Światowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy

 

Ku przestrodze żywych

Kazimierz Pasternak

 

W przypadającym 28 kwietnia Światowym Dniu Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy oddajemy hołd wszystkim, którzy ponieśli śmierć na stanowiskach pracy, doznali urazów, zostali kalekami bądź stracili zdrowie. Paląca się w tym dniu świeca jest symbolem naszej pamięci i więzi z ofiarami wypadków. Tego dnia NSZZ "Solidarność" stojący od samego początku na straży godności człowieka, wykonywanej przez niego pracy organizuje w ostatniej dekadzie kwietnia konferencje, seminaria i spotkania poświęcone tematyce wypadkowej. Ludzie pracy gromadzą się w tych dniach na modlitwie.

W zakładach pracy szczególna uwaga poświęcona jest pracy bezpiecznej. Zakładowe organizacje związkowe, głównie NSZZ "Solidarność", zakładowi społeczni inspektorzy pracy podejmują promocyjne działania związane z edukacją pracowników na rzecz stosowania przepisów prawa pracy i eliminowania postaw sprzyjających wypadkom.

Nie jest to łatwe w dobie brutalnego kapitalizmu, z którym również w Polsce mamy do czynienia, nastawionego często na bezwzględny wyzysk pracownika. Ma to bezpośredni związek z bezpieczeństwem i higieną pracy. Pracodawcy w szalonym często pościgu za minimalizacją kosztów zapominają o obowiązku zapewnienia pracownikom standardów bezpieczeństwa zgodnych z obowiązującymi wymogami. Stąd częste przypadki kompletnego braku pomieszczeń higieniczno-socjalnych, nie respektowanie norm bezpieczeństwa obowiązujących na placach budów, przy pracach na wysokości, pracach ziemnych itp. Coraz częściej zdarza się, że służby zakładowe odpowiedzialne za bhp, tylko ze względu na oszczędności dostarczają pracownikom ubrania robocze, ochronne nie nadające się kompletnie do stosowania w naszej strefie klimatycznej i warunkach pracy. Podjęta w porę interwencja związków zawodowych czy zakładowego inspektora pracy przynosi często oczekiwany efekt, ale nie zawsze. Wówczas konieczne są interwencje w organach odpowiedzialnych za kontrolę i nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy. Zapewne wiele ludzkich tragedii udało by się uniknąć gdyby pracodawcy nie lekceważyli obowiązujących przepisów i uwag zgłaszanych przez związki zawodowe, społeczną inspekcję pracy czy samych pracowników, którzy szczególnie tam gdzie nie działają związki zawodowe bojąc się utraty pracy wykonują każdą pracę, nawet taką, która bezpośrednio zagraża ich życiu. Częściowa poprawa w tym zakresie może nastąpić od dnia pierwszego kwietnia, kiedy obowiązywać będą przepisy o zróżnicowanych składkach z tytułu ubezpieczenia wypadkowego płaconych przez pracodawców w wysokości powiązanej ściśle z warunkami pracy i liczbą wypadków przy pracy. Rozsądni pracodawcy jeż w tym roku wprowadzają u siebie dodatkowe inicjatywy mające na celu przygotowanie pracowników do wyrobienia nawyków pracy bezpiecznej i zwiększenia troski o własne bezpieczeństwo. Dla przykładu, w jednej z firm budowlanych obowiązujące w tym roku hasło „zero wypadków”, za którym poszły określone działania, informacja i systemy motywacyjne. Swoje poważne zadanie ma tam do wykonania społeczna inspekcja pracy i zakładowa organizacja związkowa. Zasada ta obowiązuje zarówno pracowników tej firmy jak i podwykonawców. Jak na razie to pojedyncze inicjatywy i firmy, które przestają tolerować u siebie oszczędnościowe zapędy w przedmiocie bezpieczeństwa pracy. Czy i kiedy pójdą w ślad tych firm inni? Przecież ciągle liberalne kręgi gospodarczo-polityczne w naszym kraju kpiąc z godności ludzkiej pracy nadal dążą do bezwzględnych ograniczeń kosztów pracy także w zakresie standardów bezpieczeństwa pracy. Ich wygrana to powiększony ciąg ludzkich dramatów związanych z pracą, to rosnące koszty odszkodowawcze dla budżetu państwa, to niepotrzebne cierpienie ofiar wypadków i ich rodzin. Na tego rodzaju obostrzenia nie może być przyzwolenia. Życia pracownika nie można zaszufladkować według doraźnych finansowych korzyści liczonych zyskiem.

Światowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy ma ciągle przypominać skutki lekceważenia norm bezpieczeństwa pracy i uzmysławiać konieczność bieżącej troski o człowieka na stanowisku pracy. W naszym kraju do zrobienia jest w tej dziedzinie bardzo wiele. Każda śmierć, kalectwo człowieka na stanowisku pracy to niepotrzebny dramat, łzy i cierpienie.