaczynają dominować
na rynku pracy.
Następne posiedzenie Zarządu wyznaczono na 4 marca
br.
zdj nr 1
|
|
Uzdrowić Służbę
Zdrowia
Rozmowa z przewodniczącą Regionalnej Sekcji Służby Zdrowia
NSZZ "Solidarność" Regionu Świętokrzyskiego dr Martą Solnicą
Związkowcy zrzeszeni w NSZZ "Solidarność" Służby
Zdrowia zapowiadają w najbliższym czasie akcję protestacyjną. Przeciwko
komu i czemu macie protestować?
Wobec dramatycznej sytuacji jednostek służby zdrowia
oraz braku działań Rządu RP, apel ministra zdrowia o 60 dni spokoju jest
dla naszego związku nie do przyjęcia. Oczekujemy natychmiastowego rozpoczęcia
negocjacji nad postulatami przekazanymi Ministrowi Zdrowia w dn. 22.01.2003r.
W wypadku nie podjęcia przez stronę rządową negocjacji struktury NSZZ "Solidarność"
postanowiły przeprowadzić przewidzianą prawem ogólnopolską akcję protestacyjną
w obronie pacjentów i pracowników służby zdrowia.
Na czym będzie polegała akcja protestacyjna na
szczeblu krajowym jak i regionalnym?
Akcja protestacyjna będzie polegała zarówno w kraju
jak i w naszym regionie głównie na medialnym nagłośnieniu naszych postulatów.
Mamy zamiar rozprowadzać ulotki i inne materiały informujące pacjentów
o naszych postulatach, oflagować budynki służby zdrowia. Pragnę podkreślić,
że żadne z tych działań nie są wymierzone w pacjentów i z całą pewnością
nie utrudnią korzystania z usług medycznych. Celem naszej akcji jest jednocześnie
odpowiedź na pytanie w jaki sposób realizowany jest konstytucyjny zapis
o pełnym dostępie do profesjonalnej opieki medycznej. Aby ten cel osiągnąć
żądamy m.in. przywrócenia finansowania świadczeń medycznych oraz regularnego
wypłacania nadwykonań wynikających z zaniżonych kontraktów.
Co chcecie osiągnąć?
Wycofania się rządu z uszczuplania ilości środków
finansowych w systemie ochrony zdrowia;
wprowadzenia znaczącego wzrostu składki na ubezpieczenia
zdrowotne w latach następnych z możliwością odliczenia jej od podatku przez
obywateli;
natychmiastowego zajęcia się przez rząd RP problemem
zadłużenia placówek służby zdrowia;
przestrzegania norm zatrudnienia gwarantujących
bezpieczeństwo pacjentów i pracowników służby zdrowia.
Jeśli rząd nie uwzględni waszych postulatów, to
co dalej?
Wtedy decyzje zostaną podjęte przez Krajową Sekcję
Służby Zdrowia i Sekretariat Ochrony Zdrowia w porozumieniu z Komisją Krajową.
Być może będą to czynne akcje protestacyjne w służbie zdrowia lub w innych
sektorach gospodarki tak jak to ma miejsce w niektórych regionach kraju.
Dziękuję za rozmowę
Mieczysław Gójski
|
|
Wypadek
w drodze do pracy
Katarzyna Wronka
Od 1 stycznia 2003 roku uległy zmianie
przepisy określające definicje i należne świadczenia z tytułu wypadku przy
pracy, choroby zawodowej, wypadku powstałego w szczególnych okolicznościach,
a także wypadku, któremu uległ pracownik w drodze do pracy lub z pracy.
Nowa ustawa dotycząca wypadków przy
pracy określa, jakie świadczenia przysługują ubezpieczonemu, którego niezdolność
do pracy powstała na skutek wypadku przy pracy lub została spowodowana
choroba zawodową. Ustawa nie dotyka natomiast problematyki przyznawania
należnych świadczeń ubezpieczonym, którzy ulegli wypadkom w drodze do pracy
lub z pracy.
Począwszy od 1 stycznia br. przepisów
dotyczących wypadków w drodze do pracy lub z pracy należy szukać w ustawie
z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z postanowieniami
ustawy za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie
wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca
wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia
rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Uważa
się jednak, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że
droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej
czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc
drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego najdogodniejsza ze względów komunikacyjnych.
Za drogę do pracy lub z pracy uważa
się także drogę do miejsca lub z miejsca innego zatrudnienia lub innej
działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, a także drogę do
miejsca lub z miejsca zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych
lub społecznych, zwykłego spożywania posiłków oraz odbywania nauki lub
studiów.
Za czas niezdolności pracownika do
pracy spowodowanego wypadkiem w drodze do lub z pracy trwającej łącznie
do 33 dni, pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia. Natomiast,
gdy niezdolność do pracy trwa dłużej niż 33 dni, ubezpieczony ma prawo
do zasiłku chorobowego wypłacanego na podstawie ustawy o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenie społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
W tej sytuacji zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% wynagrodzenia,
jakie otrzymywał pracownik przed wypadkiem.
Od 1 stycznia 2003 roku poszkodowany
na skutek wypadku w drodze do lub z pracy, który stał się niezdolny do
pracy z powodu takiego wypadku, ma prawo do renty z tytułu niezdolności
do pracy, nawet jeżeli nie posiada wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych.
Aby otrzymać wskazane wyżej świadczenia,
należy ustalić okoliczności i przyczyny wypadku. Jest to obowiązek spoczywający
na pracodawcy.
Wcześniej jednak poszkodowany, który
uległ wypadkowi, powinien zawiadomić niezwłocznie (zaraz lub po ustaniu
przeszkód uniemożliwiających niezwłoczne zawiadomienie) o wypadku pracodawcę.
Uznanie zdarzenia za wypadek następuje na podstawie oświadczenia poszkodowanego
lub członka jego rodziny oraz informacji i dowodów pochodzących od osób,
badających okoliczności i przyczyny zdarzenia, a także na podstawie ustaleń
sporządzającego kartę wypadku. Kartę wypadku sporządza pracodawca i ubezpieczony,
który uległ wypadkowi. Kartę sporządza się, po ustaleniu okoliczności i
przyczyn zdarzenia, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania
zawiadomienia o wypadku. W karcie wypadku znajdują się informacje na temat
okoliczności i przyczyn zdarzenia, dane identyfikacyjne poszkodowanego
i płatnika składek, a także decyzja uznająca wypadek za wypadek w drodze
do lub z miejsca pracy. Odmowa uznania zdarzenia za wypadek wymaga uzasadnienia.
|
|
PORADY
PRAWNE
Czy w drodze porozumienia stron
można zawiesić stosowanie układu zbiorowego pracy?
W oparciu o art. 241 27 k.p. strony
układu zbiorowego mogą zawrzeć porozumienie o zawieszeniu jego stosowania
w całości lub w części na okres nie dłuższy niż 3 lata.
Jako przyczynę zawieszenia układu
ustawodawca podał sytuację finansową pracodawcy. Jest to bardzo ogólna
klauzula, a zatem jej ocena należy wyłącznie do pracodawcy i zakładowych
organizacji związkowych. W treści porozumienia strony powinny precyzyjnie
określić jego zakres, a przede wszystkim których postanowień układu porozumienie
dotyczy. Częściowe zawieszenie układu polegać może na zawieszeniu tylko
niektórych jego postanowień lub też na zmniejszeniu uprawnień pracowniczych.
Wyłączenie postanowień układu oznacza, iż w to miejsce wchodzą odpowiednie
przepisy prawa pracy. Porozumienie podlega zgłoszeniu do rejestru. Wejście
w życie porozumienia powoduje, że z mocy samego prawa przestają wiązać
warunki umów o pracę, wynikające z zawieszonych postanowień układu zakładowego
lub ponadzakładowego. Zbędne więc w tym wypadku staje się wypowiedzenie
przez pracodawcę tych warunków (art. 42 k.p. nie będzie miał zastosowania).
W ubiegłym roku zostałem zwolniony
z pracy. Odwoływałem się do Sądu, który nakazał pracodawcy przywrócenie
mnie do pracy. Niestety pracodawca odmówił przyjęcia mnie z powrotem do
pracy tłumacząc się trudnościami zakładu. Czy pracodawca miał do tego prawo?
Jeżeli orzeczenie Sądu przywracające
Pana do pracy już się uprawomocniło, nakłada ono na pracodawcę obowiązek
przywrócenia Pana do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko. Pracownik,
którego żądanie zostało przez Sąd uwzględnione, aby otrzymać wynagrodzenie
z tytułu pozostawania bez pracy, musi najpóźniej w ciągu 7 dni od uprawomocnienia
się orzeczenia, zgłosić gotowość podjęcia pracy w zakładzie, do którego
został przywrócony. Jeśli pracownik nie podejmie pracy we wskazanym terminie,
pracodawca może odmówić ponownego go zatrudnienia. Nie może się tak jednak
zdarzyć w sytuacji, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn od
pracownika niezależnych. Przyznanie pracownikowi odszkodowania z tytułu
wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę, ma jeszcze jeden skutek. Powoduje
to zaliczenie do okresu zatrudnienia okresu, za który przyznano wynagrodzenie
w związku z przywróceniem do pracy. Pozostawanie bez pracy i prawa do wynagrodzenia
w tym okresie, nie jest traktowane jako przerwa w zatrudnieniu, która skutkuje
utratą uprawnień związanych z nieprzerwanym zatrudnieniem.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
|
Nr 438
TYGODNIK SOLIDARNOŚĆ ŚWIĘTOKRZYSKA
|
Oświadczenie ZR Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
Opinia publiczna o NSZZ "Solidarność"
Waldemar Bartosz
Ostrowiec zagrożony
Andrzej Pawlik
Przywrócenie zasiłków przedemerytalnych
Katarzyna
Wronka
Porady prawne
Sztuka prowadzenia rozmowy z
przyszłym pracodawcą (cd)
Grażyna Lis
Pozyskiwanie związkowców (cd)
Anna Kwiatkowska
Apteka leków z darów
Maria Kurowska |
|
Oświadczenie
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
z dnia 4.02.2003r.
w sprawie sytuacji w zakładach pracy na terenie
województwa świętokrzyskiego
Zarząd Regionu Świętokrzyskiego NSZZ "Solidarność"
z najwyższym niepokojem ocenia sytuację ekonomiczną w wielu zakładach pracy
na terenie województwa świętokrzyskiego.
Dotyczy to w szczególności:
-
Huty Ostrowiec - w upadłości, gdzie grozi
ponad 2 tys. pracowników utrata miejsc pracy.
Dalsze dystansowanie się od tego problemu administracji
państwowej doprowadzić może do dramatu społecznego i zachwiania pokoju
społecznego.
-
Przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej,
szczególnie w Kielcach, Skarżysku-Kamiennej i Końskich. Pogarszająca się
sytuacja ekonomiczna i naruszenie praw pracowniczych prowadzi do niebezpiecznych
konsekwencji gospodarczych i społecznych.
-
Służby Ochrony Zdrowia, w której zapaść finansowa
i wadliwa struktura grozić może pozbawieniem miejsc pracy wielu pracownikom
i ograniczeniem dla pacjentów korzystania z usług medycznych.
Zarząd Regionu Świętokrzyskiego NSZZ "Solidarność" wzywa
organa władzy państwowej (Ministerstwo Skarbu, Wojewodę Świętokrzyskiego,
samorządy szczebla wojewódzkiego i powiatowego) do podjęcia kroków zaradczych.
Zarząd Regionu Świętokrzyskiego NSZZ "Solidarność"
podejmie przygotowania przewidziane prawem.
Za Zarząd
Waldemar Bartosz
Przewodniczący
|
|
Opinia
publiczna o NSZZ "Solidarność"
Waldemar Bartosz
W ostatnim czasie pojawiło się kilka
badań społecznych na temat "Solidarności". Kilka tygodni temu na tych łamach
omawiane były wyniki badań przeprowadzonych wśród delegatów na WZD Regionu
Świętokrzyskiego. W końcu 2002 roku OBOP przeprowadził badania wśród szerszej
populacji na ten sam temat. Rezultaty tych prac są interesujące i mogą
być pomocne również do pracy związkowej. Podstawowa konstatacja tych badań
pozwala stwierdzić, iż istnieje obecnie duży kryzys instytucji życia publicznego.
Przewaga negatywnych ocen funkcjonowania parlamentu, rządu, partii politycznych,
przekłada się też na podobną ocenę działania wszystkich central związkowych.
Większość Polaków (53%) jest przekonana, że w naszym kraju nikt nie reprezentuje
interesów pracowniczych. Wśród tych, którzy jednak dostrzegają takiego
reprezentanta, większość wskazuje na związki zawodowe. Dla porównania -
jedynie jeden procent badanych widzi taką reprezentację w istniejących
partiach politycznych. Nic więc dziwnego, że 70-75% pracowników najemnych
uważa, że nie ma żadnej partii, na którą mogłoby obecnie głosować. Te frustracje
przekładają się na opinię, że na polskiej scenie politycznej powinna powstać
nowa partia reprezentująca postawy pracownicze. Sądzi tak aż 20% badanych
Polaków. Z omawianych badań wynika również, że ludzie oczekują związków
raczej skutecznie kooperujących niż walczących. Za główną i aprobowaną
metodę działania związków zawodowych uważają negocjacje. Tak sądzi ponad
połowa badanych. Jest to z pewnością odpowiedź dla struktur związkowych
różnego szczebla. Interesującą kwestią jest stopień uzwiązkowienia pracowników.
Według OBOP-u 20% aktualnie pracujących przynależy do jakiegoś związku
zawodowego. Jest to z pewnością znacznie niższy odsetek w porównaniu z
latami osiemdziesiątymi dwudziestego wieku, lecz nadal wyższy od stopnia
uzwiązkowienia w takich krajach jak: USA, Francja czy Włochy. Najwięcej
związkowców jest wśród robotników i specjalistów z wyższym wykształceniem,
najmniej wśród pracowników administracji i usług. Jeśli chodzi o wielkość
central związkowych, na tym rynku dominuje NSZZ "Solidarność", do której
przyznaje się ok. 900 tys. pracowników. Do OPZZ należy 550-600 tys. członków,
do pozostałych innych central - 900 tys. osób. Zaufanie do "Solidarności"
deklaruje 20% aktywnych zawodowo Polaków. Jest to wzrost o 6% w stosunku
do połowy 2002 roku. Członkowie NSZZ "Solidarność" nie odbiegają znacząco
w swych poglądach społecznych od ogółu społeczeństwa. Są jednak wyraźnie
krytyczniejsi od całości pracowników w stosunku do rządu. Różnicuje ich
też postawa życiowa. Większość członków NSZZ "Solidarność" (70%) deklaruje
przywiązanie do tradycji i religii. Dla porównania, w OPZZ-cie takie przywiązanie
deklaruje 40% członków. Również w postawach dotyczących trwałości rodziny
ludzie "Solidarności" są zdecydowanie bardziej "prorodzinni" niż członkowie
OPZZ. Wydaje się, iż te dwie ostatnie kwestie mają bezpośredni związek
ze sobą i wynikają z ideowego zróżnicowania środowisk związkowych. Potwierdza
to fakt, iż większość członków "Solidarności" deklaruje poglądy prawicowe
a więc związane z tradycyjną hierarchią wartości w przeciwieństwie do członków
innych central związkowych. Interesujący jest też przekrój socjologiczny
"Solidarności". Dominują w niej robotnicy oraz w mniejszym stopniu ludzie
z większym wykształceniem. OPZZ - dla porównania, jest bardziej urzędniczy.
W "Solidarności" przeważają mężczyźni, co być może wiąże się ze strukturą
zatrudnienia. Ubywa natomiast w naszym związku kierowników różnych szczebli,
co można interpretować jako wpływ pracodawców na podległą im kadrę zarządzającą.
Przeciętna wieku członków "Solidarności" wynosi czterdzieści kilka lat.
Skrótowo omówione wyniki badań OBOP-u pozwalają na sformułowanie kilku
wniosków. Są one ostrożnie optymistyczne. Przestały pogarszać się społeczne
opinie na temat "Solidarności". Są nawet znaczące symptomy poprawy oceny
naszego związku. Związek jest ciągle najliczniejszy ze wszystkich central.
Zachował, faktycznie jako jedyny, duże wpływy wśród robotników. Ma, co
prawda, problemy ze starzeniem się swych członków, ale pojawiły się pewne
sygnały zainteresowania się młodych ludzi "Solidarnością". Rosną też oczekiwania
pracowników najemnych oraz bezrobotnych, by ich interesy były przez związek
reprezentowane. Znajduje się wreszcie "Solidarność" po tej stronie sceny
życia publicznego, która, w miarę zużywania się wizerunku rządzącej lewicy-
stopniowo zwiększa swą popularność. Wnioski te oraz znacznie szersze wyniki
badań są wyzwaniem do budowania skutecznej strategii działania NSZZ "Solidarność".
|
|
Ostrowiec
zagrożony
Andrzej Pawlik
Spotkanie przewodniczących komisji
zakładowych NSZZ "Solidarność" z Delegatury Ostrowiec Św. (01 lutego br.),
w którym wziął udział przewodniczący Świętokrzyskiej "Solidarności" - Waldemar
Bartosz poświęcone było w całości sytuacji pracowników Huty Ostrowiec.
Przewodniczący MK NSZZ "Solidarność" Huty - Krzysztof Foremniak przedstawił
zebranym przebieg zdarzeń, w wyniku których doszło do obecnej, trudnej
dla pracowników, sytuacji w Hucie.
Po bardzo szybko i niespodziewanie
przeprowadzonej upadłości Huty (05.07.2002r.) majątek wydzierżawiła spółka
ZOHO (zarejestrowana kilka dni przed ogłoszeniem upadłości Huty. W spółce
tej udziałowcami byli m.in. gmina Ostrowiec i firma "Wellex"). Po żmudnych
negocjacjach "Solidarności" i innych związków zawodowych działających w
upadłym zakładzie w spółce znalazło zatrudnienie na czas określony - do
lipca br. - ponad dwa tysiące osób. Głównym udziałowcem w spółce jest szwajcarska
firma "Wellex". Szef ZOHO zapewniał wtedy, iż dzierżawa majątku huty to
jest dobry interes dla spółki, jej pracowników i mieszkańców Ostrowca.
Działania te miały miejsce przed wyborami samorządowymi.
W tym roku, w styczniu, syndyk masy
upadłościowej ogłosił przetarg na zakup majątku huty. Pierwszy przetarg
pozostał bez odzewu. Na drugi odpowiedziało sześć firm w tym "Wellex",
który zaproponował cenę w wysokości ok. 15% oszacowanej wartości majątku
(na dodatek nie wpłacił należnego wadium, okazując się jedynie nie potwierdzonym
wekslem). Syndyk odrzucił wszystkie oferty kupna. W odpowiedzi na to "Wellex"
wydał oświadczenie, w którym stwierdza, że nie jest już zainteresowany
nabyciem dzierżawionego majątku huty i zaprzestaje dalszej działalności,
co wiąże się ze zwolnieniem dwutysięcznej załogi ZOHO.
Przed pracownikami pojawiło się widmo
bezrobocia. Zdeterminowane związki zawodowe odwiesiły pogotowie strajkowe
i przystąpiły do referendum dotyczącego właściwego strajku w przypadku
dojścia do zwolnień pracowników przed rozstrzygnięciem przetargu na sprzedaż
majątku huty. Zażądały również aby nowy pracodawca, który wygra przetarg,
przejął pracowników ZOHO. Ponad 90% załogi opowiedziało się za szeroką
akcją protestacyjną. "Solidarność" działająca w Hucie wydała stanowisko,
w którym domaga się od syndyka, administracji rządowej i samorządowej wyboru
ofert i pilnego przystąpienia do rozmów z oferentami w celu doprowadzenia
do niezwłocznej sprzedaży majątku huty gwarantującego utrzymanie miejsc
pracy. Domaga się również, aby wybór ofert został rozstrzygnięty z udziałem
przedstawicieli Rządu RP. Komisje Zakładowe "Solidarności" z całej Delegatury
Ostrowiec poparły w swym oświadczeniu działania MK NSZZ "Solidarność" Huty.
Zarząd Regionu również z najwyższym niepokojem odniósł się do zaistniałej
sytuacji w Hucie Ostrowiec udzielając poparcia działaniom związkowców z
Międzyzakładowej Komisji w Hucie. Także przedstawiciele "Solidarności"
w Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego postarają się w trybie pilnym
doprowadzić do tego, aby to ciało społeczne zajęło się problemem Huty.
Będą również czynione starania żeby poprzez Komisję Krajową problem ten
był przedmiotem obrad Komisji Trójstronnej.
Jak na razie, do zwolnień nie doszło.
Co będzie dalej - pokaże czas, w którym ujawnią się działania syndyka,
administracji rządowej i samorządowej obnażając cel, ku któremu dążono
doprowadzając do pospiesznej upadłości firmy. Firmy, z której żyła do tej
pory znaczna część mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego.
Oby rozstrzygnięcia były korzystne
dla tego miasta.
zdj 1 , zdj
2
|
|
Przywrócenie
zasiłków przedemerytalnych
Katarzyna Wronka
Dnia 20 grudnia ubiegłego roku Sejm
uchwalił nowelizację ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,
która wprowadziła pewną korektę uchwalonych przed rokiem zmian. Obok wielu
zmian przywrócono także prawo do zasiłku przedemerytalnego. Zlikwidowane
przed rokiem zasiłki wywołały wiele kontrowersji, a przepisy zostały zaskarżone
do Trybunału Konstytucyjnego. Powodem tego był niekorzystny dla uprawnionych
termin wejścia w życie nowych wówczas przepisów. Zmiany bowiem zostały
opublikowane 29 grudnia 2001 roku z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2002
roku
Ostatnią nowelizacją ustawy przywrócono
zasiłki przedemerytalne tym, którzy nabyli do nich prawo przed rokiem,
a niekorzystne terminy uniemożliwiły ich wyegzekwowanie. Prawo do zasiłków
i świadczeń przedemerytalnych na zasadach obowiązujących do 31 grudnia
2002 przysługuje obecnie bezrobotnym, którzy do 12 stycznia 2002 roku spełniali
warunki do ich nabycia. W tym celu zainteresowany musi złożyć wniosek,
a zasiłek lub świadczenie przedemerytalne będzie przysługiwało mu od następnego
dnia po dniu złożenia wniosku, ale nie wcześniej, niż od dnia wejścia w
życie ustawy nowelizującej. Ustawa została ogłoszona 22 stycznia br., a
więc jej przepisy zaczną obowiązywać od 5 lutego 2003 roku. Sejm postanowił
także, że zasiłki i świadczenie przedemerytalne będą w przyszłym roku waloryzowane
na obowiązujących obecnie zasadach.
|
|
PORADY PRAWNE
Czy pracodawca może mi odmówić udzielenia
urlopu, który mam niewykorzystany już od kilku lat? Kiedy przedawnia się
roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego?
Zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy
roszczenia wynikające ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem
trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne. Roszczenie wynika ze
stosunku pracy, gdy podstawą roszczenia jest stosunek pracy powstały na
podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania bądź spółdzielczej
umowy o pracę.
Roszczenie o udzielenie pierwszego
urlopu przedawnia się z upływem trzech lat od ostatniego dnia okresu wymaganego
do nabycia prawa do pierwszego urlopu.
Roszczenie o udzielenie kolejnego
urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od końca roku
kalendarzowego, w którym pracownik nabył prawo do urlopu.
Jeżeli termin urlopu został przesunięty
z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, to w takim przypadku roszczenie
przedawnia się z upływem trzech lat od nadejścia terminu, na który przesunięto
urlop.
Na takich samych zasadach jak urlop
przedawnia się prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
Czy prawo do zasiłku pielęgnacyjnego
przysługuje każdemu, kto został uznany za niepełnosprawnego?
O tym, kto jest uprawniony do zasiłku
pielęgnacyjnego stanowi ustawa z dnia 1 grudnia 1994 roku o zasiłkach rodzinnych,
pielęgnacyjnych i wychowawczych.
Przede wszystkim, zasiłek pielęgnacyjny
przysługuje uprawnionemu, który jest obywatelem polskim i zamieszkuje na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy jest cudzoziemcem posiadającym
kartę stałego pobytu.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje
dziecku w wieku do 16 lat w przypadku uznania je za niepełnosprawne, osobie
w wieku powyżej 16 lat, jeżeli jest niepełnosprawna w stopniu znacznym,
a także w przypadku, gdy jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym, a
niepełnosprawność powstała w wieku uprawniającym do zasiłku rodzinnego
na dziecko oraz osobie, która ukończyła 75 lat.
Osobie przebywającej w domu pomocy
społecznej, w zakładzie opiekuńczo - leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno
- opiekuńczym, w domu dziecka lub innej placówce opiekuńczo - wychowawczej
zasiłek pielęgnacyjny przysługuje jeżeli za pobyt w tej placówce rodzina
ponosi przynajmniej częściową odpłatność, albo za miesiąc, w którym osoba
ta nie przebywa w placówce co najmniej 2 tygodnie w miesiącu.
Zasiłek nie przysługuje osobom przebywającym
w zakładach karnych lub poprawczych.
opracował: Dział
Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"
|
|
Sztuka
prowadzenia rozmowy z przyszłym pracodawcą (ciąg dalszy)
Grażyna Lis
Jak powinieneś zachowywać
się podczas rozmowy?
Bądź uprzejmy i spokojny
Podczas rozmowy z kandydatem do pracy wielu
pracodawców czuje się tak samo sztywno i nienaturalnie, jak ów kandydat.
Możesz pomóc pracodawcy przezwyciężyć uczucie napięcia okazując swoją postawę,
że naprawdę zależy ci na rozmowie z nim. Jeżeli będziesz spokojny i uprzejmy,
ułatwisz swojemu rozmówcy zadanie przeprowadzenia z tobą wywiadu.
W twojej obecności poczuje się on swobodniej,
a to plus dla ciebie.
Ubierz się stosownie do
okoliczności
Każda sytuacja różni się od pozostałych
- choćby kontekstem - i wymaga stosownego do niej ubioru. Istnieją pewne
uniwersalne zasady doboru rodzaju stroju do okoliczności. Spróbuj ustalić,
czy pracownicy firmy, w której chcesz pracować ubierają się w jakiś charakterystyczny
sposób. Jeśli tak, zastanów się jak powinieneś zaprezentować się na tym
tle, by wydać się przyszłemu pracodawcy najodpowiedniejszym kandydatem.
Swój strój możesz przedyskutować z doradcą pracy w Świętokrzyskim
Klubie Pracy.
|
|
Pozyskiwanie
związkowców (ciąg dalszy)
Anna Kwiatkowska
Organizowanie naszego związku zawodowego to nie tylko
pomoc grupie pracowników w celu uzyskania lepszej płacy i lepszych warunków
pracy.
Organizując nowych członków uzyskujemy jednocześnie
w NSZZ "Solidarność" nową grupę wyszkolonych, aktywnych osób.
Nowo pozyskiwani związkowcy powinni odgrywać aktywną
rolę w działalności związkowej. Muszą być przygotowani do wywierania racjonalnego
nacisku na pracodawcę, tak aby można było negocjować korzystne układy pracy
zbiorowej i przeciwstawiać się działaniom antyzwiązkowowym.
Często, nowym działaczom związkowym towarzyszą obawy
że:
- nie mają wiedzy i umiejętności niezbędnych dla
działacza związkowego
- dyrekcja może podjąć działania wymierzone przeciwko
osobom, które są zaangażowane w organizowanie nowych członków
- przekonanie, że dyrekcja jest tak silna, że wprowadzenie
związku zawodowego do zakładu pracy niczego nie zmieni
- że pracownicy mogą utracić to, co już posiadają.
Angażujący się w proces organizowania nowych członków
związku, nie mając pełnej wiedzy związkowej mogą okazać się łatwym obiektem
manipulacji pracodawcy.
Można przezwyciężyć te naturalne lęki i obawy poprzez:
- pokazywanie pracownikom tego, co mogą osiągnąć
dzięki grupowemu działaniu
- wspólne grupowe działanie pozwoli na przezwyciężenie
poczucia bezradności, stagnacji i lęku przed represjami.
Najlepszym sposobem aby przezwyciężyć poczucie dyskomfortu
jest:
- zapewnienie wiedzy związkowej
- poznanie zasad funkcjonowania NSZZ "Solidarność"
- nauczenie się wykorzystania wiedzy o miejscu pracy,
mając na celu zainicjowanie działalności związkowej.
|
|
Apteka
leków z darów
przy Zarządzie Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ ,, Solidarność"
Maria Kurowska
Apteka leków z darów została otwarta
w styczniu 1990r.
Była wtedy wielką pomocą dla chorych,
gdyż w tamtym czasie apteki uspołecznione były słabo zaopatrzone w leki.
Otrzymywaliśmy ogromne ilości leków i opatrunków głównie z Francji.
Apteką kieruje mgr farmacji przy pomocy
ludzi dobrej woli. Głównym naszym dobroczyńcą był i jest mer miasta Feinignies
- Jean Jarosz - Francuz pochodzenia polskiego i dr Jeon z Feignies. Wielkie
dzięki im za to!
Staramy się wszystkie leki zagospodarować
przekazując część szpitalom, domom starców, domom dziecka, jak również
zaopatrujemy w leki dziecięce kolonie letnie i zimowe.
Apteka pełni rolę ośrodka informacyjnego
o leku dla młodych lekarzy i farmaceutów, którzy robią specjalizację.
Dzisiaj apteki są dobrze zaopatrzone
w leki, ale niestety leki są bardzo drogie i bardzo wielu pacjentów nie
stać na ich wykupienie. Do naszej apteki przychodzi bardzo wielu ludzi,
którym, w porozumieniu z lekarzem, staramy się pomóc. Obecnie w Polsce,
a szczególnie w naszym mieście jest bardzo dużo bezrobotnych, bez zasiłku,
więc apteki leków z darów są bardzo potrzebne i spełniają wielką rolę w
społeczeństwie.
Wszystkie koszty związane z prowadzeniem
apteki leków z darów, z transportem z Francji - pokrywa w dużej części
Zarząd Regionu NSZZ "Solidarność", dlatego też zwracamy się z prośbą do
przedsiębiorstw o pomoc w sponsorowaniu apteki, gdyż jeden transport leków
z Francji to koszt około 5 tysięcy złotych.
Istnienie apteki przy Zarządzie Regionu
Świętokrzyskiego jest ratunkiem dla wielu osób i ich najbliższych, wtedy
gdy nie stać ich na zakup leków koniecznych dla ratowania życia i zdrowia.
Zwracamy się z prośbą do wszystkich
ludzi dobrej woli, do sponsorów, hurtowni farmaceutycznych, do mieszkańców
Kielc o wsparcie w leki, co pozwoli na dalsze prowadzenie naszej apteki.
W ten sposób pomożemy biednym pacjentom,
których jest ogromna rzesza.
Dziękujemy w imieniu pacjentów.
Apteka jest czynna codziennie od
godz. 13.00 - 15.00
poza sobotą , niedzielą i świętami
Kielce Plac Wolności 2
|
oprac. strony Andrzej Pawlik
|